Samenstelling
Circadin XGVS Takeda Nederland bv
- Toedieningsvorm
- Tablet met gereguleerde afgifte
- Sterkte
- 2 mg
Uitleg symbolen
| XGVS | Dit geneesmiddel is niet opgenomen in het geneesmiddelen vergoedings systeem (GVS). |
| OTC | 'Over the counter', dit geneesmiddel is een zelfzorgmiddel. |
| Bijlage 2 | Aan de vergoeding van dit geneesmiddel zijn bepaalde voorwaarden verbonden, die zijn vermeld op bijlage 2 van de Regeling zorgverzekering. |
| Aanvullende monitoring | Dit geneesmiddel is onderworpen aan aanvullende monitoring. Extra aandacht wordt gevraagd voor onverwachte bijwerkingen. Meldt u dit via het meldformulier van het Lareb. |
Samenstelling
Agomelatine Diverse fabrikanten
- Toedieningsvorm
- Tablet, omhuld
- Sterkte
- 25 mg
Valdoxan Servier Nederland Farma bv
- Toedieningsvorm
- Tablet, omhuld
- Sterkte
- 25 mg
Uitleg symbolen
| XGVS | Dit geneesmiddel is niet opgenomen in het geneesmiddelen vergoedings systeem (GVS). |
| OTC | 'Over the counter', dit geneesmiddel is een zelfzorgmiddel. |
| Bijlage 2 | Aan de vergoeding van dit geneesmiddel zijn bepaalde voorwaarden verbonden, die zijn vermeld op bijlage 2 van de Regeling zorgverzekering. |
| Aanvullende monitoring | Dit geneesmiddel is onderworpen aan aanvullende monitoring. Extra aandacht wordt gevraagd voor onverwachte bijwerkingen. Meldt u dit via het meldformulier van het Lareb. |
Advies
Er is geen plaats voor gebruik van melatonine met gereguleerde afgifte bij slapeloosheid. De werkzaamheid bij oudere patiënten is beperkt en geringer dan die van zolpidem.
Voor de keuze van de juiste standaardbehandeling zie Slapeloosheid.
Advies
Kies bij de behandeling van een depressieve episode een antidepressivum op basis van comorbiditeit, bijwerkingen, interacties, ervaring en prijs. Bij voorschrijven in de huisartsenpraktijk wordt een tricyclisch antidepressivum (TCA) of selectieve serotonineheropnameremmer (SSRI) aanbevolen. Er is een lichte voorkeur voor de SSRI’s vanwege een iets gunstiger bijwerkingenprofiel. Start in de gespecialiseerde GGZ eventueel met een TCA, een SSRI, een niet-selectieve serotonineheropnameremmer (SNRI), mirtazapine of bupropion. Bij klinisch opgenomen patiënten heeft een TCA de voorkeur.
Een nadeel van het gebruik van agomelatine is dat vóór de aanvang van en tijdens de behandeling, controle van de leverfuncties is aangewezen. De werkzaamheid van agomelatine is bij een leeftijd van 75 jaar of ouder niet aangetoond.
Indicaties
Monotherapie voor kortdurende behandeling van primaire insomnia die wordt gekenmerkt door een slechte slaapkwaliteit bij volwassenen ≥ 55 jaar.
Gerelateerde informatie
Indicaties
- depressieve episoden bij volwassenen.
Gerelateerde informatie
Dosering
Primaire insomnia:
Volwassenen ≥ 55 jaar:
2 mg 1×/dag, innemen 1 tot 2 uur voor het slapen gaan en na het eten van wat voedsel. De dosis mag gedurende maximaal dertien weken worden gehandhaafd.
De tabletten heel innemen (niet kauwen of fijnmaken).
Dosering
Depressie
Volwassenen:
Aanbevolen dosis: 25 mg 1×/dag voor het slapen gaan; indien na 2 weken geen verbetering optreedt, verhogen tot 50 mg 1×/dag voor het slapen gaan. Ouderen: de werkzaamheid bij patiënten ≥ 75 jaar is niet vastgesteld.
Toedieningsinformatie: de tablet kan met en zonder voedsel worden ingenomen. Behandeling bij voorkeur voortzetten totdat de patiënt 6 maanden symptoomvrij is. Bij staken is afbouwen van de medicatie niet nodig.
Bijwerkingen
Soms (0,1-1%): irritatie, nervositeit, rusteloosheid, angst, slapeloosheid, abnormale dromen, nachtmerries. Duizeligheid, hoofdpijn, migraine, overmatige slaperigheid, lethargie, psychomotorische hyperactiviteit. Droge mond, mond-ulcera, dyspepsie, misselijkheid, (boven)buikpijn. Hypertensie. Dermatitis, huiduitslag, jeuk, droge huid, nachtzweten. Pijn in de ledematen, borstkaspijn. Menopauzale symptomen, nachtzweten, asthenie, gewichtstoename. Glucosurie, proteïnurie, hyperbilirubinemie,
Zelden (0,01-0,1%): vroeg in de ochtend ontwaken, slechte slaapkwaliteit, agressie, agitatie, stresssymptomen, stemmingswijzigingen, huilen, desoriëntatie, verhoogd libido, depressie. Draaierigheid, positieduizeligheid, syncope, geheugenstoornis, aandachtsstoornis, rustelozebenen-syndroom, paresthesie. Visusstoornissen, verhoogde traanvochtproductie. Blaarvorming mondslijmvlies, tongulceratie, halitose, hypersecretie speekselklieren, braken, gastro-oesofageale refluxziekte, maagontsteking, maag-darmklachten, abnormale darmgeluiden, winderigheid. Hartkloppingen, angina pectoris. Gegeneraliseerde huiduitslag, erytheem, eczeem, psoriasis, herpes zoster, huidontsteking van de hand, nagelstoornis. Gewrichtsontsteking, spierspasmen, nachtelijke spierkrampen, nekpijn. Priapisme, prostaatontsteking. Dorst, polyurie, hematurie, nycturie. Vermoeidheid. Stijging van leverenzymwaarden, hypertriglyceridemie, hypocalciëmie, hyponatriëmie, leukopenie, trombocytopenie, afwijkende elektrolytwaarden in bloed .
Verder zijn gemeld: overgevoeligheidsreacties (incl. angio-oedeem, tong- en mondoedeem), galactorroe.
Bijwerkingen
Zeer vaak (≥ 10%): hoofdpijn.
Vaak (1-10%): angst, duizeligheid, slaperigheid, slapeloosheid, abnormale dromen, misselijkheid, braken, diarree, obstipatie, pijn in buik, rugpijn, moeheid, verhoging van ALAT en/of ASAT (> 3× ULN).
Soms (0,1-1%): agitatie, agressie, verwardheid, suïcidale gedachten en – gedrag, nachtmerrie, migraine, gewichtsverandering, paresthesie, rusteloze benen, tinnitus, wazig zien, eczeem, jeuk, hyperhidrose, verhoging van γ–GT (> 3× ULN) .
Zelden (0,01-0,1%): (hypo)manie, hallucinatie, acathisie, erytheem, verhoging alkalische fosfatase (> 3× ULN), hepatitis, (mogelijk fataal) leverfalen, geelzucht, urineretentie.
Interacties
Gelijktijdig gebruik met fluvoxamine (remmer van CYP1A2 en CYP2C19) vermijden, omdat het de Cmax van melatonine met een factor 12 kan verhogen. Wees voorzichtig bij gelijktijdig gebruik van 5– of 8–methoxypsoraleen, cimetidine, oestrogenen en chinolonen, omdat dezen de melatoninespiegel verhogen. Door CYP1A2-inductoren als carbamazepine en rifampicine en door roken kan de melatoninespiegel dalen. Gelijktijdig gebruik van alcohol vermijden, vanwege een negatief effect op de werking van melatonine op de slaap. Bij gelijktijdig gebruik met benzodiazepine-agonisten en imipramine, wordt het sedatieve effect versterkt. Bij gelijktijdige toediening met zolpidem nemen stoornissen op het gebied van aandacht, geheugen en coördinatie toe.
Interacties
De combinatie met sterke CYP1A2-remmers (fluvoxamine, ciprofloxacine) is gecontra-indiceerd.
Wees voorzichtig met matige CYP1A2-remmers, zoals propranolol. Roken induceert CYP1A2 en kan de biologische beschikbaarheid van agomelatine verlagen, vooral bij zware rokers (≥ 15 sigaretten/dag). Rifampicine kan als inductor van o.a. CYP1A2 ook de biologische beschikbaarheid verlagen.
Gelijktijdig gebruik met alcohol wordt afgeraden.
Combinatie met andere hepatotoxische geneesmiddelen vermeerdert de kans op leveraandoeningen.
Zwangerschap
Teratogenese: Bij de mens, onvoldoende gegevens. Bij dieren geen aanwijzingen voor schadelijkheid.
Advies: Gebruik ontraden.
Zwangerschap
Agomelatine passeert de placenta (geconstateerd bij dieren).
Teratogenese: Bij de mens, onvoldoende gegevens. Bij dieren geen aanwijzingen voor schadelijkheid.
Advies: Gebruik ontraden.
Lactatie
Overgang in de moedermelk: Melatonine komt hier van nature in voor; waarschijnlijk gaat ook exogeen melatonine er in over.
Advies: Gebruik van dit geneesmiddel of het geven van borstvoeding ontraden.
Lactatie
Overgang in de moedermelk: Ja, bij dieren.
Advies: Het gebruik van dit geneesmiddel of het geven van borstvoeding ontraden.
Contra-indicaties
- leverinsufficiëntie (cirrose of een actieve leveraandoening);
- transaminasewaarden > 3× boven de normale limiet (ULN).
Zie voor meer contra-indicaties de rubriek Interacties.
Waarschuwingen en voorzorgen
Niet gebruiken bij een leverfunctiestoornis, vanwege verhoogde endogene melatoninewaarden overdag. Wees voorzichtig bij een nierinsufficiëntie. Niet gebruiken bij auto-immuunziekten, vanwege onvoldoende gegevens over veiligheid. Niet gebruiken bij kinderen en adolescenten jonger dan 18 jaar vanwege onvoldoende gegevens over veiligheid en werkzaamheid.
Het gebruik heeft een matige invloed op het reactie- en concentratievermogen; vele dagelijkse bezigheden (bv. autorijden) kunnen daarvan hinder ondervinden.
Waarschuwingen en voorzorgen
Leverfunctie:
Controles: Vóór de start van de behandeling en periodiek na 3, 6, 12 en 24 weken de leverfunctie controleren, daarna op klinische indicatie. Na dosisverhoging de leverfunctietesten met dezelfde frequentie uitvoeren als bij de start van de behandeling. Bij iedere patiënt die verhoogde serumtransaminasewaarden ontwikkelt, de leverfunctietesten binnen 48 uur herhalen. Na staken van de behandeling vanwege verhoogde serumtransaminasen, regelmatig levenenzymen controleren tot de waarden weer normaal zijn.
Staak de behandeling bij serumtransaminasewaarden > 3× ULN of symptomen van leverbeschadiging.
Risico op leverbeschadiging: Tijdens de behandeling is zorgvuldige bewaking aangewezen vanwege de kans op leverbeschadiging, inclusief leverfalen met fatale afloop of noodzakelijke levertransplantatie. Let extra op bij aanwezige risicofactoren voor leverbeschadiging (obesitas, overgewicht, niet-alcoholische leververvetting, diabetes, substantieel alcoholgebruik) of gelijktijdig gebruik van geneesmiddelen die leverbeschadiging kunnen geven. Het is belangrijk patiënten te informeren over de symptomen (zoals donkere urine, lichtgekleurde ontlasting, gelige huid of ogen, pijn in de rechterbovenbuik, aanhoudende en voor het eerst optredende onverklaarbare vermoeidheid).
Overige waarschuwingen:
Suïcidaliteit: Vóór start van behandeling is screening op de kans van suïcide aangewezen. Bij een antidepressieve behandeling is er meer kans op suïcide gedurende de eerste weken van de behandeling, als het middel nog onvoldoende effectief is. Bij suïcidaal gedrag of suïcidale gedachten in de anamnese, evenals bij patiënten jonger dan 25 jaar, is daarom goede vervolging aangewezen.
Bipolaire stoornis: Wees voorzichtig bij bipolaire stoornis en (hypo)manie in de anamnese. Bij ontstaan van manische symptomen de behandeling staken.
Onderzoeksgegevens: De veiligheid en werkzaamheid bij kinderen < 18 jaar en ouderen met dementie zijn niet vastgesteld. Agomelatine niet voorschrijven aan patiënten van 75 jaar of ouder, omdat geen effect is gedocumenteerd. Wees voorzichtig bij ernstig of matig gestoorde nierfunctie vanwege weinig klinische data.
Het gebruik kan leiden tot verminderd reactie- en concentratievermogen. Vele dagelijkse bezigheden (bv. autorijden) kunnen daarvan hinder ondervinden.
Overdosering
Zie voor symptomen en behandeling het Nationaal Vergiftigingen Informatie Centrum.
Eigenschappen
Endogeen hormoon geproduceerd door de pijnappelklier en qua structuur verwant aan serotonine. Van de werking op de melatoninereceptoren MT1, MT2 en MT3 wordt aangenomen dat het bijdraagt aan de slaapinducerende eigenschappen ervan, omdat deze receptoren (voornamelijk MT1 en MT2) een rol spelen bij de regulering van het dag-/nachtritme en de slaap. Fysiologisch neemt de melatoninesecretie toe na het invallen van de duisternis, met een piek tussen 2 en 4 uur ’s nachts en dit neemt gedurende de tweede helft van de nacht weer af.
Kinetische gegevens
| Resorptie | 100% bij volwassenen en > 50% bij ouderen. |
| F | 15%, vanwege een first-pass-effect. |
| T max | afhankelijk van voedsel, na inname van voedsel na 3 uur. |
| Metabolisering | in de lever door CYP1A1 en CYP1A2 en mogelijk CYP2C19 tot inactieve metabolieten. |
| Eliminatie | met de urine voornamelijk als inactieve metabolieten; 2% onveranderd. |
| T 1/2el | 3½–4 uur. |
Uitleg afkortingen
| F | biologische beschikbaarheid (fractie van de dosis die in de systemische circulatie verschijnt) |
| T max | tijdsduur tot maximale bloedspiegel na toediening |
| V d | verdelingsvolume (fictief volume waarin een geneesmiddel zich verdeelt over het lichaam) |
| T 1/2 | plasmahalfwaardetijd (tijd die nodig is om een bepaalde plasmaconcentratie te halveren) |
| T 1/2el | plasmahalfwaardetijd in de eliminatiefase, terminale halfwaardetijd |
Eigenschappen
Melatonine-agonist op de melatonine-1 en -2 receptoren en een antagonist voor serotonine 5HT2C. Het verhoogt de noradrenaline en dopamineafgifte speciaal in de frontale cortex en heeft geen invloed op de extracellulaire serotonine spiegels.
Kinetische gegevens
| Resorptie | ≥ 80%. |
| F | < 5% door een 'first pass'-effect, dat bij hoge dosering verzadigd is. F is hoger bij vrouwen dan bij mannen. F wordt verhoogd door inname van orale anticonceptiva en verlaagd door roken. |
| T max | 1–2 uur. |
| V d | 0,5 l/kg. |
| Eiwitbinding | 95%. |
| Metabolisering | in de lever voornamelijk door CYP1A2 (90%) en in geringe mate door CYP2C9 en CYP2C19 tot niet- actieve metabolieten. |
| Eliminatie | ca. 80% met de urine, vnl. als metabolieten. |
| T 1/2 | gem. 1–2 uur. |
Uitleg afkortingen
| F | biologische beschikbaarheid (fractie van de dosis die in de systemische circulatie verschijnt) |
| T max | tijdsduur tot maximale bloedspiegel na toediening |
| V d | verdelingsvolume (fictief volume waarin een geneesmiddel zich verdeelt over het lichaam) |
| T 1/2 | plasmahalfwaardetijd (tijd die nodig is om een bepaalde plasmaconcentratie te halveren) |
| T 1/2el | plasmahalfwaardetijd in de eliminatiefase, terminale halfwaardetijd |
Groepsinformatie
melatonine hoort bij de groep melatonine agonisten.
Groepsinformatie
agomelatine hoort bij de groep melatonine agonisten.