Samenstelling
Zie voor hulpstoffen de productinformatie van CBG/EMA of raadpleeg een apotheker.
Pilocarpine minim (nitraat) XGVS Bausch & Lomb
- Toedieningsvorm
- Oogdruppels (2%)
- Sterkte
- 20 mg/ml
- Verpakkingsvorm
- 0,5 ml
Conserveermiddel: geen.
Pilocarpine oogdruppel FNA (hydrochloride) Formularium der Nederlandse Apothekers
- Toedieningsvorm
- Oogdruppels (0,125%)
- Sterkte
- 1,25 mg/ml
- Verpakkingsvorm
- 10 ml
Conserveermiddel: benzalkoniumchloride.
- Toedieningsvorm
- Oogdruppels (1%)
- Sterkte
- 10 mg/ml
- Verpakkingsvorm
- 10 ml
Conserveermiddel: benzalkoniumchloride.
- Toedieningsvorm
- Oogdruppels (2%)
- Sterkte
- 20 mg/ml
- Verpakkingsvorm
- 10 ml
Conserveermiddel: benzalkoniumchloride.
- Toedieningsvorm
- Oogdruppels (3%)
- Sterkte
- 30 mg/ml
- Verpakkingsvorm
- 10 ml
Conserveermiddel: benzalkoniumchloride.
- Toedieningsvorm
- Oogdruppels (4%)
- Sterkte
- 40 mg/ml
- Verpakkingsvorm
- 10 ml
Conserveermiddel: benzalkoniumchloride.
- Toedieningsvorm
- Oogdruppels (1%)
- Sterkte
- 10 mg/ml
- Verpakkingsvorm
- 1 ml
Conserveermiddel: geen.
- Toedieningsvorm
- Oogdruppels (2%)
- Sterkte
- 20 mg/ml
- Verpakkingsvorm
- 1 ml
Conserveermiddel: geen.
- Toedieningsvorm
- Oogdruppels (3%)
- Sterkte
- 30 mg/ml
- Verpakkingsvorm
- 1 ml
Conserveermiddel: geen.
- Toedieningsvorm
- Oogdruppels (4%)
- Sterkte
- 40 mg/ml
- Verpakkingsvorm
- 1 ml
Conserveermiddel: geen.
Uitleg symbolen
| XGVS | Dit geneesmiddel is niet opgenomen in het geneesmiddelen vergoedings systeem (GVS). |
| OTC | 'Over the counter', dit geneesmiddel is een zelfzorgmiddel. |
| Bijlage 2 | Aan de vergoeding van dit geneesmiddel zijn bepaalde voorwaarden verbonden, die zijn vermeld op bijlage 2 van de Regeling zorgverzekering. |
| Aanvullende monitoring | Dit geneesmiddel is onderworpen aan aanvullende monitoring. Extra aandacht wordt gevraagd voor onverwachte bijwerkingen. Meldt u dit via het meldformulier van het Lareb. |
Samenstelling
Zie voor hulpstoffen de productinformatie van CBG/EMA of raadpleeg een apotheker.
Miostat XGVS Alcon Nederland bv
- Toedieningsvorm
- Injectievloeistof voor intraoculair gebruik
- Sterkte
- 0,1 mg/ml
- Verpakkingsvorm
- flacon 1,5 ml
Uitleg symbolen
| XGVS | Dit geneesmiddel is niet opgenomen in het geneesmiddelen vergoedings systeem (GVS). |
| OTC | 'Over the counter', dit geneesmiddel is een zelfzorgmiddel. |
| Bijlage 2 | Aan de vergoeding van dit geneesmiddel zijn bepaalde voorwaarden verbonden, die zijn vermeld op bijlage 2 van de Regeling zorgverzekering. |
| Aanvullende monitoring | Dit geneesmiddel is onderworpen aan aanvullende monitoring. Extra aandacht wordt gevraagd voor onverwachte bijwerkingen. Meldt u dit via het meldformulier van het Lareb. |
Advies
Behandeling van glaucoom dient door een oogarts te gebeuren. Bij open-kamerhoekglaucoom bestaat behandeling uit lokale medicamenteuze therapie en/of laserbehandeling. Indien de oogboldruk onvoldoende verlaagd wordt door deze behandeling, kan operatieve interventie noodzakelijk zijn. Bij de medicamenteuze behandeling zijn oogdruppels met een prostaglandine-analoog eerste keus. Bij onvoldoende effect van of intolerantie voor een prostaglandine-analoog wordt eerst een β-blokker als monotherapie aanbevolen. Alternatieven voor bovenstaande monotherapie zijn monotherapie met een lokale koolzuuranhydraseremmer of α2-agonist. Wanneer monotherapie onvoldoende effect heeft, worden geneesmiddelen met verschillende aangrijpingspunten gecombineerd. Bij nauwe-kamerhoekglaucoom kiest men voor een laserbehandeling en/of een operatie, ondersteund door een medicamenteuze behandeling.
Pilocarpine is geregistreerd voor open- en nauwe-kamerhoekglaucoom. Het wordt vooral toegepast bij nauwe-kamerhoekglaucoom in afwachting van een operatie. Het geeft relatief vaak (lokale) bijwerkingen.
Advies
Er is voor carbachol geen advies vastgesteld.
Indicaties
Verlaging van de intra-oculaire druk bij:
- Nauwe-kamerhoekglaucoom;
- Open-kamerhoekglaucoom.
Minims 20 mg/ml: mioticum als de pupil voor diagnostische doeleinden is verwijd.
Oogdruppels 1,25 mg/ml FNA: diagnose van het syndroom van Adie en Riley-Day-syndroom.
Gerelateerde informatie
Indicaties
- Ter verkrijging van volledige miose bij operaties van het voorste oogsegment waarbij dit gewenst is, zoals:
- na cataractextractie;
- perforerende keratoplastiek;
- cyclodialyse.
- Preventie van irisprolaps en het vergemakkelijken van het plaatsen van corneahechtingen.
Doseringen
Open-kamerhoekglaucoom:
Volwassenen:
Oogdruppels 20 mg/ml: 1–2 druppels 2–5×/dag in het aangedane oog aanbrengen. Ook worden concentraties van 10 en 40 mg/ml toegepast.
Kinderen:
Bij kinderen kunnen concentraties tot 20 mg/ml veilig worden gebruikt. Volgens het Kinderformularium van het NKFK: starten met de laagst mogelijk concentratie: 1 druppel 2–3×/dag.
Nauwe-kamerhoekglaucoom:
Volwassenen:
Bij glaucoomaanval doseren op geleide van de oogdruk; in het algemeen oogdruppels 20 mg/ml: 1–4 druppels (2%) elke 15 min tot de pupil vernauwt. Ook worden concentraties van 10 en 40 mg/ml toegepast.
Antagonering mydriase:
Volwassenen:
Oogdruppels 10–20 mg/ml: 1–2 druppels per keer. De frequentie individueel bepalen.
Diagnose van het syndroom van Adie en Riley-Day-syndroom:
Volwassenen:
Oogdruppels 1,25 mg/ml: 1 druppel per keer.
Toedieningsinformatie
- Druk de traanbuis 1–3 minuten dicht tijdens en direct na toediening; dit voorkomt dat de oogdruppel afvloeit naar de neus- en keelholte wat systemische reacties tot gevolg kan hebben.
- Bij gebruik van meerdere soorten oogpreparaten deze toedienen met een interval van ten minste vijf minuten. De oogdruppels die de minste irritatie geven als eerste en oogzalven of viskeuze druppels als laatste toedienen.
- Pilocarpine minim bevat geen conserveermiddel en is bestemd voor eenmalig gebruik.
Doseringen
Let op: De flacon bevat een overmaat aan vloeistof; voorafgaand aan de injectie de overmaat verwijderen.
Ter verkrijging van volledige miose, preventie irisprolaps
Maximaal 0,5 ml met behulp van de irrigatiecanule voorzichtig inbrengen in de voorste oogkamer.
Bij het plaatsen van corneahechtingen kan de intraoculaire injectievloeistof zowel vóór als ná het aanbrengen van de hechtingen worden toegediend.
Toediening: uitsluitend voor eenmalig gebruik.
Bijwerkingen
De FNA-oogdruppels hebben een hogere pH dan het handelspreparaat en zijn daardoor minder irriterend.
Lokaal: Zeer vaak (> 10%): lens flutter, pupilblok, permanente anterieure en posterieure synechieën.
Vaak (1-10%): verminderd zicht, verstoorde accommodatie met tijdelijke bijziendheid, accommodatiespasmen die 2–3 uur kunnen aanhouden, pupilvernauwing met visusstoornissen bij schemer en donkerte, spierkramp in het ooglid.
Soms (0,1-1%): verhoogde traansecretie, lichte irritatie van de conjunctiva, pijn ter hoogte van voorhoofd en ogen.
Zelden (0,01-0,1%): allergische reacties.
Zeer zelden (< 0,01 %): cyste op het uiteinde van de pupil, vernauwing van de voorste oogkamer met kans op uitlokken van acuut nauwe-kamerhoekglaucoom, retinaloslating indien risicofactoren aanwezig zijn,
Verder zijn gemeld: branderig gevoel in het oog, glasvochtbloeding, trillende oogleden en opaciteit van de lens na langdurig gebruik.
Systemisch: Zeer zelden (< 0,01 %): misselijkheid, braken, diarree, buikpijn en -krampen, speekselvloed. Hyperhidrose. Bronchospasmen, longoedeem. Storing van de hartfunctie, bloeddrukstijging. Spierzwakte en krampen.
Verder zijn gemeld: allergische reacties. Verwardheid. Hoofdpijn en duizeligheid. Bradycardie, onregelmatige pols, hypotensie. Urineretentie.
Bijwerkingen
Vaak (1-10%): verhoogde intraoculaire druk. Hoofdpijn.
Verder zijn gemeld: oogklachten (pijn en wazig zien), aanhoudende miose, cornea-oedeem, corneatroebeling, corneadegeneratie, oogontsteking, oculaire hyperemie, ontsteking van de voorste oogkamer. Daarnaast kunnen bij parasympathicomimetica optreden: lichte iritis, retinaloslating, oogspierspasme.
Verder is gemeld: braken. Daarnaast kunnen bij parasympathicomimetica optreden: hypotensie en bradycardie.
Interacties
De werking van mydriatica kan verminderd worden bij gelijktijdig gebruik van pilocarpine. Mogelijk kan de werking van depolariserende spierrelaxantia worden verlengd; de werking van niet-depolariserende spierrelaxantia kan worden verminderd.
Interacties
Gelijktijdige toediening van glaucoommiddelen kan het intraoculaire druk verlagende effect versterken.
Het miotische effect van carbachol kan mogelijk geantagoneerd worden door langdurige behandeling met (lokale of systemische) corticosteroïden, systemische anticholinergica, antihistaminica, sympathicomimetica en tricyclische antidepressiva.
Zwangerschap
Teratogenese: Bij de mens, onvoldoende gegevens. Bij ratten bij systemische toxische doses schadelijk gebleken (verminderd foetaal gewicht, veranderingen aan het skelet). Gezien de lage systemische belasting bij gebruik van de oogdruppels worden geen nadelige effecten bij de foetus verwacht.
Advies: Kan waarschijnlijk veilig worden gebruikt.
Overig: Door de traanbuis korte tijd (1–3 minuten) dichtgedrukt te houden na toediening van de oogdruppel kan de systemische absorptie beperkt worden.
Zwangerschap
Teratogenese: Bij de mens, onvoldoende gegevens. De relatief weinig gegevens bij dieren wijzen niet op schadelijke effecten. De verwachting is dat de systemische blootstelling na intraoculaire injectie gering is.
Advies: Alleen op strikte indicatie gebruiken.
Lactatie
Overgang in de moedermelk: Bij de mens onbekend. Bij dieren zijn in de moedermelk concentraties aangetroffen vergelijkbaar met die in het plasma van de moeder. Gezien de verwachte geringe systemische blootstelling van de moeder na gebruik van de oogdruppels is het zeer onwaarschijnlijk dat klinisch relevante blootstelling van de zuigeling optreedt.
Advies: Kan waarschijnlijk veilig worden gebruikt.
Lactatie
Overgang in de moedermelk: Onbekend. De verwachting is dat de systemische blootstelling na intraoculaire injectie gering is en de orale absorptie bij de zuigeling minimaal.
Advies: Kan worden gebruikt.
Contra-indicaties
- acute iritis, iridocyclitis en andere aandoeningen waarbij miose ongewenst is;
- aandoeningen van het netvlies waarbij een mogelijke retinaloslating niet kan worden uitgesloten.
Contra-indicaties
Er zijn van dit middel geen contra-indicaties bekend.
Waarschuwingen en voorzorgen
Comorbiditeit: wees voorzichtig bij astma, bradycardie, coronairlijden, hyperthyroïdie en prostaathyperplasie; vooral bij frequent gebruik van een 4%-oplossing kunnen systemische bijwerkingen optreden.
Retinaloslating is in zeldzame gevallen gerapporteerd na toediening van miotica. Wees daarom voorzichtig, zeker bij kinderen met myopie, en controleer regelmatig middels oogonderzoek.
Hulpstoffen: Wees voorzichtig met benzalkoniumchloride (in sommige oogdruppels) bij droge ogen of een beschadigde cornea, vanwege het risico op keratitis punctata en/of toxische ulceratieve keratopathie bij langdurig gebruik. Benzalkoniumchloride kan tevens zachte contactlenzen doen verkleuren. Contactlenzen (zowel harde als zachte) voor het indruppelen uitnemen en na 15 minuten weer indoen. Verder kan benzalkoniumchloride irritatie veroorzaken, dat aanleiding kan geven tot minder goed verdragen van contactlenzen.
Waarschuwingen en voorzorgen
Wees voorzichtig bij astma, hyperthyroïdie, hartaandoeningen, obstructie van de urinewegen, M. Parkinson, maag- en/of darmspasmen en ulcus pepticum, vanwege eventuele systemische effecten.
Wees voorzichtig bij iritis en/of uveïtis in de voorgeschiedenis vanwege het risico op oogontsteking, en bij aandoeningen van de retina vanwege het risico op retinaloslating. Carbachol kan de intraoculaire ontsteking veroorzaakt door de operatieve ingreep verergeren.
Overdosering
Symptomen
bij conjunctivale overdosering: miose, tranenvloed, visusstoornissen, contractie van de oogleden, dilatatie van de bloedvaten in de conjunctiva en de iris. Bij accidentele orale inname kunnen optreden: speekselvloed, misselijkheid, braken, diarree, incontinentie voor urine, miose, blozen, transpireren, overvloedige bronchussecretie met bronchospasmen met kans op respiratoire insufficiëntie, bradycardie, asystolie, hypotensie, convulsies en coma.
Therapie
bij lokale overdosering: het oog overvloedig spoelen met lauw water gedurende 15 min. Bij accidentele orale inname: als antidotum atropinesulfaat toedienen (titreren op hartfrequentie).
Overdosering
Bij accidentele orale inname:
Symptomen
Hoofdpijn, speekselvloed, zweten, syncope, bradycardie, hypotensie, abdominale krampen, braken, astma en diarree.
Neem voor verdere informatie over een vergiftiging door carbachol contact op met het Nationaal Vergiftigingen Informatie Centrum.
Eigenschappen
Direct werkend parasympathicomimeticum. Stimuleert direct de musculus sphincter pupillae waardoor de pupil vernauwt. Door gelijktijdige contractie van de musculus ciliaris treedt verwijding van de voorste oogkamerhoek op waardoor afvloeiing van het kamerwater wordt vergemakkelijkt en de intra-oculaire druk daalt. Werking: miose na ca. 15 min, max. na 30 min, oogdrukdaling na 15 min, max. na 75 min. Werkingsduur: miose 4–6 uur (soms tot 20 uur), oogdrukdaling ca. 4–14 uur, afhankelijk van de gebruikte concentratie.
Bij het syndroom van Adie is de pupilreflex van meestal één oog sterk verminderd als gevolg van denervatie van de musculus sphincter pupillae. Door onvoldoende werking van deze spier wordt de pupil van het aangedane oog wijder. De gedenerveerde sfincterspieren kunnen een verhoogde gevoeligheid vertonen voor verdund pilocarpine (0,125%); 30–60 min na toediening zal de aangedane pupil meer vernauwen dan de normale pupil. Pilocarpine oogdruppels 0,125 % kunnen zo een bijdrage leveren aan het stellen van de diagnose. Het Riley-Day-syndroom is een aandoening van het autonome zenuwstelsel waarbij onder andere ook de pupilreflex sterk verminderd is.
De FNA-oogdruppels hebben een hogere pH dan het handelspreparaat en zijn daardoor minder irriterend. Hierdoor hebben de FNA-oogdruppels een betere werkzaamheid, omdat pilocarpineoogdruppels met een lage pH gedeeltelijk met het traanvocht uit het oog worden gespoeld.
Eigenschappen
Quaternaire ammoniumverbinding. Carbachol is een direct werkend parasympathicomimeticum met sterk miotische werking na toediening in de voorste oogkamer. Carbachol wordt niet afgebroken door cholinesterase.
Werking: max. na 2–5 min en duurt ca. 24 uur.
Groepsinformatie
pilocarpine (bij glaucoom) hoort bij de groep parasympathicomimetica, direct werkend.
Groepsinformatie
carbacholinium hoort bij de groep parasympathicomimetica, direct werkend.