tigecycline
Samenstelling
Zie voor hulpstoffen de productinformatie van CBG/EMA of raadpleeg een apotheker.
Tygacil XGVS Pfizer bv
- Toedieningsvorm
- Poeder voor oplossing voor infusie
- Sterkte
- 50 mg
- Verpakkingsvorm
- flacon 5 ml
Bevat na reconstitutie 10 mg/ml tigecycline.
Uitleg symbolen
| XGVS | Dit geneesmiddel is niet opgenomen in het geneesmiddelen vergoedings systeem (GVS). |
| OTC | 'Over the counter', dit geneesmiddel is een zelfzorgmiddel. |
| Bijlage 2 | Aan de vergoeding van dit geneesmiddel zijn bepaalde voorwaarden verbonden, die zijn vermeld op bijlage 2 van de Regeling zorgverzekering. |
| Aanvullende monitoring | Dit geneesmiddel is onderworpen aan aanvullende monitoring. Extra aandacht wordt gevraagd voor onverwachte bijwerkingen. Meldt u dit via het meldformulier van het Lareb. |
Advies
Tigecycline komt pas voor behandeling van bacteriële huidinfecties in aanmerking op basis van onderzoek naar de aard en de gevoeligheid van de verwekker; dit onderzoek is noodzakelijk bij onvoldoende effect van de middelen die geadviseerd worden voor de initiële empirische behandeling (zie hiervoor de link).
Voor tigecycline is geen advies vastgesteld over de plaats in de behandeling van gecompliceerde intra-abdominale infecties.
Indicaties
Behandeling van volwassenen en kinderen van 8 jaar en ouder met:
- gecompliceerde infecties van huid en weke delen (cSSTI), uitgezonderd diabetische voetinfecties;
- gecompliceerde intra-abdominale infecties (cIAI).
Tigecycline alleen gebruiken als alternatieven niet geschikt zijn.
Gerelateerde informatie
Doseringen
Gecompliceerde infecties
Volwassenen en kinderen vanaf 12 jaar
I.v. begindosis 100 mg; gevolgd door 50 mg elke 12 uur gedurende 5–14 dagen. Het infuus gedurende 30–60 minuten toedienen.
Kinderen van 12 tot 18 jaar
I.v. 50 mg elke 12 uur gedurende 5–14 dagen. Let op: in verband met een relatief hogere plasmaspiegel het infuus bij kinderen gedurende 60 minuten toedienen.
Kinderen ≥ 8 jaar tot 12 jaar
I.v. 1,2 mg/kg lichaamsgewicht elke 12 uur, max. 50 mg elke 12 uur, gedurende 5–14 dagen. Let op: in verband met een relatief hogere plasmaspiegel het infuus bij kinderen gedurende 60 minuten toedienen.
Behandelduur: afhankelijk van de ernst en plaats van de infectie en de klinische respons van de patiënt, binnen het gegeven bereik van 5–14 dagen.
Ernstige leverfunctiestoornis (Child-Pughscore 10–15): de dosis bij zowel volwassenen als kinderen met 50% verminderen. Voor volwassenen betekent dit: een i.v. begindosis van 100 mg, gevolgd door 25 mg elke 12 uur.
Bijwerkingen
Zeer vaak (> 10%): misselijkheid (bij tot 38% van de volwassen patiënten), braken (bij ca. 20%), diarree.
Vaak (1-10%): hoofdpijn, duizeligheid. Buikpijn, dyspepsie, anorexie. Abces, infecties, pneumonie, sepsis, septische shock. Verstoorde wondgenezing. Jeuk, huiduitslag. Flebitis. Verlengde geactiveerde partiële tromboplastinetijd (APTT) en protrombinetijd (PT). Verhoogd: ASAT/ALAT, amylase, ureum, bilirubine. Hypoglykemie, hypoproteïnemie.
Soms (0,1-1%): geelzucht, leverschade, meestal cholestatisch. Acute pancreatitis. Tromboflebitis. Reacties op de infusieplaats zoals ontsteking, pijn, oedeem en flebitis. Verhoogde INR-waarde. Trombocytopenie.
Zelden (0,01-0,1%): hypofibrinogenemie.
Verder zijn gemeld: anafylaxie/anafylactoïde reactie, ernstige huidreacties zoals Stevens-Johnsonsyndroom. Superinfectie, pseudomembraneuze colitis. Leverinsufficiëntie. Andere bijwerkingen gezien bij tetracyclinen zoals fotosensibilisatie, pseudotumor cerebri, anti-anabole werking met uremie, acidose en hyperfosfatemie.
Bij kinderen komen de volgende bijwerkingen vaker voor: misselijkheid (bij ca. 48%), braken (ca. 47%) en stijging serumlipasewaarde (bij ca. 7%).
Interacties
Vermijd toediening vlak vóór, tijdens of na een kuur met (orale) retinoïden, omdat er meer kans is op verhoogde intracraniële druk.
De werking van vitamine K-antagonisten kan worden versterkt.
Tigecycline is een substraat voor Pgp; mogelijk vergroten sterke Pgp–remmers (zoals ciclosporine, ketoconazol, erytromycine, claritromycine, verapamil en amiodaron) de blootstelling aan tigecycline en verlagen sterke Pgp–inductoren (zoals rifampicine) deze.
Combinatie met calcineurine-remmers zoals ciclosporine of tacrolimus kan leiden tot een toename van de serumdalconcentraties van deze middelen. Controleer daarom de serumconcentraties van deze middelen tijdens de behandeling met tigecycline, om geneesmiddeltoxiciteit te voorkomen.
Zwangerschap
Tigecycline passeert de placenta.
Teratogenese: Bij de mens, onvoldoende gegevens. Bij dieren aanwijzingen voor schadelijkheid (verminderd foetaal gewicht, vertraging in ossificatie).
Farmacologisch effect: Oto- en/of nefrotoxiciteit bij de vrucht kan optreden. Zoals voor tetracycline-klasse antibiotica bekend is, kan tigecycline permanente schade aan de tanden veroorzaken (irreversibele tandverkleuring, hypoplasie van het tandglazuur) en botontwikkeling vertragen in foetussen vanaf week 16 van de zwangerschap. Er is meer kans op hepatotoxische werking bij de moeder bij hoge doseringen, vooral bij gebruik tijdens de tweede helft van de zwangerschap.
Advies: Alleen op strikte indicatie gebruiken. Gebruik vanaf week 16 van de zwangerschap ontraden.
Vruchtbaarheid: Effecten bij de mens niet onderzocht. Bij dieren heeft tigecycline in supratherapeutische doseringen geen nadelige effecten op de ovaria, vruchtbaarheid of het vermogen tot voortplanting.
Lactatie
Overgang in de moedermelk: Tetracyclinen gaan in kleine hoeveelheden over in de moedermelk (concentratie veel lager dan in plasma bij moeder).
Farmacologisch effect: Een deel van de tigecycline zal door het in de moedermelk aanwezige calcium worden geïnactiveerd. Daarnaast heeft tigecycline een beperkte orale biologische beschikbaarheid. Tetracyclinen zijn voor zover bekend niet in het serum van zuigelingen aangetoond, effecten op hen zijn nooit gemeld.
Advies: Weeg het risico van het gebruik van dit geneesmiddel in combinatie met het geven van borstvoeding af.
Contra-indicaties
- Overgevoeligheid voor tetracyclinen.
Waarschuwingen en voorzorgen
Tijdens klinische onderzoeken is een hogere vroegtijdige mortaliteit waargenomen onder met tigecycline behandelde patiënten ten opzichte van de vergelijkende behandeling. Het ontstaan van een superinfectie, in het bijzonder nosocomiale pneumonie, wordt in verband gebracht met een slechtere uitkomst. Ook sepsis en septische shock komen vaker voor. Verstoorde wondgenezing kan een uiting zijn van een zich ontwikkelende superinfectie. Als zich na het begin van de behandeling een superinfectie ontwikkelt (een andere infectiehaard), overweeg dan een andere (antibacteriële) behandeling.
Bij gecompliceerde infecties van huid en weke delen is er geen ervaring met tigecycline bij de behandeling van patiënten met ernstige onderliggende aandoeningen zoals immuungecompromitteerden, zwerende decubitusinfecties, necrotiserende fasciitis. Er is weinig ervaring met het gebruik bij patiënten met gelijktijdig voorkomende bacteriëmie en met comorbiditeiten zoals diabetes, perifere vasculaire aandoeningen, HIV-infectie en intraveneus drugsgebruik.
Bij gecompliceerde intra-abdominale infecties is er weinig ervaring bij:
- patiënten met chirurgisch duidelijke, meervoudige intra-abdominale abcessen;
- patiënten met een APACHE-II-score > 15;
- bacteriëmie;
- immuungecompromitteerden.
Overweeg antimicrobiële combinatietherapie bij gecompliceerde intra-abdominale infecties bij beginnende sepsis of shock en bij intra-abdominale infecties die secundair zijn aan een klinisch manifeste intestinale perforatie.
Wees bedacht op leverinsufficiëntie, patiënten die cholestase vertonen nauwkeurig controleren omdat dit een effect kan hebben op de eliminatie van tigecycline. Bovendien kan leverinsufficiëntie veroorzaakt door tigecycline fataal verlopen.
Controleer vóór aanvang van en regelmatig tijdens de behandeling coagulatieparameters als de protrombinetijd (PT), fibrinogeen en andere coagulatieparameters, omdat tigecycline zowel de PT als geactiveerde partiële tromboplastinetijd (APTT) kan verlengen. Bovendien is melding gemaakt van hypofibrinogenemie. Wees in het bijzonder voorzichtig bij ernstig zieke patiënten en wanneer ook anticoagulantia gebruikt worden (m.n. vitamine K-antagonisten).
Bij optreden van ernstige diarree de diagnose pseudomembraneuze colitis overwegen; in dat geval gebruik staken.
Bij ontwikkeling van pancreatitis staken van de behandeling overwegen.
Verkleuring tanden en botten: Bij dierexperimentele studies is botverkleuring waargenomen bij tigecycline-gebruik. Er kan bij de mens door afzetting in groeiend tandweefsel permanente verkleuring van gebitselementen optreden.
Wees bij kinderen en alert op de ontwikkeling van dehydratie; misselijkheid en braken komen bij hen veel voor bij gebruik van tigecycline. Controleer bij deze leeftijdsgroep ook vóór de start van de behandeling en regelmatig tijdens de behandeling de leverfunctie, amylase, lipase en hematologische parameters (waaronder coagulatieparameters). De behandeling bij kinderen staken als zich een pancreatitis ontwikkelt.
Onvoldoende onderzocht: Bij kinderen van 8 jaar en ouder is weinig klinische ervaring met het gebruik van tigecycline. Beperk het gebruik tot die situaties waarin (net als voor volwassenen) geen alternatieve antibacteriële behandeling meer beschikbaar is. Bij kinderen < 8 jaar niet toedienen vanwege onvoldoende gegevens over de veiligheid en de werkzaamheid én vanwege permanente verkleuring van de tanden.
Overdosering
Symptomen
Bij dosering tot 300 mg bij gezonde vrijwilligers kwamen misselijkheid en braken vaker voor dan bij de normale dosering.
Neem voor meer informatie over een vergiftiging met tigecycline contact op met het Nationaal Vergiftigingen Informatie Centrum.
Eigenschappen
Glycylcycline-antibioticum met een bacteriostatische werking. Glycylcycline-klasse antibiotica zijn structureel vergelijkbaar met tetracycline-klasse antibiotica. Tigecycline remt de eiwittranslatie in bacteriën door te binden aan de 30S ribosomale sub-eenheid en door het binnendringen van amino-acyl tRNA-moleculen op de A-plaats van het ribosoom te blokkeren. Dit voorkomt de incorporatie van aminozuurresiduen in langer wordende peptideketens.
Gewoonlijk gevoelig zijn:
- Gram-positieve aeroben: Enterococcus spp., Staphylococcus aureus, Staphylococcus epidermidis, Staphylococcus haemolyticus, Streptococcus agalactiae, Streptococcus anginosus-groep, Streptococcus pyogenes en streptokokken uit de Viridans-groep.
- Gram-negatieve aeroben: Citrobacter freundii, Citrobacter koseri en Escherichia coli
- Anaeroben: Clostridium perfringens, Peptostreptococcus spp. en Prevotella spp.
Een verworven resistentie kan een probleem zijn bij:
- Gram-negatieve aeroben: Acinetobacter baumannii, Burkholderia cepacia, Enterobacter cloacae, Klebsiella aerogenes, Klebsiella oxytoca, Klebsiella pneumoniae en Stenotrophomonas maltophilia.
- Anaeroben: Bacteroides fragilis-groep.
Inherent resistent zijn:
- Gram-negatieve aeroben: Morganella morganii, Proteus spp., Providencia spp., Pseudomonas aeruginosa en Serratia marcescens.
Kinetische gegevens
| V d | 7–9 l/kg. |
| Overig | Er is goede verspreiding van tigecycline over de weefsels, vooral in het beenmerg, de speekselklieren, schildklier, milt en nieren. |
| Metabolisering | tot 20% in de lever. |
| Eliminatie | voornamelijk onveranderd met de feces (60%) en met de urine (30%). Hemodialyse en peritoneale dialyse zijn niet effectief in het elimineren van tigecycline. |
| T 1/2el | 42 uur (met hoge interindividuele variabiliteit), verlengd met 20–40% bij respectievelijk matige en ernstige leverfunctiestoornis. |
Uitleg afkortingen
| F | biologische beschikbaarheid (fractie van de dosis die in de systemische circulatie verschijnt) |
| T max | tijdsduur tot maximale bloedspiegel na toediening |
| V d | verdelingsvolume (fictief volume waarin een geneesmiddel zich verdeelt over het lichaam) |
| T 1/2 | plasmahalfwaardetijd (tijd die nodig is om een bepaalde plasmaconcentratie te halveren) |
| T 1/2el | plasmahalfwaardetijd in de eliminatiefase, terminale halfwaardetijd |
Groepsinformatie
tigecycline hoort bij de groep tetracyclinen.