Samenstelling
Zie voor hulpstoffen de productinformatie van CBG/EMA of raadpleeg een apotheker.
Zovirax Duo XGVS OTC GlaxoSmithKline bv
- Toedieningsvorm
- Crème
- Verpakkingsvorm
- 2 g
Bevat per g: aciclovir 50 mg, hydrocortison 10 mg.
Uitleg symbolen
Samenstelling
Zie voor hulpstoffen de productinformatie van CBG/EMA of raadpleeg een apotheker.
Condyline Karo Pharma AB
- Toedieningsvorm
- Applicatievloeistof
- Sterkte
- 5 mg/ml
- Verpakkingsvorm
- 3,5 ml
Wartec Phoenix labs
- Toedieningsvorm
- Crème
- Sterkte
- 1,5 mg/g
- Verpakkingsvorm
- 5 g
Uitleg symbolen
Advies
Een cutane herpesinfectie verloopt in het algemeen niet ernstig en geneest meestal spontaan. Doorgaans kan volstaan worden met lokale behandeling met een indifferent middel met zinkoxide of zinksulfaat (eventueel met lidocaïne). Geef bij pijn paracetamol. Start bij acute herpes zoster neuralgie laagdrempelig met amitriptyline (bij ouderen nortriptyline). Orale antivirale behandeling met een nucleoside-analogon (aciclovir, famciclovir of valaciclovir) komt bij de herpesinfecties alleen in bepaalde situaties in aanmerking. Gezien het gebruiksgemak en de kosten gaat de voorkeur in het algemeen uit naar valaciclovir. De antivirale behandeling is slechts zinvol indien gestart binnen een bepaalde termijn na het verschijnen van de eerste symptomen. De lengte van deze termijn hangt af van het type infectie (herpes simplex of zoster, primo-infectie of recidief) en de immuunstatus van de patiënt.
Dit middel komt niet voor in de meest recente Nederlandse richtlijnen voor de behandeling van herpes labialis.
Advies
Seksueel overdraagbare aandoeningen: Maak bij anogenitale wratten i.o.m. patiënt de afweging tussen afwachten, behandeling thuis of door een arts. De thuisbehandeling van voorkeur is lokale applicatie van podofyllotoxine, tweede en derde keus zijn respectievelijk imiquimod en sinecatechins.
Indicaties
- Behandeling van vroegtijdige tekenen en symptomen van recidiverende herpes labialis, om de progressie van koortsblaasjes tot ulceratieve laesies bij immunocompetente volwassenen en kinderen ≥ 12 jaar te verminderen.
Gerelateerde informatie
Indicaties
- Uitwendige condylomata acuminata (anogenitale wratten).
Gerelateerde informatie
Doseringen
Recidiverende herpes labialis
Volwassenen en kinderen ≥ 12 jaar
Zo spoedig mogelijk na de eerste tekenen van infectie: 5×/dag (met tussenpozen van ca. 3–4 uur, m.u.v. nachtdosering) aanbrengen op de aangedane plekjes op de lippen, met inbegrip van de buitenranden van de laesies, gedurende 5 dagen. Laat de patiënt contact opnemen als 5 dagen na beëindigen van de behandeling de laesies nog aanwezig zijn.
Toediening
- Was vóór en na gebruik de handen of gebruik een vingercondoom.
- Crème voorzichtig op de laesies aanbrengen en niet uitsmeren, om verspreiding van het virus te voorkomen.
- Contact met slijmvliezen zoals in de mond of het oog vermijden.
- Niet gebruiken in combinatie met afsluitende verbandmiddelen, zoals pleisters of gespecialiseerde koortslippleisters.
Doseringen
Volgens de NHG-Standaard Het soa-consult (2023): De podofyllotoxine-oplossing is geschikt voor de behandeling van wratten op de penis. Bij wratten op de vulva en anus is behandeling met de crème geschikter.
Uitwendige condylomata acuminata
Volwassenen
Applicatievloeistof: 2×/dag op elke wrat gedurende 3 opeenvolgende dagen per week aanbrengen met de bijgeleverde applicator, de volgende 4 dagen stoppen. Eventueel kan de kuur iedere week worden herhaald totdat de wratten zijn verdwenen, maximaal gedurende 5 opeenvolgende weken. De applicatievloeistof na aanbrengen goed laten drogen, vooral bij condylomata die gelokaliseerd zijn onder het praeputium. Niet aanbrengen op relatief grote oppervlakken.
Crème: 2×/dag op elke wrat (en wel zodat deze net bedekt zijn) gedurende 3 opeenvolgende dagen per week aanbrengen, de volgende 4 dagen stoppen. Eventueel kan de kuur iedere week worden herhaald totdat de wratten zijn verdwenen, maximaal gedurende 4 opeenvolgende weken. Aanbrengen op oppervlakken groter dan 4 cm² vermijden, of indien toch noodzakelijk, uitsluitend onder direct medisch toezicht.
Toediening
- Was vóór toepassing de aangedane huid met water en zeep en droog goed af;
- Breng op de omringende huid (en slijmvliezen) vaseline of zinkoxidezalf aan;
- Niet toepassen onder occlusie (bv. pleister);
- Was de handen zorgvuldig na toepassing van de crème;
- Zie ook de rubriek Waarschuwingen en voorzorgen.
Bijwerkingen
Vaak (1-10%): droge huid of schilfering.
Soms (0,1-1%): voorbijgaand brandend, tintelend of prikkelend gevoel na aanbrengen, jeuk.
Zelden (0,01-0,1%): erytheem, pigmentatieveranderingen, contacteczeem (na aanbrengen onder een occlusief verband, meestal veroorzaakt door hydrocortison of hulpstoffen). Lokale uitslag of irritatie, met jeuk en branderigheid.
Zeer zelden (< 0,01%): onmiddellijke overgevoeligheidsreacties, inclusief angio-oedeem.
Verder is gemeld: wazig zien.
Bijwerkingen
Zeer vaak (> 10%): lokale irritatie (jeuk, branderig gevoel, roodheid), huiderosie.
Verder zijn gemeld: pijn, droogheid, overgevoeligheidsreactie, huidverkleuring, zwelling, blaar, oppervlakkige ulceratie, schaafwond, wondsecretie, bloeding, korstvorming. Oedeem en balanopostitis (vooral bij grote wratten in de preputiumholte).
Lokale irritatie kan optreden, vooral op de tweede of derde dag en houdt verband met beginnende necrose van de wrat; zie de rubriek Waarschuwingen en voorzorgen.
Interacties
Er zijn van dit middel geen interacties bekend.
Interacties
Gelijktijdig gebruik met podofylline collodium is gecontra-indiceerd in verband met mogelijke toxiciteitverschijnselen.
Zwangerschap
Teratogenese: Ruime ervaring bij de mens met lokaal gebruik van aciclovir en hydrocortison laat geen schadelijke effecten zien. Bij lokaal gebruik van dermate kleine oppervlakken is de absorptie gering en de systemische blootstelling zeer laag.
Advies: Kan worden gebruikt.
Zwangerschap
Teratogenese: Bij de mens in enkele gevallen schadelijk gebleken na lokaal gebruik van zeer grote hoeveelheden. Gezien de antimitotische (embryotoxische) eigenschappen van podofyllotoxine en de systemische blootstelling (m.n. bij behandeling van grote oppervlakken of open condylomata) zijn schadelijke effecten bij de foetus niet uit te sluiten.
Advies: Gebruik ontraden.
Overig: Een vruchtbare vrouw dient adequate anticonceptie toe te passen tijdens de therapie.
Lactatie
Overgang in de moedermelk: Aciclovir: ja, in zeer kleine hoeveelheden. Hydrocortison: onbekend.
Farmacologisch effect: Bij beperkt lokaal gebruik is de absorptie via de huid gering en de systemische blootstelling bij de moeder zeer laag. Een effect bij de zuigeling is daarom zeer onwaarschijnlijk.
Advies: Kan worden gebruikt.
Lactatie
Overgang in de moedermelk: Onbekend.
Farmacologisch effect: Intensief gebruik (grote hoeveelheid, op een groot oppervlak en gedurende langere tijd) van podofyllotoxine kan leiden tot significante systemische opname bij de moeder en het risico van een ongewenst effect bij de zuigeling. Bij beperkt gebruik (klein oppervlak, kortdurend) is het onwaarschijnlijk dat nadelige effecten bij de zuigeling zullen optreden.
Advies: Bij intensief gebruik (grotere hoeveelheid, op een groter oppervlak en gedurende langere tijd) wordt het geven van borstvoeding ontraden. Bij beperkt gebruik (kortdurend en op een klein oppervlak) waarschijnlijk veilig.
Contra-indicaties
- huidlaesies veroorzaakt door bacteriële, virale (anders dan het herpes simplexvirus) , parasitaire en schimmelinfecties;
- overgevoeligheid voor corticosteroïden.
Contra-indicaties
- bloedende wratten;
- wratten op slijmvliezen/inwendige wratten (incl. vagina, urethra en anus);
- beschadigde huid, open wonden;
- moedervlekken;
- kinderen.
Zie voor meer contra-indicaties ook onder de rubriek Interacties.
Waarschuwingen en voorzorgen
Aciclovir/hydrocortisoncrème niet gebruiken bij:
- genitale herpes;
- immuungecompromitteerde patiënten, vanwege mogelijke pseudo-opportunistische infecties of geneesmiddelresistente stammen die systemische antivirale therapie vereisen. Overleg bij immuungecompromitteerde patiënten met de behandelend specialist over de gewenste behandeling en preventie.
Bij ernstige recidiverende herpes labialis andere onderliggende aandoeningen uitsluiten.
Overgevoeligheidsreacties kunnen lijken op symptomen waarvoor behandeld wordt. Bij contactallergie (voor hydrocortison of hulpstoffen) wordt zelden een ernstige reactie gezien, omdat het eventueel veroorzakende hydrocortison de reactie gelijktijdig onderdrukt; wees bedacht op contactallergie/overgevoeligheidsreacties indien de laesie niet (meer) reageert op een op zich juiste behandeling. De behandeling staken als ernstige irritatie of overgevoeligheid optreedt.
Zie voor de niet-medicamenteuze adviezen ten aanzien van het voorkómen van virusverspreiding het stappenplan Herpes simplex/labialis in Huidinfectie, herpes virus.
Onderzoeksgegevens: er zijn geen gegevens over aciclovir/hydrocortisoncrème bij de behandeling van herpes labialis met gelijktijdig aanwezige dermatitis van andere oorsprong. De veiligheid en werkzaamheid bij kinderen < 12 jaar zijn niet vastgesteld.
Waarschuwingen en voorzorgen
Vermijd contact met de ogen (via de handen) wegens zeer ernstige irritatie; bij contact direct en langdurig spoelen met water. Niet toepassen op slijmvliezen/inwendige wratten (incl. vagina, urethra en anus), omringend gezond weefsel, open wonden, een beschadigde en/of ontstoken huid. Contact met het omringende gezonde weefsel vermijden, door de gezonde huid te beschermen met vaseline of zinkoxidezalf.
Niet toepassen onder occlusie (bv. pleister). De applicatievloeistof na toediening goed laten drogen; dit geldt vooral voor condylomata die gelokaliseerd zijn onder het praeputium ter preventie van 'smetten'.
Milde huidreacties zoals erytheem, jeuk, irritatie (meestal branderig gevoel) en pijn kunnen optreden op de tweede of derde dag van behandeling en houden verband met beginnende necrose van de wrat. Bij hevige huidreacties (zoals bloedingen, zwelling en hevige pijn of irritatie) de behandeling staken en het behandelde oppervlak wassen met water en milde zeep. Laat de patiënt bij hevige huidreacties contact opnemen.
Vermijd seksueel contact tijdens de behandelperiode en totdat de wratten verdwenen zijn. Indien dit niet mogelijk is de applicatievloeistof of crème voorafgaand aan seksueel contact verwijderen om lokale irritatie te voorkomen en een condoom gebruiken totdat alle wratten verdwenen zijn.
Bij kinderen zijn de veiligheid en werkzaamheid niet vastgesteld.
Overdosering
Symptomen
Na accidentele orale inname of na lokale overdosering op relatief grote oppervlakken: misselijkheid, braken diarree, tachycardie, hypotensie, tachypneu, duizeligheid, stupor, coma, perifere neuropathie en beenmergsuppressie.
Neem voor informatie over een vergiftiging door podofyllotoxine contact op met het Nationaal Vergiftigingen Informatie Centrum.
Eigenschappen
Aciclovir is een purine (guanine) nucleoside-analogon. Het is een antivirale stof met in vitro grote selectieve werkzaamheid tegen herpes-simplex-virus type 1 en 2. Aciclovir wordt in de cel omgezet in aciclovirmonofosfaat door virus-geïnduceerd thymidinekinase. Dit aciclovirmonofosfaat wordt door cellulaire enzymen verder omgezet tot het actieve aciclovirtrifosfaat. Aciclovirtrifosfaat remt competitief het virale DNA-polymerase en voorkomt verdere virale DNA-synthese met als gevolg blokkade van de vermenigvuldiging van het virus.
Hydrocortison is een zwakwerkend corticosteroïd; klasse 1. Het onderdrukt de lokale inflammatoire respons in de lip, waardoor lokale ontstekingsverschijnselen verminderen.
Kinetische gegevens
| Resorptie | Aciclovir: gering. Hydrocortison: ca. 1–3 % via de intacte huid. Bij een eczemateuze of ernstig ontstoken huid is de absorptie 2× resp. 5× zo groot. |
Uitleg afkortingen
Eigenschappen
Podofyllotoxine is het werkzame bestanddeel van podofylline(hars), dat uit plantenextracten wordt bereid. Het heeft een sterke antimitotische en cytolytische werking, waardoor necrose van de behandelde condylomata acuminata optreedt.
Kinetische gegevens
| Resorptie | gering na lokale toepassing. |
| T 1/2el | 1–4,5 uur. |
Uitleg afkortingen
Groepsinformatie
aciclovir/hydrocortison hoort bij de groep antivirale middelen, lokaal.
Groepsinformatie
podofyllotoxine hoort bij de groep antivirale middelen, lokaal.