Samenstelling

Samenstelling

Advies

Voor dit geneesmiddel is geen advies vastgesteld.

Advies

Voor de toepassing van distikstofoxide is geen advies vastgesteld.

Indicaties

• Instandhouding van de anesthesie bij reeds geïntubeerde volwassenen en kinderen tijdens klinische en poliklinische operatieve ingrepen.

Indicaties

• Basis-anestheticum in combinatie met inhalatie-anesthetica, i.v.-anesthetica (bv. propofol), opioïden en/of spierverslappers. Medicinale zuurstof wordt bijgemengd in een concentratie van minimaal 21%.
• Gemengd met 50% zuurstof: als analgeticum met zwak anesthetische eigenschappen bij pijnlijke, kortdurende ingrepen; acute medische hulp bij trauma en bij brandwonden, tandheelkundige ingrepen, bevallingen en KNO-chirurgie. Voor de combinatie distikstofoxide 50% v/v met zuurstof 50% v/v, zie distikstofoxide/zuurstof.

Doseringen

Doseringen

Toediening: in de operatiekamer, via inhalatie, na menging met min. 21% zuurstof, met daarvoor geschikte apparatuur, en een goed passend masker. Zorg voor goede ventilatie en bescherming van de medewerkers. Buiten de operatiekamer: uitsluitend als analgeticum toepassen met 50% zuurstof, zie hiervoor distikstofoxide/zuurstof (lachgas). Raadpleeg voor de juiste omgang met de gascilinder de informatie van de leverancier.

Bijwerkingen

Zeer vaak (> 10%): braken, misselijkheid.

Vaak (1-10%): hoofdpijn. Conjunctivitis. Bradycardie, tachycardie, hypertensie, (nodale) aritmie. Apneu, hoesten, laryngospasmen, adem inhouden, faryngitis. Hypersecretie van speeksel. Verhoogd creatinekinase. Afwijkend elektrocardiogram.

Soms (0,1-1%): agitatie, duizeligheid. Myocardinfarct, myocardischemie. Vasodilatatie. Hypoxie. Myalgie.

Verder zijn gemeld: coagulopathie, leukocytose. Metabole acidose. Convulsies. Oculaire icterus. Hartstilstand, ventrikelfalen, ventriculaire hypokinesie, atriumfibrilleren, verlengd QT-interval, 'torsade de pointes'. Maligne hypertensie, bloedingen, hypotensie, shock. Ademhalingsstilstand, ademhalingsinsufficiëntie, ademnood, bronchospasmen, hemoptoë. Acute pancreatitis, buikpijn. Leverfalen, levernecrose, hepatitis, cytolytische hepatitis, fulminante hepatitis, cholestase, geelzucht, abnormale leverfunctie. Urticaria, erytheem. Rabdomyolyse. Maligne hyperthermie, asthenie. Postoperatieve agitatie (ook bij kinderen; bij hen kan na het ontwaken zich slaande bewegingen voordoen, desoriëntatie en huilerig gedrag). Delier. Hyperkaliëmie, hypokaliëmie. Verhoogde waarden van: ALAT, ASAT, bilirubinespiegel, ammoniakgehalte. Abnormale stollingstest. ECG: wijziging ST-T-segment, T-golfinversie.

• Informatie van Lareb over dit middel
• Meldformulier bijwerkingen

Bijwerkingen

Zeer vaak (> 10%): Misselijkheid, braken, abdominale distensie (tijdelijke druk- en/of volumeverhoging van de darmen en de buikholte). Hypoxie (gedurende enkele minuten na het staken van de toediening van distikstofoxide).

Vaak (1-10%): Gevoel van druk in het oor (als gevolg van tijdelijke druk- en/of volumeverhoging van de gesloten holten). Oculaire hypertensie (door tijdelijke druk- en/of volumeverhoging), oogpijn, occlusie van de retina arterie, blindheid.

Soms (0,1-1%): Hallucinaties (bij afwezigheid van de combinatie met een ander anestheticum kunnen psychodysleptische effecten ontstaan. Een combinatie van dit type is normaal aangezien distikstofoxide slechts een anesthetisch hulpmiddel is).

Zelden (0,01-0,1%): Paraplegie, paraparese.

Zeer zelden (< 0,01%): Megaloblastaire anemie, granulocytopenie (na toediening langer dan 24 uur. Aangenomen wordt dat een enkele blootstelling van maximaal 6 uur geen of zeer zelden risico’s met zich meebrengt bij mensen zonder eerdere hematologische aandoeningen). Aritmie, hartfalen. Meerdere congenitale afwijkingen of onvruchtbaarheid (bij medisch en paramedisch personeel in geval van herhaalde blootstelling). Loopstoornissen. Levernecrose. Cerebraal hyperfusiesyndroom. Vitamine-B₁₂- deficiëntie, hyperhomocysteïnemie (kunnen beide voorkomen bij een enkele blootstelling van maximaal 6 uur). Spierzwakte. Epilepsie, intracraniale drukverhoging, perifere neuropathie, encefalopathie, sensorische stoornissen, abnormale reflexen, hoofdpijn, verlaagd bewustzijn. Psychotische stoornis, verwardheid, angst, eufore stemming. Pneumothorax. Hypotensie, shock.

Verder zijn gemeld: Myeloneuropathie, subacute degeneratie van het ruggenmerg, neuropathie, gegeneraliseerde aanvallen. Verslaving.

• Informatie van Lareb over dit middel
• Meldformulier bijwerkingen

Interacties

De MAC voor desfluraan neemt af door gelijktijdige toediening van N₂O.

Desfluraan versterkt het effect van spierrelaxantia; het herstel van een neuromusculair blok duurt enige tijd.

Opioïden en benzodiazepinen verlagen de hoeveelheid desfluraan die nodig is voor behoud van anesthesie; fentanyl (3–6 micro/kg) geeft een grotere afname in de MAC (46–64% bij volwassenen tot 65 j.) dan de toepassing van midazolam (ca. 16–17%).

Gehalogeneerde anesthetica geven een lichte intraoperatieve stijging van de bloedglucosespiegel.

Het hepatotoxische effect van isoniazide kan toenemen; staak indien mogelijk isoniazide tijdelijk van 1 week voor tot 2 weken na de ingreep of kies een ander anestheticum.

Bij combinatie met β-sympathicomimetica of α- en β-sympathicomimetica neemt de kans op ernstige ventriculaire aritmie toe, als gevolg van de toegenomen hartfrequentie.

Bij combinatie met een β-blokker neemt de kans op blokkering van het cardiovasculaire compensatiemechanisme toe, met versterkt negatief inotroop en negatief chronotroop effect. Staken van de β-blokker is in het algemeen niet nodig, vermijd plotselinge verlaging van de dosering; tijdens de ingreep kunnen β-sympathicomimetica toegepast worden om de blokkering tegen te gaan.

Beperk het gebruik van adrenaline (óók lokaal bv. subcutaan of gingivaal) tot 0,1 mg binnen 10 minuten of 0,3 mg binnen een uur, vanwege de kans op ernstige ventriculaire aritmie als gevolg van een toegenomen hartfrequentie.

Indirectwerkende sympathicomimetica (psychostimulantia, eetlustremmers, efedrinederivaten): kans op een intraoperatieve hypertensieve episode. Onderbreek de behandeling vanaf enkele dagen voor de ingreep.

Interacties

Op basis van werkingmechanisme is een additief effect te verwachten met andere anesthetica die effect hebben op de opioïde-, GABA- en/of glutamaatreceptoren.

Opioïden hebben een additief analgetisch en sederend effect.

Bij gelijktijdig gebruik van benzodiazepinen bij angst in verband met tandheelkundige ingrepen kan bewustzijnsverlies optreden.

Benzodiazepinen en barbituraten versterken het effect van distikstofoxide.

Bij combinatie met sedativa kan onverzadigd hemoglobine voorkomen.

Distikstofoxide verlaagt de Minimal Alveolar Concentration (MAC) waarde van andere inhalatieanesthetica en verlaagt zo de benodigde dosis en verkort de inductietijd van andere anesthetica.

Bij combinatie met niet-depolariserende neuromusculair blokkerende spierverslappers (bv. cisatracurium) neemt het spierverslappende effect toe.

Distikstofoxide inactiveert vitamine B₁₂. Hierdoor zal de toxiciteit van nitroprusside of methotrexaat toenemen.

Bij patiënten die worden behandeld met bleomycine bestaat een verhoogd risico op pulmonale toxiciteit, door de verhoogde concentratie aan zuurstof tijdens de sedatie via inhalatie.

Zwangerschap

Desfluraan passeert de placenta.

Teratogenese: Bij de mens onvoldoende gegevens. Bij dieren veroorzaken anesthetica tijdens de periode van snelle hersengroei of synaptogenese, celverlies in de ontwikkelende hersenen; dit wordt geassocieerd met langdurige cognitieve tekortkomingen.

Farmacologisch effect: Desfluraan relaxeert de baarmoeder (met kans op weeënremming) en verlaagt de doorbloeding van baarmoeder en placenta.

Advies: Kan volgens Lareb kortdurend (< 3 uur) gebruikt worden; de fabrikant adviseert om het alleen indien strikt noodzakelijk toe te passen bij zwangeren en bij vruchtbare vrouwen die geen adequate anticonceptie toepassen.

• Informatie van Lareb over dit middel bij zwangerschap

Zwangerschap

Teratogenese: Geen aanwijzingen voor een verhoogd risico op congenitale afwijkingen.

Farmacologisch effect: Bij de pasgeborene kan ademhalingsdepressie optreden. Bij gebruik vlak voor of tijdens de bevalling kan de relaxerende werking van inhalatie-anesthetica op de baarmoeder leiden tot weeënremming en een verhoogd bloedverlies bij de moeder.

Advies: Toepassing is gecontra-indiceerd bij vitamine-B₁₂-deficiëntie in de vroege zwangerschap. Alleen kortdurend toepassen (< 3 uur) tijdens de zwangerschap indien strikt noodzakelijk. Bij toepassing rond de partus de pasgeborene controleren op ademhalingsdepressie.

Vruchtbaarheid: Bij dieren is reproductietoxiciteit waargenomen. Bij herhaaldelijke blootstelling aan distikstofoxide

in slecht geventileerde ruimtes zijn gevallen van verminderde vruchtbaarheid en aangeboren afwijkingen bij medisch en paramedisch personeel gerapporteerd, waarschijnlijk als gevolg van piekblootstellingen bij zwangere vrouwen tijdens de tweede en derde maand na de laatste menstruatie.

Lactatie

Overgang in de moedermelk: Onbekend.

Advies: Desfluraan kan volgens Lareb (voor zover bekend zonder gevaar) volgens voorschrift worden gebruikt.

• Informatie van Lareb over dit middel bij lactatie

Lactatie

Overgang in de moedermelk: onbekend.

Farmacologisch effect: onwaarschijnlijk vanwege de snelle eliminatie via de longen en de slechte oplosbaarheid in bloed en weefsel.

Advies: Het geven van borstvoeding na gebruik van distikstofoxide is waarschijnlijk veilig. Na kortdurende toepassing is onderbreking van de borstvoeding niet nodig. Er is geen bezwaar tegen het geven van borstvoeding zodra de moeder bijgekomen is uit de narcose.

Contra-indicaties

• bekende overgevoeligheid voor (andere) gehalogeneerde anesthetica;
• bekende of vermoede genetische aanleg voor maligne hyperthermie;
• voorgeschiedenis van bevestigde hepatitis door, of onverklaarde matige tot ernstige leverfunctiestoornis (bv. koorts met icterus en/of eosinofilie) na toediening van een gehalogeneerd inhalatieanestheticum;
• groter risico van bronchoconstrictie;
• voor gebruik als inductie van de anesthesie bij kinderen (m.n. < 6 j.) vanwege frequent voorkomen van hoesten, inhouden van de adem, apneu, laryngospasmen en verhoogde secreties.

Contra-indicaties

• Patiënten voor wie beademing met zuivere zuurstof is geïndiceerd;
• Bewustzijnsstoornissen die de medewerking van de patiënt belemmeren;
• Aandoeningen gepaard gaand met met lucht gevulde ruimtes (pneumothorax, bulleus emfyseem, Caissonziekte of onderdrukziekte, vrije lucht in het abdomen);
• Na een intraoculaire injectie met gas (SF₆, C₃F₈) vanwege het risico op verdere expansie van de gasbel met blindheid tot mogelijk gevolg;
• Intracraniële hypertensie;
• Acute intestinale obstructies;
• Vitamine-B₁₂-deficiëntie in de vroege zwangerschap;
• Aangezichtstrauma, in de zone waar het masker op het gezicht wordt geplaatst.

Waarschuwingen en voorzorgen

Fatale maligne hyperthermie is gemeld. Hypercapnie is een teken hiervan, eventueel gepaard gaand met spierstijfheid, tachycardie, tachypneu, cyanose, aritmie en/of instabiele bloeddruk. Stop de inducerende middelen, geef i.v.-dantroleen en ondersteunende behandeling. Nierinsufficiëntie kan later optreden.

Inhalatieanaesthetica kunnen hyperkaliëmie geven. Postoperatief kunnen mogelijk fatale cardiale aritmieën optreden. Patiënten met spierdystrofie (m.n. Duchenne) zijn meer gevoelig. Bij deze patiënten is ook een significante stijging van de creatinekinasewaarde in het serum en soms myoglobinurie vast te stellen. Ondanks gelijkenissen met maligne hyperthermie wordt in deze gevallen geen spierstijfheid of een verhoogde stofwisseling vastgesteld. Indien hyperkaliëmie en resistente aritmieën optreden deze agressief behandelen.

Desfluraan is niet geschikt voor het onderhouden van anesthesie bij niet-geïntubeerde kinderen < 6 jaar wegens een verhoogde incidentie van pulmonale bijwerkingen/complicaties. Wees voorzichtig met de toepassing bij kinderen van < 6 jaar voor onderhoud van anesthesie wanneer de luchtweg gezekerd is met een larynx- of gezichtsmasker vanwege meer kans op pulmonale bijwerkingen als hoesten en laryngospasmen, vooral wanneer tijdens diepe anesthesie het larynxmasker wordt weggenomen. Voorzichtig zijn met de toepassing bij kinderen met een voorgeschiedenis van een recente infectie van de bovenste luchtwegen vanwege mogelijke luchtwegvernauwing en een verhoogde luchtwegweerstand.

Doordat kortstondige agitatie mogelijk is na het ontwaken kunnen kinderen tijdelijk verminderd coöperatief zijn.

Desfluraan relaxeert de baarmoeder en verlaagt de doorbloeding van baarmoeder en placenta.

Cirrose, virale hepatitis of een andere leveraandoening kan een reden zijn om een ander dan een gehalogeneerd anestheticum te kiezen.

Desfluraan kan aanleiding geven tot een toename van de cerebrospinale vloeistof en/of intracraniële druk bij patiënten met een ruimte-innemend proces in de schedel. Bij dergelijke patiënten een MAC van ≤ 0,8% desfluraan geven, gecombineerd met inductie met een barbituraat en hyperventilatie voorafgaand aan de craniale decompressie.

Wanneer tijdens het onderhoud van de anesthesie, stijging van hartslag en bloeddruk optreden na snelle incrementele verhogingen van de eindexpiratoire concentratie desfluraan, wijst dit op sympathische activering en niet op een ontoereikende anesthesie; de wijzigingen in hartslag en bloeddruk verdwijnen vanzelf in ca. vier minuten. Een wijziging van bloeddruk of hartslag vóór of zonder verhoging van de concentratie desfluraan, kan wel wijzen op een (te) lichte anesthesie. Desfluraan niet als enig middel gebruiken bij patiënten met een risico voor coronaire aandoening of bij wie stijging van hartslag of bloeddruk (door toename (nor)adrenalinespiegel) niet gewenst is; combineer bijvoorbeeld, met i.v.-opioïden en hypnotica. Voorzichtig zijn bij patiënten gevoelig voor verlenging van het QT-interval of als gelijktijdige geneesmiddelen gebruikt worden die het QT-interval kunnen verlengen.

De toediening bij verzwakte, hypotensieve en/of hypovolemische patiënten is niet uitgebreid onderzocht; toepassing van een lagere concentratie wordt aanbevolen.

Er is onvoldoende ervaring met de herhaalde toepassing van desfluraan binnen een kort tijdsbestek; net als bij andere gehalogeneerde anesthetica voorzichtig zijn bij herhaald gebruik binnen een korte termijn.

Vanwege de snelle ontwaking tijdig analgesie geven.

Desfluraan niet gebruiken voor de inductie van anesthesie in verband met bijwerkingen zoals hoesten, apneu, laryngospasmen en verhoogde speekselafscheiding. Daarnaast kunnen de systemische en pulmonale bloeddruk stijgen tijdens de inductie.

Bij patiënten met myasthenia gravis is er meer kans op ademhalingsdepressie.

Vermijd autorijden en het bedienen van zware machines gedurende 24 uur na de toediening.

Waarschuwingen en voorzorgen

Voorafgaand aan toediening, stikstof uit het toedieningssysteem verdrijven en de patiënt overbeademen met zuurstof.

De zuurstoffractie in het geïnhaleerde gasmengsel moet tijdens de inductiefase ten minste 21% zijn, vaak wordt 30% als ondergrens aangehouden. Raadpleeg voor verdere instructies omtrent zuurstofsaturatie de productinformatie van de fabrikant.

Na beëindiging van de toediening de longen ventileren met 100 % zuurstof en de bewaking nog 15 minuten voortzetten.

Herhaalde blootstelling aan distiksofoxide kan leiden tot verslaving, zowel voor patiënten als voor zorgprofessionals.

Wees extra voorzichtig bij:

• met lucht gevulde medische hulpmiddelen zoals ballonnen;
• gedecompenseerde hartinsufficiëntie;
• hypovolemische patiënten door shock of hartfalen (ernstige hypotensie);
• patiënten met een onbehandelde vitamine-B₁₂-deficiëntie, ziekte van Biermer, ziekte van Crohn of vegetariërs (vergroot risico van o.a. megaloblastische anemie of neurologische toxiciteit, hematologische controle is vereist);
• sikkelcelziekte;
• bevallingen (met het oog op eventueel bewustzijnsverlies).

Staak de toediening van distikstofoxide ten minste 15 minuten vóór injectie van een oftalmologisch gas. Na een intraoculaire injectie moet voldoende tijd verstreken zijn, omdat anders het risico op visuele stoornissen bestaat. Patiënten die een oogheelkundige ingreep hebben ondergaan mogen geen anesthesie met distikstofoxide krijgen gedurende een periode van ten minste 3 maanden.

Beroepsbeoefenaren dienen te vermijden dat door patiënten uitgeademde lucht rechtstreeks en gedurende een langere tijd wordt ingeademd.

Overdosering

Symptomen

versterkte anesthesie, hart- en of ademhalingsdepressie.

Therapie

stop de toediening, of beperk tot een minimum; start 100% zuurstof; ondersteun de hemodynamische toestand.

Overdosering

Symptomen

hypoxie of cyanose (als gevolg van zuurstoftekort).

Voor meer informatie over symptomen en behandeling, zie toxicologie.org lachgas of Nationaal Vergiftigingen Informatie Centrum .

Eigenschappen

Desfluraan is een uitsluitend met fluor gehalogeneerd algeheel anestheticum. Geeft een dosisgerelateerd tijdelijk verlies van bewustzijn en pijnsensaties, onderdrukking van willekeurige motorische activiteit, modificatie van autonome reflexen en onderdrukking van het respiratoire en cardiovasculaire systeem. De MAC (minimum alveolaire concentratie) neemt af naar mate de leeftijd vordert.

Kinetische gegevens

Eigenschappen

Anestheticum met analgetische eigenschappen. Distikstofoxide heeft effect op de opiaatreceptoren (geeft analgesie) en op de GABA- en glutamaatreceptoren (geeft anesthesie). Analgesie treedt op bij een sterkte vanaf 50%; voor anesthesie is gelijktijdige toediening van een intraveneus anestheticum of een ander inhalatie anestheticum noodzakelijk. De werking van stikstofdioxide treedt in na 2–5 minuten.

Kinetische gegevens

Groepsinformatie

desfluraan hoort bij de groep anesthetica, inhalatie.

• distikstofoxide (lachgas) (N01AX13) Vergelijk
• distikstofoxide/zuurstof (lachgas) (N01AX63) Vergelijk
• sevofluraan (N01AB08) Vergelijk

Groepsinformatie

distikstofoxide (lachgas) hoort bij de groep anesthetica, inhalatie.

• desfluraan (N01AB07) Vergelijk
• distikstofoxide/zuurstof (lachgas) (N01AX63) Vergelijk
• sevofluraan (N01AB08) Vergelijk

Kosten

Kosten

Zie ook

Geneesmiddelgroep

• anesthetica, inhalatie

Externe links

• Officiële productinformatie CBG/EMA
• Medicijnkosten.nl
• Kinderformularium (NKFK)

Zie ook

Geneesmiddelgroep

• anesthetica, inhalatie

Externe links