ceftibuten

cefalosporinen J01DD14

Samenstelling

Raadpleeg voor hulpstoffen een apotheker.

Ceftibuten Diverse fabrikanten

Toedieningsvorm
Capsule
Sterkte
400 mg

Uitleg symbolen

XGVS Dit geneesmiddel is niet opgenomen in het geneesmiddelen vergoedings systeem (GVS).
OTC 'Over the counter', dit geneesmiddel is een zelfzorgmiddel.
Bijlage 2 Aan de vergoeding van dit geneesmiddel zijn bepaalde voorwaarden verbonden, die zijn vermeld op bijlage 2 van de Regeling zorgverzekering.
Aanvullende monitoring Dit geneesmiddel is onderworpen aan aanvullende monitoring. Extra aandacht wordt gevraagd voor onverwachte bijwerkingen. Meldt u dit via het meldformulier van het Lareb.

ceftibuten vergelijken met een ander geneesmiddel.

Advies

Ceftibuten komt pas in aanmerking voor de behandeling van infecties op basis van onderzoek naar de aard en de gevoeligheid van de verwekker; dit onderzoek is noodzakelijk bij onvoldoende effect van de middelen die geadviseerd worden voor de initiële empirische behandeling. Zie voor de standaardbehandeling: acute faryngotonsillitis, acute rinosinusitis of otitis media acuta.

Ga bij een cystitis bij personen behorend tot een risicogroep, waaronder zwangeren en mannen, direct over tot behandeling met antibiotica om complicaties te voorkomen. Start de behandeling ‘blind’, en pas het beleid zo nodig aan op basis van de kweekuitslag en/of resistentiebepaling. De belangrijkste middelen zijn: nitrofurantoïne (bijna altijd eerste keus), fosfomycine (oraal), trimethoprim en bij zwangeren ook amoxicilline/clavulaanzuur.

Ga bij een cystitis bij personen behorende tot een risicogroep, waaronder kinderen < 12 jaar, direct over tot medicamenteuze behandeling met antibiotica om complicaties te voorkomen. Start de behandeling ‘blind’, en pas het beleid zo nodig aan op basis van de kweekuitslag en/of resistentiebepaling. Bij kinderen met cystitis is nitrofurantoïne eerste keus, en is amoxicilline/clavulaanzuur het alternatief. Bij kinderen met een urineweginfectie met tekenen van weefselinvasie is amoxicilline/clavulaanzuur eerste keus, tweede keus is cotrimoxazol, of toegepast in de tweedelijnszorg, ceftibuten.

Ceftibuten heeft een reserveplaats in de behandeling van urineweginfecties; het komt als empirische therapie alleen in aanmerking bij de behandeling van kinderen met een urineweginfectie met tekenen van weefselinvasie in de tweedelijnszorg, als (oraal) alternatief voor amoxicilline/clavulaanzuur.

Indicaties

Licht tot matig-ernstige infecties veroorzaakt door stammen van micro-organismen die gevoelig zijn voor ceftibuten:

  • Infecties van de bovenste luchtwegen:
    • bij volwassenen:
      • faryngitis;
      • tonsillitis;
      • acute sinusitis.
    • bij kinderen:
      • otitis media.
  • Infecties van de lagere urinewegen:
    • bij vrouwen en kinderen:
      • gecompliceerde infecties;
      • ongecompliceerde infecties.

Gerelateerde informatie

Doseringen

Let op: sommige aanbevolen doseringen kunnen niet met de in Nederland beschikbare toedieningsvorm en sterkte worden opgevolgd.

Klap alles open Klap alles dicht

Lichte tot matig-ernstige infecties van bovenste luchtwegen óf lagere urinewegen

Volwassenen (incl. ouderen) en kinderen > 45 kg

400 mg 1×/dag. Behandelduur: deze bedraagt volgens de officiële productinformatie in het algemeen 10–14 dagen; behandel bij tonsillitis en faryngitis 10 dagen.

Verminderde nierfunctie: volwassenen: bij een creatinineklaring ≥ 50 ml/min is geen dosisaanpassing nodig; creatinineklaring 30–49 ml/min: 400 mg 1× per 2 dagen; 5–29 ml/min: 400 mg 1× per 4 dagen. Bij patiënten die 2–3×/week hemodialyse ondergaan: één enkele dosis van 400 mg na elke hemodialysebehandeling. Voor kinderen met een nierfunctiestoornis zie de pagina ceftibuten op het Kinderformularium van het NKFK.

Leverfunctiestoornis: geen dosisaanpassing nodig.

Kinderen tot 45 kg én 3 maanden of ouder

9 mg/kg lichaamsgewicht 1×/dag, max. 400 mg/dag.

Verminderde nierfunctie: zie de pagina ceftibuten op het Kinderformularium van het NKFK.

Toediening: de capsules kunnen zowel vóór als tijdens de maaltijd met wat water worden ingenomen.

Bijwerkingen

Vaak (1-10%): hoofdpijn. Misselijkheid, diarree. Verminderde eetlust.

Soms (0,1-1%): duizeligheid. Neusverstopping, dyspneu. Candidiasis (oraal, vaginaal). Droge mond, dyspepsie, gastritis, braken, buikpijn, flatulentie, obstipatie, fecale incontinentie. Luierdermatitis bij kinderen. Dysurie, hematurie bij kinderen. Eosinofilie, daling hemoglobinewaarde, stijging ALAT- en ASAT-waarde, verlenging protrombinetijd en toename INR.

Zelden (0,01-0,1%): convulsies. Hemorragie. Pseudomembraneuze colitis (door Clostridioides difficile). Hemolytische anemie, aplastische anemie, leukopenie, neutropenie, agranulocytose, pancytopenie, trombocytose. Stijging LDH-waarde.

Zeer zelden (< 0,01%): vermoeidheid. Vertigo, paresthesie, hyperkinesie. Bij kinderen: prikkelbaarheid, agitatie, slaperigheid, slapeloosheid, koude rillingen.

Verder zijn gemeld: overgevoeligheidsreacties waaronder angio-oedeem, anafylactische reactie. Bronchospasme. Overige superinfecties. Lever- en galwegaandoening, geelzucht. Melena. Afasie. Psychotische stoornis. Huiduitslag, jeuk, urticaria, fotosensibilisatie, erythema multiforme, Stevens-Johnsonsyndroom (SJS), toxische epidermale necrolyse (TEN). Stijging bilirubinewaarde.

Bij gebruik van andere cefalosporinen zijn nog o.a. gemeld: verminderde nierfunctie, toxische nefropathie, glucosurie en ketonurie.

Interacties

Cefalosporinen kunnen de protrombinetijd verlengen, voornamelijk bij gelijktijdig gebruik van vitamine K-antagonisten.

Probenecide vermindert de renale tubulaire excretie van een aantal cefalosporinen, waaronder ceftibuten, maar dit geldt bv. niet voor ceftazidim, ceftriaxon en cefepim. Als resultaat treedt er een hogere plasmaconcentratie van ceftibuten op.

Bacteriostatische antibiotica (bv. macroliden, tetracyclinen) antagoneren de werking van ceftibuten in vitro. Klinisch is dit alleen van belang gebleken bij levensbedreigende infecties zoals meningitis, endocarditis, sepsis en daarnaast bij patiënten met ernstige neutropenie..

Zwangerschap

Teratogenese: Bij de mens onvoldoende gegevens over de toepassing van ceftibuten. Met de groep cefalosporinen wordt in de meeste studies geen toegenomen kans op aangeboren afwijkingen in het algemeen gezien, een kleine kans op specifieke aangeboren afwijkingen is vooralsnog niet uitgesloten. Bij dieren geen aanwijzingen voor schadelijkheid door ceftibuten.

Advies: Alleen op strikte indicatie gebruiken.

Lactatie

Overgang in de moedermelk: Ja, in geringe hoeveelheden. De meeste cefalosporinen hebben een relatieve kinddosis tot ca. 1%.

Farmacologisch effect: Nadelige effecten worden niet verwacht. Diarree en lokale schimmelinfectie na orale inname van de borstvoeding kan echter niet geheel worden uitgesloten.

Advies: Kan worden gebruikt.

Contra-indicaties

  • bekende overgevoeligheid voor cefalosporinen.

Waarschuwingen en voorzorgen

Kruisovergevoeligheid én kruisresistentie: wees voorzichtig bij een overgevoeligheid voor penicillinen. Kruisovergevoeligheid én kruisresistentie tussen cefalosporinen onderling en met penicillinen komt voor. Bij overgevoeligheidsreacties de toediening staken.

Maag-darmkanaal: wees voorzichtig bij een voorgeschiedenis van gecompliceerde maag-darmstoornissen, met name chronische colitis. Bij optreden van ernstige aanhoudende diarree de diagnose pseudomembraneuze colitis overwegen; als dit wordt gediagnosticeerd de behandeling met ceftibuten onmiddellijk staken. Pseudomembraneuze colitis kan ook nog tot ca. 2 maanden na de behandeling optreden.

De directe Coombs-test kan fout-positief worden door gebruik van cefalosporinen.

Onvoldoende onderzocht: De veiligheid en werkzaamheid bij kinderen jonger dan 3 maanden is niet vastgesteld.

Overdosering

Symptomen

Bij gezonde vrijwilligers en doses tot 2 g in één keer zijn geen ernstige bijwerkingen waargenomen en lagen laboratoriumwaarden binnen de normale grenzen. Eén casus leidde niet tot toxische effecten. Bij kinderen zijn bij supratherapeutische doseringen maag-darmklachten en prikkelbaarheid gezien. Bij overdosering met andere cefalosporinen zijn neurologische verschijnselen als encefalopathie, convulsies en coma waargenomen.

Voor meer informatie over symptomen en de behandeling van een vergiftiging met ceftibuten neem contact op met het Nationaal Vergiftigingen Informatie Centrum.

Eigenschappen

Bactericide semisynthetisch antibioticum uit de groep van cefalosporinen (van de 3e generatie). Ceftibuten bindt zich aan penicilline-bindende eiwitten (PBP) in de celwand van bacteriën, waardoor de synthese van peptidoglycaan wordt geremd. Dit resulteert in celdood.

Ceftibuten is stabiel tegen door plasmiden gemedieerde penicillinasen en cefalosporinasen. Het is echter niet stabiel tegenover sommige chromosomale cefalosporinasen zoals die voorkomen bij sommige micro-organismen zoals Citrobacter, Enterobacter en Bacteroïdes. Het dient niet gebruikt te worden bij stammen die resistent zijn tegen β-lactamantibiotica door algemene mechanismen zoals wijzigingen in permeabiliteit of in de PBP zoals bij penicilline-resistente S. pneumoniae.

Doorgaans gevoelig zijn: streptokokken uit de groepen A (GAS, Streptococcus pyogenes) C en G (betreft de benzylpenicilline-gevoelige stammen van deze groepen), Enterobacter spp. (waaronder E. cloacae), Escherichia coli, Haemophilus influenzae (zowel β-lactamase positieve als negatieve stammen), Haemophilus parainfluenzae (zowel β-lactamase positief als negatief), Klebsiella aerogenes, Klebsiella pneumoniae en Proteus mirabilis.

Een verworven resistentie kan een probleem zijn bij: Citrobacter spp. en Moraxella catarrhalis.

Ceftibuten vertoont weinig activiteit tegen de meeste anaerobe bacteriën inclusief Bacteroides spp.

Inherent resistent zijn: Staphylococcus spp., Enterococcus spp., Acinetobacter spp., Listeria spp., Flavobacterium en Pseudomonas spp.

Kinetische gegevens

Resorptie 60–90%; inname bij een calorie- en vetrijke maaltijd vertraagt de absorptie.
T max 2–3 uur.
Overig ceftibuten dringt gemakkelijk door in lichaamsvochten en weefsels. Het dringt echter nauwelijks door in prostaatvocht. Er zijn geen gegevens over concentraties in pleuravocht, ascites, liquor en nierweefsel.
Metabolisering niet.
Eliminatie 60–70% onveranderd met de urine als cis- en trans-ceftibuten. Hemodialyse kan significante hoeveelheden ceftibuten uit de circulatie verwijderen (een dialysesessie van 4 uur verwijdert ca. 65% van ceftibuten uit het plasma), het effect van peritoneale dialyse is niet vastgesteld.
T 1/2el 2–4 uur, hoger bij toenemende nierinsufficiëntie; 7–8× langer bij een creatinineklaring < 5 ml/min.

Uitleg afkortingen

F biologische beschikbaarheid (fractie van de dosis die in de systemische circulatie verschijnt)
T max tijdsduur tot maximale bloedspiegel na toediening
V d verdelingsvolume (fictief volume waarin een geneesmiddel zich verdeelt over het lichaam)
T 1/2 plasmahalfwaardetijd (tijd die nodig is om een bepaalde plasmaconcentratie te halveren)
T 1/2el plasmahalfwaardetijd in de eliminatiefase, terminale halfwaardetijd

Groepsinformatie

ceftibuten hoort bij de groep cefalosporinen.

Kosten

Kosten laden…

Zie ook

Geneesmiddelgroep

Indicaties

Externe links