cytostatische antibiotica
Werking
Werkingsmechanisme
Cytostatische antibiotica worden geïsoleerd uit bacteriën.
Elk middel interfereert met het DNA op verschillende wijze:
- bleomycine veroorzaakt door generatie van vrije radicalen oxidatieve schade aan het DNA met als gevolg enkel- en dubbelstrengs breuken.
- mitomycine alkyleert DNA én vormt dwarsverbindingen tussen DNA-strengen. Tijdens het herstel van het DNA treden er vervolgens breuken in het DNA op.
Hierdoor remmen de cytostatische antibiotica de celdeling, groei en DNA-synthese in de tumorcellen.
Bleomycine en mitomycine onderdrukken ook de RNA- en eiwitsynthese; bleomycine in mindere mate en mitomycine alleen bij hoge concentraties.
Effect
- remming van de groei van tumoren;
- regressie van tumoren.
Typerende bijwerkingen
Bleomycine
Relatief frequent (parenteraal systemisch)
- longtoxiciteit: interstitiële pneumonie, progressie naar (soms fatale) longfibrose. Hypersensitiviteitspneumonitis;
- dermatologische toxiciteit: hyperpigmentatie, hyperkeratose, erytheem, ulceratie. Gevoeligheid en zwelling van de vingertoppen, verkleuring van de nagels;
- mucositis, stomatitis;
- overgevoeligheidsreacties.
Minder frequent (parenteraal systemisch)
- hemolytisch-uremisch syndroom;
- cardiovasculaire toxiciteit: pleuropericarditis, myocardinfarct, coronaire hartaandoening.
Mitomycine
Relatief frequent (intraveneuze toediening)
- beenmergtoxiciteit: leuko- en trombocytopenie;
- gastro-intestinale bijwerkingen: misselijkheid, braken, stomatitis, diarree;
- longtoxiciteit: interstitiële pneumonitis;
- hand-voetsyndroom;
- niertoxiciteit: glomerulopathie, nierfalen.
Minder frequent (intraveneuze toediening)
- hemolytisch–uremisch syndroom;
- hartfalen;
- mucositis, stomatitis;
- ernstige infecties, sepsis.
Mitomycine wordt ook intravesicaal toegediend voor een lokale therapie in de blaas. Voor de bijwerkingen van deze toediening wordt verwezen naar mitomycine#bijwerkingen. Bleomycine wordt ook wel intrapleuraal of intraperitoneaal toegediend.
Meer informatie
De bijwerkingenprofielen van bleomycine en mitomycine (parenterale systemische toediening) lopen uiteen. Waar myelosuppressie de belangrijkste bijwerking is van mitomycine (en andere cytostatica) treedt dit bij bleomycine zelden op.
Kosten
Kosten laden…Vergelijken
cytostatische antibiotica vergelijken met een andere geneesmiddelgroep.