Samenstelling

Samenstelling

Advies

Bij de behandeling van migraineaanvallen gaat op grond van de bijwerkingen, de voorkeur uit naar paracetamol in voldoende hoge dosering. Tweedekeusmiddelen met een vergelijkbare werkzaamheid maar meer bijwerkingen zijn NSAID's (ibuprofen, naproxen) en derde keus orale triptanen (sumatriptan, rizatriptan, zolmitriptan). Bij misselijkheid en braken kan zo nodig tegelijk met de pijnstiller een anti-emeticum (domperidon, metoclopramide) worden ingenomen. Bij twee of meer aanvallen per maand is profylaxe te overwegen.

Advies

Bij de behandeling van migraineaanvallen gaat op grond van de bijwerkingen, de voorkeur uit naar paracetamol in voldoende hoge dosering. Tweede keus middelen met een vergelijkbare werkzaamheid maar meer bijwerkingen zijn NSAID's (ibuprofen, naproxen) en derde keus orale triptanen (sumatriptan, rizatriptan, zolmitriptan). Bij misselijkheid en braken kan zo nodig tegelijk met de pijnstiller een anti-emeticum (domperidon, metoclopramide) worden ingenomen. Bij twee of meer aanvallen per maand is profylaxe te overwegen.

Indicaties

• acute behandeling van de hoofdpijnfase van migraineaanvallen, met of zonder aura, bij volwassenen bij wie de behandeling met een enkelvoudig product onvoldoende is.

Gerelateerde informatie

• migraine, aanvalsbehandeling volwassenen

Indicaties

• Acute behandeling van de hoofdpijnfase van een migraine-aanval, met en zonder aura bij volwassenen.

Gerelateerde informatie

• migraine, aanvalsbehandeling volwassenen

Doseringen

Zo snel mogelijk toedienen na het begin van de migrainehoofdpijn of van gerelateerde symptomen als misselijkheid, overgeven of fotofobie.

Verminderde leverfunctie: niet gebruiken. Gebruik bij een matige en ernstige leverinsufficiëntie is gecontra-indiceerd; als bij een lichte leverinsufficiëntie gebruik nodig is: max. 1 tablet/ 24 uur en de patiënt monitoren.

Verminderde nierunctie: bij een ernstige nierinsufficiëntie is gebruik gecontra-indiceerd; bij een lichte of matige nierinsufficiëntie: max. 1 tablet/ 24 uur en de patiënt monitoren.

Ouderen (> 65 j.): sumatriptan/naproxen niet gebruiken omdat het niet is onderzocht en ouderen vaak een leeftijdsgebonden verminderde lever- en nierfunctie hebben.

Toediening: tablet heel innemen met water, met of zonder voedsel; tablet niet delen, fijnstampen of kauwen omdat dit de optimale absorptiesnelheid kan beïnvloeden.

Doseringen

Nierfunctiestoornis: bij milde of matige nierfunctiestoornissen: begindosis 20 mg, max. 40 mg per 24 uur. Gebruik bij ernstige nierfunctiestoornis is gecontra-indiceerd.

Leverfunctiestoornis: bij lichte tot matige leverfunctiestoornis is een aanpassing van de dosering niet nodig. Gebruik bij ernstige leverfunctiestoornis is gecontra-indiceerd, want het gebruik is daarbij niet onderzocht.

Geen verbetering: Indien de eerste dosis na 2 uur geen verbetering heeft gegeven, voor dezelfde aanval geen tweede dosis innemen omdat een effect hiervan onvoldoende is vastgesteld. Indien bij twee van de drie aanvallen 40 mg onvoldoende werkzaam is geweest, bij volgende aanvallen overgaan op 80 mg.

Toediening: De tabletten geheel innemen met water.

Bijwerkingen

Zeer vaak (> 10%): buikpijn, brandend maagzuur, misselijkheid, obstipatie.

Vaak (1-10%): duizeligheid, hoofdpijn, tintelingen, slaperigheid, sensibele stoornis (incl. paresthesie en hypo-esthesie). Visusstoornissen. Tinitus, gehoorproblemen. Verergering van hartfalen (oedeem, dyspneu). Voorbijgaande stijging van de bloeddruk, opvliegers. Dyspneu, Stomatitis, diarree, dyspepsie, misselijkheid en braken. Jeuk, huiduitslag, urticaria, toegenomen zweten, purpura, ecchymose. (Spier)pijn, warmte- of koudesensaties, zwaar gevoel, beklemdheid en een drukkend gevoel, onder meer in borst en keel, zwakte, vermoeidheid.

Soms (0,1-1%): hyperkaliëmie, vochtretentie. Stemmingswisselingen, depressie, verminderd concentratievermogen, cognitieve aandoeningen, slapeloosheid, slaapstoornissen. Convulsies. Palpitaties. Gastro-intestinale zweren, bloedingen en/of perforaties, bloedbraken, melena, verergering van colitis ulcerosa en de ziekte van Crohn. Verhoogde leverenzymwaarden, geelzucht. Menstruatiestoornis. Dorst.

Zelden (0,01-0,1%): overgevoeligheidsreacties variërend van huiduitslag tot anafylaxie, angio-oedeem. Gehoorverlies. Longoedeem, verergering van astma. Toxische hepatitis. Haarverlies, fotosensibilisatie, pseudoporfyrie.

Zeer zelden (< 0,01%): eosinofilie, trombocytopenie, leukopenie, pancytopenie, hemolytische anemie, aplastische anemie, agranulocytose. Aseptische meningitis, verergering van ziekte van Parkinson. Vasculitis. Eosinofiele pneumonitis. Speekselklierontsteking, pancreatitis. Exacerbatie van lichen planus, exacerbatie van erythema nodosum, exacerbatie van lupus erythematosus disseminatus (SLE), toxische epidermale necrolyse, erythema multiforme, Stevens-Johnsonsyndroom. Hematurie, nierfalen, glomerulonefritis, interstitiële nefritis, nefrotisch syndroom, papillaire necrose.

Verder zijn gemeld: angst. Tremor, dystonie, nystagmus, scotoom. Flikkering, diplopie, afname van het gezichtsvermogen, verlies van het gezichtsvermogen waaronder permanente beschadiging. Bradycardie, tachycardie, aritmieën, ECG-veranderingen, coronaire vaatspasmen, angina, myocardinfarct. Hypotensie, Raynaudfenomeen. Ischemische colitis, slikstoornis. Hyperhidrose. Gewrichtspijn, stijve nek. Geneesmiddelenreactie met eosinofilie en systemische symptomen (DRESS), 'fixed drug eruption'. Koorts.

Zie ook sumatriptan#bijwerkingen en naproxen#bijwerkingen.

• Informatie van Lareb over dit middel
• Meldformulier bijwerkingen

Bijwerkingen

Vaak (1-10%): asthenie, beklemdheid en een drukkend gevoel, onder meer in borst en keel, hoofdpijn, duizeligheid, buikpijn, misselijkheid, warmtegevoel, blozen, palpitaties, tachycardie, droge mond, dyspepsie, spierzwakte, spierpijn, slaperigheid, tinteling, hypo-esthesie, hypertonie, vertigo, faryngitis, rinitis, transpireren.

Soms (0,1-1%): malaise, oedeem (in het gelaat), perifere vaatziekte, overige maag-darmklachten, anorexia, smaakverandering, dorst, artralgie, artrose, pijn in botten, tremor, agitatie, slapeloosheid, verwarring, euforie, depressie, dyspneu, ademhalingsproblemen, huiduitslag, jeuk, oorpijn, tinnitus, pijn in ogen, fotofobie, urinewegafwijkingen, verandering in mictiefrequentie, hypokinesie.

Zelden (0,01-0,1%): shock, oesofagitis, tongoedeem, bradycardie, lymfadenopathie, bilirubinemie en toename van ASAT, artritis en myopathie, emotionele labiliteit, zenuwtrekkingen, astmatische luchtweginfectie, stemverandering, huidafwijkingen, conjunctivitis, pijnlijke borsten, menorragie.

Verder zijn gemeld: hypertensie; allergische reacties waarvan sommige als angio-oedeem ernstig; serotonine syndroom, syncope, ischemische colitis, braken.

• Informatie van Lareb over dit middel
• Meldformulier bijwerkingen

Interacties

Gelijktijdig gebruik van andere 5HT₁-receptoragonisten of ergotamine(derivaten) is gecontra-indiceerd vanwege een mogelijk toegenomen kans op coronaire vaatspasmen; een interval van minstens 24 uur wordt na gebruik van deze 5HT₁-receptoragonisten of ergotamine aangeraden. Na gebruik van sumatriptan minstens zes uur wachten met toediening van ergotamine en 24 uur voor toediening van een andere 5HT₁-receptoragonist.

Gebruik van sumatriptan in combinatie met MAO-remmers en tijdens de eerste twee weken na stoppen van de MAO-remmer is gecontra-indiceerd.

Na gelijktijdig gebruik met een serotonineheropnameremmer (SSRI/SNRI) is het optreden van het serotoninesyndroom beschreven.

In combinatie met een geneesmiddel dat sint-janskruid bevat (Hypericum-extract), kunnen bijwerkingen vaker optreden.

Bij gelijktijdig gebruik van orale anticoagulantia (o.a. DOAC's, vitamine K-antagonisten) en clopidogrel neemt de kans op bloedingen toe. Monitor de patiënt. Vermijd combinatie met een hoge dosis heparine(derivaat). Combinatie met lage dosis acetylsalicylzuur is mogelijk.

Bij gelijktijdig gebruik van SSRI's, antitrombotica en corticosteroïden neemt de kans op gastro-intestinale complicaties toe (m.n. ouderen zijn hiervoor gevoelig); overweeg combinatie met een maagbeschermer. Vermijd gelijktijdig gebruik met andere NSAID's incl. COX-2 selectieve remmers en hoge dosis acetylsalicylzuur.

NSAID's kunnen het effect van bloeddrukverlagende middelen, en bij hartfalen het effect van lisdiuretica, verminderen. Bij een gestoorde nierfunctie, volumedepletie en ouderen kan door de combinatie met een RAAS-remmer de nierfunctie verder achteruit gaan.

NSAID's kunnen de nefrotoxiciteit van ciclosporine en tacrolimus versterken.

Naproxen kan de plasmaspiegels van lithium, zidovudine en digoxine verhogen. De plasmaspiegel van methotrexaat kan toenemen, waardoor toxische verschijnselen kunnen ontstaan.

Bij comedicatie met een bisfosfonaat neemt de kans op beschadiging van het maagslijmvlies toe.

Pas geen NSAID toe binnen 8–12 dagen na toediening van mifeproston, omdat door een NSAID de werking van mifeproston kan afnemen.

Bij comedicatie met colestyramine de naproxen minstens een uur voor, of 4 tot 6 uur na de colestyramine innemen.

Naproxen kan interfereren met testen voor de functie van de bijnierschors of bepaling van 5-OH-indolazijnzuur in de urine. Onderbreek de behandeling met naproxen 48 uur van tevoren.

Gelijktijdige toediening van probenecide verhoogt de plasma-spiegel van naproxen en verlengt de halfwaardetijd.

Interacties

Vanwege een mogelijk toegenomen kans op coronaire vaatspasmen niet gelijktijdig innemen met ergotamine(derivaten); voor of na toedienen van eletriptan een interval van 24 uur aanhouden, om extra stijgingen van de bloeddruk te vermijden. Andere 5HT₁-receptoragonisten niet gelijktijdig gebruiken.

Eletriptan niet gebruiken in combinatie met krachtige remmers van CYP3A4 zoals ketoconazol, itraconazol, erytromycine, claritromycine en proteaseremmers als ritonavir, omdat deze de plasmaconcentratie en halfwaardetijd van eletriptan kunnen doen toenemen.

In combinatie met sint-janskruid (Hypericum-extract), kunnen bijwerkingen vaker optreden. Na gelijktijdig gebruik met een serotonineheropnameremmer (SSRI/SNRI) is optreden van het serotoninesyndroom beschreven.

Zwangerschap

Naproxen passeert de placenta.

Teratogenese: Epidemiologisch onderzoek suggereert dat gebruik van NSAID's in de vroege fase van de zwangerschap kan leiden tot meer kans op miskramen, cardiale malformaties en gastroschisis. Bij dieren is een verhoogd pre- en post-implantatieverlies, embryo-foetale letaliteit en een verhoogde incidentie van malformaties gezien.

Farmacologisch effect: Bij gebruik tijdens het 3^e trimester zijn farmacologische effecten mogelijk, zoals weeënremming en verlengde bloedingstijd, en bij de foetus voortijdige sluiting van de ductus arteriosus Botalli (vernauwing in het 2^e trimester), pulmonale hypertensie, bloedstollingsstoornis met als gevolg bloeding, nierfunctiestoornissen of nierinsufficiëntie met oligohydramnie (vanaf week 20).

Advies:Gebruik is gecontra-indiceerd gedurende het laatste trimester van de zwangerschap. In het 1^e en 2^e trimester alleen op strikte indicatie gebruiken; in dat geval en bij vrouwen die zwanger proberen te worden de dosis zo laag mogelijk en de behandelduur zo kort mogelijk houden. Overweeg na blootstelling aan naproxen gedurende enkele dagen vanaf 20 weken prenatale controles op oligohydramnie en vernauwing van de ductus arteriosus; bij oligohydramnion of ductus arteriosusconstrictie het gebruik stoppen.

Vruchtbaarheid: Het gebruik van een NSAID kan door een effect op de ovulatie de conceptiekans verkleinen en wordt ontraden bij vrouwen die zwanger willen worden. Dit effect is reversibel na staken.

Zwangerschap

Teratogenese: Bij de mens, onbekend. Bij dieren geen aanwijzingen voor schadelijkheid.

Advies: Alleen op strikte indicatie gebruiken.

• Informatie van Lareb over dit middel bij zwangerschap

Lactatie

Overgang in de moedermelk: Ja (naproxen), in kleine hoeveelheden (sumatriptan). Volgens Lareb zijn nadelige effecten van sumatriptan bij de zuigeling niet waarschijnlijk, maar zijn er van naproxen effecten bij kinderen gemeld, waardoor het geen NSAID van voorkeur is tijdens borstvoeding.

Advies: Volgens Lareb: Incidenteel gebruik leidt waarschijnlijk niet tot nadelige effecten. Volgens de fabrikant: Blootstelling van het kind minimaliseren door borstvoeding binnen 12 uur na toediening te vermijden, en alle gedurende deze periode gekolfde melk weg te gooien.

Lactatie

Overgang in moedermelk: Ja, in zeer kleine hoeveelheden (gedurende 24 uur 0,02% van de dosis). Daarnaast heeft het een vrij korte halfwaardetijd van 4 uur, waardoor volgens Lareb nadelige effecten bij de zuigeling niet waarschijnlijk zijn.

Advies: Volgens Lareb: Kan waarschijnlijk veilig worden gebruikt. Volgens de fabrikant: Blootstelling van het kind minimaliseren door de eerste 24 uur na behandeling geen borstvoeding geven, en alle gedurende deze periode gekolfde melk weg te gooien.

• Informatie van Lareb over dit middel bij lactatie

Contra-indicaties

• ernstig hartfalen. myocardinfarct, ischemische hartaandoeningen of coronaire vaatspasmen in de voorgeschiedenis. Perifere vaataandoeningen. Symptomen die duiden op ischemische hartaandoeningen;
• doorgemaakte CVA en TIA;
• matig en ernstig gestoorde leverfunctie;
• matige tot ernstige hypertensie, milde ongecontroleerde hypertensie;
• ernstige nierinsufficiëntie (creatinineklaring < 30 ml/min);
• ulcus pepticum (actief of in de anamnese), maag-darmbloedingen (actief of in de anamnese), maag-darmperforatie, gastritis;
• actieve colitis ulcerosa of M. Crohn;
• cerebrovasculaire of andere bloedingen; hemorragische diathese;
• overgevoeligheidsreacties zoals, optreden van astma-aanval, urticaria, angio-oedeem, neuspoliepen of rinitis na gebruik van acetylsalicylzuur of andere NSAID's.

Zie voor verdere contra-indicaties de rubrieken Interacties en Zwangerschap.

Contra-indicaties

• bevestigde coronaire aandoeningen (ischemie van het hart, angina pectoris, myocardinfarct);
• symptomen van ischemische hartziekte;
• Prinzmetal-angina;
• matige tot ernstige hypertensie of onbehandelde milde hypertensie;
• ernstige lever- of nierfunctiestoornissen;
• ernstige aritmieën of hartfalen;
• perifere vaatziekten;
• doorgemaakte CVA en TIA.

Waarschuwingen en voorzorgen

Sluit vóór behandeling ernstige neurologische aandoeningen als CVA, TIA uit bij atypische symptomen of als er geen duidelijke diagnose is.

Wees voorzichtig bij astma (vanwege bronchospasmen), stollingsstoornissen, inflammatoire darmziekten (in remissie), porfyrie, systemische lupus erythematodes of andere collageenziekten, lever- en nierfunctiestoornissen, bij risicofactoren die de convulsiedrempel verlagen, hypertensie, hartfalen, ischemische hartziekte, perifeer arterieel vaatlijden, cerebrovasculaire ziekte en bij risicofactoren voor cardiovasculaire ziekte (o.a. diabetes mellitus, hyperlipidemie, roken, bij gebruik van vervangende nicotineproducten, mannen ouder dan 40 jaar, vrouwen in de postmenopauze). Herken het voorkomen van hypertensie als een bijwerking van het chronisch gebruik van NSAID’s en voorkom een voorschrijfcascade.

Bij optreden van symptomen als pijn en/of een beklemd gevoel op borst en keel die duiden op ischemische hartziekte, geen sumatriptan/naproxen meer geven en de patiënt op de juiste wijze beoordelen.

Controleer de nierfunctie voor en tijdens de therapie bij ouderen, verminderde nierdoorbloeding, levercirrose, hartfalen, natriumrestrictie en een reeds bestaande nieraandoening. Bij visusklachten is oogheelkundig onderzoek aanbevolen. Bij langere therapieduur regelmatig bloedbeeld, lever- en nierfunctie controleren.

Zorg bij nierinsufficiëntie voor voldoende diurese. Bij optreden van een ernstige nierfunctiestoornis de behandeling staken.

Bij de eerste tekenen van huiduitslag, mucosale laesies of andere tekenen van overgevoeligheid de behandeling staken, aangezien ernstige en soms fatale huidreacties met NSAID's zijn gemeld (SJS, TEN, DRESS).

Leverafwijkingen kunnen het resultaat zijn van overgevoeligheid; bij NSAID's is kruisreactiviteit gemeld.

Wees voorzichtig bij overgevoeligheid voor sulfonamiden; er zijn relatief weinig aanwijzingen voor kruisovergevoeligheid.

Bij ouderen, hoge doseringen en ulceraties in de voorgeschiedenis is er meer kans op gastro-intestinale complicaties, met name op bloedingen en (mogelijk fatale) perforaties. Gebruik de laagst mogelijke dosering en overweeg combinatie met maagbeschermende middelen. Staak de behandeling bij het optreden van een maag-darmbloeding of -ulcus.

Bij blaren of andere symptomen die wijzen op pseudoporfyrie de behandeling staken.

Bij varicella niet toepassen, omdat NSAID's mogelijk bijdragen aan verergering van infecties die als complicatie kunnen optreden.

Bij dagelijkse hoofdpijn rekening houden met medicatieovergebruikshoofdpijn (MOH). Overmatig gebruik van pijnstillers (incl triptanen) kan leiden tot MOH en ook exacerbatie van hoofdpijn, waardoor tijdelijk staken van de behandeling nodig is.

Sumatriptan/naproxen niet profylactisch toepassen.

Onderzoeksgegevens: alleen toepassen bij mensen tussen de 18 en 65 jaar; de werkzaamheid en veiligheid is daarbuiten niet onderzocht of niet aangetoond in onderzoek. Bij een gemiddelde van meer dan 5 aanvallen in 50 dagen is de veiligheid niet bepaald,

Dit middel kan invloed hebben op de rijvaardigheid en het vermogen om machines te bedienen. Raadpleeg ‘Rij Veilig met Medicijnen’ van het IVM.

Waarschuwingen en voorzorgen

Eletriptan is niet geïndiceerd voor de behandeling van basilaire, oftalmoplegische en hemiplegische migraine. Sluit vóór behandeling andere neurologische aandoeningen uit.

Bij vermoeden van een niet herkende cardiale aandoening en bij risicofactoren voor ischemische hartaandoeningen (zoals hoge bloeddruk, diabetes, rokers, gebruikers van vervangende nicotineproducten, mannen > 40 jaar, vrouwen in de postmenopauze, sterk familiair voorkomen van coronaire hartziekte) wordt vóór start van de behandeling een cardiovasculaire evaluatie aanbevolen. Bij optreden van pijn en/of een beklemd gevoel op borst en keel eerst onderzoek uitvoeren op coronaire vaatziekten, voordat de behandeling wordt voortgezet.

Overmatig gebruik van elk antimigrainemiddel (als triptanen) kan leiden tot dagelijkse chronische hoofdpijn, waardoor een tijdelijk staken van de behandeling nodig is.

Onderzoeksgegevens: Het gebruik van eletriptan wordt niet aanbevolen bij ouderen > 65 jaar en bij kinderen en adolescenten; bij > 65 jaar is het gebruik niet systematisch onderzocht en is in klinische studies slechts een gering aantal ouderen geïncludeerd; bij adolescenten (12–17 j.) is de werkzaamheid niet vastgesteld; bij kinderen (6–11 j.) is de werkzaamheid en veiligheid niet onderzocht.

Dit middel kan invloed hebben op de rijvaardigheid en het vermogen om machines te bedienen. Raadpleeg ‘Rij Veilig met Medicijnen’ van het IVM.

• Rij Veilig met Medicijnen

Overdosering

Neem voor informatie over een vergiftiging met sumatriptan/naproxen contact op met het Nationaal Vergiftigingen Informatie Centrum. Zie voor meer informatie over de symptomen en behandeling ook toxicologie.org/NSAID's .

Overdosering

Neem voor informatie over een eletriptanvergiftiging contact op met het Nationaal Vergiftigingen Informatie Centrum, vergiftigingen.info.

Eigenschappen

Sumatriptan is een selectieve vasculaire 5HT_1D-receptoragonist met vasoconstrictieve werking van bepaalde craniale bloedvaten, remt tevens de activiteit van de nervus trigeminus. Naproxen is een NSAID met analgetische, antiflogistische en antipyretische werking, remt tevens de trombocytenaggregatie.

Kinetische gegevens

Eigenschappen

Selectieve 5HT₁- receptoragonist, vooral van de 5HT_1B- en 5HT_1D- en 5HT_1F-receptor. De 5HT_1B en 5HT_1D receptoren brengen vasoconstrictie van bepaalde craniale bloedvaten tot stand. Ook is er wisselwerking met het trigemino-vasculair stelsel en worden symptomen van ontsteking van neuronen geremd. Werking: na 30 min.

Kinetische gegevens

Groepsinformatie

sumatriptan/naproxen hoort bij de groep selectieve 5HT1-agonisten.

• almotriptan (N02CC05) Vergelijk
• eletriptan (N02CC06) Vergelijk
• frovatriptan (N02CC07) Vergelijk
• lasmiditan (N02CC08) Vergelijk
• naratriptan (N02CC02) Vergelijk
• rizatriptan (N02CC04) Vergelijk
• sumatriptan (N02CC01) Vergelijk
• zolmitriptan (N02CC03) Vergelijk

Groepsinformatie

eletriptan hoort bij de groep selectieve 5HT1-agonisten.

• almotriptan (N02CC05) Vergelijk
• frovatriptan (N02CC07) Vergelijk
• lasmiditan (N02CC08) Vergelijk
• naratriptan (N02CC02) Vergelijk
• rizatriptan (N02CC04) Vergelijk
• sumatriptan (N02CC01) Vergelijk
• sumatriptan/naproxen (N02CC51) Vergelijk
• zolmitriptan (N02CC03) Vergelijk

Kosten

Kosten

Zie ook

Geneesmiddelgroep

• selectieve 5HT1-agonisten

Indicaties

• migraine, aanvalsbehandeling volwassenen

Externe links

• Officiële productinformatie CBG/EMA

Zie ook

Geneesmiddelgroep

• selectieve 5HT1-agonisten

Indicaties

• migraine, aanvalsbehandeling volwassenen

Externe links

• Officiële productinformatie CBG/EMA
• Medicijnkosten.nl
• GIPdatabank
• Geneesmiddelinformatie voor patiënten