Samenstelling
Zie voor hulpstoffen de productinformatie van CBG/EMA of raadpleeg een apotheker.
Acetylcysteïne XGVS OTC Diverse fabrikanten
- Toedieningsvorm
- Bruistablet
- Sterkte
- 200 mg, 600 mg
- Toedieningsvorm
- Bruistablet, suikervrij
- Sterkte
- 200 mg, 600 mg
- Toedieningsvorm
- Granulaat
- Sterkte
- 200 mg
- Verpakkingsvorm
- sachet
- Toedieningsvorm
- Poeder, suikervrij
- Sterkte
- 200 mg
- Verpakkingsvorm
- sachet
- Toedieningsvorm
- Poeder, suikervrij
- Sterkte
- 600 mg
- Verpakkingsvorm
- sachet
Bisolbruis XGVS OTC Opella Healthcare France SAS
- Toedieningsvorm
- Bruistablet, suikervrij
- Sterkte
- 600 mg
Fluimucil XGVS OTC Zambon Nederland bv
- Toedieningsvorm
- Bruistablet
- Sterkte
- 600 mg
- Toedieningsvorm
- Bruistablet, suikervrij
- Sterkte
- 200 mg
- Toedieningsvorm
- Drank
- Sterkte
- 20 mg/ml
- Verpakkingsvorm
- 200 ml
- Toedieningsvorm
- Drank 'Forte'
- Sterkte
- 40 mg/ml
- Verpakkingsvorm
- 200 ml
- Toedieningsvorm
- Tablet
- Sterkte
- 600 mg
- Toedieningsvorm
- Zuigtablet
- Sterkte
- 200 mg
Uitleg symbolen
| XGVS | Dit geneesmiddel is niet opgenomen in het geneesmiddelen vergoedings systeem (GVS). |
| OTC | 'Over the counter', dit geneesmiddel is een zelfzorgmiddel. |
| Bijlage 2 | Aan de vergoeding van dit geneesmiddel zijn bepaalde voorwaarden verbonden, die zijn vermeld op bijlage 2 van de Regeling zorgverzekering. |
| Aanvullende monitoring | Dit geneesmiddel is onderworpen aan aanvullende monitoring. Extra aandacht wordt gevraagd voor onverwachte bijwerkingen. Meldt u dit via het meldformulier van het Lareb. |
Samenstelling
Zie voor hulpstoffen de productinformatie van CBG/EMA of raadpleeg een apotheker.
Bisolvon (hydrochloride) XGVS OTC Opella Healthcare France SAS
- Toedieningsvorm
- Drank voor kinderen
- Sterkte
- 0,8 mg/ml
- Verpakkingsvorm
- 125 ml, 200 ml
- Toedieningsvorm
- Drank
- Sterkte
- 1,6 mg/ml
- Verpakkingsvorm
- 125 ml, 200 ml
- Toedieningsvorm
- Tablet
- Sterkte
- 8 mg
Broomhexine (hydrochloride) XGVS OTC Diverse fabrikanten
- Toedieningsvorm
- Drank
- Sterkte
- 0,8 mg/ml
- Verpakkingsvorm
- 150 ml
- Toedieningsvorm
- Drank
- Sterkte
- 1,6 mg/ml
- Verpakkingsvorm
- 150 ml
- Toedieningsvorm
- Tablet
- Sterkte
- 8 mg
Natterman Hoestdrank extra sterk (hydrochloride) XGVS OTC Cooper Consumer Health International
- Toedieningsvorm
- Drank
- Sterkte
- 1,6 mg/ml
- Verpakkingsvorm
- 150 ml
Uitleg symbolen
| XGVS | Dit geneesmiddel is niet opgenomen in het geneesmiddelen vergoedings systeem (GVS). |
| OTC | 'Over the counter', dit geneesmiddel is een zelfzorgmiddel. |
| Bijlage 2 | Aan de vergoeding van dit geneesmiddel zijn bepaalde voorwaarden verbonden, die zijn vermeld op bijlage 2 van de Regeling zorgverzekering. |
| Aanvullende monitoring | Dit geneesmiddel is onderworpen aan aanvullende monitoring. Extra aandacht wordt gevraagd voor onverwachte bijwerkingen. Meldt u dit via het meldformulier van het Lareb. |
Advies
Bij acuut hoesten zonder pneumonie en zonder risicofactoren voor een ernstig beloop heeft een afwachtend beleid de voorkeur; het wordt meestal veroorzaakt door een virale luchtweginfectie. Symptomatische of antimicrobiële therapie is niet effectief. Overweeg bij risicofactoren voor een ernstig beloop een afwachtend beleid of een antibioticum. Voor het gebruik van antibiotica bij de behandeling van pneumonie, zie Community-acquired pneumonie (CAP).
Het gebruik van mucolytica wordt ontraden bij acuut hoesten. Er is geen onderzoek naar gedaan en deze middelen kunnen wel bijwerkingen geven.
Bij incidentele acute bronchitis zijn er geen aanwijzingen dat de toepassing van mucolytica van klinisch nut is.
Bij Chronisch obstructieve longziekte (COPD) is verreweg de belangrijkste interventie stoppen met roken, naast andere leefstijladviezen zoals meer bewegen. De medicamenteuze behandeling is symptomatisch en een aanvulling op niet-medicamenteuze adviezen; bij weinig klachten of beperkingen kan medicatie achterwege blijven. Behandel niet-frequente dyspneuklachten bij iemand die geen longaanval heeft gehad, met ‘zo nodig’-gebruik van een kortwerkende luchtwegverwijder, dit is een kortwerkende β2-receptoragonist (SABA) of muscarine-antagonist (SAMA). Behandel regelmatige dyspneuklachten met een onderhoudsbehandeling van één of meer langwerkende luchtwegverwijders, zoals een langwerkende β2-receptoragonist (LABA) en/of muscarine-antagonist (LAMA). Overweeg een inhalatiecorticosteroïde (ICS) alléén bij frequente longaanvallen (≥ 2 per jaar), ondanks behandeling met één of meer langwerkende luchtwegverwijders.
Acetylcysteïne heeft geen plaats in de behandeling van COPD, omdat het onzeker is of het een voordeel heeft boven placebo voor patiënten met COPD.
Advies
Bij acuut hoesten zonder pneumonie en zonder risicofactoren voor een ernstig beloop heeft een afwachtend beleid de voorkeur; het wordt meestal veroorzaakt door een virale luchtweginfectie. Symptomatische of antimicrobiële therapie is niet effectief. Overweeg bij risicofactoren voor een ernstig beloop een afwachtend beleid of een antibioticum. Voor het gebruik van antibiotica bij de behandeling van pneumonie, zie Community-acquired pneumonie (CAP).
Het gebruik van mucolytica wordt ontraden bij acuut hoesten. Er is geen onderzoek naar gedaan en deze middelen kunnen wel bijwerkingen geven.
Acute bronchitis: Er zijn geen aanwijzingen dat de toepassing van mucolytica bij incidentele acute bronchitis van klinisch nut is.
Exacerbatie van chronische luchtwegaandoeningen: Van de toepassing van een mucolyticum bij een acute exacerbatie bij een ernstige chronische luchtwegaandoening, die gepaard gaat met de productie van taai, moeilijk te verwijderen slijm, kan hoogstens verbetering van de subjectieve symptomen worden verwacht.
Indicaties
- Aandoeningen van de luchtwegen, waarbij de viscositeit van het bronchussecreet moet worden verlaagd om de verwijdering ervan makkelijker te maken, zoals bij:
- bronchitis;
- emfyseem;
- mucoviscidose;
- bronchiëctasieën;
- vastzittende hoest.
Gerelateerde informatie
Indicaties
- Bij vastzittende hoest, ter vergemakkelijking van het ophoesten indien dit door taai slijm wordt bemoeilijkt.
Gerelateerde informatie
Doseringen
Als mucolyticum
Volwassenen
200 mg 3×/dag of 600 mg 1×/dag. Bij verminderde hoestreflex (ouderen en verzwakte patiënten) de dosis 's morgens innemen.
Kinderen > 7 jaar
200 mg 3×/dag.
Kinderen 2–7 jaar
200 mg 2×/dag.
Toediening: Bruistablet, granulaat of poeder oplossen in een glas water (niet in melk of andere dranken) en direct opdrinken. De zuigtablet in de mond laten smelten, pas daarna doorslikken. De tablet innemen met een glas water. De drank schudden voor gebruik; na uitschenken direct innemen.
Doseringen
Hoest
Volwassenen en kinderen > 10 jaar
Oraal: 4–16 mg (drank 0,8 mg/ml: 5–20 ml; drank 1,6 mg/ml: 2,5–10 ml) 3×/dag.
Kinderen 5–10 jaar
Drank 0,8 mg/ml: 4–8 mg (5–10 ml) 3×/dag.
Kinderen 2–5 jaar
Drank 0,8 mg/ml: 2–4 mg (2,5–5 ml) 3×/dag.
Toediening: De tabletten zijn in gelijke doses te verdelen.
Bijwerkingen
Soms (0,1-1%): overgevoeligheidsreacties, jeuk, urticaria, huiduitslag, angio-oedeem. Tachycardie. Hypotensie. Koorts. Hoofdpijn. Oorsuizen. Stomatitis, misselijkheid, braken, buikpijn, diarree.
Zelden (0,01-0,1%): dyspepsie. Bronchospasmen, dyspneu.
Zeer zelden (< 0,01%): anafylactische reacties (incl. anafylactische shock). Bloedingen. Ernstige huidreacties (zoals Stevens-Johnsonsyndroom en toxische epidermale necrolyse).
Verder zijn gemeld: gezichtsoedeem, afname bloedplaatjesaggregatie. Hoge doses kunnen vasodilatatie en (overmatig) blozen veroorzaken.
Bijwerkingen
Vaak (1-10%): milde maag-darmklachten.
Soms (0,1-1%): transpireren, duizeligheid. Misselijkheid, braken, pijn in de bovenbuik, diarree en voorbijgaande stijging van serumtransaminasen.
Zelden (0,01-0,1%): overgevoeligheidsreacties, huiduitslag, urticaria. Bronchospasmen.
Verder zijn gemeld: anafylactische reacties (incl. anafylactische shock), angio-oedeem, ernstige huidlaesies zoals Stevens-Johnsonsyndroom, toxische epidermale necrolyse (Lyell-syndroom) en acute gegeneraliseerde exanthemateuze pustulose, jeuk, hoofdpijn.
Interacties
Gelijktijdig innemen met andere geneesmiddelen wordt afgeraden.
Geactiveerde kool kan het effect van acetylcysteïne verminderen, vanwege een verminderde absorptie.
Niet gelijktijdig gebruiken met hoestprikkeldempende geneesmiddelen, omdat een verminderde hoestreflex kan leiden tot ophoping van bronchussecreet.
In vitro is inactivering van antibiotica geconstateerd bij mengen met acetylcysteïne; uit voorzorg wordt geadviseerd orale antibiotica twee uur vóór of twee uur na acetylcysteïne in te nemen.
Acetylcysteïne kan de plasmaspiegel van carbamazepine verlagen en zo meer kans op insulten geven.
Acetylcysteïne kan het vasodilatatoire effect van nitroglycerine versterken met als gevolg hypotensie.
Hulpstoffen: Sorbitol, in drank 'forte', zuigtablet, sommige bruistabletten en sommige poeders, kan de biologische beschikbaarheid van andere oraal toegediende geneesmiddelen beïnvloeden.
Interacties
Gelijktijdig gebruik van broomhexine en antibiotica (amoxicilline, cefuroxim, doxycycline of erytromycine) leidt tot hogere antibioticumconcentraties in het longweefsel.
Hulpstoffen: Sorbitol, in sommige drank, kan de biologische beschikbaarheid van andere oraal toegediende geneesmiddelen beïnvloeden.
Zwangerschap
Acetylcysteïne passeert de placenta.
Teratogenese: Bij de mens, relatief weinig gedocumenteerde gegevens. Deze wijzen niet op een risico voor het kind. Bij dieren geen aanwijzingen voor schadelijkheid.
Advies: Kan waarschijnlijk veilig worden gebruikt. Het gebruik van aspartaambevattende toedieningsvormen is gecontra-indiceerd bij zwangere vrouwen met fenylketonurie.
Overig: Propyleenglycol kan de placenta passeren, daarom bij voorkeur geen drankvorm gebruiken.
Zwangerschap
Broomhexine passeert de placenta.
Teratogenese: Zowel bij de mens als bij dieren geen aanwijzingen voor schadelijkheid.
Advies: Kan in het 2e of 3e trimester waarschijnlijk veilig worden gebruikt.
Lactatie
Overgang in de moedermelk: Onbekend. Nadelige effecten op de zuigeling zijn niet gemeld.
Advies: Kan waarschijnlijk veilig worden gebruikt.
Overig: Propyleenglycol kan overgaan in de moedermelk, daarom bij voorkeur geen drankvorm gebruiken.
Lactatie
Overgang in de moedermelk: Ja, maar waarschijnlijk in kleine hoeveelheden.
Advies: Kan waarschijnlijk veilig worden gebruikt.
Contra-indicaties
- gebruik bij kinderen < 2 jaar, vanwege het onvermogen om slijm op te hoesten;
- aspartaambevattende toedieningsvormen bij kinderen en zwangere vrouwen met fenylketonurie.
Contra-indicaties
- kinderen < 2 jaar, vanwege het beperkte vermogen om slijm op te hoesten, met als gevolg luchtwegobstructie (vollopen).
Waarschuwingen en voorzorgen
Bronchospasmen: Wees voorzichtig bij astma of COPD, vanwege de kans op bronchospasme. Bij optreden van bronchospasmen de behandeling staken. Bij veranderingen aan huid en/of slijmvliezen de behandeling eveneens staken.
Ernstige huidreacties: Staak de behandeling bij het optreden van nieuwe veranderingen in huid en slijmvliezen en win medisch advies in.
Ulcus pepticum: Acetylcysteïne kan de zwavelbruggen van de mucopolysacchariden van de maagmucosa verbreken, waardoor de consistentie wordt aangetast. Wees voorzichtig bij een (voorgeschiedenis van) ulcus pepticum, vanwege mogelijke irritatie van het slijmvlies in het maag-darmkanaal; vooral bij gelijktijdig gebruik van andere middelen die het maag-darmslijmvlies irriteren.
Histamine-intolerantie: Acetylcysteïne kan een matig effect hebben op het histamine-metabolisme. Wees voorzichtig met langdurig gebruik bij histamine-intolerantie; intolerantieverschijnselen (zoals hoofdpijn, vasomotorische rinitis en jeuk) kunnen zich voordoen.
Laboratoriumbepalingen: Acetylcysteïne kan invloed hebben op de waarde van colorimetrische salicylaatbepalingen.
Zwavelgeur: Bij het openen van de verpakking van de bruistabletten is soms een lichte zwavelgeur waarneembaar (dit is een eigenschap van de werkzame stof).
Hulpstoffen
- Aspartaam, in sommige suikervrije bruistabletten, kan schadelijk zijn voor mensen met fenylketonurie (PKU);
- Wees voorzichtig met natrium, in sommige bruistabletten, bij een natriumarm dieet;
- Wees voorzichtig met saccharose, in granulaat, bij diabetes mellitus, vanwege het suikergehalte;
- Sulfiet, in sommige bruistabletten, kan ìn zeldzame gevallen bronchospasmen geven.
Waarschuwingen en voorzorgen
Wees voorzichtig bij (een voorgeschiedenis van) ulcus pepticum vanwege mogelijke irritatie van het slijmvlies in het maag-darmkanaal.
Bij het optreden van nieuwe huid- of slijmvlieslaesies de behandeling onmiddellijk staken.
Hulpstoffen
- Maltitol, in sommige drank, kan een mild laxerend effect hebben.
- Sorbitol, in sommige drank, kan maag-darmklachten veroorzaken en licht laxerende werking hebben.
Overdosering
Symptomen
Misselijkheid, braken, diarree.
Zie voor meer symptomen en behandeling de monografie op vergiftigingen.info.
Eigenschappen
Mucolyticum. Het kan de viscositeit van het bronchiale slijm verminderen door depolymerisatie, waarbij de in het slijm aanwezige disulfidebruggen tussen de macromoleculen worden verbroken. Additionele eigenschappen zijn: reductie van geïnduceerde hyperplasie van mucuscellen, toegenomen productie van oppervlakte-actieve stoffen door stimulatie van type-II-pneumocyten, verbeterde mucociliaire klaring door stimulatie van mucociliair transport.
Kinetische gegevens
| Resorptie | snel en vrijwel volledig. |
| F | ca. 10% |
| T max | 2–3 uur. |
| V d | 0,33–0,47 l/kg. |
| Metabolisering | in de lever vnl. tot cysteïne, bij hoge doses vnl. tot anorganisch sulfaat. |
| Eliminatie | ca. 30% met de urine. |
| T 1/2el | ca. 4,6–10,6 uur, verlengd bij verminderde leverfunctie. |
Uitleg afkortingen
| F | biologische beschikbaarheid (fractie van de dosis die in de systemische circulatie verschijnt) |
| T max | tijdsduur tot maximale bloedspiegel na toediening |
| V d | verdelingsvolume (fictief volume waarin een geneesmiddel zich verdeelt over het lichaam) |
| T 1/2 | plasmahalfwaardetijd (tijd die nodig is om een bepaalde plasmaconcentratie te halveren) |
| T 1/2el | plasmahalfwaardetijd in de eliminatiefase, terminale halfwaardetijd |
Eigenschappen
Mucolyticum. Het kan de viscositeit van het bronchiaalslijm verminderen door depolymerisatie van de in het slijm aanwezige mucopolysaccharidevezels. Werking treedt in na 5 uur.
Kinetische gegevens
| Resorptie | snel en compleet na orale toediening. Inname met voedsel verhoogt de absorptie. Er is een groot 'first pass'-effect (75–80%). |
| T max | ca. 1 uur. |
| V d | 14,3–20,2 l/kg lichaamsgewicht. |
| Overig | Passeert de bloed-hersenbarrière. |
| Eiwitbinding | 95%. |
| Metabolisering | in de lever snel en vrijwel volledig door N-demethylering en hydroxylering gevolgd door glucuronidering en sulfatering in ten minste 10 verschillende metabolieten, waaronder de farmacologische actieve metaboliet ambroxol. |
| Eliminatie | vnl. met de urine, waarvan < 1% in onveranderde vorm; ca. 4% met de feces. |
| T 1/2el | 7–31 uur. |
Uitleg afkortingen
| F | biologische beschikbaarheid (fractie van de dosis die in de systemische circulatie verschijnt) |
| T max | tijdsduur tot maximale bloedspiegel na toediening |
| V d | verdelingsvolume (fictief volume waarin een geneesmiddel zich verdeelt over het lichaam) |
| T 1/2 | plasmahalfwaardetijd (tijd die nodig is om een bepaalde plasmaconcentratie te halveren) |
| T 1/2el | plasmahalfwaardetijd in de eliminatiefase, terminale halfwaardetijd |
Groepsinformatie
acetylcysteïne (oraal) hoort bij de groep mucolytica.
Groepsinformatie
broomhexine hoort bij de groep mucolytica.