sympathicomimetica, nasaal
Werking
Werkingsmechanisme
- Nasaal toegediende sympathicomimetica stimuleren α-receptoren in het neusslijmvlies. Hierdoor treedt lokaal vasoconstrictie op.
Effect
- decongestie van het neusslijmvlies.
Typerende bijwerkingen
Relatief frequent
- rebound neuscongestie bij langdurig en/of veelvuldig gebruik.
Relatief minder frequent
- hartkloppingen, verhoogde bloeddruk;
- hoofdpijn, misselijkheid;
- prikkelbaarheid, rusteloosheid en slaapstoornissen;
- bij kinderen kunnen optreden: hartkloppingen, hypertensie, nervositeit, neusbloedingen. Zelden systemische effecten zoals hallucinaties, apneu in zuigelingen en jonge kinderen, convulsies 1; zie onder Meer informatie.
Meer informatie
Patiënten met hyperthyroïdie, kinderen en ouderen kunnen zeer gevoelig zijn voor sympathicomimetica 2. Systemische bijwerkingen treden vooral op bij kinderen die sympathicomimetica (neusdruppels of -spray) zoals xylometazoline te frequent of in hoge dosering/concentratie gebruiken, wat kan leiden tot ernstige depressie van het centraal zenuwstelsel en van het cardiovasculair en pulmonaal systeem of juist stimulatie van het centraal zenuwstelsel. Stimulatie van het centraal zenuwstelsel uit zich in: angst, opwinding, hallucinaties, convulsies. Depressie van het centraal zenuwstelsel uit zich in: daling van de lichaamstemperatuur, lethargie, slaperigheid, coma. Andere symptomen kunnen bestaan uit miose, mydriase, zweten, bleekheid, cyanose, hartkloppingen en apneu. Wanneer centrale effecten overheersen, kunnen vooral bij kinderen tachycardie en hypertensie, gevolgd door bradycardie en hypotensie waargenomen worden 1.
Kosten
Kosten laden…Vergelijken
sympathicomimetica, nasaal vergelijken met een andere geneesmiddelgroep.
Zie ook
Indicaties
Bronnen
- 1 NKFK. Xylometazoline. Geraadpleegd juli 2025. Via kinderformularium.nl.
- 2 NHG-Standaard Acute rhinosinusitis. 2014, aanpassing mei 2024. Via richtlijnen.nhg.org.
- 3 Brunton LL, et al. (eds). Goodman and Gilman’s The pharmacological basis of therapeutics. 12th ed. New York: McGraw-Hill, 2011.