vildagliptine/metformine
Samenstelling
Zie voor hulpstoffen de productinformatie van CBG/EMA of raadpleeg een apotheker.
Eucreas
Bijlage 2
Novartis Europharm ltd.
- Toedieningsvorm
- Tablet, omhuld '50/850'
Bevat per tablet: vildagliptine 50 mg, metformine(hydrochloride) 850 mg.
- Toedieningsvorm
- Tablet, omhuld '50/1000'
Bevat per tablet: vildagliptine 50 mg, metformine(hydrochloride) 1000 mg.
Vildagliptin/metformin
Bijlage 2
Diverse fabrikanten
- Toedieningsvorm
- Tablet, omhuld '50/850'
Bevat per tablet: vildagliptine 50 mg, metformine(hydrochloride) 850 mg.
- Toedieningsvorm
- Tablet, omhuld '50/1000'
Bevat per tablet: vildagliptine 50 mg, metformine(hydrochloride) 1000 mg.
Uitleg symbolen
| XGVS | Dit geneesmiddel is niet opgenomen in het geneesmiddelen vergoedings systeem (GVS). |
| OTC | 'Over the counter', dit geneesmiddel is een zelfzorgmiddel. |
| Bijlage 2 | Aan de vergoeding van dit geneesmiddel zijn bepaalde voorwaarden verbonden, die zijn vermeld op bijlage 2 van de Regeling zorgverzekering. |
| Aanvullende monitoring | Dit geneesmiddel is onderworpen aan aanvullende monitoring. Extra aandacht wordt gevraagd voor onverwachte bijwerkingen. Meldt u dit via het meldformulier van het Lareb. |
vildagliptine/metformine vergelijken met een ander geneesmiddel.
Advies
Bij de behandeling van diabetes mellitus type 2 komt bloedglucoseverlagende medicatie in aanmerking, indien geen goede bloedglucoseregulatie wordt bereikt met het aanpassen van de leefstijl. Voor patiënten zonder zeer hoog risico op hart- en vaatziekten is metformine eerste keus bij de medicamenteuze behandeling. Bij onvoldoende resultaat kan een kortwerkend sulfonylureumderivaat (voorkeur gliclazide) worden toegevoegd. De volgende stap conform de NHG-Standaard is (toevoeging van) insulinetherapie, of als alternatief een DPP4-remmer of GLP1-agonist. Bij patiënten met een zeer hoog risico op hart- en vaatziekten, blijkend uit een voorgeschiedenis van hart- of vaatziekte, chronische nierschade en/of systolisch hartfalen, is een SGLT2-remmer eerste keus (alternatief GLP1-agonist). Voeg bij onvoldoende effect eerst metformine toe en vervolgens een GLP1-agonist.
Aan de vergoeding van vildagliptine/metformine zijn voorwaarden verbonden, zie Regeling zorgverzekering, bijlage 2.
Indicaties
Diabetes mellitus type 2 bij volwassenen, als aanvulling op dieet en lichaamsbeweging, om de glykemische controle te verbeteren:
- bij onvoldoende glykemische controle met alleen metformine;
- indien reeds wordt behandeld met de combinatie van vildagliptine en metformine als afzonderlijke tabletten;
- in combinatie met andere bloedglucoseverlagende middelen, waaronder insuline, wanneer deze onvoldoende glykemische controle geven.
Gerelateerde informatie
Doseringen
Diabetes mellitus type 2
Volwassenen
Dosering individueel instellen op basis van het huidige medicatieschema, de werkzaamheid en tolerantie. Maximale dosering van vildagliptine is 100 mg/dag.
Indien onvoldoende gereguleerd met metformine alleen: starten met 2×/dag 1 tablet '50/850' of '50/1000', afhankelijk van de reeds gebruikte metformine dosis.
Bij overstappen van vildagliptine en metformine als aparte tabletten: starten met dezelfde doses vildagliptine en metformine als reeds worden gebruikt.
Indien onvoldoende gereguleerd met een combinatietherapie van metformine en een sulfonylureumderivaat: starten met 2×/dag 1 tablet '50/850' of '50/1000', afhankelijk van de reeds gebruikte metformine dosis. Overweeg de dosering van het sulfonylureumderivaat te verlagen, om de kans op hypoglykemie te verminderen.
Indien onvoldoende gereguleerd met een combinatietherapie van metformine en insuline: starten met 2×/dag 1 tablet '50/850' óf 1 tablet '50/1000', afhankelijk van de reeds gebruikte metformine dosis. Overweeg de dosering van het insuline te verlagen, om de kans op hypoglykemie te verminderen.
Verminderde nierfunctie: Beoordeel vóór en tijdens de behandeling risicofactoren voor lactaatacidose (zie ook de rubriek Waarschuwingen en voorzorgen). Gebruik de afzonderlijke bestanddelen indien het combinatiepreparaat niet geschikt is. Bij een creatinineklaring 60–89 ml/min: dosisaanpassing is niet nodig; bij een creatinineklaring 45–59 ml/min: metformine max. 2000 mg/dag en de begindosis max. 1000 mg/dag, vildagliptine max. 50 mg/dag; bij een creatinineklaring 30–44 ml/min: metformine max. 1000 mg/dag en de begindosis max. 500 mg/dag, vildagliptine max. 50 mg/dag.
Toediening: de tabletten 2×/dag innemen tijdens of direct na een maaltijd om de maag-darmklachten door metformine te verminderen.
Bijwerkingen
Vaak (1-10%): ontsteking bovenste luchtwegen, nasofaryngitis. Duizeligheid, hoofdpijn, tremor. Misselijkheid, braken, gastro-oesofageale reflux, buikpijn, flatulentie, diarree, obstipatie. Hyperhidrose, jeuk, huiduitslag, dermatitis. Gewrichtspijn. Asthenie.
Soms (0,1-1%): hypoglykemie, verlies van eetlust. Metaalachtige smaak. Pancreatitis, hepatitis. Erytheem, urticaria. Spierpijn. Vermoeidheid, koude rillingen, perifeer oedeem. Abnormale leverfunctietest.
Zeer zelden (< 0,01%): daling van vitamine B12-absorptie en lactaatacidose.
Verder zijn gemeld: exfoliatieve en bulleuze huidlaesies, waaronder bulleus pemfigoïd; cutane vasculitis. Angio-oedeem (met name in combinatie met een ACE-remmer).
Voor andere bijwerkingen zie:
Interacties
De volgende middelen kunnen de nierfunctie negatief beïnvloeden, waardoor de kans op lactaatacidose (door accumulatie van metformine) toeneemt: NSAID's (incl. coxib's), ACE-remmers, ARB's en diuretica (m.n. lisdiuretica). Bij starten van deze middelen in combinatie met metformine, de nierfunctie zorgvuldig monitoren.
Vermijd overmatig alcoholgebruik tijdens de behandeling, vanwege meer kans op lactaatacidose.
Intravasculaire toediening van jodiumhoudende contrastmiddelen kan, vooral bij een verminderde nierfunctie, tot contrastgeïnduceerde nefropathie leiden, met als gevolg meer kans op lactaatacidose door accumulatie van metformine. Volgens de NVvR-richtlijn Veilig gebruik van contrastmiddelen kan bij een creatinineklaring > 30 ml/min metformine gecontinueerd worden.
ACE-remmers kunnen de bloedglucosespiegel verlagen waardoor dosisaanpassing van het bloedglucoseverlagend middel nodig kan zijn; verder is er bij gelijktijdig gebruik van ACE-remmers meer kans op angio-oedeem.
Glucocorticoïden, sympathicomimetica en diuretica hebben een hyperglykemische werking.
Metformine is een substraat van organische kationtransporters (OCT1 en 2). Remmers van OCT2 (o.a. cimetidine, dolutegravir, isavuconazol, trimethoprim, vandetanib) kunnen de renale eliminatie van metformine verminderen en zo de metforminespiegel doen stijgen. Inductoren van OCT1 (o.a. rifampicine) verhogen mogelijk de werkzaamheid van metformine, terwijl remmers van OCT1 (o.a. verapamil) deze mogelijk verminderen. Remmers van zowel OCT1 als OCT2 (o.a. crizotinib, olaparib) kunnen de werkzaamheid van metformine veranderen. Overweeg zo nodig een dosisaanpassing van metformine.
Zwangerschap
Teratogenese: Vildagliptine: Bij de mens, onvoldoende gegevens. Bij dieren bij hoge doses of toxische doses aanwijzingen voor schadelijkheid. Metformine: Zowel bij de mens (relatief weinig gegevens) als bij dieren, geen aanwijzingen voor schadelijkheid.
Advies: Gebruik ontraden.
Lactatie
Overgang in de moedermelk: Vildagliptine: ja bij dieren, bij mensen onbekend. Metformine: ja bij mensen, in geringe mate.
Advies: Het gebruik van dit geneesmiddel of het geven van borstvoeding is gecontra-indiceerd.
Contra-indicaties
- acute metabole acidose (zoals lactaatacidose, diabetische ketoacidose);
- precoma diabeticum;
- ernstig nierfalen (creatinineklaring < 30 ml/min);
- acute aandoeningen die de nierfunctie kunnen beïnvloeden, zoals dehydratie, ernstige infectie en shock;
- aandoeningen die weefselhypoxie kunnen veroorzaken, zoals gedecompenseerd hartfalen, respiratoir falen en recent myocardinfarct;
- leverfunctiestoornis;
- acute alcoholvergiftiging, alcoholisme.
Zie voor meer contra-indicaties de rubriek Lactatie.
Waarschuwingen en voorzorgen
Lactaatacidose is een zeldzame maar ernstige metabole complicatie die kan optreden door accumulatie van metformine; gemelde gevallen zijn met name opgetreden bij acute afname van de nierfunctie, cardiopulmonale ziekte of sepsis. In geval van dehydratie (ernstig braken, diarree, koorts of verminderde vochtinname) de behandeling met metformine tijdelijk staken. Wees voorzichtig met starten van geneesmiddelen die de nierfunctie acuut kunnen verstoren, zoals antihypertensiva, diuretica en NSAID's. Andere risicofactoren zijn o.a. slecht gereguleerde diabetes, ketose, langdurig vasten, overmatig alcoholgebruik, leverinsufficiëntie en aandoeningen waarbij hypoxie kan optreden. Lactaatacidose wordt gekenmerkt door acidotische dyspneu, buikpijn, spierkrampen, asthenie en hypothermie, gevolgd door coma. Bij verdenking op lactaatacidose de toediening van vildagliptine/metformine staken en de patiënt direct laten opnemen in het ziekenhuis.
Controleer de nierfunctie voorafgaand aan de behandeling en daarna ten minste jaarlijks, bij meer kans op progressie van nierfunctiestoornis en bij ouderen ten minste 2–4× per jaar. Staak de behandeling tijdelijk bij omstandigheden die de nierfunctie kunnen veranderen (zie rubriek Contra-indicaties).
Controleer de leverfunctie vóór start van de behandeling en tijdens behandeling (gedurende het eerste jaar elke 3 maanden, daarna minder frequent), omdat bij gebruik van vildagliptine zeldzame gevallen van leverdisfunctie (waaronder hepatitis) zijn waargenomen. Bij een aanhoudende verhoging van ALAT of ASAT van 3× ULN òf bij het optreden van tekenen van leverdisfunctie zoals geelzucht, de behandeling staken en niet meer hervatten.
Controleer tijdens de behandeling op huidaandoeningen zoals blaarvorming of ulceraties (in lijn met de standaard diabeteszorg).
Wees voorzichtig bij een voorgeschiedenis van acute pancreatitis. Bij vermoeden van het ontstaan van een pancreatitis (met als kenmerkend symptoom aanhoudende, ernstige buikpijn) de behandeling met vildagliptine staken. Bij bevestiging van de diagnose acute pancreatitis, de behandeling niet opnieuw starten.
Onderbreek de behandeling met metformine tijdens een operatieve ingreep onder algehele, spinale of epidurale anesthesie; hervat de behandeling niet eerder dan 48 uur na de ingreep of na het hervatten van orale voeding en alleen bij een stabiele nierfunctie.
Onderzoeksgegevens: De veiligheid en werkzaamheid van vildagliptine en metformine als drievoudige orale therapie in combinatie met pioglitazon zijn niet vastgesteld. De veiligheid en werkzaamheid bij kinderen tot 18 jaar zijn niet vastgesteld.
Overdosering
Zie voor informatie toxicologie.org/metformine en de monografie orale bloedsuikerverlagende middelen en vergiftigingen.info.
Eigenschappen
Combinatie van een selectieve remmer van dipeptidylpeptidase 4 (DPP-4) en een biguanide.
Meer informatie
Kinetische gegevens
| Overig | De bio-equivalentie van vildagliptine en metformine in de combinatie is gelijk aan die bij gelijktijdige inname van beide middelen afzonderlijk. |
Uitleg afkortingen
| F | biologische beschikbaarheid (fractie van de dosis die in de systemische circulatie verschijnt) |
| T max | tijdsduur tot maximale bloedspiegel na toediening |
| V d | verdelingsvolume (fictief volume waarin een geneesmiddel zich verdeelt over het lichaam) |
| T 1/2 | plasmahalfwaardetijd (tijd die nodig is om een bepaalde plasmaconcentratie te halveren) |
| T 1/2el | plasmahalfwaardetijd in de eliminatiefase, terminale halfwaardetijd |
Groepsinformatie
vildagliptine/metformine hoort bij de groep DPP4-remmers met biguanide.