Samenstelling
Zie voor hulpstoffen de productinformatie van CBG/EMA of raadpleeg een apotheker.
Pyridoxine tablet XGVS OTC Diverse fabrikanten
- Toedieningsvorm
- Tablet
- Sterkte
- 20 mg, 50 mg, 100 mg
Pyridoxine injectievloeistof (hydrochloride) Diverse fabrikanten
- Toedieningsvorm
- Injectievloeistof
- Sterkte
- 50 mg/ml
- Verpakkingsvorm
- ampul 1 ml
Uitleg symbolen
Samenstelling
Zie voor hulpstoffen de productinformatie van CBG/EMA of raadpleeg een apotheker.
Thiamine injectie (hydrochloride) Diverse fabrikanten
- Toedieningsvorm
- Injectievloeistof
- Sterkte
- 100 mg/ml
- Verpakkingsvorm
- ampul 1 ml
Thiamine tablet XGVS OTC Diverse fabrikanten
- Toedieningsvorm
- Tablet
- Sterkte
- 25 mg, 50 mg, 100 mg
Uitleg symbolen
Advies
Voor pyridoxine is geen advies vastgesteld over de plaats in de medicamenteuze behandeling.
Advies
Thiamine kan bij vitamine B1-deficiëntie worden voorgeschreven. Volgens de NVvP-richtlijn 'Stoornissen in het gebruik van alcohol (2023)' wordt het intraveneus gebruik van thiamine-injecties alleen aanbevolen bij een verdenking op een Wernicke encefalopathie. Intramusculaire injectie komt eveneens in aanmerking bij een verhoogd risico op een Wernicke encefalopathie óf kortstondig indien orale medicatie niet mogelijk is als behandeling of profylaxe van een thiamine-deficiëntie bij problematisch alcoholgebruik.
Geef bij langdurig problematisch alcoholgebruik thiaminesuppletie. Behandel matige tot ernstige alcoholonthoudingsverschijnselen met een benzodiazepine, bij voorkeur met lorazepam (offlabel). Terugvalpreventie bestaat uit psychosociale begeleiding, eventueel medicamenteus ondersteund met acamprosaat, disulfiram (voorkeur), of naltrexon bij het doel alcoholabstinentie, of nalmefeen of naltrexon bij het doel minder drinken.
Behandel een acute alcoholintoxicatie volgens het ziekenhuisprotocol.
Indicaties
- Pyridoxinedeficiëntie, bv. bij:
- chronische isoniazide-toediening;
- zwangerschap;
- gebruik van orale anticonceptiva.
- Klinische symptomen van vit. B6-tekort zoals:
- seborroïsche huidafwijkingen;
- glossitis;
- stomatitis;
- hypochrome anemie;
- perifere neuropathie.
- Pyridoxine-afhankelijke syndromen zoals:
- sideroblastaire anemie;
- bepaalde vormen van convulsies bij kinderen (pyridoxine afhankelijke epilepsie);
- stofwisselingsstoornissen zoals homocystinurie en cystathionurie.
Indicaties
- Thiaminedeficiëntie of preventie ervan, zoals bij chronisch alcoholisme;
- Bij aandoeningen die het gevolg zijn van thiamine-deficiëntie zoals
- Offlabel: toegenomen risico op een Wernicke-encefalopathie;
- Offlabel: verdenking op een Wernicke-encefalopathie.
- Offlabel: na metabole chirurgie.
Gerelateerde informatie
Doseringen
Pyridoxinedeficiëntie
Pyridoxine-afhankelijke syndromen
Toediening: Houd bij het berekenen van de dagelijkse ingenomen dosis vitamine B6 rekening met het mogelijk gebruik van vrij verkrijgbare vitaminepreparaten.
Doseringen
Thiamine-deficiëntie
Offlabel: Verhoogd risico op een Wernicke-encefalopathie
Offlabel: Verdenking op een Wernicke-encefalopathie
Offlabel: Verdenking na metabole chirurgie
Toediening
- De tabletten geruime tijd na de maaltijd, met water innemen;
- Bij voorkeur thiamine alleen intraveneus toedienen in zeer ernstige gevallen (bv. een toegenomen kans op, óf symptomen van, het syndroom van Wernicke) en óók in situaties waar orale én i.m.-toediening niet mogelijk of wenselijk is; per infusie zeer langzaam toedienen (500 mg in 30 min).
Bijwerkingen
Zelden (0,01-0,1%): allergische reacties, jeuk, huiduitslag en roodheid van de huid.
Verder zijn gemeld: perifere sensorische en sensomotorische neuropathie.
Bijwerkingen
Zelden (0,01-0,1%): anafylactische shock na intraveneuze toediening. Overgevoeligheidsreacties, de kans hierop neemt toe na herhaalde i.v.-toediening.
Interacties
Isoniazide en penicillamine antagoneren de werking van pyridoxine.
Hoge oestrogeenspiegels, bijvoorbeeld door orale anticonceptiva of zwangerschap, kunnen het pyridoxine-afhankelijke tryptofaanmetabolisme veranderen, waardoor het effect van pyridoxine afneemt.
Serumspiegels van fenytoïne en fenobarbital kunnen worden verlaagd bij gelijktijdige toediening van pyridoxine.
Pyridoxine kan reeds in kleine doses de perifere omzetting van levodopa versnellen, waardoor de dopaminerge werking van levodopa wordt geantagoneerd; het antagonisme wordt opgeheven door combinatie van levodopa met een decarboxylaseremmer.
Zwangerschap
Teratogenese: In normale doses geen aanwijzingen voor schadelijkheid.
Farmacologisch effect: Hoge doses kunnen bij de pasgeborene convulsies veroorzaken en bij de moeder neuropathie.
Advies: Kan volgens het voorschrift worden gebruikt. Als veilige bovengrens bij langdurig gebruik is 25 mg/dag vastgesteld (in verband met het mogelijk ontstaan van neuropathie bij de moeder).
Zwangerschap
Thiamine passeert de placenta.
Advies: Kan (voor zover bekend zonder gevaar) volgens voorschrift worden gebruikt.
Lactatie
Overgang in de moedermelk: Ja, gemakkelijk.
Farmacologisch effect: nadelige effecten op de zuigeling zijn niet gemeld.
Advies: Kan worden gebruikt, maar doseringen van meer dan 25 mg worden ontraden.
Lactatie
Overgang in moedermelk: Ja.
Advies: Kan (voor zover bekend zonder gevaar) volgens voorschrift worden gebruikt.
Contra-indicaties
Er zijn geen contra-indicaties bekend.
Contra-indicaties
- parenterale toediening: indien al eens overgevoeligheidsreacties zijn opgetreden bij parenterale toediening.
Waarschuwingen en voorzorgen
Bij ernstige absorptiestoornissen, als inleiding op de behandeling van ernstige deficiëntieverschijnselen en bij zwangerschapsbraken kan het parenteraal toedienen van pyridoxine noodzakelijk zijn.
Bij langdurig gebruik en/of hoge doseringen kunnen ernstige sensorische en sensomotorische perifere polyneuropathie optreden.
Bij plotseling staken van chronisch gebruik van 200 mg pyridoxine of meer per dag kunnen symptomen van afhankelijkheid optreden.
Waarschuwingen en voorzorgen
Anafylactische shock na i.v.-toediening kán voorkomen.
Overdosering
Symptomen
Dagelijkse doseringen zoals 500 mg of meer gedurende 2 maanden of langer kunnen ernstige perifere neuropathie veroorzaken.
Voor meer informatie over een vergiftiging met pyridoxine zie de stofmonografie vitamine B6 via Nationaal Vergiftigingen Informatie Centrum (zoek op pyridoxine).
Overdosering
Symptomen
in het algemeen zal een overdosering niet tot intoxicatie leiden.
Zie voor meer informatie de monografie op vergiftigingen.info.
Eigenschappen
Vitamine B6 wordt in het lichaam gefosforyleerd tot in hoofdzaak pyridoxalfosfaat, dat als co-enzym vooral betrokken is bij het metabolisme van aminozuren. Pyridoxalfosfaat is tevens belangrijk voor de synthese van verschillende aminen (bv. GABA) die in het centrale zenuwstelsel de rol van neurotransmitter vervullen en voor de vorming van hemoglobine.
Kinetische gegevens
| Resorptie | goed en snel via passieve diffusie in het proximale deel van de dunne darm. |
| Overig | de lichaamsreserve bevindt zich vooral in spierweefsel. |
| Metabolisering | in pyridoxalfosfaat en in mindere mate pyridoxaminefosfaat. |
| Eliminatie | vnl. met de urine. |
| T 1/2el | oraal circa 10 dagen. |
Uitleg afkortingen
Eigenschappen
Wateroplosbare vitamine. Thiamine (vitamine B1) is in de vorm van thiamine-pyrofosfaat een belangrijk co-enzym in de energieproductie en synthese van lipiden en acetylcholine (vet- en koolhydraatstofwisseling).
Bij een thiamine-tekort ontstaat tachycardie in rust, zwakte, afgenomen diepe peesreflexen en soms sensorische neuropathie. Een ernstige deficiëntie kan leiden tot beriberi en neuropsychiatrische aandoeningen zoals een Wernicke-encefalopathie of het syndroom van Korsakov. Een langer bestaande deficiëntie kan zich uiten als hartfalen met oedemen (natte beriberi) of sensomotorische neuropathie (droge beriberi).
Kinetische gegevens
| Resorptie | na kleine doses snel, in duodenum en jejunum; echter is er een beperkte opnamecapaciteit per dosering (4–8 mg), waardoor het bij deficiëntie noodzakelijk is meerdere malen per dag te doseren. Bij malabsorptie, cirrose en bij alcoholici is er verminderde absorptie. Voedsel vertraagt de absorptie, maar beïnvloedt de mate van absorptie niet. |
| Overig | thiamine wordt goed verdeeld over het lichaam, de totale voorraad (25–30 mg) is geheel gebonden aan enzymen en bevindt zich vooral in hart, hersenen, lever, nieren en skeletspieren. |
| Overig | bij een lage plasmaconcentratie passeert thiamine de bloed-hersenbarrière door een actief verzadigbaar proces, bij hoge plasmaconcentratie door passieve diffusie. |
| Metabolisering | fosforylering in de lever, nieren en darmmucosa tot het biologisch actieve thiaminepyrofosfaat. |
| Eliminatie | via de urine, voornamelijk als metabolieten, bij hoge dosis ook onveranderd. |
| T 1/2el | bij orale toediening ca. 2,5 uur. |
Uitleg afkortingen
Groepsinformatie
pyridoxine hoort bij de groep vitamine B-groep.
Groepsinformatie
thiamine hoort bij de groep vitamine B-groep.