betamethason (bij darmontsteking)
Samenstelling
Raadpleeg voor hulpstoffen een apotheker.
Betnesol Lavement (als di-Na-fosfaat) Alfasigma Nederland
- Toedieningsvorm
- Klysma
- Sterkte
- 0,05 mg/ml
- Verpakkingsvorm
- 100 ml
Bevat als conserveermiddelen: methyl-, ethyl-, propyl-, butylparahydroxybenzoaat.
Uitleg symbolen
| XGVS | Dit geneesmiddel is niet opgenomen in het geneesmiddelen vergoedings systeem (GVS). |
| OTC | 'Over the counter', dit geneesmiddel is een zelfzorgmiddel. |
| Bijlage 2 | Aan de vergoeding van dit geneesmiddel zijn bepaalde voorwaarden verbonden, die zijn vermeld op bijlage 2 van de Regeling zorgverzekering. |
| Aanvullende monitoring | Dit geneesmiddel is onderworpen aan aanvullende monitoring. Extra aandacht wordt gevraagd voor onverwachte bijwerkingen. Meldt u dit via het meldformulier van het Lareb. |
betamethason (bij darmontsteking) vergelijken met een ander geneesmiddel.
Advies
Bij de behandeling van de ziekte van Crohn is de keuze van het geneesmiddel afhankelijk van de locatie, uitgebreidheid en ernst van de ontsteking, het verwachte beloop en de respons op eerdere medicatie. Corticosteroïden worden toegepast voor remissie-inductie en immunosuppressiva als onderhoudsbehandeling. TNF-α-blokkers kunnen in beide fasen van de behandeling worden gebruikt.
Systemischwerkende corticosteroïden, bv. betamethason en predniso(lo)n, zijn effectiever dan het lokaalwerkende budesonide, maar veroorzaken meer bijwerkingen. Als bij milde tot matige ziekteactiviteit na twee tot vier weken lokale behandeling geen meetbare verbetering optreedt, wordt de behandeling veelal omgezet naar een systemische.
Bij de behandeling van colitis ulcerosa is de keuze van het geneesmiddel afhankelijk van de locatie, uitgebreidheid en ernst van de ontsteking, het verwachte beloop en de respons op eerdere medicatie. Corticosteroïden worden toegepast voor remissie-inductie en immunosuppressiva als onderhoudsbehandeling. Aminosalicylaten en TNF-α-blokkers kunnen in beide fasen van de behandeling worden gebruikt.
Systemischwerkende corticosteroïden zijn effectiever dan lokaalwerkende corticosteroïden, maar veroorzaken meer bijwerkingen.
Indicaties
- Rectale en rectosigmoïdale aandoeningen bij colitis ulcerosa en morbus Crohn.
Gerelateerde informatie
Doseringen
Colitis ulcerosa en M. Crohn:
Volwassenen:
1×/dag 1 klysma, gedurende 2–4 weken iedere avond voor het slapengaan. Bij onvoldoende respons de toediening staken, bij verbetering de therapie eventueel voortzetten. Bij een terugval kan de behandeling vaak met succes worden herhaald.
Klysma inbrengen in 1–2 minuten in zijligging met opgetrokken knieën; vervolgens 3–5 minuten op de buik liggen.
Bijwerkingen
Gemeld zijn: hypertensie, kaliumverlies, hartfalen bij daarvoor gevoelige patiënten. Osteonecrose, osteoporose, groeivertraging (bij kinderen), myopathie, collageenaandoening, (pees)breuk). Ulcus pepticum met kans op perforatie en bloeding, pancreatitis, oesofagitis, misselijkheid, opgezette buik, Oedeem, toegenomen eetlust. Huidatrofie, acne, ecchymose, erytheem, hyperhidrose. Gestoorde wondgenezing. Reactivatie van tuberculose, virale infectie, schimmelinfectie. Vertigo, hoofdpijn, convulsies, discusoedeem, benigne intracraniële hypertensie, verhoogde intracraniële druk (voornamelijk vlak na snelle onttrekking van corticosteroïden). Menstruatiestoornissen. Bijniersuppressie, bijnieratrofie, Cushing-syndroom, verminderde glucosetolerantie waardoor latente diabetes mellitus manifest kan worden, hyperglykemie, hirsutisme, verminderde glucosetolerantie. Cataract, glaucoom, wazig zicht. Psychotische stoornis, angst, prikkelbaarheid, stemmingsveranderingen, euforie, depressie, slapeloosheid. Anafylactische reactie, urticaria, allergische dermatitis. Negatieve stikstofbalans, verlaagd totaal eiwit, verlaagde lymfocytentelling, gewichtstoe– of afname.
Interacties
Toediening van een levend vaccin tijdens een chronische therapie met glucocorticoïden is gecontra-indiceerd vanwege meer kans op een gegeneraliseerde infectie. De antilichaamrespons op niet-levende vaccins kan verminderd zijn.
Het effect van corticosteroïden kan worden versterkt door itraconazol, ketoconazol, orale anticonceptiva.
Wees voorzichtig bij combinatie met een sterke CYP3A4-remmer (zoals ritonavir, cobicistat) omdat systemische effecten door een verminderd metabolisme van betamethason niet kunnen worden uitgesloten.
De werking van bloedglucoseverlagende middelen kan worden verminderd.
Het effect van vitamine K-antagonisten kan worden versterkt door hoge doses betamethason.
Combinatie met diuretica, amfotericine en theofylline kan de kans op hypokaliëmie verhogen.
Gelijktijdig gebruik met NSAID's leidt tot een additief ulcerogeen effect.
Corticosteroïden antagoneren de effecten van niet-depolariserende neuromusculaire blokkers.
Zwangerschap
Corticosteroïden passeren de placenta.
Teratogenese: Bij de mens, onvoldoende gegevens. Bij dieren zijn hoge doses corticosteroïden schadelijk gebleken.
Farmacologische effect: Bij langdurig gebruik van hoge doses aan het eind van de zwangerschap kan bijnierschorssuppressie bij de foetus niet worden uitgesloten.
Advies: Alleen op strikte indicatie gebruiken.
Lactatie
Overgang in moedermelk: onbekend, waarschijnlijk in geringe mate.
Advies: Kan rectaal volgens voorschrift worden toegepast, zeker bij kortdurend gebruik.
Contra-indicaties
- ulcus pepticum;
- acute infecties;
- tropische worminfecties;
- overgevoeligheid voor corticosteroïden.
Zie voor meer contra-indicaties de rubriek Interacties.
Waarschuwingen en voorzorgen
Lokale corticosteroïden kunnen in voldoende hoeveelheden worden geresorbeerd om systemische effecten te veroorzaken.
Corticosteroïden kunnen bepaalde symptomen van een infectie maskeren. Bij een huidtest kunnen huidreacties zijn onderdrukt.
Systemische infecties kunnen optreden als gevolg van een verminderde afweer. Bij latente tuberculose of bij een positieve tuberculinetest kan een reactivatie van de ziekte optreden.
Patiënten waarschuwen om blootstelling aan waterpokken of mazelen te voorkomen.
Bij stresssituaties is eventueel tijdelijke toediening van oraal hydrocortison nodig.
Diabetes mellitus, osteoporose, hypertensie, glaucoom, epilepsie kunnen verergeren.
Wees verder voorzichtig bij een actief of latent ulcus pepticum (vanwege verergering en maskering van symptomen van perforatie) en bij nierfalen, leverfalen, recente intestinale anastomose, niet-specifieke colitis ulcerosa (kans op dreigende perforatie), diverticulitis, myasthenia gravis, steroïd geïnduceerde myopathie, recent myocardinfarct (gevaar linkerventrikelruptuur), abcessen en pyogene infecties, voorgeschiedenis van emotionele instabiliteit of psychische stoornissen.
Bij hyperthyroïdie of cirrose is een verhoogde respons op corticosteroïden mogelijk.
Toediening niet abrupt staken na langdurige behandeling.
Overweeg verwijzing naar een oogarts bij ontwikkeling van visusstoornissen. Glaucoom, cataract en zeldzame ziekten als centrale sereuze chorioretinopathie zijn gemeld na systemisch en lokaal gebruik van corticosteroïden.
De conserveermiddelen in de klysma kunnen mogelijk (vertraagde) allergische reacties veroorzaken.
De veiligheid en werkzaamheid bij kinderen tot 18 jaar zijn niet vastgesteld.
Overdosering
Zie voor symptomen en behandeling de monografie op vergiftigingen.info.
Eigenschappen
Glucocorticoïd met een lokaal ontstekingsremmend effect.
Kinetische gegevens
| Resorptie | mogelijk in voldoende hoeveelheden om systemische effecten te veroorzaken. |
Uitleg afkortingen
| F | biologische beschikbaarheid (fractie van de dosis die in de systemische circulatie verschijnt) |
| T max | tijdsduur tot maximale bloedspiegel na toediening |
| V d | verdelingsvolume (fictief volume waarin een geneesmiddel zich verdeelt over het lichaam) |
| T 1/2 | plasmahalfwaardetijd (tijd die nodig is om een bepaalde plasmaconcentratie te halveren) |
| T 1/2el | plasmahalfwaardetijd in de eliminatiefase, terminale halfwaardetijd |
Groepsinformatie
betamethason (bij darmontsteking) hoort bij de groep corticosteroïden, maag-darmkanaal.