Samenstelling
Ureum crème/vaselinecrème/koelzalf/zalf FNA XGVS OTC Formularium der Nederlandse Apothekers
- Toedieningsvorm
- Crème (5% en 10%)
- Sterkte
- 50 mg/g, 100 mg/g
Basis: Cetomacrogolcrème FNA. Conserveermiddel: sorbinezuur.
- Toedieningsvorm
- Crème (5% en 10%)
- Sterkte
- 50 mg/g, 100 mg/g
Basis: Lanettecrème I FNA. Conserveermiddel: sorbinezuur.
- Toedieningsvorm
- Vaselinecrème (5% en 10%)
- Sterkte
- 50 mg/g, 100 mg/g
Basis: Vaselinecetomacrogolcrème FNA. Conserveermiddel: propyleenglycol.
- Toedieningsvorm
- Vaselinecrème (5% en 10%)
- Sterkte
- 50 mg/g, 100 mg/g
Basis: Cetomacrogolcrème FNA met vaseline 20%. Conserveermiddel: sorbinezuur.
- Toedieningsvorm
- Vaselinecrème (5% en 10%)
- Sterkte
- 50 mg/g, 100 mg/g
Basis: Vaselinelanettecrème I FNA. Conserveermiddel: propyleenglycol.
- Toedieningsvorm
- Koelzalf (5% en 10%)
- Sterkte
- 50 mg/g, 100 mg/g
Basis: Koelzalf zonder rozenolie FNA.
- Toedieningsvorm
- Zalf (5% en 10%)
- Sterkte
- 50 mg/g, 100 mg/g
Basis: Cetomacrogolzalf FNA.
Ureum zalf watervrij FNA XGVS Formularium der Nederlandse Apothekers
- Toedieningsvorm
- Zalf (20% en 40%)
- Sterkte
- 200 mg/g, 400 mg/g
Basis: vaseline en adeps lanae.
Uitleg symbolen
XGVS | Dit geneesmiddel is niet opgenomen in het geneesmiddelen vergoedings systeem (GVS). |
OTC | 'Over the counter', dit geneesmiddel is een zelfzorgmiddel. |
Bijlage 2 | Aan de vergoeding van dit geneesmiddel zijn bepaalde voorwaarden verbonden, die zijn vermeld op bijlage 2 van de Regeling zorgverzekering. |
Aanvullende monitoring | Dit geneesmiddel is onderworpen aan aanvullende monitoring. Extra aandacht wordt gevraagd voor onverwachte bijwerkingen. Meldt u dit via het meldformulier van het Lareb. |
Samenstelling
Ditranol-Salicylzuur Collodium FNA XGVS Formularium der Nederlandse Apothekers
- Toedieningsvorm
- Applicatievloeistof
Bevat per g: ditranol 30 mg en salicylzuur 250 mg.
Uitleg symbolen
XGVS | Dit geneesmiddel is niet opgenomen in het geneesmiddelen vergoedings systeem (GVS). |
OTC | 'Over the counter', dit geneesmiddel is een zelfzorgmiddel. |
Bijlage 2 | Aan de vergoeding van dit geneesmiddel zijn bepaalde voorwaarden verbonden, die zijn vermeld op bijlage 2 van de Regeling zorgverzekering. |
Aanvullende monitoring | Dit geneesmiddel is onderworpen aan aanvullende monitoring. Extra aandacht wordt gevraagd voor onverwachte bijwerkingen. Meldt u dit via het meldformulier van het Lareb. |
Samenstelling
Resorcinol FNA OTC Formularium der Nederlandse Apothekers
- Toedieningsvorm
- Crème (15%)
- Sterkte
- 150 mg/g
- Verpakkingsvorm
- 30 g
Basis: Lanettecrème I FNA. Conserveermiddel: sorbinezuur.
Uitleg symbolen
XGVS | Dit geneesmiddel is niet opgenomen in het geneesmiddelen vergoedings systeem (GVS). |
OTC | 'Over the counter', dit geneesmiddel is een zelfzorgmiddel. |
Bijlage 2 | Aan de vergoeding van dit geneesmiddel zijn bepaalde voorwaarden verbonden, die zijn vermeld op bijlage 2 van de Regeling zorgverzekering. |
Aanvullende monitoring | Dit geneesmiddel is onderworpen aan aanvullende monitoring. Extra aandacht wordt gevraagd voor onverwachte bijwerkingen. Meldt u dit via het meldformulier van het Lareb. |
Advies
De basisbehandeling van constitutioneel eczeem is het dagelijks gebruiken van indifferente middelen. Bij matig eczeem daarnaast behandelen met klasse 1- of klasse 2-corticosteroïden. Bij ernstig eczeem heeft kortdurend dagelijks gebruik (tot 2 à 3 weken) met klasse 3-corticosteroïden de voorkeur, in het gezicht of in huidplooien hebben klasse 1- of klasse 2-corticosteroïden de voorkeur. Bij verbetering corticosteroïden afbouwen. Overweeg pulstherapie met klasse 2-corticosteroïden bij frequente recidieven van ernstig eczeem. Bij de keuze van de zalf- of crèmebasis is de ervaring en voorkeur van de patiënt doorslaggevend. Als lokale therapie onvoldoende effect sorteert, kunnen in de tweedelijnszorg intensievere vormen van lokale behandeling, lichttherapie of systemische middelen worden toegepast.
Voor de behandeling van een droge huid ten gevolge van een inflammatoire dermatose of ten gevolge van een verhoorningsstoornis, is niet aangetoond dat dermatologische preparaten met 5–10% ureum effectiever zijn dan de standaardbehandeling met indifferente dermatologische basispreparaten zonder ureum. Er is geen sprake van rationele farmacotherapie.
Advies
Bij hand- en voetwratten kan in eerste instantie worden volstaan met een afwachtend beleid. Ongeveer de helft van de wratten verdwijnt spontaan binnen een jaar. Overweeg bij aanzienlijke hinder (pijn, irritatie of cosmetische klachten) tot behandeling over te gaan. Kies in samenspraak met (ouders van) de patiënt uit behandeling met salicylzuurzalf 40%, cryotherapie of een combinatiebehandeling van beide. Er is geen verschil in effectiviteit tussen de verschillende behandelingen voor zowel hand- als voetwratten.
Het is niet aangetoond dat toevoeging van ditranol de effectiviteit van salicylzuur verbetert. Het sterk irriterende effect van ditranol is een nadeel.
Advies
Volgens de NVDV-Richtlijn Hidradenitis suppurativa (2019) kan resorcinolcrème 15% worden gebruikt als ondersteunende behandeling van milde tot matig ernstige hidradenitis suppurativa. Gezien de bijwerkingen (verkleuring huid) en mogelijk risico op neurotoxiciteit wordt geadviseerd gebruik te beperken tot de tweedelijnszorg.
Indicaties
- Huidaandoeningen die gepaard gaan met een droge hyperkeratotische huid;
- Droge huid bij constitutioneel eczeem;
- Hyperkeratotische nagels;
- Ichtyose.
Gerelateerde informatie
Indicaties
- Wratten.
Gerelateerde informatie
Indicaties
- Hidradenitis suppurativa.
Gerelateerde informatie
Doseringen
Droge hyperkeratotische huid
Volwassenen en kinderen ≥ 1 jaar
Ureum(vaseline)crème 5% en 10% FNA: 2–3×/dag aanbrengen, nadat de huid met water is gereinigd. Indien de huid zacht en soepel is geworden, met grotere tussenpozen aanbrengen. Bij het wassen van de behandelde huid wordt de crème verwijderd en moet dan opnieuw worden aangebracht. (Vaseline)crème 5% en 10% is voldoende om de huid te rehydrateren, bij onvoldoende effect kan de ureum(koel)zalf 5–10% FNA worden geprobeerd.
Door kinderen wordt ureum vaak als prikkend ervaren, in dat geval de ureumcrème 5% FNA gebruiken.
Droge huid bij constitutioneel eczeem
Volwassenen en kinderen ≥ 1 jaar
Ureum(vaseline)crème 5% en 10% FNA: ten minste 2×/dag aanbrengen, zo nodig vaker. Bij onvoldoende effect kan de ureum(koel)zalf 5–10% FNA worden geprobeerd.
Door kinderen wordt ureum vaak als prikkend ervaren, in dat geval de ureumcrème 5% FNA gebruiken.
Hyperkeratotische nagels
Ureumzalf 20% en 40%, watervrij FNA: 1×/dag aanbrengen op de aangetaste nagel en afdekken met een pleister, de zalfresten na 24 uur afwassen en de verweekte nagelsubstantie afschaven. De huid rondom de nagel beschermen met zinkoxidepasta of zinkoxidezalf. Behandelduur: 1–2 weken.
Ichtyose
Volwassenen en kinderen ≥ 1 jaar
Ureum(vaseline)crème 5% en 10% FNA: 2–3×/dag aanbrengen. Bij ernstige vormen de crème dik aanbrengen en 3–5 minuten laten inwerken, vervolgens uitsmeren en het teveel verwijderen. Indien de huid zacht en soepel is geworden, met grotere tussenpozen aanbrengen. Bij onvoldoende effect kan de ureum(koel)zalf 5–10% FNA worden geprobeerd.
Door kinderen wordt ureum vaak als prikkend ervaren, in dat geval de ureumcrème 5% FNA gebruiken.
Doseringen
Wratten
Volwassenen en kinderen ≥ 2 jaar
1×/dag de wrat bedekken met enkele druppels applicatievloeistof met een penseeltje of wattenstaafje. De applicatievloeistof zorgvuldig laten opdrogen. Behandeling voortzetten totdat de wrat helemaal is verdwenen, doorgaans na enkele weken. Bij hardnekkige wratten de behandeling herhalen.
Bij te veel irritatie: indien de wrat erg pijnlijk wordt het aanbrengen van de applicatievloeistof 1 of 2 dagen overslaan.
Toediening
- Vóór het aanbrengen de wrat zo mogelijk 5 min in warm water weken en zorgvuldig afdrogen. De omringende huid beschermen met wat vaseline of een ringpleister. Na het aanbrengen de wrat eventueel afdekken met een pleister of tape. Na een week behandeling, de huid in warm water weken en de verweekte huid verwijderen, bijvoorbeeld met een vijl, rasp of puimsteen.
- Zie voor meer informatie met betrekking tot de toepassing de rubriek Waarschuwingen en voorzorgen.
- Flesje voor gebruik omschudden.
Doseringen
Hidradenitis suppurativa
1×/dag 's avonds dun aanbrengen op de aangedane plekken, bijvoorbeeld in de liezen of in de oksels. Bij exacerbatie 2×/dag aanbrengen. Niet toepassen op grote gedeelten van het lichaam, gedurende lange perioden (> enkele weken) in verband met risico op systemische toxiciteit.
Vermijd contact met de ogen, slijmvliezen (via de vingers) en wondjes vanwege de irriterende eigenschappen; indien contact optreedt direct uitspoelen met water.
Draag ruimzittend katoenen ondergoed dat mag verkleuren.
Bijwerkingen
Zelden irritatie, branderig of prikkelend gevoel en huiduitslag.
Verder is gemeld: erytheem en pijn aan de huid.
Bijwerkingen
Zeer vaak (> 10%): paarsbruine verkleuring van de wrat. Branderig gevoel, jeuk, irritatie en roodheid van de behandelde plekken en de omringende huid. Pijnlijke wrat, m.n. bij stoten of aanraken.
Vaak (1-10%): overgevoeligheid.
Bijwerkingen
Lokaal: irritatie zoals roodheid en schilfering, sensibilisatie. Reversibele bruinverkleuring van de huid/kleding.
Systemische bijwerkingen zijn uiterst zeldzaam. Bij gebruik op grote huidoppervlakken, gedurende lange perioden of in hoge concentraties (> 20%) kunnen systemische bijwerkingen optreden, waaronder zweten, duizeligheid, collaps, convulsies, schildklierfunctiestoornissen, methemoglobinemie en urineverkleuring (paars-zwart); zie verder de rubriek Waarschuwingen en voorzorgen.
Interacties
Ureum bevordert de penetratie van corticosteroïden.
Interacties
Er zijn van dit middel geen interacties bekend.
Zwangerschap
Teratogenese: Ruime ervaring bij de mens geeft geen aanwijzingen voor schadelijkheid. Ureum is een lichaamseigen stof die lokaal mag worden gebruikt tijdens de zwangerschap.
Advies: Kan worden gebruikt.
Zwangerschap
Teratogenese: Salicylzuur: ervaring met het systemische gebruik van lage doses salicylaten (≤ 160 mg/dag) wijst niet op schadelijke effecten. Ditranol: zowel bij de mens als bij dieren, onvoldoende gegevens. Bij lokale toepassing van de applicatievloeistof is tot 25% absorptie van salicylzuur mogelijk. De systemische blootstelling na lokaal gebruik van ditranol is laag.
Advies: Gebruik ontraden.
Zwangerschap
Teratogenese: Bij de mens, onvoldoende gegevens (lokaal 15 % resorcinol). Beperkte ervaring met lokaal 5% resorcinol (bij acne vulgaris) tijdens de zwangerschap laat geen nadelige effecten zien.
Farmacologisch effect: Resorcinol wordt opgenomen door de intacte huid waardoor nadelige effecten bij de foetus niet zijn uit te sluiten.
Advies: Gebruik ontraden. Indien toch wordt gekozen voor toepassing tijdens de zwangerschap, dan alleen toedienen op kleine oppervlakken en zo kort mogelijk.
Lactatie
Overgang in de moedermelk: Ureum is van nature aanwezig in moedermelk.
Advies: Kan worden gebruikt. Bij gebruik op de borst, het middel eerst verwijderen vanwege de kans op irritatie van de gevoelige babyhuid bij aanraking van de borst.
Lactatie
Overgang in de moedermelk: Ja (salicylzuur). Onbekend (ditranol). De systemische blootstelling na lokale toepassing (op enkele kleine stukjes huidoppervlak) bij de moeder is laag waardoor nadelige effecten bij de zuigeling niet zijn te verwachten.
Advies: Kan kortdurend worden gebruikt.
Lactatie
Overgang in de moedermelk: Onbekend bij mens en dier.
Farmacologisch effect: Resorcinol wordt opgenomen door de intacte huid bij de moeder waardoor nadelige effecten bij de zuigeling niet zijn uit te sluiten.
Advies: Het gebruik van dit geneesmiddel of het geven van borstvoeding ontraden. Indien toch wordt gekozen voor toepassing tijdens de borstvoeding, dan alleen toedienen op kleine oppervlakken en zo kort mogelijk.
Overig: niet in de buurt van de tepel opbrengen.
Contra-indicaties
- ontstoken of beschadigde huid;
- pasgeborenen en zuigelingen < 1 jaar in verband met irritatie en risico van uremie.
Contra-indicaties
- wratten in het gezicht;
- wratten op slijmvliezen;
- genitale wratten;
- wratten met afwijkend aspect (donker gekleurd, behaard);
- moedervlekken, wijnvlekken;
- rode, geïrriteerde of geïnfecteerde huid;
- overgevoeligheid voor salicylaten.
Contra-indicaties
- Gebruik op grote gedeelten van het lichaam, gedurende lange perioden of in hoge concentraties (> 20 %) in verband met risico op systemische toxiciteit.
Waarschuwingen en voorzorgen
Contact met en gebruik rond de ogen vermijden; in geval van contact overvloedig spoelen met water.
Wees voorzichtig bij gebruik op het gezicht vanwege meer kans op irritatie.
Niet gebruiken bij acuut eczeem.
Waarschuwingen en voorzorgen
Niet toepassen op het gezicht, de genitaliën, in huidplooien, op slijmvliezen of nabij wondjes. Vermijd contact met de ogen en de mond (bv. via de handen); bij contact direct spoelen met water. Applicatie op de gezonde huid kan leiden tot huidulceratie en necrose; indien de applicatievloeistof op de gezonde huid komt, dit meteen afvegen en wassen met water en zeep.
Ditranol kan irreversibele paarse vlekken geven op kleding, handdoeken en beddengoed. Ook kunnen huid, nagels en haren paarsbruin verkleuren; dit verdwijnt na stoppen van de behandeling binnen 1-2 weken vanzelf. Vlekken op sanitair en tegels (bij morsen) zijn te verwijderen door direct na het afwassen schoon te maken met een zacht schuurmiddel.
Bij aanwijzingen voor een overgevoeligheidsreactie de behandeling staken.
Bij kinderen 2–4 jaar voorzichtig zijn. De veiligheid en werkzaamheid zijn niet vastgesteld bij kinderen jonger dan 2 jaar; gebruik bij hen wordt ontraden.
Hulpstoffen: de applicatievloeistof bevat alcohol, ether en aceton en is ontvlambaar; vermijd contact met open vuur.
Waarschuwingen en voorzorgen
Er zijn enkele meldingen waarbij bij het gebruik van grote hoeveelheden resorcinol in hoge concentraties (40–50 %) systemische bijwerkingen en neurotoxiciteit optraden (zie rubriek Bijwerkingen). Het gebruik van concentraties tot 20% kan als veilig worden beschouwd; uit voorzorg maximaal enkele weken op grote huidoppervlakken gebruiken vanwege het risico op systemische toxiciteit.
Resorcinol kan bruine vlekken geven op kleding en linnengoed.
Eigenschappen
Ureum heeft sterk hygroscopische en keratolytische eigenschappen, waardoor de dichte structuur van de hoornlaag wat losser wordt zodat de crème/zalf beter in de huid kan doordringen. Bovendien wordt door ureum meer water vastgehouden, zodat de droogheid vermindert en de hydratie van de huid toeneemt. Tevens heeft ureum een jeukstillend effect op de huid.
Eigenschappen
Ditranol onderdrukt de celgroei en celproliferatie, waardoor het de groei van wratten remt. Salicylzuur heeft een keratolytische werking en in hoge concentraties tevens een caustisch effect. Toediening bij wratten zorgt voor aantasting en geleidelijke loslating van het hyperkeratotische weefsel, door een directe invloed op de intercellulaire desmosomen van de wrat.
Eigenschappen
Resorcinol werkt keratolytisch, jeukstillend en remt de talgproductie. Het grijpt aan op de folliculaire keratineplug/afsluiting door keratine, wat gezien wordt als de primaire stap in het ontstaan van de ontstekingen bij hidradenitis suppurativa. Het houdt de talgklieren open en werkt preventief. Bij milde tot matig ernstige hidradenitis suppurativa vermindert resorcinol de duur van de laesies en de pijn. Resorcinolcrème 15 % is op basis van ervaring effectief gebleken bij het voorkómen van ontstekingen.
Kinetische gegevens
Resorptie | wordt opgenomen via de intacte huid. |
Uitleg afkortingen
F | biologische beschikbaarheid (fractie van de dosis die in de systemische circulatie verschijnt) |
T max | tijdsduur tot maximale bloedspiegel na toediening |
V d | verdelingsvolume (fictief volume waarin een geneesmiddel zich verdeelt over het lichaam) |
T 1/2 | plasmahalfwaardetijd (tijd die nodig is om een bepaalde plasmaconcentratie te halveren) |
T 1/2el | plasmahalfwaardetijd in de eliminatiefase, terminale halfwaardetijd |
Groepsinformatie
ureum hoort bij de groep ureumpreparaten.
Groepsinformatie
ditranol/salicylzuur hoort bij de groep keratolytica.
Groepsinformatie
resorcinol hoort bij de groep keratolytica.