Samenstelling

Samenstelling

Advies

Bij secundair geïnfecteerd eczeem kan bij lokaal beperkte impetiginisatie de behandeling met dermatocorticosteroïden worden geïntensiveerd, zo nodig na een week in combinatie met lokaal fusidinezuur gedurende een week. Overweeg alleen orale antibiotica bij uitgebreide impetiginisatie of persisterende afwijkingen ondanks lokale behandeling, naast behandeling met indifferente middelen en corticosteroïden. Zie voor meer informatie de NHG-standaard Eczeem (2014).

Advies

Voor de symptomatische behandeling van aambeien volstaan bij de meeste patiënten conservatieve maatregelen, zoals het vermijden van persen, het niet uitstellen van toiletgang bij aandrang, eten van vezelrijke voeding en innemen van 1,5–2 liter vocht per dag. Pas eventueel lokale therapie toe ter verlichting van klachten als pijn, zwelling en jeuk. Daarbij hebben indifferente middelen, zoals vaselinecetomacrogol of zinksulfaatvaselinecrème of zinkoxidezetpillen, de voorkeur omdat er minder kans is op bijwerkingen. Pas bij onvoldoende verlichting hiermee als tweede keus eventueel kortdurend hydrocortison- of lidocaïnevaselinecrème toe.

Het is niet aangetoond dat toevoeging van de klasse 2-corticosteroïd triamcinolonacetonide een toegevoegde waarde heeft boven hydrocortisonvaselinecrème of lidocaïnevaselinecrème, wel neemt de kans op bijwerkingen zoals chronische perianale dermatitis en lokale atrofie toe. Is eventueel wel kortdurend toepasbaar als ook sprake is van eczeem in de anusstreek of als hydrocortison onvoldoende effect heeft.

Gebruik van zetpillen, met uitzondering van de zinkoxidezetpillen, bij de symptomatische behandeling van aambeien is niet zinvol, omdat ze niet op de gewenste plaats van werking terechtkomen; daarnaast is er meer kans op systemische bijwerkingen dan bij gebruik van een crème of zalf.

Indicaties

Behandeling van ontstekingsverschijnselen en jeuk van steroïdgevoelige dermatosen, secundair geïnfecteerd door micro-organismen die gevoelig zijn voor clioquinol, zoals:

• seborroïsch eczeem;
• constitutioneel eczeem;
• contacteczeem;
• plaque psoriasis;
• lichen ruber;
• lichen sclerosus;
• granuloma annulare;
• pustulosus palmaris et plantaris (ziekte van Andrews-Barber);
• gelokaliseerde neurodermatitis.

Indicaties

Symptomatische behandeling van:

• Zalf:
  • Uitwendige aambeien;
  • Pruritus ani.
• Zetpil:
  • Inwendige aambeien.

Gerelateerde informatie

• aambeien

Dosering

Toedieningsinformatie

• Alleen indien medisch noodzakelijk kan het huidoppervlak worden afgedekt met een poreus verband.
• Niet toepassen onder een occlusief verband en op grote en beschadigde huidoppervlakken, zeker niet bij kinderen; zie ook de rubriek Waarschuwingen/Voorzorgen.

Dosering

Toedieningsinformatie: bij het uitwendig aanbrengen van de zalf en inbrengen van de zetpil een vingercondoom gebruiken of na het aanbrengen goed de handen wassen met zeep.

Bijwerkingen

Lokaal: Gemeld zijn: irritatie, branderigheid, jeuk, huiduitslag, huidatrofie (dikwijls irreversibel) met dunner worden van de huid, striae atrophicae, teleangiëctasieën, periorale dermatitis, purpura, depigmentatie, contactallergie, rosacea-achtig eczeem, acne, hypertrichosis, reboundeffecten en vertraagde wondgenezing. Maskeren van (nieuwe) huidinfecties.

Systemisch: Gemeld zijn: vertraagde groei en slechte gewichtstoename bij kinderen. Verhoging van de intra-oculaire druk en cataract.

• Informatie van Lareb over dit middel
• Meldformulier bijwerkingen

Bijwerkingen

Soms (0,1-1%): wazig zien (zalf).

Zelden (0,01-0,1%): overgevoeligheidsreacties. Wazig zien (zetpil).

Verder zijn gemeld: lokaal branderig gevoel (bij aanvang behandeling), soms jeuk en toename van tenesmus en secreties. Huidatrofie. Vertraging littekenvorming door corticosteroïden.

• Informatie van Lareb over dit middel
• Meldformulier bijwerkingen

Interacties

Er zijn van dit middel geen interacties bekend.

Zwangerschap

Corticosteroïden passeren de placenta.

Teratogenese: Flumetason: ruime ervaring bij de mens heeft laten zien dat lokaal gebruik van klasse 1 en 2 corticosteroïden geen nadelige effecten laat zien. De resorptie vanuit de huid is laag. Systemische blootstelling is echter mogelijk bij langdurig lokaal gebruik en gebruik op grote of beschadigde huidoppervlakken. Clioquinol: Zowel bij de mens als bij dieren, onvoldoende gegevens.

Farmacologisch effect: Theoretisch bestaat er kans op het optreden van intra-uteriene groeivertraging en op bijnierschorsinsufficiëntie bij de neonaat, met name bij langdurig lokaal gebruik en gebruik op grote huidoppervlakken (flumetason). Hoewel bij lokaal gebruik van clioquinol de resorptie via de huid gering is zijn effecten op de foetus niet uit te sluiten.

Advies: Gebruik ontraden vanwege onvoldoende gegevens bij lokaal gebruik van clioquinol.

Zwangerschap

Corticosteroïden en lidocaïne passeren de placenta.

Teratogenese: Ruime ervaring bij de mens laat geen schadelijke effecten zien van het lokaal en systemisch gebruik van lidocaïne en triamcinolonacetonide (cutaan gebruik).

Farmacologisch effect: Bij lokale toediening (zalf) en rectale toediening (zetpil) van lidocaïne is er sprake van beperkte systemische resorptie. Bij hoge systemische blootstelling van lidocaïne (parenterale toediening) tijdens de partus zijn foetale bradycardie en effecten op vitale functies van de neonaat gemeld. Echter gezien de toedieningsroute en lage dosering zijn deze effecten bij de zalf en zetpillen niet te verwachten. Er zijn geen gegevens m.b.t. rectaal gebruik van triamcinolonacetonide (zetpil), echter gezien de lage hoeveelheid per zetpil wordt bij kortdurend gebruik geen effect op de zuigeling verwacht.

Advies: Kan volgens de fabrikant (voor zover bekend zonder gevaar) volgens voorschrift kortdurend worden gebruikt.

Lactatie

Overgang in de moedermelk: Onbekend (flumetason, clioquinol). Hoewel bij lokaal gebruik van clioquinol de resorptie via de huid gering is zijn ongewenste effecten bij de zuigeling niet uit te sluiten.

Advies: Gebruik ontraden vanwege onvoldoende gegevens bij lokaal gebruik van clioquinol.

Lactatie

Overgang in de moedermelk: Triamcinolonacetonide: onbekend. Lidocaïne: in kleine hoeveelheden. Gezien de kleine hoeveelheden triamcinolonacetonide en lidocaïne in de zalf en zetpil zal de blootstelling hieraan bij de zuigeling laag zijn.

Advies: Kan (voor zover bekend zonder gevaar) volgens voorschrift kortdurend worden gebruikt.

Contra-indicaties

• huidinfecties die primair worden veroorzaakt door een bacterie, virus, schimmel of parasiet;
• ongenezen wonden, ulcereuze huidaandoeningen;
• therapieresistente secundaire infecties;
• bijwerkingen door dermatocorticosteroïden (dermatitis perioralis, striae atrophicae);
• huidatrofie, fragiliteit van de huidvaten, ichtyose, acne vulgaris, rosacea, juveniele plantaire dermatose;
• overgevoeligheid voor corticosteroïden of jodium.

Contra-indicaties

• geïnfecteerde aandoeningen in het anale gebied;
• overgevoeligheid voor corticosteroïden of lokale anesthetica van het amide-type.

Waarschuwingen en voorzorgen

Niet gebruiken bij acute nattende huidaandoeningen. Flumetason/clioquinol crème is met name geschikt in de acute fase wanneer er weinig of geen exsudaat is, of in de subacute fase.

Toepassing: niet gebruiken op het gelaat. Vermijd contact met de ogen (via de handen). Wees voorzichtig bij gebruik in huidplooien en op de genitaliën vanwege de toegenomen kans op lokale bijwerkingen. Vermijd gebruik onder occlusie, op grote of beschadigde huidoppervlakken en een gebruiksduur > 1 week, vanwege de toegenomen kans op systemische bijwerkingen van zowel flumetason als clioquinol. Indien dit niet mogelijk is, controleer dan op remming van de bijnierschorsfunctie en verhoging van de concentratie eiwitgebonden jodium (PBI); zie de volgende alinea.

Clioquinol en verhoogde PBI-waarden: clioquinol bevat jodium, waardoor overmatig gebruik de concentratie eiwitgebonden jodium (PBI) kan verhogen en symptomen kan veroorzaken die lijken op die van thyrotoxicose. Controleer op verhoogde PBI-waarden bij gebruik op grote of beschadigde huidoppervlakken gedurende behandeling < 1 week. Verhoogde PBI-waarden kunnen ook optreden wanneer relatief kleine huidoppervlakken worden behandeld gedurende > 1 week. Bij verhoogde PBI-waarden het gebruik onmiddellijk staken.

Overgevoeligheidsreacties: niet gebruiken bij overgevoeligheid voor jodium. Overgevoeligheidsreacties kunnen lijken op symptomen waarvoor behandeld wordt. Bij contactallergie wordt zelden een ernstige reactie gezien, omdat het veroorzakende corticosteroïd de reactie gelijktijdig onderdrukt; wees alert op contactallergie/overgevoeligheidsreacties indien de huidaandoening niet (meer) reageert op een op zich juiste behandeling. Staak de behandeling als ernstige irritatie of overgevoeligheid optreedt.

Systemische bijwerkingen: wees bedacht op mogelijke systemische bijwerkingen en (reversibele) onderdrukking van de hypothalamus-hypofyse-bijnierschors-as, (op langere termijn) mogelijk gepaard gaande met glucocorticosteroïde-insufficiëntie na het stopzetten van langdurige behandeling van grote oppervlakken met (met name sterk werkende) dermatocorticosteroïden. Langdurige behandeling met dermatocorticosteroïden geleidelijk staken of overstappen op een minder sterk werkend corticosteroïd.

Overweeg bij verandering in het gezichtsvermogen na langdurige behandeling van grote oppervlakken met (vooral sterk werkende) dermatocorticosteroïden door te verwijzen naar een oogarts ter beoordeling van mogelijke oorzaken waaronder cataract, glaucoom of zeldzame ziekten zoals centrale sereuze chorioretinopathie (CSCR), die zijn gemeld na gebruik van systemische en lokale corticosteroïden.

Kinderen hebben een relatief groot huidoppervlak en dunne huid. Langdurig gebruik op grote oppervlakken kan bij hen mogelijk leiden tot bijnierschorssuppressie en ook tot groeihormoonsuppressie; bij langdurig gebruik op grote oppervlakken wordt aanbevolen regelmatig lengte en gewicht te controleren en de plasmacortisolspiegel te bepalen.

Om reboundeffecten te voorkómen, langdurige lokale behandeling met corticosteroïden geleidelijk afbouwen.

Schildklierfunctietesten: clioquinolbevattende preparaten kunnen de eiwitgebonden jodiumspiegel verhogen en zo schildklierfunctietesten (waarin enigerlei vorm van jodium betrokken is) verstoren. Deze testen daarom pas 1 maand na staken van de therapie uitvoeren.

De ijzerchloridetest voor fenylketonurie kan een fout-positief resultaat geven wanneer clioquinol aanwezig is in de urine.

Wees voorzichtig bij een verminderde nier- en/of leverfunctie.

Clioquinol kan kleding, beddengoed en haar verkleuren.

Waarschuwingen en voorzorgen

Bij langdurig gebruik is er kans op het ontstaan van lokale allergische reacties en sensibilisatie. Vanwege de kans op chronische perianaal eczeem en lokale atrofie bij gebruik van lokale corticosteroïden, maximaal 2–3 weken gebruiken.

Wees voorzichtig met het gebruik bij anale fissuren omdat corticosteroïden de littekenvorming kunnen vertragen.

Corticosteroïden kunnen symptomen van lokale infecties maskeren.

Overweeg bij verandering in het gezichtsvermogen na langdurige gebruik door te verwijzen naar een oogarts ter beoordeling van mogelijke oorzaken waaronder cataract, glaucoom of zeldzame ziekten zoals centrale sereuze chorioretinopathie (CSCR) die zijn gemeld na gebruik van systemische en lokale corticosteroïden.

Overdosering

Lidocaïne wordt goed geresorbeerd door beschadigd epitheel en slijmvliezen, waardoor bij overmatig gebruik intoxicatie kan ontstaan met prikkeling van het centrale zenuwstelsel en depressie van het cardiovasculaire systeem.

Zie verder voor symptomen en behandeling de monografie op vergiftigingen.info.

Eigenschappen

Flumetasonpivalaat is een matig sterk werkend corticosteroïd; klasse 2. Corticosteroïden uit klasse 2 en 3 (matig sterk resp. sterk werkend) hebben een anti-inflammatoire, antiproliferatieve en vasoconstrictieve werking. Zij onderdrukken de ontstekingsreactie en de symptomen van verschillende – vaak met jeuk gepaard gaande – huidaandoeningen. Clioquinol is werkzaam tegen schimmels en Gram-positieve bacteriën en slechts zwak werkzaam tegen Gram-negatieve bacteriën. Het werkt meer bacteriostatisch dan bactericide. Clioquinol (jodiumchloroxyquinoline) bevat jodium.

Kinetische gegevens

Eigenschappen

Triamcinolonacetonide is een matig-sterk werkend corticosteroïd, klasse 2. Het heeft anti-inflammatoire, anti-prurigineuze en vasoconstrictieve werking, wat mogelijk invloed heeft op jeuk- en pijnklachten. Lidocaïne is een oppervlakte-anestheticum van het amide-type. Het werkt pijn en jeukstillend en geeft verlichting van branderigheid en irritatie.

Kinetische gegevens

Groepsinformatie

flumetason/clioquinol (bij secundaire huidinfectie) hoort bij de groep corticosteroïden, combinatiepreparaten cutaan.

• betamethason/salicylzuur (D07XC01) Vergelijk
• calcipotriol/betamethason (D05AX52) Vergelijk
• flumetason/salicylzuur (D07XB01) Vergelijk
• hydrocortison/cinchocaïne/framycetine (C05AA01) Vergelijk
• hydrocortison/ureum (D07XA01) Vergelijk
• miconazol/hydrocortison (D01AC20) Vergelijk
• triamcinolon/salicylzuur (D07XB02) Vergelijk
• triamcinolon/ureum (D07XB02) Vergelijk
• triamcinolonacetonide/lidocaïne (C05AA12) Vergelijk

Groepsinformatie

triamcinolonacetonide/lidocaïne hoort bij de groep corticosteroïden, combinatiepreparaten cutaan.

• betamethason/salicylzuur (D07XC01) Vergelijk
• calcipotriol/betamethason (D05AX52) Vergelijk
• flumetason/clioquinol (bij secundaire huidinfectie) (D07BB01) Vergelijk
• flumetason/salicylzuur (D07XB01) Vergelijk
• hydrocortison/cinchocaïne/framycetine (C05AA01) Vergelijk
• hydrocortison/ureum (D07XA01) Vergelijk
• miconazol/hydrocortison (D01AC20) Vergelijk
• triamcinolon/salicylzuur (D07XB02) Vergelijk
• triamcinolon/ureum (D07XB02) Vergelijk

Kosten

Kosten laden…

Kosten

Kosten laden…

Zie ook

Geneesmiddelgroep

• corticosteroïden, combinatiepreparaten cutaan

Externe links

• Officiële productinformatie CBG/EMA
• Medicijnkosten.nl
• GIPdatabank
• Geneesmiddelinformatie voor patiënten

Zie ook

Geneesmiddelgroep

• corticosteroïden, combinatiepreparaten cutaan

Indicaties

• aambeien

Externe links

• Officiële productinformatie CBG/EMA
• Medicijnkosten.nl