Samenstelling

Samenstelling

Advies

In het algemeen: Bij de keuze van een antihistaminicum gaat de voorkeur uit naar een niet-sederend antihistaminicum. Bij aandoeningen waarbij niet-sederende antihistaminica niet of onvoldoende effectief zijn gebleken (bv. constitutioneel eczeem) kunnen klassieke sederende antihistaminica (zoals clemastine) van nut zijn.

Bij anafylaxie kan i.v.-toepassing van clemastine aangewezen zijn.

Vermijd bij allergische rinitis zoveel mogelijk de prikkels die klachten veroorzaken. Bij gebruik van geneesmiddelen is bij incidentele klachten een niet-sederend antihistaminicum (oraal of nasaal) eerste keus vanwege de snelle werking. Bij intermitterende en milde klachten kan een antihistaminicum (oraal niet-sederend of nasaal) of een nasaal corticosteroïd worden gebruikt. Bij een verstopte neus en bij persisterende en matig ernstige tot ernstige klachten gaat de voorkeur uit naar een nasaal corticosteroïd dat bij onvoldoende effect kan worden gecombineerd met een antihistaminicum (oraal niet-sederend of nasaal). Faalt ook de combinatietherapie en zijn de klachten ernstig, dan kan een allergeen-specifieke, subcutane immunotherapie in aanmerking komen, na zorgvuldige afweging van de voor- en nadelen samen met de patiënt.

Vanwege meer kans op sedatie en interacties bij gebruik van een sederend antihistaminicum, gaat de voorkeur uit naar een niet-sederend antihistaminicum. Het gebruik van een sederend antihistaminicum wordt afgeraden.

Bij jeuk eerst de oorzaak van de jeuk achterhalen en deze zo mogelijk behandelen. Indien het wegnemen van de oorzaak niet mogelijk is, of bij onbekende oorzaak, proberen de jeuk te verminderen door symptomatische behandeling. Niet-medicamenteuze maatregelen kunnen daarbij worden aangewend evenals lokale of systemische behandeling. Systemische, niet-sederende, antihistaminica worden geadviseerd wanneer vrijmaking van histamine in de huid een rol speelt, zoals bij urticaria. Indien histamine geen of slechts geringe rol speelt bij het ontstaan van de jeuk, kunnen centraal aangrijpende antihistaminica (zoals clemastine) worden gebruikt. Houd hierbij wel rekening met het sederende effect van deze middelen.

Op basis van de ernst kan gekozen worden voor een sterker, dan wel zwakker sederend middel. Houd bij de keuze van het antihistaminicum rekening met de halfwaardetijd.

Advies

Bij ernstig zwangerschapsbraken dat medicamenteus behandeld moet worden gaat op basis van ervaring de voorkeur uit naar meclozine met als tweede keus metoclopramide.

Voor doxylamine/pyridoxine is nog geen advies vastgesteld.

Indicaties

Allergische aandoeningen

• Oraal:
  • profylaxe en symptomatische behandeling van allergische aandoeningen (zoals hooikoorts, niet-seizoengebonden allergische rinitis, urticaria) en andere dermatosen berustend op allergie van het directe type (insectensteken, prurigo), geneesmiddelenexanthemen en als adjuvans bij andere vormen van eczeem;
  • profylaxe van allergische bijwerkingen van hyposensibilisatiekuren;
  • adjuvans bij allergisch astma.
• Parenteraal:
  • adjuvans bij de behandeling van anafylaxie en bij angio-oedeem (Quincke-oedeem);
  • profylaxe van allergische reacties bij diagnostisch onderzoek, zoals bijvoorbeeld anafylactoïde reacties ten gevolge van contrastmiddelen.

Gerelateerde informatie

• allergische rinitis
• jeuk

Indicaties

• Misselijkheid en braken tijdens de zwangerschap bij vrouwen die niet reageren op een conservatief middel.

Gerelateerde informatie

• zwangerschapsbraken

Dosering

Ouderen: geen dosisaanpassing nodig. Vermijd gebruik bij ouderen met verwarring; zie voor meer informatie Waarschuwingen en voorzorgen.

Toedieningsinformatie: De tabletten bij voorkeur vóór de maaltijd met water innemen. De breukstreep is alleen om het inslikken makkelijker te maken, niet om de tablet in gelijke doses te verdelen.

De i.v.-injectie zeer langzaam toedienen (2–3 min/ampul). Ook kan de oplossing voor injectie met een isotone NaCl-oplossing of een 5%-glucose-oplossing in een verhouding 1:5 worden verdund. Intra-arteriële injectie vermijden.

Dosering

Toedieningsinformatie: innemen op een lege maag met een glas water. Heel doorslikken; niet kauwen, breken of fijnmalen.

Bijwerkingen

Vaak (1-10%): hoofdpijn, vermoeidheid, slaperigheid, slapeloosheid.

Soms (0,1-1%): duizeligheid.

Zelden (0,01-0,1%): overgevoeligheidsreacties gepaard gaande met dyspneu en/of shock (soms bij injectie). Prikkelbaarheid (voornamelijk bij kinderen), paradoxale stimulatie van het centrale zenuwstelsel (vooral bij kinderen). Droge mond, gastralgie, misselijkheid, diarree, en obstipatie (zeer zelden bij injectie). Huiduitslag.

Zeer zelden (< 0,01%): palpitaties, transpiratie.

• Informatie bijwerkingen Lareb
• Meldformulier bijwerkingen

Bijwerkingen

Zeer vaak (> 10%): slaperigheid.

Vaak (1-10%): duizeligheid. Vermoeidheid. Droge mond.

Verder zijn gemeld: overgevoeligheid. Angst, desoriëntatie, slapeloosheid, nachtmerries. Hoofdpijn, migraine, paresthesie, psychomotorische hyperactiviteit. Wazig zien, zichtstoornissen. Draaiduizeligheid. Benauwdheid, hartkloppingen, tachycardie. Opgezette buik, obstipatie, diarree. Hyperhidrose, jeuk, (maculopapuleuze) huiduitslag. Dysurie, urineretentie. Pijn op de borst, prikkelbaarheid, malaise.

• Informatie bijwerkingen Lareb
• Meldformulier bijwerkingen

Interacties

Alcohol en andere centraal dempende stoffen zoals hypnotica, (tricyclische) antidepressiva, MAO-remmers, parasympathicolytica, narcotische analgetica en anxiolytica) versterken het sedatieve effect. MAO-remmers verlengen en versterken het anticholinerg effect.

Antihistaminica beïnvloeden immunotherapie bij allergie.

Interacties

Niet samen gebruiken met monoamineoxidaseremmers (MAO-remmers). Deze verlengen en intensiveren de anticholinergische effecten van antihistaminica. Gelijktijdig gebruik is volgens de fabrikant gecontra-indiceerd.

Vermijd gelijktijdig gebruik van middelen die het CZS onderdrukken, waaronder alcohol, hypnotiserende sedativa en kalmerende middelen. Combinatie kan leiden tot ernstige slaperigheid.

Innemen op een lege maag omdat voedsel de vertraagde werking verder uit kan stellen en de absorptie kan verminderen.

Zwangerschap

Antihistaminica passeren de placenta.

Teratogenese: Zowel bij de mens als bij dieren geen aanwijzingen voor schadelijkheid.

Farmacologisch effect: Houd rekening met sedatie van de pasgeborene bij gebruik vlak voor de partus.

Advies: Kan worden gebruikt.

• Informatie van Lareb over dit middel bij zwangerschap

Zwangerschap

Pyridoxine passeert de placenta.

Teratogenese: Ruime ervaring met doxylamine bij de mens heeft geen schadelijke effecten laten zien. Pyridoxine wordt in verband gebracht met het mogelijk ontstaan van neuropathie bij langdurig gebruik > 25 mg/dag; er zijn geen aanwijzingen bij kortdurend gebruik van 50 mg/dag.

Advies: Kan waarschijnlijk veilig worden gebruikt.

Lactatie

Overgang in de moedermelk: Ja.

Farmacologisch effect: Mogelijke effecten op het centraal zenuwstelsel. Sufheid, nekstijfheid en overprikkeling bij de zuigeling zijn gemeld.

Advies: Het gebruik van dit geneesmiddel óf het geven van borstvoeding ontraden.

• Informatie van Lareb over dit middel bij lactatie

Lactatie

Overgang in de moedermelk: doxylamine(succinaat): Vanwege de molecuulgrootte wordt overgang in de moedermelk verwacht. Pyridoxinehydrochloride: ja.

Farmacologisch effect: Opwinding, prikkelbaarheid en sedatie zijn gemeld bij zuigelingen die vermoedelijk zijn blootgesteld aan doxylaminesuccinaat via de moedermelk. Zuigelingen met apneu of andere respiratoire syndromen kunnen in het bijzonder gevoelig zijn voor de sedatieve effecten. Bij vermoedelijke blootstelling aan pyridoxinehydrochloride zijn geen meldingen van bijwerkingen.

Advies: Het gebruik van dit geneesmiddel óf het geven van borstvoeding ontraden.

Contra-indicaties

• acute porfyrie.

Contra-indicaties

Overgevoeligheid voor antihistaminica, type ethanolaminederivaten.

Zie voor meer contra-indicaties de rubriek Interacties.

Waarschuwingen en voorzorgen

Vermijd het gebruik bij ouderen met verwarring. Wees extra voorzichtig bij ouderen vanwege het grotere risico van bijwerkingen (bv. anticholinerge bijwerkingen en paradoxale opwinding).

Wees voorzichtig bij prostaathyperplasie, pylorusstenose, stenoserend ulcus pepticum, epilepsie (focale cerebrale corticale laesies), cardiovasculaire aandoeningen en hypertensie.

Dit middel kan een aanval van acuut glaucoom veroorzaken.

Antihistaminica beïnvloeden de uitslagen van allergietesten.

Er is weinig ervaring met het gebruik van clemastine bij kinderen < 1 jaar.

Dit middel kan invloed hebben op de rijvaardigheid en het vermogen om machines te bedienen. Raadpleeg ‘Rij Veilig met Medicijnen’ van het IVM.

• Rij Veilig met Medicijnen

Waarschuwingen en voorzorgen

Anticholinerge eigenschappen: wees voorzichtig bij astma, een verhoogde oogdruk, nauwe-kamerhoekglaucoom, een stenoserende maagzweer, pyloroduodenale obstructie en blaashalsobstructie.

Voor de werkzaamheid bij hyperemesis gravidarum is er beperkt bewijs. In dit geval dient behandeling door een specialist plaats te vinden.

Interferentie met urineonderzoeken: fout-positieve uitslagen van drugsonderzoeken naar methadon, opiaten en fencyclidine (PCP) kunnen optreden. Voer bij een positieve immunoassay-uitslag een bevestigende test, zoals gaschromatografie-massaspectrometrie (GC-MS), uit om de identiteit van de stof te bevestigen.

De veiligheid en werkzaamheid zijn niet vastgesteld bij kinderen < 18 jaar. Er zijn geen farmacokinetische onderzoeken gedaan bij patiënten met een verminderde nier– of leverfunctie.

Dit middel kan invloed hebben op de rijvaardigheid en het vermogen om machines te bedienen.

Overdosering

Symptomen

Acuut: verwardheid, misselijkheid en braken. CZS-effecten variëren van sterke sedatie tot excitatie (bij kinderen eerst excitatieverschijnselen), hallucinaties, convulsie. Anticholinerge symptomen: onder andere droge mond, wijde lichtstijve pupillen, hartkloppingen, temperatuurverhoging, urineretentie.

Zie voor meer informatie over symptomen en behandeling de monografie eerste generatie H₁-antihistaminica via vergiftigingen.info (zoek op clemastine).

Overdosering

Symptomen

Rusteloosheid, droge mond, verwijde pupillen, slaperigheid, draaiduizeligheid, mentale verwardheid en tachycardie. Bij toxische doses anticholinerge effecten waaronder toevallen, rabdomyolyse, acuut nierfalen en overlijden. Als toxische dosis voor kinderen wordt een dosering van 1,8 mg/kg gemeld. Er is bij kinderen geen correlatie gevonden tussen de ingenomen hoeveelheid, de plasmaspiegel en de klinische symptomatologie.

Neem voor (meer) informatie over een vergiftiging met doxylamine/pyridoxine contact op met het Nationaal Vergiftigingen Informatie Centrum .

Eigenschappen

Langwerkend antihistaminicum (van de 1^e generatie) met centraal aangrijpingspunt en een zwak sederende werking: max. binnen 5–7 uur. Werkingsduur: tot 12 uur.

Kinetische gegevens

Eigenschappen

Combinatie van een antihistaminicum en vitamine B₆. Doxylamine is een eerste generatie antihistaminicum. Het passeert de bloed-hersenbarrière en oefent een anti-emetische werking uit door selectief te binden aan H₁-receptoren in de hersenen. Pyridoxine is vitamine B₆ en een prodrug die voornamelijk wordt gemetaboliseerd in de lever. Pyridoxal 5'–fosfaat (PLP) is de belangrijkste actieve anti-emetische metaboliet. Het werkingsmechanisme van de combinatie van doxylamine en pyridoxine voor de behandeling van misselijkheid en braken tijdens de zwangerschap is niet bekend.

Kinetische gegevens

Groepsinformatie

clemastine hoort bij de groep antihistaminica, systemisch.

• acrivastine (R06AX18) Vergelijk
• cetirizine (R06AE07) Vergelijk
• chloorcyclizine/cinnarizine (N07CA52) Vergelijk
• cinnarizine (N07CA02) Vergelijk
• cyclizine (R06AE03) Vergelijk
• desloratadine (R06AX27) Vergelijk
• dimetindeen (R06AB03) Vergelijk
• doxylamine/pyridoxine (R06AA59) Vergelijk
• ebastine (R06AX22) Vergelijk
• fexofenadine (R06AX26) Vergelijk
• hydroxyzine (N05BB01) Vergelijk
• ketotifen (systemisch) (R06AX17) Vergelijk
• levocetirizine (R06AE09) Vergelijk
• loratadine (R06AX13) Vergelijk
• meclozine (R06AE05) Vergelijk
• meclozine/pyridoxine (R06AE55) Vergelijk
• mizolastine (R06AX25) Vergelijk
• oxomemazine (R06AD08) Vergelijk
• promethazine (R06AD02) Vergelijk
• rupatadine (R06AX28) Vergelijk

Groepsinformatie

doxylamine/pyridoxine hoort bij de groep antihistaminica, systemisch.

• acrivastine (R06AX18) Vergelijk
• cetirizine (R06AE07) Vergelijk
• chloorcyclizine/cinnarizine (N07CA52) Vergelijk
• cinnarizine (N07CA02) Vergelijk
• clemastine (R06AA04) Vergelijk
• cyclizine (R06AE03) Vergelijk
• desloratadine (R06AX27) Vergelijk
• dimetindeen (R06AB03) Vergelijk
• ebastine (R06AX22) Vergelijk
• fexofenadine (R06AX26) Vergelijk
• hydroxyzine (N05BB01) Vergelijk
• ketotifen (systemisch) (R06AX17) Vergelijk
• levocetirizine (R06AE09) Vergelijk
• loratadine (R06AX13) Vergelijk
• meclozine (R06AE05) Vergelijk
• meclozine/pyridoxine (R06AE55) Vergelijk
• mizolastine (R06AX25) Vergelijk
• oxomemazine (R06AD08) Vergelijk
• promethazine (R06AD02) Vergelijk
• rupatadine (R06AX28) Vergelijk

Kosten

Kosten laden…

Kosten

Kosten laden…

Zie ook

Geneesmiddelgroep

• antihistaminica, systemisch

Indicaties

• allergische rinitis
• jeuk

Externe links

• Officiële productinformatie CBG/EMA
• Medicijnkosten.nl
• GIPdatabank
• Kinderformularium (NKFK)

Zie ook

Geneesmiddelgroep

• antihistaminica, systemisch

Indicaties

• zwangerschapsbraken

Externe links

• Officiële productinformatie CBG/EMA