Samenstelling

Samenstelling

Advies

Vermijd bij allergische rinitis zoveel mogelijk de prikkels die klachten veroorzaken. Incidentele klachten kunnen medicamenteus behandeld worden met een niet-sederend antihistaminicum (oraal of nasaal) vanwege de snelle werking. Bij intermitterende en milde klachten kan een niet-sederend antihistaminicum (oraal of nasaal) of een nasaal corticosteroïd worden gebruikt. Bij een verstopte neus en bij persisterende en matig-ernstige tot ernstige klachten, gaat de voorkeur uit naar een nasaal corticosteroïd dat bij onvoldoende effect kan worden gecombineerd met een antihistaminicum (oraal niet-sederend of nasaal). Faalt ook de combinatietherapie en zijn de klachten ernstig, dan kan een allergeen-specifieke immunotherapie in aanmerking komen, na zorgvuldige afweging van de voor- en nadelen samen met de patiënt.

Bij vasomotorische of idiopathische rinitis kan volgens de NHG-Standaard Allergische en niet-allergische rinitis (2018) een corticosteroïdneusspray worden overwogen indien behandeling met azelastineneusspray gedurende 8 weken geen effect heeft.

Offlabel: bij andere vormen van niet-allergische rinitis kan volgens de NHG-Standaard Allergische en niet-allergische rinitis (2018) een corticosteroïdneusspray worden overwogen bij: rinitis als gevolg van frequent en langdurig gebruik van decongestiva en meerdere vergeefse pogingen om te stoppen en bij obstructieklachten als gevolg van conchahypertrofie.

Een acute rinosinusitis geneest vrijwel altijd vanzelf. Pijnstillers, stomen en de nasale toediening van een zoutoplossing of een decongestivum kunnen verlichting geven van de klachten. Antibiotica zijn doorgaans niet nodig. Geef antibiotica bij vermoeden van een bacteriële ontsteking en ernstig ziek zijn en overweeg antibiotica bij een verminderde weerstand en bij koorts die langer dan vijf dagen aanhoudt of opnieuw optreedt. Overweeg nasale corticosteroïden (offlabel) alléén bij uitblijven van verbetering na 14 dagen of bij frequente recidieven (> 3–4 episoden per jaar).

Offlabel: volgens de NVKNO-richtlijn Chronische rinosinusitis (CRS) en neuspoliepen (2023) behoren lokale corticosteroïden tot de eerstelijnsbehandeling bij patiënten met chronische rinosinusitis met of zonder neuspoliepen.

Alle intranasale corticosteroïden kunnen als gelijkwaardig worden beschouwd; let bij het voorschrijven op de kosten.

Advies

Vermijd bij allergische rinitis zoveel mogelijk de prikkels die klachten veroorzaken. Incidentele klachten kunnen medicamenteus behandeld worden met een niet-sederend antihistaminicum (oraal of nasaal) vanwege de snelle werking. Bij intermitterende en milde klachten kan een niet-sederend antihistaminicum (oraal of nasaal) of een nasaal corticosteroïd worden gebruikt. Bij een verstopte neus en bij persisterende en matig-ernstige tot ernstige klachten, gaat de voorkeur uit naar een nasaal corticosteroïd dat bij onvoldoende effect kan worden gecombineerd met een antihistaminicum (oraal niet-sederend of nasaal). Faalt ook de combinatietherapie en zijn de klachten ernstig, dan kan een allergeen-specifieke immunotherapie in aanmerking komen, na zorgvuldige afweging van de voor- en nadelen samen met de patiënt.

Een acute rinosinusitis geneest vrijwel altijd vanzelf. Pijnstillers, stomen en de nasale toediening van een zoutoplossing of een decongestivum kunnen verlichting geven van de klachten. Antibiotica zijn doorgaans niet nodig. Geef antibiotica bij vermoeden van een bacteriële ontsteking en ernstig ziek zijn en overweeg antibiotica bij een verminderde weerstand en bij koorts die langer dan vijf dagen aanhoudt of opnieuw optreedt. Overweeg nasale corticosteroïden (offlabel) alléén bij uitblijven van verbetering na 14 dagen of bij frequente recidieven (> 3–4 episoden/jaar).

Offlabel: volgens de NVKNO-richtlijn Chronische rinosinusitis (CRS) en neuspoliepen (2023) behoren lokale corticosteroïden tot de eerstelijnsbehandeling bij patiënten met chronische rinosinusitis met of zonder neuspoliepen.

Offlabel: Bij niet-allergische rinitis kan volgens de NHG-Standaard Allergische en niet-allergische rinitis (2018) een corticosteroïdneusspray worden overwogen bij de volgende vormen: rinitis als gevolg van frequent en langdurig gebruik van decongestiva en meerdere vergeefse pogingen om te stoppen; idiopathische rinitis als behandeling met azelastineneusspray gedurende 8 weken geen effect heeft; en bij obstructieklachten als gevolg van conchahypertrofie.

Alle intranasale corticosteroïden kunnen als gelijkwaardig worden beschouwd; let bij het voorschrijven op de kosten.

Indicaties

• Allergische rinitis;
• vasomotorische rinitis (idiopathische rinitis);

• Offlabel:

  • rinitis als gevolg van frequent en langdurig gebruik van decongestiva en meerdere vergeefse pogingen om te stoppen;
  • obstructieklachten als gevolg van conchahypertrofie;
  • acute rinosinusitis met klachten die niet verbeteren na 14 dagen of frequente recidieven (> 3–4 episoden/jaar).

Gerelateerde informatie

• acute rinosinusitis
• allergische rinitis

Indicaties

• Seizoensgebonden en niet-seizoensgebonden allergische rinitis bij volwassenen en kinderen van 3 jaar en ouder;
• Neuspoliepen bij volwassenen;

• Offlabel:

  • acute rinosinusitis met klachten die niet verbeteren na 14 dagen of bij frequente recidieven (> 3–4 episoden per jaar);
  • rinitis als gevolg van frequent en langdurig gebruik van decongestiva en meerdere vergeefse pogingen om te stoppen;
  • idiopathische rinitis als behandeling met azelastineneusspray gedurende 8 weken geen effect heeft;
  • obstructieklachten als gevolg van conchahypertrofie.

Gerelateerde informatie

• acute rinosinusitis
• allergische rinitis

Doseringen

Bij de behandeling van seizoensgebonden allergische rinitis de duur van de behandeling beperken tot de periode waarin blootstelling aan allergenen plaatsvindt.

Toediening

• Vóór gebruik neus snuiten;
• Voor gebruik de neusspray goed schudden;
• Spray tijdens de verstuiving van het neusseptum áf en snuif daarna goed op (zie ook de rubriek Bijwerkingen).

Doseringen

Bij de behandeling van seizoensgebonden allergische rinitis duur van de behandeling beperken tot de periode waarin blootstelling aan allergenen plaatsvindt. Een profylactische behandeling kan bij patiënten met een voorgeschiedenis van matig ernstige tot ernstige seizoensgebonden allergische rinitis worden begonnen vanaf enkele dagen voor de verwachte start van het pollenseizoen.

Toediening

• Vóór gebruik neus snuiten;
• Vóór gebruik de neusspray goed schudden;
• Tijdens de verstuiving van het neusseptum áf sprayen en goed opsnuiven (zie ook de rubriek Bijwerkingen).

Bijwerkingen

Zelden (0,01-0,1 %): droge of geïrriteerde neus en keel, onaangename reuk of smaak, neusbloedingen. Neusseptumperforatie; het risico op neusseptum-perforatie kan worden verminderd door van het neusseptum af, te sprayen. Verhoging van de intra-oculaire druk, glaucoom, cataract, wazig zien. Overgevoeligheidsreacties zoals uitslag, jeuk, urticaria, erytheem, oedeem van gezicht, lippen, keel en rond ogen, bronchospasme, anafylactische reactie.

Verder zijn gemeld: systemische effecten, met name bij langdurig gebruik van hoge doses, zoals onderdrukking van de hypothalamus-hypofyse-bijnierschorsfunctie en groeiachterstand bij kinderen.

• Informatie van Lareb over dit middel
• Meldformulier bijwerkingen

Bijwerkingen

Zeer vaak (> 10%): neusbloeding (bij 2× per dag gebruik bij neuspoliepen).

Vaak (1-10%): neusbloeding (bij 1× per dag gebruik), nasale irritatie, branderigheid of ulceratie. Infectie van bovenste luchtwegen, faryngitis. Keelirritatie (bij 2× per dag gebruik bij neuspoliepen). Hoofdpijn.

Verder zijn gemeld: verandering van reuk en smaak. Neusseptumperforatie; de kans op neusseptumperforatie kan worden verminderd door van het neusseptum af te sprayen. Glaucoom, verhoogde intra-oculaire druk, cataract. Overgevoeligheidsreacties (bronchospasmen, dyspneu, anafylaxie), angioneurotisch oedeem.

• Informatie van Lareb over dit middel
• Meldformulier bijwerkingen

Interacties

Wees voorzichtig bij gelijktijdig gebruik met sterke CYP3A-remmers zoals ritonavir; de mogelijkheid van systemische corticosteroïdbijwerkingen kan niet geheel worden uitgesloten.

Interacties

Wees voorzichtig bij gebruik met sterke remmers van CYP3A4 zoals ritonavir en cobicistat. Na gelijktijdig gebruik van ritonavir- en fluticasonpropionaat-neusspray zijn sterk verhoogde fluticasonspiegels en bijnierschorssuppressie of syndroom van Cushing gezien; daarom gelijktijdig gebruik met mometason-neusspray vermijden. Controleer indien gelijktijdig gebruik met sterke CYP3A4-remmers niet kan worden vermeden op systemische corticosteroïdbijwerkingen. Bij combinatie met inhalatiecorticosteroïden rekening houden met een verhoogde steroïdbelasting.

Zwangerschap

Teratogenese: Ruime ervaring met beclometason per inhalatie bij astma laat geen schadelijke effecten zien. Bij nasale toediening is de te verwachten systemische blootstelling minimaal.

Advies: Kan worden gebruikt.

• Informatie van Lareb over dit middel bij zwangerschap

Zwangerschap

Teratogenese: Bij de mens, onvoldoende gegevens. Bij dieren is toediening van mometasonfuroaat schadelijk gebleken. Bij nasale toediening echter is de dosis klein, en de te verwachten systemische blootstelling minimaal.

Advies: Kan volgens Lareb waarschijnlijk veilig worden gebruikt.

• Informatie van Lareb over dit middel bij zwangerschap

Lactatie

Overgang in de moedermelk: Ja, in zeer geringe mate.

Farmacologisch effect: Onwaarschijnlijk bij nasale toediening, vanwege minimale systemische blootstelling van beclometason bij de moeder en zeer geringe overgang in de moedermelk.

Advies: Kan waarschijnlijk veilig worden gebruikt.

• Informatie van Lareb over dit middel bij lactatie

Lactatie

Overgang in de moedermelk: Onbekend.

Farmacologisch effect: Gezien de minimale systemische blootstelling bij de moeder na nasale toediening, zijn nadelige effecten bij de zuigeling onwaarschijnlijk.

Advies: Kan worden gebruikt.

• Informatie van Lareb over dit middel bij lactatie

Contra-indicaties

Er zijn van dit middel geen contra-indicaties bekend.

Contra-indicaties

• lokale infecties van de neusmucosa;
• recente neusoperatie of trauma.

Waarschuwingen en voorzorgen

Wijs patiënten erop dat beclometason niet onmiddellijk werkzaam is; zie ook de rubriek Eigenschappen.

Infecties van neus(bijholten) behandelen, deze vormen geen contra-indicatie.

Wees voorzichtig bij overschakelen van systemische naar nasale toepassing, vooral bij aanwijzingen van een gestoorde bijnierfunctie.

Systemische bijwerkingen: Vooral bij langdurig gebruik van hoge(re) doseringen bij patiënten die extra gevoelig zijn voor corticosteroïden kunnen systemische bijwerkingen (o.a. klinisch significante bijniersuppressie) optreden. Overweeg het gebruik van een additioneel oraal corticosteroïd gedurende perioden van stress of in geval van electieve chirurgie indien gedurende langere tijd hogere doses nasale corticosteroïden dan aanbevolen zijn gebruikt bij patiënten die extra gevoelig zijn voor corticosteroïden.

Groeivertraging: geef als langdurig chronisch gebruik van nasale corticosteroïden bij kinderen noodzakelijk is, een zo laag mogelijke dosis. Groeivertraging bij kinderen is gemeld bij gebruik van therapeutische doseringen; controleer bij langdurig gebruik regelmatig de lengte, vooral bij gecombineerde inhalatietherapie voor astma. Bij groeiremming trachten de dosering te verminderen en verwijzen naar de kinderarts.

Bij verandering in het gezichtsvermogen en een voorgeschiedenis van toegenomen intra-oculaire druk, glaucoom en/of cataract is nauwkeurige controle aangewezen. Ook de zeldzame oogaandoening centrale sereuze chorioretinopathie (CSCR) is gemeld na gebruik van systemische en lokale corticosteroïden. Overweeg bij het optreden van visusstoornissen om door te verwijzen naar een oogarts.

Hulpstoffen: Benzalkoniumchloride kan oedeem van het neusslijmvlies veroorzaken, vooral bij langdurig gebruik.

Waarschuwingen en voorzorgen

Bij een neusseptumperforatie niet gebruiken.

Wees voorzichtig bij latente of actieve tuberculeuze infecties (respiratoir), onbehandelde mycotische, bacteriële of systemische virale infecties.

Wees voorzichtig bij overschakelen van langdurige behandeling met systemische corticosteroïden naar nasaal mometason; dit dient geleidelijk en onder zorgvuldige controle te geschieden vanwege de kans op bijnierschorsinsufficiëntie. Bij tekenen of symptomen van bijnierschorsinsufficiëntie of onthoudingsverschijnselen (bv. gewrichts- en/of spierpijn, vermoeidheid en depressie in het begin) ondanks verlichting van de nasale symptomen, de toediening van systemische corticosteroïden hervatten.

Systemische bijwerkingen: Vooral bij langdurig gebruik van hoge(re) doseringen bij patiënten die extra gevoelig zijn voor corticosteroïden kunnen systemische bijwerkingen (o.a. klinisch significante bijniersuppressie) optreden. Overweeg het gebruik van een additioneel oraal corticosteroïd gedurende perioden van stress of in geval van electieve chirurgie indien gedurende langere tijd hogere doses nasale corticosteroïden dan aanbevolen zijn gebruikt bij patiënten die extra gevoelig zijn voor corticosteroïden.

Groeivertraging: Geef, als langdurig chronisch gebruik van nasale corticosteroïden bij kinderen noodzakelijk is, een zo laag mogelijke dosis. Groeivertraging bij kinderen is gemeld bij gebruik van therapeutische doseringen nasale corticosteroïden; controleer bij langdurig gebruik regelmatig de lengte, vooral bij gecombineerde inhalatietherapie voor astma. Bij groeiremming trachten de dosering te verminderen en verwijzen naar de kinderarts.

Bij verandering in het gezichtsvermogen en een voorgeschiedenis van toegenomen intra-oculaire druk, glaucoom en/of cataract is nauwkeurige controle aangewezen. Overweeg bij het optreden van visusstoornissen om door te verwijzen naar een oogarts.

Controleer neusslijmvlies regelmatig (ten minste eenmaal per jaar) op atrofie in geval van langdurig gebruik. Aanhoudende nasofaryngeale irritatie of een mycotische infectie van neus of keel kan een indicatie zijn voor het stopzetten van de behandeling.

Mometason is niet onderzocht bij eenzijdige poliepen, poliepen samenhangend met cystische fibrose of poliepen die de neusholtes volledig verstoppen. De veiligheid en werkzaamheid bij seizoensgebonden allergische rinitis en niet-seizoensgebonden rinitis bij kinderen < 3 jaar zijn niet vastgesteld. De veiligheid en werkzaamheid bij neuspoliepen bij kinderen zijn niet vastgesteld.

Hulpstoffen: Benzalkoniumchloride kan irritatie of oedeem van het neusslijmvlies veroorzaken, vooral bij langdurig gebruik.

Eigenschappen

Corticosteroïd met een lokaal ontstekingsremmende en anti-allergische werking op het neusslijmvlies, dat bij normale dosering vrijwel niet systemisch werkzaam is. Werking: na enkele dagen, bij een vasomotorische rinitis maximaal effect soms pas na een maand.

Kinetische gegevens

Eigenschappen

Corticosteroïd met een lokaal ontstekingsremmende en anti-allergische werking op het neusslijmvlies. Vermindering van de symptomen kan bij seizoensgebonden allergische rinitis binnen twee dagen verwacht worden.

Kinetische gegevens

Groepsinformatie

beclometason (nasaal) hoort bij de groep corticosteroïden, nasaal.

• azelastine/fluticason (R01AD58) Vergelijk
• budesonide (nasaal) (R01AD05) Vergelijk
• fluticasonfuroaat (nasaal) (R01AD12) Vergelijk
• fluticasonpropionaat (nasaal) (R01AD08) Vergelijk
• mometason (nasaal) (R01AD09) Vergelijk
• mometason/olopatadine (R01AD59) Vergelijk
• triamcinolon (nasaal) (R01AD11) Vergelijk

Groepsinformatie

mometason (nasaal) hoort bij de groep corticosteroïden, nasaal.

• azelastine/fluticason (R01AD58) Vergelijk
• beclometason (nasaal) (R01AD01) Vergelijk
• budesonide (nasaal) (R01AD05) Vergelijk
• fluticasonfuroaat (nasaal) (R01AD12) Vergelijk
• fluticasonpropionaat (nasaal) (R01AD08) Vergelijk
• mometason/olopatadine (R01AD59) Vergelijk
• triamcinolon (nasaal) (R01AD11) Vergelijk

Kosten

Kosten

Zie ook

Geneesmiddelgroep

• corticosteroïden, nasaal

Indicaties

• acute rinosinusitis
• allergische rinitis

Externe links

• Officiële productinformatie CBG/EMA
• Medicijnkosten.nl
• GIPdatabank
• Geneesmiddelinformatie voor patiënten
• Kinderformularium (NKFK)

Zie ook

Geneesmiddelgroep

• corticosteroïden, nasaal

Indicaties

• acute rinosinusitis
• allergische rinitis

Externe links

• Officiële productinformatie CBG/EMA
• Medicijnkosten.nl
• GIPdatabank
• Geneesmiddelinformatie voor patiënten
• Kinderformularium (NKFK)