tetracycline (bij ooginfectie)

Samenstelling

Advies

Bij een infectieuze conjunctivitis door een banale verwekker is een lokaal antibioticum niet geïndiceerd, behalve bij risicogroepen voor complicaties (bv. na recente oogoperaties, bij chronisch infectieuze oogziekten of immuun-gecompromitteerde patiënten) of soms, als de conjunctivitis langer dan 2 weken duurt. In deze gevallen gaat de voorkeur uit naar chlooramfenicol-oogdruppels en/of -oogzalf boven fusidinezuur-ooggel, vanwege een breder werkingsspectrum en minder snelle resistentieontwikkeling.

Behandel een infectieuze conjunctivitis door chlamydia en/of gonokok met een gericht systemisch antibioticum, conform de behandeling van een anogenitale infectie (soa).

Tetracycline-oogdruppels en/of -oogzalf zijn op basis van het werkingsspectrum geschikt, maar worden niet geadviseerd vanwege praktische nadelen (apotheekbereiding en zeer beperkte houdbaarheid).

Indicaties

• Bacteriële infecties van het oog, in het bijzonder trachoom.

Gerelateerde informatie

• conjunctivitis

Doseringen

Let op: de oogdruppels zijn zeer beperkt houdbaar.

Vergeten dosis

• Bij gebruik 2×/dag en < 3 uur voor de volgende geplande dosis: vergeten dosis overslaan en doorgaan met het gebruikelijke schema.
• Bij gebruik ≥ 4×/dag en < 15 min voor de volgende geplande dosis: vergeten dosis overslaan en doorgaan met het gebruikelijke schema.

Toediening

• Druk de traanbuis 1–3 min dicht tijdens en direct na toediening van de oogdruppels; dit voorkomt dat de oogdruppel afvloeit naar de neus- en keelholte wat systemische reacties tot gevolg kan hebben.
• Bij gebruik van meerdere soorten oogpreparaten deze toedienen met een interval van ten minste 5 minuten. De oogdruppels die de minste irritatie geven als eerste en viskeuze oogdruppels of oogzalven als laatste toedienen.

Bijwerkingen

Zeer vaak (> 10%): branderig gevoel, irritatie, pijn en tranen direct na het druppelen (oogdruppels). Wazig zicht 1–2 uur na aanbrengen (oogzalf). Peri-orbitale geelkleuring van de huid; deze plekken kunnen fluorescentie geven onder UV-stralen (bv. in discotheken).

Soms (0,1-1%): (secundaire) ooginfectie. Diplopie en ptosis bij myasthenia gravis. Lokale overgevoeligheidsreacties.

• Informatie van Lareb over dit middel
• Meldformulier bijwerkingen

Zwangerschap

Tetracycline passeert de placenta.

Teratogenese: Uit waarnemingen bij de mens is gebleken dat systemisch tetracycline vooral in het 2^e en 3^e trimester (> 16 weken) schadelijk is voor de vrucht omdat de osteogenese wordt vertraagd, waardoor beenderen brozer worden en de tandontwikkeling ongunstig wordt beïnvloed (irreversibele tandverkleuring,hypoplasie van het tandglazuur). Bij oculair gebruik van tetracycline is de systemische blootstelling minimaal en waarschijnlijk klinisch niet relevant.

Advies: Kan worden gebruikt.

Overig: Door de traanbuis korte tijd (1–3 minuten) dichtgedrukt te houden na toediening van de oogdruppel kan de systemische absorptie beperkt worden.

• Informatie van Lareb over dit middel bij zwangerschap

Lactatie

Overgang in de moedermelk: Ja, in kleine hoeveelheden. Tetracyclinen kunnen bij directe toepassing aan kinderen het gebit en de botten aantasten. Het is echter onwaarschijnlijk dat de minimale hoeveelheid tetracycline in de borstvoeding bij een korte kuur en bij oculaire toediening het gebit en de botten van de zuigeling kunnen aantasten. In het bloed van de zuigeling zijn tetracyclinen niet aangetoond na blootstelling via de borstvoeding.

Advies: Kan kortdurend (< 3 weken) worden gebruikt. Bij gepland gebruik > 3 weken, het gebruik van dit geneesmiddel óf het geven van borstvoeding ontraden, vanwege een mogelijk ongunstig effect op de bot- en tandontwikkeling van het kind.

Overig: Door de traanbuis korte tijd (1–3 minuten) dichtgedrukt te houden na toediening van de oogdruppel kan de systemische absorptie beperkt worden.

• Informatie van Lareb over dit middel bij lactatie

Contra-indicaties

• Overgevoeligheid voor tetracyclinen.

Waarschuwingen en voorzorgen

Kruisresistentie en kruisovergevoeligheid met andere tetracyclinen kunnen optreden. Staak het gebruik als een overgevoeligheidsreactie optreedt (zoals lokaal erytheem, jeuk, huiduitslag).

Secundaire infectie: Overgroei van niet-gevoelige micro-organismen, incl. schimmels, is mogelijk; in geval zich een superinfectie voordoet adequate therapie instellen.

Draag geen contactlenzen tijdens behandeling van een ooginfectie.

Morsen van de tetracycline oogdruppels of oogzalf kan gele vlekken op kleding en beddengoed geven; in dit geval het textiel direct wassen.

Eigenschappen

Tetracycline is een bacteriostatisch antibioticum behorend tot de tetracyclinen. Het bindt aan het 30S- en 50S-gedeelte van de ribosomen in de bacteriële cel, waardoor remming optreedt van de ribosomale eiwitsynthese.

Het werkingsspectrum is breed en omvat vele Gram-negatieve (Neisseria gonorrhoeae) en Gram-positieve micro-organismen (zoals stafylo- en streptokokken) en verder o.a. Chlamydia.

Niet gevoelig zijn Pseudomonas aeruginosa en Proteus spp.

Groepsinformatie

tetracycline (bij ooginfectie) hoort bij de groep antibacteriële middelen, oculair.

• azitromycine (bij ooginfectie) (S01AA26) Vergelijk
• cefuroxim (intra-oculair) (S01AA27) Vergelijk
• chlooramfenicol (S01AA01) Vergelijk
• erytromycine (bij ooginfectie) (S01AA17) Vergelijk
• fusidinezuur (bij ooginfectie) (S01AA13) Vergelijk
• moxifloxacine (bij ooginfectie) (S01AE07) Vergelijk
• ofloxacine (bij ooginfectie) (S01AE01) Vergelijk
• povidonjodium (bij ooginfectie) (S01AX18) Vergelijk
• tobramycine (bij ooginfectie) (S01AA12) Vergelijk

Kosten

Zie ook

Geneesmiddelgroep

• antibacteriële middelen, oculair

Indicaties

• conjunctivitis

Externe links

• Medicijnkosten.nl
• GIPdatabank
• Geneesmiddelinformatie voor patiënten