Samenstelling

Zie voor hulpstoffen de productinformatie van CBG/EMA of raadpleeg een apotheker.

Allegra fexotabs (hydrochloride) XGVS OTC Opella Healthcare France SAS

Toedieningsvorm: Tablet, omhuld
Sterkte: 120 mg

Fexofenadine (hydrochloride) Diverse fabrikanten

Toedieningsvorm: Tablet, omhuld
Sterkte: 120 mg, 180 mg

Telfast (hydrochloride) Opella Healthcare France SAS

Toedieningsvorm: Tablet, omhuld
Sterkte: 180 mg

Uitleg symbolen

XGVS	Dit geneesmiddel is niet opgenomen in het geneesmiddelen vergoedings systeem (GVS).
OTC	'Over the counter', dit geneesmiddel is een zelfzorgmiddel.
Bijlage 2	Aan de vergoeding van dit geneesmiddel zijn bepaalde voorwaarden verbonden, die zijn vermeld op bijlage 2 van de Regeling zorgverzekering.
Aanvullende monitoring	Dit geneesmiddel is onderworpen aan aanvullende monitoring. Extra aandacht wordt gevraagd voor onverwachte bijwerkingen. Meldt u dit via het meldformulier van het Lareb.

Samenstelling

Zie voor hulpstoffen de productinformatie van CBG/EMA of raadpleeg een apotheker.

Allergietablet cetirizine (dihydrochloride) OTC Bijlage 2 Healthypharm bv

Toedieningsvorm: Tablet
Sterkte: 10 mg

Cetirizine (dihydrochloride) OTC Bijlage 2 Diverse fabrikanten

Toedieningsvorm: Tablet
Sterkte: 10 mg

Toedieningsvorm: Drank
Sterkte: 1 mg/ml
Verpakkingsvorm: 200 ml

Conserveermiddelen: methyl- en propylparahydroxybenzoaat. Bevat tevens: sorbitol en propyleenglycol (49 mg/ml).

Prevalin allerstop OTC Bijlage 2 Omega Pharma Nederland

Toedieningsvorm: Tablet, omhuld
Sterkte: 10 mg

Reactine OTC Bijlage 2 Johnson & Johnson Consumer bv

Toedieningsvorm: Tablet
Sterkte: 10 mg

Zyrtec OTC Bijlage 2 UCB Pharma bv

Toedieningsvorm: Tablet, omhuld
Sterkte: 10 mg

Toedieningsvorm: Drank
Sterkte: 1 mg/ml

Uitleg symbolen

XGVS	Dit geneesmiddel is niet opgenomen in het geneesmiddelen vergoedings systeem (GVS).
OTC	'Over the counter', dit geneesmiddel is een zelfzorgmiddel.
Bijlage 2	Aan de vergoeding van dit geneesmiddel zijn bepaalde voorwaarden verbonden, die zijn vermeld op bijlage 2 van de Regeling zorgverzekering.
Aanvullende monitoring	Dit geneesmiddel is onderworpen aan aanvullende monitoring. Extra aandacht wordt gevraagd voor onverwachte bijwerkingen. Meldt u dit via het meldformulier van het Lareb.

Advies

Vermijd bij allergische rinitis zoveel mogelijk de prikkels die klachten veroorzaken. Bij gebruik van geneesmiddelen is bij incidentele klachten een niet-sederend antihistaminicum (oraal of nasaal) eerste keus vanwege de snelle werking. Bij intermitterende en milde klachten kan een antihistaminicum (oraal niet-sederend of nasaal) of een nasaal corticosteroïd worden gebruikt. Bij een verstopte neus en bij persisterende en matig ernstige tot ernstige klachten gaat de voorkeur uit naar een nasaal corticosteroïd dat bij onvoldoende effect kan worden gecombineerd met een antihistaminicum (oraal niet-sederend of nasaal). Faalt ook de combinatietherapie en zijn de klachten ernstig, dan kan een allergeen-specifieke, subcutane immunotherapie in aanmerking komen, na zorgvuldige afweging van de voor- en nadelen samen met de patiënt.

Bij een allergische conjunctivitis geven oogdruppels met een antihistaminicum veelal verlichting van de klachten. Voeg bij hardnekkige en hevige conjunctivitisklachten, prednisolon-oogdruppels toe (max. 3 dagen). Bij hevige klachten aan de oogleden, kan aanbrengen van hydrocortisoncrème gedurende enkele dagen effectief zijn. Overweeg bij frequent recidiverende conjunctivitis een onderhoudsbehandeling met een antihistaminicum-oogdruppel; combineer met een (‘niet-sederend’) oraal antihistaminicum bij onvoldoende effect. Behandel een rinoconjunctivitis in eerste instantie met een corticosteroïdneusspray, aangezien de oogklachten hierdoor vaak al afnemen.

Bij jeuk eerst de oorzaak van de jeuk achterhalen en deze zo mogelijk behandelen. Indien het wegnemen van de oorzaak niet mogelijk is, of bij onbekende oorzaak, proberen de jeuk te verminderen door symptomatische behandeling. Niet-medicamenteuze maatregelen kunnen daarbij worden aangewend evenals lokale of systemische behandeling. Systemische, niet-sederende, antihistaminica (zoals fexofenadine) worden geadviseerd wanneer vrijmaking van histamine in de huid een rol speelt, zoals bij urticaria. Indien histamine geen of slechts geringe rol speelt bij het ontstaan van de jeuk, kunnen centraal aangrijpende antihistaminica worden gebruikt. Houd hierbij wel rekening met het sederende effect van deze middelen.

Advies

Vermijd bij allergische rinitis zoveel mogelijk de prikkels die klachten veroorzaken. Bij gebruik van geneesmiddelen is bij incidentele klachten een niet-sederend antihistaminicum (oraal of nasaal) eerste keus vanwege de snelle werking. Bij intermitterende en milde klachten kan een antihistaminicum (oraal niet-sederend of nasaal) of een nasaal corticosteroïd worden gebruikt. Bij een verstopte neus en bij persisterende en matig ernstige tot ernstige klachten gaat de voorkeur uit naar een nasaal corticosteroïd dat bij onvoldoende effect kan worden gecombineerd met een antihistaminicum (oraal niet-sederend of nasaal). Faalt ook de combinatietherapie en zijn de klachten ernstig, dan kan een allergeen-specifieke, subcutane immunotherapie in aanmerking komen, na zorgvuldige afweging van de voor- en nadelen samen met de patiënt.

Bij een allergische conjunctivitis geven oogdruppels met een antihistaminicum veelal verlichting van de klachten. Voeg bij hardnekkige en hevige conjunctivitisklachten, prednisolon-oogdruppels toe (max. 3 dagen). Bij hevige klachten aan de oogleden, kan aanbrengen van hydrocortisoncrème gedurende enkele dagen effectief zijn. Overweeg bij frequent recidiverende conjunctivitis een onderhoudsbehandeling met een antihistaminicum-oogdruppel; combineer met een (‘niet-sederend’) oraal antihistaminicum bij onvoldoende effect. Behandel een rinoconjunctivitis in eerste instantie met een corticosteroïdneusspray, aangezien de oogklachten hierdoor vaak al afnemen.

Bij jeuk eerst de oorzaak van de jeuk achterhalen en deze zo mogelijk behandelen. Indien het wegnemen van de oorzaak niet mogelijk is, of bij onbekende oorzaak, proberen de jeuk te verminderen door symptomatische behandeling. Niet-medicamenteuze maatregelen kunnen daarbij worden aangewend evenals lokale of systemische behandeling. Systemische, niet-sederende, antihistaminica (zoals cetirizine) worden geadviseerd wanneer vrijmaking van histamine in de huid een rol speelt, zoals bij urticaria. Indien histamine geen of slechts geringe rol speelt bij het ontstaan van de jeuk, kunnen centraal aangrijpende antihistaminica worden gebruikt. Houd hierbij wel rekening met het sederende effect van deze middelen.

Aan de vergoeding van cetirizine zijn voorwaarden verbonden, zie Regeling zorgverzekering, bijlage 2.

Indicaties

Seizoensgebonden allergische rinitis;
Chronische idiopathische urticaria.

Gerelateerde informatie

Indicaties

Symptomatische behandeling van neusklachten en oogklachten bij seizoensgebonden en niet-seizoensgebonden allergische rinitis;
Chronische urticaria.

Gerelateerde informatie

Dosering

Klap alles open Klap alles dicht

Allergische rinitis

Volwassenen en kinderen ≥ 12 jaar

120 mg 1×/dag.

Urticaria

Volwassenen en kinderen ≥ 12 jaar

180 mg 1×/dag.

Verminderde nierfunctie: volgens de fabrikant is er geen dosisaanpassing nodig. Volgens de KNMP bij een creatinineklaring van 10-50 ml/min voorzichtigheidshalve de dosering verlagen naar 50% van de normale dosering.

Verminderde leverfunctie: er is geen dosisaanpassing nodig.

Dosering

Klap alles open Klap alles dicht

Allergische rinitis, chronische urticaria

Volwassenen en kinderen ≥ 12 jaar

10 mg (1 tablet of 10 ml drank) 1×/dag.

Nierfunctiestoornis, volwassenen: bij een matige nierfunctiestoornis (creatinineklaring 30–60 ml/min): 5 mg 1×/dag; bij ernstige nierfunctiestoornis (creatinineklaring 15–30 ml/min) 5 mg 1×/twee dagen; bij een creatinineklaring < 15 ml/min en bij dialysepatiënten: gecontra-indiceerd; > 60 ml/min geen dosisaanpassing nodig.

Nierfunctiestoornis, kinderen ≥ 12 jaar: volgens het Kinderformularium van het NKFK: bij een creatinineklaring van 10–50 ml/min/1,73m²: 5 mg 1×/dag; > 50 ml/min: geen dosisaanpassing nodig.

Kinderen 6–12 jaar

5 mg (½ tablet of 5 ml drank) 2×/dag.

Bij nierfunctiestoornis: volgens het Kinderformularium van het NKFK: bij een creatinineklaring van 10–50 ml/min/1,73m²: 5 mg 1×/dag; > 50 ml/min geen dosisaanpassing nodig.

Kinderen 2–6 jaar

Drank: 2,5 mg (= 2,5 ml drank) 2×/dag.

Bij nierfunctiestoornis: volgens het Kinderformularium van het NKFK: bij een creatinineklaring van 10–50 ml/min/1,73m²: 2,5 mg 1×/dag; > 50 ml/min geen dosisaanpassing nodig.

Kinderen 1–2 jaar

Volgens het Kinderformularium van het NKFK: 0,5 mg/kg lichaamsgewicht/dag verdeeld over 2 doses, max. 5 mg/dag.

Bij nierfunctiestoornis: volgens het Kinderformularium van het NKFK (> 3 mnd.): bij een creatinineklaring van 10–50 ml/min/1,73m²: 0,25 mg/kg lichaamsgewicht 1×/dag; > 50 ml/min geen dosisaanpassing nodig.

Bij alleen een leverfunctiestoornis is volgens de productinformatie geen dosisaanpassing nodig. Zie voor het doseeradvies van Health Base bij levercirrose: Systemische antihistaminica op geneesmiddelenbijlevercirrose.nl.

Bijwerkingen

Ademhalingsstelsel, borstkas en mediastinum

Dyspneu	?

Algemeen en toedieningsplaats

Asthenie	-
Malaise	-
Oedeem	-
Pijn op de borst	?
Vermoeidheid	Soms
Verwardheid	-

Bloed en lymfestelsel

Trombocytopenie	-

Hart

Hartkloppingen	?
Tachycardie	?

Huid en onderhuid

Angio-oedeem	?
Dermatitis	-
Gegeneraliseerd pustuleus exantheem acuut	-
Pruritus	?
Rash	?
Urticaria	?

Immuunsysteem

Anafylactische reactie	?
Anafylactische shock	-
Overgevoeligheid	?

Infecties

Faryngitis	-
Rhinitis	-

Lever en galwegen

Hepatitis	-
Verminderde leverfunctie	-

Maagdarmstelsel

Buikpijn	-
Diarree	?
Droge mond	-
Nausea	Vaak

Nieren en urinewegen

Dysurie	-
Urineretentie	-

Onderzoeken

Bloed alkalische fosfatase verhoogd	-
Bloed bilirubine verhoogd	-
Gamma-GT verhoogd	-
Gewichtstoename	-
Transaminasen verhoogd	-

Oog

Accommodatieafwijking	-
Oculogyratie	-
Oogpijn	-
Wazig zien	-

Oor en evenwichtsorgaan

Vertigo	-

Psyche

Agitatie	-
Agressie	-
Bedplassen	-
Depressie	-
Erythema fixatum	-
Hallucinatie	-
Insomnia	-
Levendige dromen	?
Nachtmerrie	?
Slaapstoornis	?
Tic	-
Zelfmoordgedachte	-
Zenuwachtigheid	?

Skeletspieren en bindweefsel

Artralgie	-

Stofwisseling en voeding

Gestimuleerde eetlust	-

Voortplantingsstelsel en borst

Erectiele disfunctie	-

Zenuwstelsel

Convulsie	-
Duizeligheid	Vaak
Dysgeusie	-
Dyskinesie	-
Dystonie	-
Geheugenstoornis	-
Hoofdpijn	Vaak
Paresthesie	-
Sedatie	Vaak
Somnolentie	-
Syncope	-
Tremor	-

Tachycardie en palpitaties vooral bij patiënten die een cardiovasculaire aandoening hebben of hebben gehad.

Bijwerkingen

Ademhalingsstelsel, borstkas en mediastinum

Dyspneu	-

Algemeen en toedieningsplaats

Asthenie	Soms
Malaise	Soms
Oedeem	Zelden
Pijn op de borst	-
Vermoeidheid	Vaak
Verwardheid	Zelden

Bloed en lymfestelsel

Trombocytopenie	Zeer zelden

Hart

Hartkloppingen	-
Tachycardie	Zelden

Huid en onderhuid

Angio-oedeem	Zeer zelden
Dermatitis	Zeer zelden
Gegeneraliseerd pustuleus exantheem acuut	?
Pruritus	Soms
Rash	Soms
Urticaria	Zelden

Immuunsysteem

Anafylactische reactie	-
Anafylactische shock	Zeer zelden
Overgevoeligheid	Zelden

Infecties

Faryngitis	Vaak
Rhinitis	Vaak

Lever en galwegen

Hepatitis	?
Verminderde leverfunctie	Zelden

Maagdarmstelsel

Buikpijn	Soms
Diarree	Soms
Droge mond	Vaak
Nausea	Vaak

Nieren en urinewegen

Dysurie	Zeer zelden
Urineretentie	?

Onderzoeken

Bloed alkalische fosfatase verhoogd	Zelden
Bloed bilirubine verhoogd	Zelden
Gamma-GT verhoogd	Zelden
Gewichtstoename	Zelden
Transaminasen verhoogd	Zelden

Oog

Accommodatieafwijking	Zeer zelden
Oculogyratie	Zeer zelden
Oogpijn	?
Wazig zien	Zeer zelden

Oor en evenwichtsorgaan

Vertigo	?

Psyche

Agitatie	Soms
Agressie	Zelden
Bedplassen	Zeer zelden
Depressie	Zelden
Erythema fixatum	Zeer zelden
Hallucinatie	Zelden
Insomnia	Zelden
Levendige dromen	-
Nachtmerrie	?
Slaapstoornis	-
Tic	Zeer zelden
Zelfmoordgedachte	?
Zenuwachtigheid	-

Skeletspieren en bindweefsel

Artralgie	?

Stofwisseling en voeding

Gestimuleerde eetlust	?

Voortplantingsstelsel en borst

Erectiele disfunctie	?

Zenuwstelsel

Convulsie	Zelden
Duizeligheid	Vaak
Dysgeusie	Zeer zelden
Dyskinesie	Zeer zelden
Dystonie	Zeer zelden
Geheugenstoornis	?
Hoofdpijn	Vaak
Paresthesie	Soms
Sedatie	-
Somnolentie	Vaak
Syncope	Zeer zelden
Tremor	Zeer zelden

In lichte mate en van voorbijgaande aard: slaperigheid, vermoeidheid, duizeligheid, hoofdpijn, droge mond, misselijkheid en faryngitis.
Bij kleine kinderen vaak diarree, slaperigheid, vermoeidheid en rinitis.
Verminderde leverfunctie (stijging van transaminase-, alkalische fosfatase-, γ-GT- en bilirubinewaarden).

Interacties

Gelijktijdig gebruik van erytromycine of ketoconazol verhoogt de plasmaspiegel van fexofenadine met een factor twee à drie (zonder effect op het QT-interval).

Gelijktijdige inname van antacida die aluminium- en magnesiumhydroxide bevatten, vermindert de biologische beschikbaarheid; een tijdsinterval van twee uur aanhouden.

Antihistaminica beïnvloeden immunotherapie bij allergie.

Interacties

Interacties met alcohol en andere centraal dempende middelen kunnen niet worden uitgesloten.

Antihistaminica beïnvloeden immunotherapie bij allergie.

Zwangerschap

Antihistaminica passeren de placenta.

Teratogenese: Er is ruime ervaring tijdens de zwangerschap. Gegevens uit bijna 3000 zwangerschappen duiden niet op een verhoogd risico op aangeboren afwijkingen.

Advies: Kan waarschijnlijk veilig gebruikt worden.

Informatie van Lareb over dit middel bij zwangerschap

Zwangerschap

Antihistaminica passeren de placenta.

Teratogenese: Zowel bij de mens als bij dieren geen aanwijzingen voor schadelijkheid.

Advies: Kan worden gebruikt.

Informatie van Lareb over dit middel bij zwangerschap

Lactatie

Overgang in de moedermelk: Ja, in geringe mate. Een nadelig effect bij de zuigeling lijkt onwaarschijnlijk.

Advies: Kan waarschijnlijk veilig worden gebruikt.

Informatie van Lareb over dit middel bij lactatie

Lactatie

Overgang in de moedermelk: Ja, 25% tot 90% van de plasmaconcentratie van de moeder.

Overig: In het algemeen geldt dat sedatie van de zuigeling de belangrijkste bijwerking is na maternaal gebruik van een antihistaminicum; de meeste kans hierop is er bij oudere antihistaminica. Daarnaast kunnen ook effecten zoals slecht drinken en een droge mond optreden.

Farmacologisch effect: Het is niet waarschijnlijk dat er centrale effecten bij de zuigeling optreden, vanwege de geringe werking op het centraal zenuwstelsel.

Advies: Kan waarschijnlijk veilig worden gebruikt.

Informatie van Lareb over dit middel bij lactatie

Contra-indicaties

ernstig gestoorde nierfunctie (creatinineklaring < 15 ml/min), dialysepatiënten;
overgevoeligheid voor hydroxyzine of andere piperazinederivaten, of voor het conserveermiddel (in de drank).

Waarschuwingen en voorzorgen

Voorzichtig bij patiënten die een cardiovasculaire aandoening hebben (gehad) vanwege de kans op tachycardie en palpitaties.

Antihistaminica beïnvloeden de uitslagen van allergietesten.

Er zijn onvoldoende gegevens over de effectiviteit en veiligheid bij ouderen en bij mensen met een verminderde nier- of leverfunctie. De veiligheid en werkzaamheid bij kinderen < 12 jaar zijn niet vastgesteld.

Dit middel kan invloed hebben op de rijvaardigheid en het vermogen om machines te bedienen. Raadpleeg ‘Rij Veilig met Medicijnen’ van het IVM.

Rij Veilig met Medicijnen

Waarschuwingen en voorzorgen

Bij een risico van convulsies (bv. epilepsie) en bij risicofactoren voor urineretentie (zoals ruggenmerglaesie, prostaathyperplasie) voorzichtig zijn.

Antihistaminica beïnvloeden de uitslagen van allergietesten; het gebruik van cetirizine drie dagen vóór de test staken.

Jeuk en/of urticaria (in sommige gevallen ernstig) kunnen optreden na staken van de behandeling, zelfs indien deze symptomen niet aanwezig waren vóór start van de behandeling. Bij ernstige jeuk en/of urticaria behandeling opnieuw beginnen waarna de klachten zouden moeten verdwijnen.

Acute gegeneraliseerde exanthemateuze pustulose (AGEP) kan binnen de eerste twee dagen optreden, met name in huidplooien, op de torso en bovenste ledematen. Staak behandeling bij symptomen, waaronder koorts, erytheem of vele kleine pustels.

Gebruik bij kinderen < 2 jaar wordt ontraden vanwege bepaalde hulpstoffen in de drank.

De hulpstof propyleenglycol kan bij langdurig gebruik en/of gebruik van hoge doses, ernstige bijwerkingen geven, vooral bij een verlaagd metabolisme ervan, zoals bij jonge kinderen. Er gelden doseringslimieten; zie de informatie van de EMA: Questions and answers on propylene glycol hierover.

Dit middel kan invloed hebben op de rijvaardigheid en het vermogen om machines te bedienen. Raadpleeg ‘Rij Veilig met Medicijnen’ van het IVM.

Rij Veilig met Medicijnen

Overdosering

Symptomen

Verwardheid, diarree, duizeligheid, vermoeidheid, hoofdpijn, malaise, mydriase, jeuk, rusteloosheid, sedatie, slaperigheid, stupor, tachycardie, tremor en urineretentie.

Zie voor meer informatie over symptomen en behandeling de stofmonografie cetirizine op vergiftigingen.info.

Eigenschappen

Niet-sederend H₁-antihistaminicum (geen centraal aangrijpingspunt). Fexofenadine is een farmacologisch actieve metaboliet van terfenadine. Werking: binnen 1 uur, max. na 6 uur.

Kinetische gegevens

Resorptie	snel.
T _max	1–3 uur.
Metabolisering	nauwelijks.
Eliminatie	waarschijnlijk vnl. met de feces, 10% onveranderd met de urine.
T _1/2el	11–15 uur.

Uitleg afkortingen

F	biologische beschikbaarheid (fractie van de dosis die in de systemische circulatie verschijnt)
T _max	tijdsduur tot maximale bloedspiegel na toediening
V _d	verdelingsvolume (fictief volume waarin een geneesmiddel zich verdeelt over het lichaam)
T _1/2	plasmahalfwaardetijd (tijd die nodig is om een bepaalde plasmaconcentratie te halveren)
T _1/2el	plasmahalfwaardetijd in de eliminatiefase, terminale halfwaardetijd

Eigenschappen

Selectieve H₁-receptorantagonist. Heeft slechts bij hoge doseringen een sederende werking. Heeft tevens een remmende werking op de migratie van eosinofielen, die een rol spelen bij de late fase van allergische reacties. De werking treedt binnen 2 uur in, is maximaal na 4 uur en houdt ten minste 24 uur aan.

Kinetische gegevens

Resorptie	snel. Voedselinname vertraagt de absorptie.
T _max	60–90 min.
V _d	0,5 l/kg.
Overig	passage bloed-liquorbarrière: slecht.
Eiwitbinding	ca. 93%.
Metabolisering	in de lever, in geringe mate.
Eliminatie	ca. twee derde onveranderd met de urine. Cetirizine wordt niet effectief verwijderd door hemodialyse.
T _1/2el	10 uur (volwassenen), 5–6 uur (kinderen), verlengd bij nier- en/of leverinsufficiëntie.

Uitleg afkortingen

F	biologische beschikbaarheid (fractie van de dosis die in de systemische circulatie verschijnt)
T _max	tijdsduur tot maximale bloedspiegel na toediening
V _d	verdelingsvolume (fictief volume waarin een geneesmiddel zich verdeelt over het lichaam)
T _1/2	plasmahalfwaardetijd (tijd die nodig is om een bepaalde plasmaconcentratie te halveren)
T _1/2el	plasmahalfwaardetijd in de eliminatiefase, terminale halfwaardetijd