Samenstelling

Zie voor hulpstoffen de productinformatie van CBG/EMA of raadpleeg een apotheker.

Clemastine (als waterstoffumaraat) Diverse fabrikanten

Toedieningsvorm: Tablet
Sterkte: 1 mg

Tavegyl (als waterstoffumaraat) Centrafarm bv

Toedieningsvorm: Injectievloeistof
Sterkte: 1 mg/ml
Verpakkingsvorm: ampul 2 ml

Bevat tevens: sorbitol, alcohol (140 mg per ampul).

Toedieningsvorm: Tablet
Sterkte: 1 mg

Uitleg symbolen

XGVS	Dit geneesmiddel is niet opgenomen in het geneesmiddelen vergoedings systeem (GVS).
OTC	'Over the counter', dit geneesmiddel is een zelfzorgmiddel.
Bijlage 2	Aan de vergoeding van dit geneesmiddel zijn bepaalde voorwaarden verbonden, die zijn vermeld op bijlage 2 van de Regeling zorgverzekering.
Aanvullende monitoring	Dit geneesmiddel is onderworpen aan aanvullende monitoring. Extra aandacht wordt gevraagd voor onverwachte bijwerkingen. Meldt u dit via het meldformulier van het Lareb.

Samenstelling

Zie voor hulpstoffen de productinformatie van CBG/EMA of raadpleeg een apotheker.

Toplexil XGVS Opella Healthcare France SAS

Toedieningsvorm: Stroop
Sterkte: 0,33 mg/ml
Verpakkingsvorm: 150 ml

Uitleg symbolen

XGVS	Dit geneesmiddel is niet opgenomen in het geneesmiddelen vergoedings systeem (GVS).
OTC	'Over the counter', dit geneesmiddel is een zelfzorgmiddel.
Bijlage 2	Aan de vergoeding van dit geneesmiddel zijn bepaalde voorwaarden verbonden, die zijn vermeld op bijlage 2 van de Regeling zorgverzekering.
Aanvullende monitoring	Dit geneesmiddel is onderworpen aan aanvullende monitoring. Extra aandacht wordt gevraagd voor onverwachte bijwerkingen. Meldt u dit via het meldformulier van het Lareb.

Advies

In het algemeen: Bij de keuze van een antihistaminicum gaat de voorkeur uit naar een niet-sederend antihistaminicum. Bij aandoeningen waarbij niet-sederende antihistaminica niet of onvoldoende effectief zijn gebleken (bv. constitutioneel eczeem) kunnen klassieke sederende antihistaminica (zoals clemastine) van nut zijn.

Bij anafylaxie kan i.v.-toepassing van clemastine aangewezen zijn.

Vermijd bij allergische rinitis zoveel mogelijk de prikkels die klachten veroorzaken. Bij gebruik van geneesmiddelen is bij incidentele klachten een niet-sederend antihistaminicum (oraal of nasaal) eerste keus vanwege de snelle werking. Bij intermitterende en milde klachten kan een antihistaminicum (oraal niet-sederend of nasaal) of een nasaal corticosteroïd worden gebruikt. Bij een verstopte neus en bij persisterende en matig ernstige tot ernstige klachten gaat de voorkeur uit naar een nasaal corticosteroïd dat bij onvoldoende effect kan worden gecombineerd met een antihistaminicum (oraal niet-sederend of nasaal). Faalt ook de combinatietherapie en zijn de klachten ernstig, dan kan een allergeen-specifieke, subcutane immunotherapie in aanmerking komen, na zorgvuldige afweging van de voor- en nadelen samen met de patiënt.

Vanwege meer kans op sedatie en interacties bij gebruik van een sederend antihistaminicum, gaat de voorkeur uit naar een niet-sederend antihistaminicum. Het gebruik van een sederend antihistaminicum wordt afgeraden.

Bij jeuk eerst de oorzaak van de jeuk achterhalen en deze zo mogelijk behandelen. Indien het wegnemen van de oorzaak niet mogelijk is, of bij onbekende oorzaak, proberen de jeuk te verminderen door symptomatische behandeling. Niet-medicamenteuze maatregelen kunnen daarbij worden aangewend evenals lokale of systemische behandeling. Systemische, niet-sederende, antihistaminica worden geadviseerd wanneer vrijmaking van histamine in de huid een rol speelt, zoals bij urticaria. Indien histamine geen of slechts geringe rol speelt bij het ontstaan van de jeuk, kunnen centraal aangrijpende antihistaminica (zoals clemastine) worden gebruikt. Houd hierbij wel rekening met het sederende effect van deze middelen.

Op basis van de ernst kan gekozen worden voor een sterker, dan wel zwakker sederend middel. Houd bij de keuze van het antihistaminicum rekening met de halfwaardetijd.

Advies

Het gebruik van oxomemazine bij hoesten wordt niet aangeraden, vanwege onvoldoende effectiviteit en de sedatieve werking. Voor de keuze van de juiste standaardbehandeling van Acuut hoesten zie de indicatietekst Acuut hoesten. Oxomemazine mag niet aan kinderen jonger dan twee jaar worden gegeven vanwege een mogelijk verband met het 'sudden infant death syndrome' (wiegendood) of aan ouderen vanwege de anticholinerge bijwerkingen.

Indicaties

Allergische aandoeningen

Oraal:
- profylaxe en symptomatische behandeling van allergische aandoeningen (zoals hooikoorts, niet-seizoengebonden allergische rinitis, urticaria) en andere dermatosen berustend op allergie van het directe type (insectensteken, prurigo), geneesmiddelenexanthemen en als adjuvans bij andere vormen van eczeem;
- profylaxe van allergische bijwerkingen van hyposensibilisatiekuren;
- adjuvans bij allergisch astma.
Parenteraal:
- adjuvans bij de behandeling van anafylaxie en bij angio-oedeem;
- profylaxe van allergische reacties bij diagnostisch onderzoek, zoals bijvoorbeeld anafylactoïde reacties ten gevolge van contrastmiddelen.

Gerelateerde informatie

Indicaties

Hoest.

Gerelateerde informatie

acuut hoesten

Dosering

Klap alles open Klap alles dicht

Allergische aandoeningen en profylaxe allergische bijwerkingen van hyposensibilisatiekuren:

Volwassenen en kinderen > 12 jaar:

Oraal: 1 mg 2×/dag.

Anafylaxie en angio-oedeem:

Volwassenen:

2 mg i.v. of i.m., 's ochtends en 's avonds.

Kinderen > 1 jaar:

Volgens de productinformatie: i.m.: 0,025 mg/kg/dag in 2 giften.

Kinderen > 1 maand:

Volgens het Kinderformularium van het NKFK: i.m., i.v. of oraal: 0,025–0,050 mg/kg/dosis, maximaal 2×/dag.

Profylaxe van allergische reacties bij diagnostisch onderzoek, bv. ten gevolge van contrastmiddelen:

Volwassenen:

2 mg i.v., onmiddellijk vóór het mogelijk optreden van anafylactische of door histamine veroorzaakte reacties toedienen.

Ouderen: geen dosisaanpassing nodig. Vermijd gebruik bij ouderen met verwarring; zie voor meer informatie Waarschuwingen en voorzorgen.

Toedieningsinformatie: De tabletten bij voorkeur vóór de maaltijd met water innemen. De breukstreep is alleen om het inslikken makkelijker te maken, niet om de tablet in gelijke doses te verdelen.

De i.v.-injectie zeer langzaam toedienen (2–3 min/ampul). Ook kan de oplossing voor injectie met een isotone NaCl-oplossing of een 5%-glucose-oplossing in een verhouding 1:5 worden verdund. Intra-arteriële injectie vermijden.

Dosering

Klap alles open Klap alles dicht

Hoest

Volwassenen

15–30 ml per dag in 2–3 doses.

Kinderen 4–10 jaar

15–25 ml per dag in 2–3 doses.

Kinderen 2–4 jaar

10–20 ml per dag in 2–3 doses;

Bijwerkingen

Ademhalingsstelsel, borstkas en mediastinum

Dyspneu	Zelden

Algemeen en toedieningsplaats

Oedeem	-
Vermoeidheid	Vaak
Verwardheid	-

Bloed en lymfestelsel

Agranulocytose	-
Hemolytische anemie	-
Leukopenie	-
Trombocytopenische purpura	-

Bloedvaten

Hypotensie	-
Shock	Zelden

Chirurgische en medische verrichtingen

Stimulatie CZS	Zelden

Hart

Hartkloppingen	Zeer zelden
Tachycardie	-

Huid en onderhuid

Angio-oedeem	-
Eczeem	-
Erytheem	-
Fotosensitiviteitsreactie	-
Hyperhidrose	Zeer zelden
Pruritus	-
Purpura	-
Rash	Zelden
Urticaria	-

Immuunsysteem

Anafylactische shock	-
Overgevoeligheidsreactie	Zelden

Lever en galwegen

Geelzucht	-

Maagdarmstelsel

Diarree	Zelden
Droge mond	Zelden
Gastralgie	Zelden
Maag-darmfunctiestoornis	-
Nausea	Zelden
Obstipatie	Zelden

Nieren en urinewegen

Urineretentie	-

Oog

Accommodatieafwijking	-
Mydriase	-

Psyche

Hallucinatie	-
Insomnia	Vaak
Prikkelbaarheid	Zelden
Zenuwachtigheid	-

Skeletspieren en bindweefsel

Spierzwakte	-

Stofwisseling en voeding

Verminderde eetlust	-

Zenuwstelsel

Convulsies	-
Coördinatie afwijkend	-
Duizeligheid	Soms
Hoofdpijn	Vaak
Restless legs-syndroom	-
Sedatie	-
Somnolentie	Vaak
Tardieve dyskinesie	-
Tremor	-

Overgevoeligheidsreacties gepaard gaande met dyspneu en/of shock (soms bij injectie).
Prikkelbaarheid en paradoxale stimulatie van het centrale zenuwstelselvoornamelijk bij kinderen.
Obstipatie zeer zelden bij injectie.

Bijwerkingen

Ademhalingsstelsel, borstkas en mediastinum

Dyspneu	-

Algemeen en toedieningsplaats

Oedeem	?
Vermoeidheid	-
Verwardheid	?

Bloed en lymfestelsel

Agranulocytose	Zeer zelden
Hemolytische anemie	Zeer zelden
Leukopenie	Zeer zelden
Trombocytopenische purpura	Zeer zelden

Bloedvaten

Hypotensie	?
Shock	-

Chirurgische en medische verrichtingen

Stimulatie CZS	-

Hart

Hartkloppingen	?
Tachycardie	?

Huid en onderhuid

Angio-oedeem	Zelden
Eczeem	?
Erytheem	?
Fotosensitiviteitsreactie	?
Hyperhidrose	-
Pruritus	?
Purpura	?
Rash	-
Urticaria	?

Immuunsysteem

Anafylactische shock	Zelden
Overgevoeligheidsreactie	-

Lever en galwegen

Geelzucht	?

Maagdarmstelsel

Diarree	?
Droge mond	?
Gastralgie	-
Maag-darmfunctiestoornis	?
Nausea	-
Obstipatie	?

Nieren en urinewegen

Urineretentie	?

Oog

Accommodatieafwijking	?
Mydriase	?

Psyche

Hallucinatie	?
Insomnia	?
Prikkelbaarheid	?
Zenuwachtigheid	?

Skeletspieren en bindweefsel

Spierzwakte	?

Stofwisseling en voeding

Verminderde eetlust	?

Zenuwstelsel

Convulsies	?
Coördinatie afwijkend	Vaak
Duizeligheid	Vaak
Hoofdpijn	-
Restless legs-syndroom	?
Sedatie	Vaak
Somnolentie	Vaak
Tardieve dyskinesie	?
Tremor	?

Langdurig gebruik kan, vooral in hoge doses en bij ouderen, leiden tot extrapiramidale stoornissen, zoals tardieve dyskinesie.
Paradoxale stimulering van het centraal zenuwstelsel kan ook voorkomen, zoals nervositeit, verwardheid, hallucinaties, prikkelbaarheid, slapeloosheid, tremoren, tachycardie en verhoogde neiging tot convulsies, vooral bij kinderen en ouderen.

Interacties

Alcohol en andere centraal dempende stoffen zoals hypnotica, (tricyclische) antidepressiva, MAO-remmers, parasympathicolytica, narcotische analgetica en anxiolytica) versterken het sedatieve effect. MAO-remmers verlengen en versterken het anticholinerg effect.

Antihistaminica beïnvloeden immunotherapie bij allergie.

Interacties

Combinatie met stoffen met een anticholinerge werking zoals tricyclische antidepressiva, sommige antiparkinsonmiddelen of sommige antipsychotica geeft een versterkt anticholinerg effect.

Het bloeddrukverlagende effect van perifere α-blokkerende sympathicolytica zoals labetalol en van centraal werkende antihypertensiva zoals methyldopa kan worden versterkt.

Alcohol en andere centraal dempende stoffen kunnen de centrale werking van antihistaminica versterken.

Antihistaminica kunnen de resultaten van allergietesten beïnvloeden en kunnen interfereren met immunotherapie bij allergie.

Zwangerschap

Antihistaminica passeren de placenta.

Teratogenese: Zowel bij de mens als bij dieren geen aanwijzingen voor schadelijkheid.

Farmacologisch effect: Houd rekening met sedatie van de pasgeborene bij gebruik vlak voor de partus.

Advies: Kan worden gebruikt.

Informatie van Lareb over dit middel bij zwangerschap

Zwangerschap

Antihistaminica passeren de placenta.

Teratogenese: Bij de mens, onvoldoende gegevens. Bij dieren geen aanwijzingen voor schadelijkheid.

Advies: Gebruik ontraden vanwege onvoldoende gegevens.

Informatie van Lareb over dit middel bij zwangerschap

Lactatie

Overgang in de moedermelk: Ja.

Farmacologisch effect: Mogelijke effecten op het centraal zenuwstelsel. Sufheid, nekstijfheid en overprikkeling bij de zuigeling zijn gemeld.

Advies: Het gebruik van dit geneesmiddel óf het geven van borstvoeding ontraden.

Informatie van Lareb over dit middel bij lactatie

Lactatie

Overgang in de moedermelk: Ja (fenothiazinen). Gebruik door jonge kinderen zelf is gecontra-indiceerd vanwege het risico van sedatie, ademhalingsdepressie en de associatie met 'Sudden Infant Death Syndrome' (SIDS ofwel wiegendood); er is geen ervaring met het gebruik tijdens de borstvoeding.

Advies: Het gebruik van dit geneesmiddel óf het geven van borstvoeding ontraden.

Informatie van Lareb over dit middel bij lactatie

Contra-indicaties

acute porfyrie.

Contra-indicaties

acute astma-aanval;
kinderen jonger dan 2 jaar;
overgevoeligheid voor fenothiazinen.

Waarschuwingen en voorzorgen

Vermijd het gebruik bij ouderen met verwarring. Wees extra voorzichtig bij ouderen vanwege het grotere risico van bijwerkingen (bv. anticholinerge bijwerkingen en paradoxale opwinding).

Wees voorzichtig bij prostaathyperplasie, pylorusstenose, stenoserend ulcus pepticum, epilepsie (focale cerebrale corticale laesies), cardiovasculaire aandoeningen en hypertensie.

Dit middel kan een aanval van acuut glaucoom veroorzaken.

Antihistaminica beïnvloeden de uitslagen van allergietesten.

Er is weinig ervaring met het gebruik van clemastine bij kinderen < 1 jaar.

Dit middel kan invloed hebben op de rijvaardigheid en het vermogen om machines te bedienen. Raadpleeg ‘Rij Veilig met Medicijnen’ van het IVM.

Rij Veilig met Medicijnen

Waarschuwingen en voorzorgen

Niet gebruiken bij kinderen jonger dan 2 jaar vanwege de kans op sedering en ademhalingsdepressie; er is een samenhang met het 'Sudden Infant Death Syndrome'. Wees voorzichtig bij kinderen met slaapapneu in de anamnese, bij het vóórkomen van 'Sudden Infant Death Syndrome' in het gezin, wanneer kinderen minder makkelijk dan normaal spontaan wakker worden en bij erg zieke of gedehydrateerde kinderen. Wees voorzichtig bij kinderen jonger dan 6 jaar vanwege meer kans op neuropsychiatrische bijwerkingen.

Wees ook voorzichtig bij epilepsie (focale cerebrale corticale laesies), cardiovasculaire aandoeningen en hypertensie, hepatische aandoeningen, urineretentie en prostaathypertrofie.

Dit middel kan door pupilverwijding de oogboldruk verhogen en een aanval van acuut glaucoom veroorzaken.

Blootstelling aan direct zonlicht vermijden wegens kans op fotosensibilisatie.

Hulpstoffen: saccharose in de drank kan bij gebruik ≥ 2 weken de tanden beschadigen. Wees voorzichtig bij diabetes mellitus, vanwege het suikergehalte.

Dit middel kan invloed hebben op de rijvaardigheid en het vermogen om machines te bedienen. Raadpleeg ‘Rij Veilig met Medicijnen’ van het IVM.

Rij Veilig met Medicijnen

Overdosering

Symptomen

Acuut: verwardheid, misselijkheid en braken. CZS-effecten variëren van sterke sedatie tot excitatie (bij kinderen eerst excitatieverschijnselen), hallucinaties, convulsie. Anticholinerge symptomen: onder andere droge mond, wijde lichtstijve pupillen, hartkloppingen, temperatuurverhoging, urineretentie.

Zie voor meer informatie over symptomen en behandeling de monografie eerste generatie H₁-antihistaminica via vergiftigingen.info (zoek op clemastine).

Overdosering

Symptomen

depressie van het centrale zenuwstelsel (lethargie, dysartrie, ataxie, stupor, bewustzijnsdaling tot coma), convulsies, mydriase, cardiovasculaire symptomen (hypotensie, ventriculaire tachycardie, aritmie), respiratoire depressie en hypothermie.

Neem voor (meer) informatie over een vergiftiging met oxomemazine contact op met het Nationaal Vergiftigingen Informatie Centrum.

Eigenschappen

Langwerkend antihistaminicum (van de 1^e generatie) met centraal aangrijpingspunt en een zwak sederende werking: max. binnen 5–7 uur. Werkingsduur: tot 12 uur.

Kinetische gegevens

Resorptie	volledig.
T _max	oraal: 2–4 uur.
Eiwitbinding	95%.
Metabolisering	in sterke mate in de lever.
Eliminatie	voornamelijk (45–65%) met de urine als metabolieten.
T _1/2el	tot 37 uur.

Uitleg afkortingen

F	biologische beschikbaarheid (fractie van de dosis die in de systemische circulatie verschijnt)
T _max	tijdsduur tot maximale bloedspiegel na toediening
V _d	verdelingsvolume (fictief volume waarin een geneesmiddel zich verdeelt over het lichaam)
T _1/2	plasmahalfwaardetijd (tijd die nodig is om een bepaalde plasmaconcentratie te halveren)
T _1/2el	plasmahalfwaardetijd in de eliminatiefase, terminale halfwaardetijd

Eigenschappen

Fenothiazinederivaat. Antihistaminicum met sederende en zwak anticholinerge en α₁-adrenerge eigenschappen. Heeft tevens antiserotonerge en anti-emetische eigenschappen.