vildagliptine
Samenstelling
Zie voor hulpstoffen de productinformatie van CBG/EMA of raadpleeg een apotheker.
Galvus
Bijlage 2
Novartis Pharma bv
- Toedieningsvorm
- Tablet
- Sterkte
- 50 mg
Jalra
Bijlage 2
Novartis Pharma bv
- Toedieningsvorm
- Tablet
- Sterkte
- 50 mg
Vildagliptine
Bijlage 2
Diverse fabrikanten
- Toedieningsvorm
- Tablet
- Sterkte
- 50 mg
Uitleg symbolen
| XGVS | Dit geneesmiddel is niet opgenomen in het geneesmiddelen vergoedings systeem (GVS). |
| OTC | 'Over the counter', dit geneesmiddel is een zelfzorgmiddel. |
| Bijlage 2 | Aan de vergoeding van dit geneesmiddel zijn bepaalde voorwaarden verbonden, die zijn vermeld op bijlage 2 van de Regeling zorgverzekering. |
| Aanvullende monitoring | Dit geneesmiddel is onderworpen aan aanvullende monitoring. Extra aandacht wordt gevraagd voor onverwachte bijwerkingen. Meldt u dit via het meldformulier van het Lareb. |
Advies
Bij de behandeling van diabetes mellitus type 2 komt bloedglucoseverlagende medicatie in aanmerking, indien geen goede bloedglucoseregulatie wordt bereikt met het aanpassen van de leefstijl.
Bij diabetes type 2 zonder zeer hoog risico op hart- en vaatziekten (zonder voorgeschiedenis van HVZ, hartfalen of chronische nierschade) is metformine eerste keus bij de medicamenteuze behandeling. Voeg bij onvoldoende resultaat gliclazide toe, of eventueel een GLP1-agonist bij een BMI ≥ 30 kg/m2 of een SGLT2-remmer bij ≥ 4 cardiovasculaire risicofactoren. Vanaf de volgende stap is de keuze voor medicatie afhankelijk van de gewenste HbA1c-daling en van kenmerken en voorkeuren van de patiënt (opties zijn een DPP4-remmer, gliclazide, GLP1-agonist, (middel)langwerkende insuline of SGLT2-remmer).
Bij diabetes type 2 met een zeer hoog risico op hart- en vaatziekten (blijkend uit een voorgeschiedenis van HVZ of hartfalen, en/of chronische nierschade met bijkomend matig tot sterk verhoogd cardiovasculair risico) is het advies te starten met een SGLT2-remmer of bij een contra-indicatie voor een SGLT2-remmer, een GLP1-agonist. Voeg bij onvoldoende resultaat eerst metformine toe en vervolgens een GLP1-agonist als deze nog niet wordt gebruikt.
Aan de vergoeding van vildagliptine zijn voorwaarden verbonden, zie Regeling zorgverzekering, bijlage 2.
Indicaties
Diabetes mellitus type 2 bij volwassenen, als aanvulling op dieet en lichaamsbeweging, om de glykemische controle te verbeteren:
- als monotherapie indien metformine niet geschikt is vanwege contra-indicatie of intolerantie;
- in combinatie met andere bloedglucoseverlagende middelen, waaronder insuline, wanneer deze onvoldoende glykemische controle geven.
Gerelateerde informatie
Doseringen
Diabetes mellitus type 2
Volwassenen (incl. ouderen)
Bij gebruik als monotherapie, in combinatie met metformine òf pioglitazon, in combinatie met metformine én een sulfonylureumderivaat, in combinatie met insuline (met of zonder metformine): 50 mg 2×/dag (’s ochtends en ’s avonds). In combinatie met een sulfonylureumderivaat: 50 mg 1×/dag (’s ochtends); daarnaast kan een lagere dosis van het sulfonylureumderivaat worden overwogen om de kans op hypoglykemie te verminderen. De maximale dosering van vildagliptine is 100 mg/dag.
Bij matig of ernstig verminderde nierfunctie (creatinineklaring < 50 ml/min) of bij eindstadium nierziekte (ESRD): 50 mg 1×/dag.
Volgens de fabrikant bij verminderde leverfunctie, waaronder een ALAT of ASAT > 3× de ULN, de behandeling niet starten. Zie voor het advies van Stichting Health Base bij levercirrose de webpagina DPP4-remmers op geneesmiddelenbijlevercirrose.nl.
Een vergeten dosis innemen zodra eraan wordt gedacht; echter geen dubbele dosis op hetzelfde tijdstip innemen.
Bijwerkingen
Zeer vaak (> 10 %): nasofaryngitis.
Vaak (1-10%): ontsteking bovenste luchtwegen. Duizeligheid, hoofdpijn, tremor. Wazig zicht. Misselijkheid, braken, gastro-oesofageale reflux, buikpijn, diarree, obstipatie. Hyperhidrose, huiduitslag, jeuk, dermatitis. Gewrichtspijn, spierpijn. Asthenie, perifeer oedeem.
Soms (0,1-1%): hypoglykemie. Flatulentie. Urticaria. Erectiestoornis. Vermoeidheid, koude rillingen, gewichtstoename. Abnormale leverfunctietest.
Zelden (0,01-0,1%): acute pancreatitis.
Verder zijn gemeld: hepatitis. Exfoliatieve en bulleuze huidlaesies, waaronder bulleus pemfigoïd; cutane vasculitis. Angio-oedeem (met name in combinatie met een ACE-remmer).
Interacties
Bij gelijktijdig gebruik van een ACE-remmer is er meer kans op angio-oedeem.
Zwangerschap
Teratogenese: Bij de mens, onvoldoende gegevens. Bij dieren bij hoge doses of toxische doses aanwijzingen voor schadelijkheid.
Advies: Gebruik ontraden.
Lactatie
Overgang in de moedermelk: Onbekend bij de mens. Ja, bij dieren.
Advies: Het gebruik van dit geneesmiddel of het geven van borstvoeding ontraden.
Contra-indicaties
- Er zijn van dit middel geen klinisch relevante contra-indicaties bekend.
Waarschuwingen en voorzorgen
Vóór start van en tijdens behandeling (met een interval van 3 mnd. gedurende het eerste jaar en periodiek daarna) de leverfunctie controleren, omdat bij gebruik een, in het algemeen asymptomatische, toename van de transaminasen is waargenomen. Bij verminderde leverfunctie, waaronder een ALAT of ASAT > 3× de ULN, de behandeling niet starten. Bij een verhoging van de transaminasespiegels een tweede test uitvoeren om het resultaat te bevestigen en daarna regelmatig herhalen totdat de waarden weer normaal zijn. Bij een aanhoudende verhoging van ALAT of ASAT van 3× de ULN en bij symptomen van gestoorde leverfunctie (bv. geelzucht) de behandeling staken en niet hervatten.
Tijdens de behandeling controleren op huidaandoeningen zoals blaasvorming of ulceraties (in lijn met de standaard diabeteszorg).
Wees voorzichtig bij een voorgeschiedenis van acute pancreatitis. Bij vermoeden van het ontstaan van een pancreatitis (met als kenmerkend symptoom aanhoudende, ernstige buikpijn) de behandeling met vildagliptine staken. Bij bevestiging van de diagnose acute pancreatitis, de behandeling niet opnieuw starten.
Gebruik bij ernstig hartfalen (NYHA-klasse IV) ontraden in verband met het gebrek aan klinische gegevens. Er is weinig ervaring met het gebruik bij hartfalen NYHA-klasse III. Wees voorzichtig bij patiënten met eindstadium nierziekte (ESRD) die hemodialyse ondergaan wegens onvoldoende ervaring.
De veiligheid en werkzaamheid van vildagliptine als drievoudige orale combinatietherapie met metformine en pioglitazon is niet vastgesteld. De veiligheid en werkzaamheid bij kinderen < 18 jaar is niet vastgesteld.
Overdosering
Symptomen
Bij een dosis van 400 mg of meer is spierpijn, lichte paresthesie, koorts en oedeem beschreven.
Zie voor meer informatie over de symptomen en behandeling de monografie orale bloedglucoseverlagende middelen op toxicologie.org/monografie/orale bloedglucoseverlagende middelen.
Eigenschappen
Selectieve remmer van dipeptidylpeptidase 4 (DPP-4). Voorkomt hydrolyse van incretinehormonen door het enzym DPP-4. Hierdoor stijgen de plasmaconcentraties van de actieve vorm van GLP-1 (glucagon-like-peptide-1) en GIP (glucose-afhankelijke insulinotrope polypeptide). Door deze toename van GLP-1 en GIP wordt de insulineafgifte verhoogd en de glucagonconcentraties verlaagd op glucoseafhankelijke wijze. Dit leidt bij diabetes mellitus type 2 tot een lager HbA1c-gehalte en lagere nuchtere en postprandiale glucosewaarden.
Kinetische gegevens
| F | 85%. |
| T max | 1,7 uur, bij gelijktijdig gebruik van voedsel 2,5 uur, zonder verandering van de AUC. |
| V d | ca. 1 l/kg. |
| Metabolisering | ca. 69%, mogelijk door hydrolyse door de nier in vnl. inactieve metabolieten. |
| Eliminatie | ca. 85% via de urine (23% onveranderd). |
| T 1/2el | ca. 3 uur. |
| Overig | De belangrijkste hydrolysemetaboliet (LAY 151) kan door hemodialyse worden verwijderd. |
Uitleg afkortingen
| F | biologische beschikbaarheid (fractie van de dosis die in de systemische circulatie verschijnt) |
| T max | tijdsduur tot maximale bloedspiegel na toediening |
| V d | verdelingsvolume (fictief volume waarin een geneesmiddel zich verdeelt over het lichaam) |
| T 1/2 | plasmahalfwaardetijd (tijd die nodig is om een bepaalde plasmaconcentratie te halveren) |
| T 1/2el | plasmahalfwaardetijd in de eliminatiefase, terminale halfwaardetijd |
Groepsinformatie
vildagliptine hoort bij de groep DPP4-remmers.