xanthine-oxidaseremmers
Werking
Werkingsmechanisme
- Xanthine-oxidaseremmers remmen het enzym xanthine-oxidase. Daardoor neemt de omzetting van hypoxanthine in xanthine, en vervolgens de vorming van urinezuur af.
- Hierdoor daalt de urinezuurspiegel in serum.
- De afzetting van urinezuurkristallen in gewrichten neemt af.
- Uraten in weefsels worden vrijgemaakt.
Effect
Bij jicht:
- tophi worden kleiner.
- de aanvalsfrequentie neemt af.
Bij hyperurikemie in het algemeen :
- minder vorming van urinezuurkristallen (nierstenen);
- minder vorming van calciumoxalaatstenen.
Typerende bijwerkingen
Relatief frequent:
- (allergische) huidreacties;
- maagdarmstoornissen;
- leverfunctieafwijkingen.
Minder frequent:
- 'allopurinol hypersensivitiy syndrome' (AHS).
Meer informatie
Huidreacties zijn bekende bijwerkingen van allopurinol. Deze kunnen gepaard gaan met jeuk en erytheem en kunnen maculopapuleus, schilferig of (zelden) exfoliatief zijn. De therapie dient bij huidreacties te worden gestaakt, omdat deze een voorbode kunnen zijn voor het zeldzame, zeer ernstige 'allopurinol hypersensitivity syndrome' (AHS) [1,2]. De mortaliteit van AHS is hoog (20–30%) [3]. AHS treedt veelal op in de eerste maanden van de behandeling en omvat het Stevens-Johnson syndroom, toxische epidermale necrolyse en het DRESS-syndroom (''Drug Reaction with Eosinophilia and Systemic Symptoms'), een systemische ziekte met symptomen van huiduitslag, eosinofilie, vasculitis en orgaanfalen. Er is meer kans op het ontwikkelen van deze ernstige overgevoeligheidssyndromen bij dragers van het HLA-B*5801-allel. Dit allel komt voor bij tot 20% van de Han-Chinezen, bij 8–15% van de Thai, ca. 12% van de Koreanen en bij 1–2% van mensen van Japanse of Kaukasische afkomst. Een verminderde nierfunctie en gelijktijdig gebruik van thiazidediuretica zijn tevens risicofactoren voor AHS [3,4]. Ook bij febuxostat kunnen dergelijke overgevoeligheidsreacties en huidreacties optreden; in sommige gevallen waren patiënten al overgevoelig voor allopurinol [4].
Literatuur:
- NHG-standaard Artritis (eerste herziening). Geraadpleegd in maart 2019.
- Brunton LL, et al. (eds). Goodman & Gilman’s The pharmacological basis of therapeutics. 13th ed. New York: McGraw-Hill, 2018.
- Aronson JK, et al. (eds). Meyler's side effects of drugs. 16th ed. Amsterdam: Elsevier, 2016.
- NVR. Richtlijn Jicht (pdf 1,3 MB, 2013). Geraadpleegd in oktober 2019.
Kosten
Vergelijken
xanthine-oxidaseremmers vergelijken met een andere geneesmiddelgroep.