progesteron (vaginaal)
Samenstelling
Crinone Merck bv
- Toedieningsvorm
- Gel voor vaginaal gebruik
- Sterkte
- 80 mg/g
- Verpakkingsvorm
- applicator 1,125 g
Conserveermiddel: sorbinezuur. De applicator bevat 90 mg progesteron.
Lutinus Ferring bv
- Toedieningsvorm
- Tablet voor vaginaal gebruik
- Sterkte
- 100 mg
Utrogestan Besins Healthcare Netherlands
- Toedieningsvorm
- Capsule voor vaginaal gebruik, zacht
- Sterkte
- 200 mg
Bevat tevens: soja-lecithine.
Uitleg symbolen
| XGVS | Dit geneesmiddel is niet opgenomen in het geneesmiddelen vergoedings systeem (GVS). |
| OTC | 'Over the counter', dit geneesmiddel is een zelfzorgmiddel. |
| Bijlage 2 | Aan de vergoeding van dit geneesmiddel zijn bepaalde voorwaarden verbonden, die zijn vermeld op bijlage 2 van de Regeling zorgverzekering. |
| Aanvullende monitoring | Dit geneesmiddel is onderworpen aan aanvullende monitoring. Extra aandacht wordt gevraagd voor onverwachte bijwerkingen. Meldt u dit via het meldformulier van het Lareb. |
progesteron (vaginaal) vergelijken met een ander geneesmiddel.
Advies
Kunstmatige voortplantingstechnieken (zoals IVF of ICSI) kunnen een uitkomst bieden voor ongewenst kinderloze personen en vinden plaats in de tweede- of derdelijnszorg. Hormoonbehandeling is hier een essentieel onderdeel van. Voor meer informatie wordt verwezen naar de richtlijnen en kwaliteitsnormen van de NVOG en de NICE-richtlijn; zie ook Ondersteuning bij kunstmatige voortplantingstechnieken.
Indicaties
- Ondersteuning van de luteale fase als onderdeel van de behandeling met kunstmatige voortplantingstechnieken.
Gerelateerde informatie
Dosering
Ondersteuning van de luteale fase bij kunstmatige voortplantingstechnieken:
Volwassenen:
Crinone: vanaf de dag van het overbrengen van het embryo: 1,125 g (= 1 applicator, 90 mg progesteron) 1×/dag, bij voorkeur 's ochtends, diep in de vagina inbrengen. Bij aangetoonde zwangerschap deze behandeling voortzetten gedurende in totaal 30 dagen.
Lutinus: 100 mg (= 1 tablet) 3×/dag in de vagina brengen met behulp van de bijgeleverde applicator, te starten na het oogsten van de eicellen. Bij aangetoonde zwangerschap deze behandeling 30 dagen voortzetten.
Utrogestan: 200 mg 3×/dag diep in de vagina inbrengen, vanaf de dag van de plaatsing van de embryo tot minimaal de 7e week van de zwangerschap en niet langer dan de 12e week van de zwangerschap.
Bijwerkingen
Vaak (1-10%): hoofdpijn, slaperigheid. Misselijkheid, buikpijn of -krampen, opgezette buik. Uterusspasmen, gevoelige borsten.
Soms (0,1-1%): duizeligheid, slapeloosheid. Diarree, obstipatie. Urticaria, huiduitslag. Vulvovaginale klachten zoals brandend gevoel, afscheiding, droogheid en bloeding, vaginale mycose, genitale jeuk. Gespannen, pijnlijke borsten. Perifeer oedeem.
Verder zijn gemeld: overgevoeligheidsreacties, zoals gegeneraliseerde jeukende huiduitslag. Vermoeidheid. Braken. Intermenstrueel bloedverlies ('spotting'). Bij de vaginale gel: lokale opeenhoping of klontering van de gel, wat gepaard kan gaan met vaginale irritatie.
Interacties
Geneesmiddelen die CYP3A4 induceren (zoals rifampicine, carbamazepine, middelen die sint-janskruid bevatten) kunnen de eliminatiesnelheid van progesteron verhogen.
Het effect van gelijktijdig gebruik van andere vaginaal gebruikte producten op de afgifte en absorptie van progesteron is niet beoordeeld.
Zwangerschap
Teratogenese: Bij de mens, onvoldoende gegevens. De beschikbare gegevens wijzen niet op een toegenomen kans op aangeboren afwijkingen. De gegevens over een mogelijk toegenomen kans op hypospadie zijn tegenstrijdig.
Advies: Uitsluitend bedoeld voor gebruik tijdens het eerste trimester van de zwangerschap als onderdeel van de behandeling met kunstmatige voortplantingstechniek.
Lactatie
Overgang in de moedermelk: Ja, in geringe mate.
Farmacologisch effect: Er zijn geen ongewenste effecten bij het kind of op de melkproductie waargenomen.
Advies: Kan waarschijnlijk veilig worden gebruikt.
Contra-indicaties
- onverklaarde vaginale bloedingen;
- miskraam of ectopische zwangerschap;
- ernstige leveraandoening;
- bestaande of vermoede geslachtshormoonafhankelijke tumoren;
- tromboflebitis, trombo-embolische aandoeningen, cerebrovasculair accident of een voorgeschiedenis met deze aandoeningen;
- acute porfyrie.
Waarschuwingen en voorzorgen
Mag alleen tijdens de eerste 3 maanden van de zwangerschap worden gebruikt; latere toediening kan mogelijk leiden tot (intrahepatische) zwangerschapscholestase.
Staak het gebruik bij vermoeden van een trombotische aandoening (tromboflebitis, cerebro-vasculaire aandoening, longembolie of retinale trombose), plotselinge ernstige hoofdpijn en bij visusstoornissen gerelateerd aan papiloedeem of retinale bloedingen. Wees voorzichtig bij risicofactoren voor trombotische aandoeningen (leeftijd > 35 jaar, roken, risicofactoren voor atherosclerose).
Regelmatige controle is nodig bij hartfalen, hypertensie, nierfunctiestoornis, astma, epilepsie en migraine in verband met mogelijke vochtretentie en bij diabetes mellitus wegens verminderde glucosetolerantie. Bij depressie in de anamnese zorgvuldig controleren en overwegen de behandeling te staken wanneer depressie recidiveert.
Wees voorzichtig bij milde tot matige leverfunctiestoornis.
Plotseling staken van toediening kan angstgevoel, humeurigheid en een verhoogde gevoeligheid voor toevallen veroorzaken.
Gedurende een aantal dagen na het gebruik van de vaginale gel, kunnen kleine witte bolletjes als vaginale afscheiding verschijnen, mogelijk ten gevolge van opeenhoping van gel. Lokale huidreacties kunnen ontstaan op de penis van de partner bij geslachtsgemeenschap na het aanbrengen van de vaginale gel; om dit te voorkomen kunnen condooms worden gebruikt.
Eigenschappen
Steroïd, identiek aan het natuurlijke hormoon progesteron. Progesteron brengt het endometrium in de secretiefase, indien dit vooraf door oestrogenen is beïnvloed. Het bevordert de ontvankelijkheid voor het innestelen van een embryo. Na innesteling van het embryo helpt progesteron om de zwangerschap te handhaven.
De vaginale gel beschikt over een systeem voor vertraagde afgifte, waardoor progesteron gedurende max. 72 uur vrijkomt.
Kinetische gegevens
| Resorptie | Wordt na vaginale toediening goed geabsorbeerd door endometriumweefsel, een klein percentage komt in de systemische circulatie. |
| T max | ca. 7 uur (gel), ca. 17 uur (tablet). |
| Eiwitbinding | 96–99%, m.n. aan serumalbumine en corticosteroïdbindend globuline. |
| Metabolisering | in de lever tot m.n. pregnaandiolen en pregnanolonen, die vervolgens worden geconjugeerd tot glucuronide- en sulfaatmetabolieten. |
| Eliminatie | als metabolieten: 50–60% met de urine en ca. 10% via de feces. |
| T 1/2el | 34–48 uur (gel). |
Uitleg afkortingen
| F | biologische beschikbaarheid (fractie van de dosis die in de systemische circulatie verschijnt) |
| T max | tijdsduur tot maximale bloedspiegel na toediening |
| V d | verdelingsvolume (fictief volume waarin een geneesmiddel zich verdeelt over het lichaam) |
| T 1/2 | plasmahalfwaardetijd (tijd die nodig is om een bepaalde plasmaconcentratie te halveren) |
| T 1/2el | plasmahalfwaardetijd in de eliminatiefase, terminale halfwaardetijd |
Groepsinformatie
progesteron (vaginaal) hoort bij de groep progestagenen, excl. anticonceptiva.
- dydrogesteron (G03DB01) Vergelijk
- lynestrenol (G03DC03) Vergelijk
- medroxyprogesteron (bij maligne aandoening) (L02AB02) Vergelijk
- medroxyprogesteron (oraal) (G03DA02) Vergelijk
- megestrol (L02AB01) Vergelijk
- norethisteron (G03DC02) Vergelijk
- progesteron (oraal) (G03DA04) Vergelijk
- tibolon (G03CX01) Vergelijk
- ulipristal 5 mg (G03XB02) Vergelijk