ijzer(III)carboxymaltose

Samenstelling

Advies

Bij ijzergebreksanemie gaat de voorkeur uit naar een vaste toedieningsvorm met een oraal ferro(Fe²⁺)-preparaat. Ferrofumaraat heeft de voorkeur boven ferrochloridedrank en ferrogluconaat bruistablet vanwege de kosten. Bruistabletten en dranken geven ook vaker tandverkleuring. Parenterale ijzertoediening komt, gezien de bijwerkingen, pas in aanmerking bij problemen met slikken of met de therapietrouw, als orale toediening niet effectief is gebleken of ook in lagere doseringen niet verdragen wordt.

Indicaties

• IJzergebreksanemie, wanneer orale ijzertherapie ineffectief is gebleken of niet gebruikt kan worden, of indien uit klinisch oogpunt snelle aanvulling van de ijzervoorraden noodzakelijk is.

Gerelateerde informatie

• ijzergebreksanemie

Doseringen

Controleer tijdens en tot ten minste 30 minuten na elke toediening nauwlettend op overgevoeligheidsreacties. IJzer(III)carboxymaltose alleen intraveneus toedienen door personeel dat ervaren is in het beoordelen en behandelen van anafylactische reacties en als reanimatiefaciliteiten beschikbaar zijn.

Toediening

• Toediening als intraveneuze injectie:
  • Bij volwassenen en kinderen ≥ 14 jaar: per enkele dosis max. 15 mg/kg lichaamsgewicht, maximaal 1000 mg. Toedieningssnelheid: doses van 100–200 mg ijzer, geen minimale voorgeschreven tijd; doses van 200–500 mg ijzer: 100 mg/min; doses van 500–1000 mg toedienen gedurende minimaal 15 minuten. Een enkele dosis ijzer mag de 1000 mg ijzer/dag niet overschrijden; 1000 mg ijzer maximaal 1×/week toedienen. Als de totale ijzerbehoefte hoger is, minimaal 7 dagen wachten voordat een aanvullende dosis wordt toegediend.
  • Bij kinderen < 14 jaar: per enkele dosis max. 15 mg/kg lichaamsgewicht, maximaal 750 mg. Toedieningssnelheid: doses van 100–200 mg ijzer, geen minimale voorgeschreven tijd; doses van 200–500 mg ijzer: 100 mg/min; doses van 500–1000 mg toedienen gedurende minimaal 15 minuten. Een enkele dosis ijzer mag de 750 mg ijzer/dag niet overschrijden; 750 mg ijzer maximaal 1×/week toedienen. Als de totale ijzerbehoefte hoger is, minimaal 7 dagen wachten voordat een aanvullende dosis wordt toegediend.
  • Kan bij i.v.-injectie onverdund worden toegediend.
• Toediening als intraveneuze infusie:
  • Bij volwassenen en kinderen ≥ 14 jaar: max. 20 mg/kg lichaamsgewicht, maximaal 1000 mg. Toediensnelheid: doses van 100–200 mg ijzer, geen minimale voorgeschreven tijd; doses van 200–500 mg ijzer, toedienen gedurende minimaal 6 minuten; doses van 500–1000 mg toedienen gedurende minimaal 15 minuten. Een enkele dosis ijzer mag de 1000 mg ijzer/dag niet overschrijden; 1000 mg ijzer maximaal 1×/week toedienen.
  • Bij kinderen < 14 jaar: per enkele dosis max. 15 mg/kg lichaamsgewicht, maximaal 750 mg. Toedieningssnelheid: doses van 100–200 mg ijzer, geen minimale voorgeschreven tijd; doses van 200–500 mg ijzer toedienen gedurende minimaal 6 minuten; doses van 500–1000 mg toedienen gedurende minimaal 15 minuten. Een enkele dosis ijzer mag de 750 mg ijzer/dag niet overschrijden; 750 mg ijzer maximaal 1×/week toedienen.
  • Verdunnen in 0,9% natriumchlorideoplossing; de concentratie gelijk aan of boven 2 mg ijzer/ml houden in verband met de stabiliteit van de oplossing (het volume van de ijzer(III)carboxymaltose-oplossing wordt daarbij niet meegerekend). Gebruik bij het verdunnen de volgende maximale hoeveelheden natriumchlorideoplossing: 100–200 mg ijzer in max. 50 ml; > 200–500 mg ijzer in max. 100 ml; > 500–1000 mg ijzer in max. 250 ml.
• Tijdens hemodialyse onverdund in de veneuze tak van het dialyseapparaat of via infusie toedienen.

Bijwerkingen

• Huidverkleuring: op andere delen van het lichaam dan de toedieningsplaats.
• Influenza-achtige verschijnselen: na enkele uren tot meerdere dagen.
• Reacties op injectieplaats: o.a. pijn, blauwe plekken, huidverkleuring, extravasatie, irritatie.

• Meldformulier bijwerkingen

Interacties

Parenterale ijzerpreparaten verminderen de absorptie van oraal ijzer; daarom indien nodig orale ijzertherapie minimaal 5 dagen na de laatste toediening van ijzer(III)carboxymaltose starten.

Zwangerschap

IJzer passeert de placenta.

Teratogenese: Bij de mens, geen aanwijzingen voor schadelijkheid. Er zijn meer dan 1000 gedocumenteerde cases beschikbaar met het parenteraal gebruik van ijzer(III)carboxymaltose en ferrioxidesaccharaat tijdens het 2^e en 3^e trimester. Er zijn geen aanwijzingen voor een verhoogd risico op negatieve zwangerschapsuitkomsten.

Farmacologisch effect: Mogelijk; foetale bradycardie is zelden gemeld bij zwangeren die een overgevoeligheidsreactie vertoonden.

Advies: Gebruik tijdens het 1^e trimester ontraden. Kan waarschijnlijk veilig worden gebruikt tijdens het 2^e en 3^e trimester.

• Informatie van Lareb over dit middel bij zwangerschap

Lactatie

Overgang in moedermelk: Ja, in zeer geringe mate (≤ 1%).

Advies: Kan worden gebruikt.

• Informatie van Lareb over dit middel bij lactatie

Contra-indicaties

• ijzerstapeling of stoornissen in het ijzerverbruik;
• anemie die niet wordt veroorzaakt door ijzerdeficiëntie;
• bekende ernstige overgevoeligheid voor parenterale ijzerpreparaten.

Waarschuwingen en voorzorgen

Overgevoeligheidsreacties: Tijdens en tot minimaal 30 minuten na elke toediening is in verband met het risico van ernstige acute, potentieel letale anafylactische/anafylactoïde reacties zorgvuldige observatie aangewezen en dienen faciliteiten voor cardiopulmonaire reanimatie inclusief adrenaline beschikbaar te zijn. Geef indien nodig aanvullende behandeling met antihistaminica en/of corticosteroïden. Staak de toediening direct bij de geringste tekenen van een anafylactische reactie. Overgevoeligheidsreacties kunnen ook optreden als eerdere toediening geen bijwerkingen veroorzaakte. Er zijn meldingen gedaan van overgevoeligheidsreacties die verergerden tot Kounissyndroom (acuut allergisch coronair arteriespasme dat een myocardinfarct kan veroorzaken). Er is meer kans op anafylactische reacties bij bekende (geneesmiddelen)allergie, bij een voorgeschiedenis van ernstig astma, eczeem of andere atopische allergie en bij immunologische of inflammatoire aandoeningen (bv. SLE, reumatoïde artritis).

Hypofosfatemische osteomalacie: Monitor het serumfosfaat bij een patiënt met bestaande risicofactoren voor hypofosfatemie, meerdere toedieningen met hoge doses of een langer durende behandeling vanwege de kans op symptomatische hypofosfatemie; dit kan leiden tot osteomalacie en fracturen waarvoor klinische interventie en chirurgie nodig is. Waarschuw de patiënt bij toenemende mate van vermoeidheid met myalgie of botpijn contact op te nemen met een arts. Heroverweeg bij aanhoudende hypofosfatemie de behandeling.

Voorzichtig toepassen bij infecties; therapie tijdelijk stoppen bij acute infectie.

Onmiddellijk de infusie stoppen bij (tekenen van) paraveneus lekken, wegens irritatie en langdurige bruine verkleuring van de huid.

Bij leverdisfunctie moet terughoudend worden behandeld, vooral als belasting met ijzer de aandoening kan verergeren zoals bij porphyria cutanea tarda.

Na repletie regelmatig de ijzerspiegels controleren en zo nodig corrigeren.

Onderzoeksgegevens: Er zijn geen gegevens bekend van enkelvoudige doseringen > 200 mg ijzer bij hemodialyse. Vanwege onvoldoende gegevens betreffende werkzaamheid en veiligheid ijzer(III)carboxymaltose niet gebruiken bij een leeftijd < 1 jaar en niet bij kinderen van 1-13 jaar die hemodialyse ondergaan.

Overdosering

Zie voor symptomen en behandeling Nationaal Vergiftigingen Informatie Centrum.

Eigenschappen

In ijzer(III)carboxymaltose komt het ijzer voor in een complex met een koolhydraatpolymeer, dat het bruikbare ijzer op gecontroleerde wijze afgeeft aan de ijzertransport- en ijzeropslagproteïnen in het lichaam (ferritine, transferrine). IJzer is nodig voor de synthese van haem in hemoglobine.

Kinetische gegevens

Groepsinformatie

ijzer(III)carboxymaltose hoort bij de groep ijzerpreparaten, parenteraal.

• ferrioxidesaccharaat (B03AC) Vergelijk
• ijzer(III)derisomaltose (B03AC) Vergelijk
• ijzerdextrancomplex (B03AC) Vergelijk

Kosten

Zie ook

Geneesmiddelgroep

• ijzerpreparaten, parenteraal

Indicaties

• ijzergebreksanemie

Externe links

• Officiële productinformatie CBG/EMA
• Medicijnkosten.nl
• GIPdatabank
• Geneesmiddelinformatie voor patiënten
• Kinderformularium (NKFK)