acetylcysteïne (oraal)

Samenstelling

Zie voor hulpstoffen de productinformatie van CBG/EMA of raadpleeg een apotheker.

Acetylcysteïne XGVS OTC Diverse fabrikanten

Toedieningsvorm
Bruistablet
Sterkte
200 mg, 600 mg
Toedieningsvorm
Bruistablet, suikervrij
Sterkte
200 mg, 600 mg
Toedieningsvorm
Granulaat
Sterkte
200 mg
Verpakkingsvorm
sachet
Toedieningsvorm
Poeder, suikervrij
Sterkte
200 mg
Verpakkingsvorm
sachet
Toedieningsvorm
Poeder, suikervrij
Sterkte
600 mg
Verpakkingsvorm
sachet

Bisolbruis XGVS OTC Opella Healthcare France SAS

Toedieningsvorm
Bruistablet, suikervrij
Sterkte
600 mg

Fluimucil XGVS OTC Zambon Nederland bv

Toedieningsvorm
Bruistablet
Sterkte
600 mg
Toedieningsvorm
Bruistablet, suikervrij
Sterkte
200 mg
Toedieningsvorm
Drank
Sterkte
20 mg/ml
Verpakkingsvorm
200 ml
Toedieningsvorm
Drank 'Forte'
Sterkte
40 mg/ml
Verpakkingsvorm
200 ml
Toedieningsvorm
Tablet
Sterkte
600 mg
Toedieningsvorm
Zuigtablet
Sterkte
200 mg

Uitleg symbolen

XGVS Dit geneesmiddel is niet opgenomen in het geneesmiddelen vergoedings systeem (GVS).
OTC 'Over the counter', dit geneesmiddel is een zelfzorgmiddel.
Bijlage 2 Aan de vergoeding van dit geneesmiddel zijn bepaalde voorwaarden verbonden, die zijn vermeld op bijlage 2 van de Regeling zorgverzekering.
Aanvullende monitoring Dit geneesmiddel is onderworpen aan aanvullende monitoring. Extra aandacht wordt gevraagd voor onverwachte bijwerkingen. Meldt u dit via het meldformulier van het Lareb.

acetylcysteïne (oraal) vergelijken met een ander geneesmiddel.

Advies

Bij acuut hoesten zonder pneumonie en zonder risicofactoren voor een ernstig beloop heeft een afwachtend beleid de voorkeur; het wordt meestal veroorzaakt door een virale luchtweginfectie. Symptomatische of antimicrobiële therapie is niet effectief. Overweeg bij risicofactoren voor een ernstig beloop een afwachtend beleid of een antibioticum. Voor het gebruik van antibiotica bij de behandeling van pneumonie, zie Community-acquired pneumonie (CAP).

Het gebruik van mucolytica wordt ontraden bij acuut hoesten. Er is geen onderzoek naar gedaan en deze middelen kunnen wel bijwerkingen geven.

Bij incidentele acute bronchitis zijn er geen aanwijzingen dat de toepassing van mucolytica van klinisch nut is.

Bij COPD is verreweg de belangrijkste interventie stoppen met roken, naast andere leefstijladviezen zoals meer bewegen. De medicamenteuze behandeling is symptomatisch en een aanvulling op niet-medicamenteuze adviezen; bij weinig klachten of beperkingen kan medicatie achterwege blijven. Behandel niet-frequente dyspneuklachten bij iemand die geen longaanval heeft gehad, met ‘zo nodig’-gebruik van een kortwerkende luchtwegverwijder, dit is een kortwerkende β2-receptoragonist (SABA) of muscarine-antagonist (SAMA). Behandel regelmatige dyspneuklachten met een onderhoudsbehandeling van één of meer langwerkende luchtwegverwijders, zoals een langwerkende β2-receptoragonist (LABA) en/of muscarine-antagonist (LAMA). Overweeg een inhalatiecorticosteroïde (ICS) alléén bij frequente longaanvallen (≥ 2 per jaar), ondanks behandeling met één of meer langwerkende luchtwegverwijders.

Acetylcysteïne heeft geen plaats in de behandeling van COPD, omdat het onzeker is of het een voordeel heeft boven placebo voor patiënten met COPD.

Indicaties

  • Aandoeningen van de luchtwegen, waarbij de viscositeit van het bronchussecreet moet worden verlaagd om de verwijdering ervan makkelijker te maken, zoals bij:
    • bronchitis;
    • emfyseem;
    • mucoviscidose;
    • bronchiëctasieën;
    • vastzittende hoest.

Gerelateerde informatie

Doseringen

Klap alles open Klap alles dicht

Als mucolyticum

Volwassenen

200 mg 3×/dag of 600 mg 1×/dag. Bij verminderde hoestreflex (ouderen en verzwakte patiënten) de dosis 's morgens innemen.

Kinderen > 7 jaar

200 mg 3×/dag.

Kinderen 2–7 jaar

200 mg 2×/dag.

Toediening: Bruistablet, granulaat of poeder oplossen in een glas water (niet in melk of andere dranken) en direct opdrinken. De zuigtablet in de mond laten smelten, pas daarna doorslikken. De tablet innemen met een glas water. De drank schudden voor gebruik; na uitschenken direct innemen.

Bijwerkingen

Soms (0,1-1%): overgevoeligheidsreacties, jeuk, urticaria, huiduitslag, angio-oedeem. Tachycardie. Hypotensie. Koorts. Hoofdpijn. Oorsuizen. Stomatitis, misselijkheid, braken, buikpijn, diarree.

Zelden (0,01-0,1%): dyspepsie. Bronchospasmen, dyspneu.

Zeer zelden (< 0,01%): anafylactische reacties (incl. anafylactische shock). Bloedingen. Ernstige huidreacties (zoals Stevens-Johnsonsyndroom en toxische epidermale necrolyse).

Verder zijn gemeld: gezichtsoedeem, afname bloedplaatjesaggregatie. Hoge doses kunnen vasodilatatie en (overmatig) blozen veroorzaken.

Interacties

Gelijktijdig innemen met andere geneesmiddelen wordt afgeraden.

Geactiveerde kool kan het effect van acetylcysteïne verminderen, vanwege een verminderde absorptie.

Niet gelijktijdig gebruiken met hoestprikkeldempende geneesmiddelen, omdat een verminderde hoestreflex kan leiden tot ophoping van bronchussecreet.

In vitro is inactivering van antibiotica geconstateerd bij mengen met acetylcysteïne; uit voorzorg wordt geadviseerd orale antibiotica twee uur vóór of twee uur na acetylcysteïne in te nemen.

Acetylcysteïne kan de plasmaspiegel van carbamazepine verlagen en zo meer kans op insulten geven.

Acetylcysteïne kan het vasodilatatoire effect van nitroglycerine versterken met als gevolg hypotensie.

Hulpstoffen: Sorbitol, in drank 'forte', zuigtablet, sommige bruistabletten en sommige poeders, kan de biologische beschikbaarheid van andere oraal toegediende geneesmiddelen beïnvloeden.

Zwangerschap

Acetylcysteïne passeert de placenta.

Teratogenese: Bij de mens, relatief weinig gedocumenteerde gegevens. Deze wijzen niet op een risico voor het kind. Bij dieren geen aanwijzingen voor schadelijkheid.

Advies: Kan waarschijnlijk veilig worden gebruikt. Het gebruik van aspartaambevattende toedieningsvormen is gecontra-indiceerd bij zwangere vrouwen met fenylketonurie.

Overig: Propyleenglycol kan de placenta passeren, daarom bij voorkeur geen drankvorm gebruiken.

Lactatie

Overgang in de moedermelk: Onbekend. Nadelige effecten op de zuigeling zijn niet gemeld.

Advies: Kan waarschijnlijk veilig worden gebruikt.

Overig: Propyleenglycol kan overgaan in de moedermelk, daarom bij voorkeur geen drankvorm gebruiken.

Contra-indicaties

  • gebruik bij kinderen < 2 jaar, vanwege het onvermogen om slijm op te hoesten;
  • aspartaambevattende toedieningsvormen bij kinderen en zwangere vrouwen met fenylketonurie.

Waarschuwingen en voorzorgen

Bronchospasmen: Wees voorzichtig bij astma of COPD, vanwege de kans op bronchospasme. Bij optreden van bronchospasmen de behandeling staken. Bij veranderingen aan huid en/of slijmvliezen de behandeling eveneens staken.

Ernstige huidreacties: Staak de behandeling bij het optreden van nieuwe veranderingen in huid en slijmvliezen en win medisch advies in.

Ulcus pepticum: Acetylcysteïne kan de zwavelbruggen van de mucopolysacchariden van de maagmucosa verbreken, waardoor de consistentie wordt aangetast. Wees voorzichtig bij een (voorgeschiedenis van) ulcus pepticum, vanwege mogelijke irritatie van het slijmvlies in het maag-darmkanaal; vooral bij gelijktijdig gebruik van andere middelen die het maag-darmslijmvlies irriteren.

Histamine-intolerantie: Acetylcysteïne kan een matig effect hebben op het histamine-metabolisme. Wees voorzichtig met langdurig gebruik bij histamine-intolerantie; intolerantieverschijnselen (zoals hoofdpijn, vasomotorische rinitis en jeuk) kunnen zich voordoen.

Laboratoriumbepalingen: Acetylcysteïne kan invloed hebben op de waarde van colorimetrische salicylaatbepalingen.

Zwavelgeur: Bij het openen van de verpakking van de bruistabletten is soms een lichte zwavelgeur waarneembaar (dit is een eigenschap van de werkzame stof).

Hulpstoffen

  • Aspartaam, in sommige suikervrije bruistabletten, kan schadelijk zijn voor mensen met fenylketonurie (PKU);
  • Wees voorzichtig met natrium, in sommige bruistabletten, bij een natriumarm dieet;
  • Wees voorzichtig met saccharose, in granulaat, bij diabetes mellitus, vanwege het suikergehalte;
  • Sulfiet, in sommige bruistabletten, kan ìn zeldzame gevallen bronchospasmen geven.

Overdosering

Symptomen

Misselijkheid, braken, diarree.

Zie voor meer symptomen en behandeling de monografie op vergiftigingen.info.

Eigenschappen

Mucolyticum. Het kan de viscositeit van het bronchiale slijm verminderen door depolymerisatie, waarbij de in het slijm aanwezige disulfidebruggen tussen de macromoleculen worden verbroken. Additionele eigenschappen zijn: reductie van geïnduceerde hyperplasie van mucuscellen, toegenomen productie van oppervlakte-actieve stoffen door stimulatie van type-II-pneumocyten, verbeterde mucociliaire klaring door stimulatie van mucociliair transport.

Kinetische gegevens

Resorptie snel en vrijwel volledig.
F ca. 10%
T max 2–3 uur.
V d 0,33–0,47 l/kg.
Metabolisering in de lever vnl. tot cysteïne, bij hoge doses vnl. tot anorganisch sulfaat.
Eliminatie ca. 30% met de urine.
T 1/2el ca. 4,6–10,6 uur, verlengd bij verminderde leverfunctie.

Uitleg afkortingen

F biologische beschikbaarheid (fractie van de dosis die in de systemische circulatie verschijnt)
T max tijdsduur tot maximale bloedspiegel na toediening
V d verdelingsvolume (fictief volume waarin een geneesmiddel zich verdeelt over het lichaam)
T 1/2 plasmahalfwaardetijd (tijd die nodig is om een bepaalde plasmaconcentratie te halveren)
T 1/2el plasmahalfwaardetijd in de eliminatiefase, terminale halfwaardetijd

Groepsinformatie

acetylcysteïne (oraal) hoort bij de groep mucolytica.

Kosten

Kosten laden…

Zie ook

Geneesmiddelgroep

Indicaties

Externe links