Farmacotherapeutisch Kompas

U bevindt zich hier:

Farmacotherapeutisch Kompas Geneesmiddelen
Wis invoer

Uitbreiden…

Open/sluiten

Welke geneesmiddelen wilt u aan de vergelijking toevoegen?

cyanocobalamine (vitamine B12)

vitamine b-groep B03BA01

Sluiten

foliumzuur

vitamine b-groep B03BB01

Sluiten

Samenstelling

Zie voor hulpstoffen de productinformatie van CBG/EMA of raadpleeg een apotheker.

Cyanocobalamine XGVS OTC Doorgeleverde bereiding

Toedieningsvorm
Tablet
Sterkte
1 mg

Uitleg symbolen

XGVS Dit geneesmiddel is niet opgenomen in het geneesmiddelen vergoedings systeem (GVS).
OTC 'Over the counter', dit geneesmiddel is een zelfzorgmiddel.
Bijlage 2 Aan de vergoeding van dit geneesmiddel zijn bepaalde voorwaarden verbonden, die zijn vermeld op bijlage 2 van de Regeling zorgverzekering.
Aanvullende monitoring Dit geneesmiddel is onderworpen aan aanvullende monitoring. Extra aandacht wordt gevraagd voor onverwachte bijwerkingen. Meldt u dit via het meldformulier van het Lareb.

Samenstelling

Zie voor hulpstoffen de productinformatie van CBG/EMA of raadpleeg een apotheker.

Foliumzuur tablet 0,5 mg XGVS OTC Diverse fabrikanten

Toedieningsvorm
Tablet
Sterkte
0,5 mg

Foliumzuur tablet 5 mg Diverse fabrikanten

Toedieningsvorm
Tablet
Sterkte
5 mg

Uitleg symbolen

XGVS Dit geneesmiddel is niet opgenomen in het geneesmiddelen vergoedings systeem (GVS).
OTC 'Over the counter', dit geneesmiddel is een zelfzorgmiddel.
Bijlage 2 Aan de vergoeding van dit geneesmiddel zijn bepaalde voorwaarden verbonden, die zijn vermeld op bijlage 2 van de Regeling zorgverzekering.
Aanvullende monitoring Dit geneesmiddel is onderworpen aan aanvullende monitoring. Extra aandacht wordt gevraagd voor onverwachte bijwerkingen. Meldt u dit via het meldformulier van het Lareb.

Advies

Bij anemie op basis van vitamine B12-deficiëntie is oraal vitamine B12 in de vorm van cyanocobalamine eerste keus. Bij onvoldoende effect dan wel niet verdragen, of bij ernstige anemie komt parenterale toediening van hydroxocobalamine in aanmerking.

Advies

Bij anemie op basis van foliumzuurdeficiëntie is foliumzuur eerste keus.

Voor vrouwen met een zwangerschapswens is voldoende foliumzuurinname van belang; dit kan worden bereikt via de voeding of met foliumzuursuppletie. Bij vrouwen die eerder een kind met een neuralebuisdefect kregen, komt profylactisch gebruik van hoge doseringen foliumzuur (5 mg/dag) bij zwangerschapswens in aanmerking om de kans op herhaling te verminderen.

Geef bij langdurig overmatig alcoholgebruik thiaminesuppletie en behandel matig tot ernstige alcoholonthoudingsverschijnselen met een benzodiazepine, bij voorkeur lorazepam. Voeg bij een alcoholonthoudingsdelier (ook bij ouderen) haloperidol toe. Terugvalpreventie bestaat uit psychosociale begeleiding, eventueel medicamenteus ondersteund met acamprosaat, disulfiram, nalmefeen of naltrexon.

Behandel een acute alcoholintoxicatie volgens het ziekenhuisprotocol.

Indicaties

  • Profylaxe en behandeling van vitamine B12-deficiëntie.

Gerelateerde informatie

  • megaloblastaire anemie

Indicaties

  • Megaloblastaire anemie ten gevolge van foliumzuurdeficiëntie.
  • Preventie van foliumzuurdeficiëntie bij bv. absorptiestoornissen, chronisch alcoholisme en langdurig gebruik van anti-epileptica.
  • Reductie van de (herhalings)kans op neuralebuisdefecten bij de vrucht tijdens de zwangerschap.
  • Offlabel: Vermindering van de bijwerkingen van methotrexaat bij inflammatoire aandoeningen:
    • reumatoïde artritis;
    • polyartritische vormen van juveniele idiopathische artritis;
    • psoriasis;
    • ziekte van Crohn.

Gerelateerde informatie

  • megaloblastaire anemie
  • stoornissen bij het gebruik van alcohol

Doseringen

Klap alles open Klap alles dicht

Profylaxe en behandeling van vitamine B 12-deficiëntie:

Volwassenen:

1×/dag 1 tablet van 1 mg. Controleer het Hb na 4 weken en na 8 tot 10 weken na het begin van de behandeling. Na normalisatie van het Hb-gehalte de suppletie 6–12 weken voortzetten en daarna staken, mits de oorzaak van de deficiëntie weggenomen is. Als de oorzaak niet te herstellen is, dan de suppletietherapie levenslang voortzetten. Voer nadere diagnostiek uit wanneer het herstel van Hb uitblijft, ondanks adequate suppletietherapie.

Doseringen

Klap alles open Klap alles dicht

Foliumzuurdeficiëntie

Volwassenen (incl. ouderen)

Aanvankelijk 0,5–1 mg per dag. Na verdwijnen van de klinische symptomen: onderhoudsdosering 0,25–0,5 mg per dag; maximaal 1 mg per dag, zo mogelijk verdeeld over 2 giften. Bij foliumzuurdeficiënte megaloblastische anemie of een door geneesmiddelen veroorzaakte foliumzuurdeficiëntie: 5 mg per dag gedurende 4 maanden; tot 15 mg per dag kan nodig zijn bij onvoldoende absorptie. Bij zwangeren met een vastgestelde deficiëntie: 5 mg tot aan de geboorte.

Kinderen

Bij foliumzuurdeficiënte megaloblastische anemie: volgens de fabrikant bij kinderen van 6 tot 18 jaar: 5 mg per dag gedurende 4 maanden, onderhoudsdosering: 5 mg elke 1–7 dagen. Volgens het Kinderformularium van het NKFK bij kinderen van 1 maand tot 18 jaar: 0,5–1 mg/dag in 1 dosis.

Bij hemolytische anemie: volgens de fabrikant bij kinderen van 6–12 jaar: 5 mg 1×/dag; 12–18 jaar 5–10 mg 1×/dag. Volgens het Kinderformularium van het NKFK bij kinderen van 5–18 jaar: 2,5 mg/dosis 3×/week; bij kinderen 1–5 jaar: 0,5 mg/dag in 1 dosis; kinderen < 1 jaar: 0,5 mg/dosis om de dag.

A terme neonaten

Volgens het Kinderformularium van het NKFK bij een megaloblastische anemie: 50 microgr/kg lichaamsgewicht/dag in 1 dosis.

Preventie foliumzuurdeficiëntie

0,25–0,5 mg per dag.

Preventie neuralebuisdefect

Vruchtbare vrouwen

0,4–0,5 mg per dag vanaf ten minste 4 weken vóór tot ten minste 8 weken ná de conceptie. Bij vrouwen met een vastgestelde foliumzuurdeficiëntie: 5 mg tot aan de geboorte van het kind.

Vermindering van de herhalingskans op neuralebuisdefecten

Vruchtbare vrouwen

5 mg 1×/dag vanaf ten minste 3 maanden vóór de conceptie tot en met het gehele eerste trimester van de zwangerschap.

Offlabel: Vermindering van de bijwerkingen van methotrexaat bij inflammatoire aandoeningen

Volwassenen

veelal 5–10 mg per week. Foliumzuur minimaal 24 uur na inname van methotrexaat innemen (op een niet-methotrexaat-dag). Raadpleeg voor details de richtlijnen van de beroepsgroep.

Bij combinatie van foliumzuur met fenytoïne of fenobarbital is de maximale dosering 1 mg/dag, omdat een hogere dosis de kans op convulsies kan verhogen (zie ook Waarschuwingen en voorzorgen).

Bijwerkingen

Zeer zelden (< 0,01%): allergische reacties (exantheem, urticaria, jeuk). Anafylactische shock.

Verder is gemeld: acneïforme dermatitis.

  • Informatie van Lareb over dit middel
  • Meldformulier bijwerkingen

Bijwerkingen

Zelden (0,01–0,1%): overgevoeligheidsreacties, koorts, huiduitslag.

Zeer zelden (< 0,01%): maag-darmklachten. Slaapstoornis, depressie. Snel prikkelbaar.

Verder is gemeld: anafylactische reactie.

  • Informatie van Lareb over dit middel
  • Meldformulier bijwerkingen

Interacties

Metformine verlaagt de opname van vitamine B12.

Interacties

Foliumzuur kan het metabolisme versnellen van sommige anti-epileptica zoals fenytoïne, fenobarbital en primidon; langdurig gebruik van 5 mg foliumzuur per dag kan tot een toename van convulsies leiden, daarom maximaal 1 mg/dag gebruiken bij deze patiënten (zie ook rubriek Dosering).

De werking van foliumzuurantagonisten zoals methotrexaat, trimethoprim en pyrimethamine wordt verminderd of opgeheven door gelijktijdig gebruik met foliumzuur.

De toxische grens van 5-fluoro-uracil kan eerder bereikt worden door combinatie met foliumzuur.

Gelijktijdige inname van groene of zwarte thee kan de biologische beschikbaarheid van foliumzuur verminderen.

Zwangerschap

Cyanocobalamine passeert de placenta.

Teratogenese: Zowel bij de mens als bij dieren, geen aanwijzingen voor schadelijkheid.

Advies: Kan volgens voorschrift worden gebruikt.

  • Informatie van Lareb over dit middel bij zwangerschap

Zwangerschap

Teratogenese: Gegevens uit een groot aantal zwangerschappen duiden niet op schadelijke effecten op de zwangerschap of het ongeboren kind.

Advies: Kan overeenkomstig het voorschrift worden gebruikt. Vrouwen met een zwangerschapswens krijgen het advies om vanaf minimaal vier weken vóór tot acht weken na de conceptie elke dag een supplement met 0,4–0,5 mg foliumzuur te gebruiken, om het risico van een kind met een open ruggetje te verlagen. Bij vrouwen met een vastgestelde deficiëntie is het advies 5 mg tot aan de geboorte van het kind te geven.

  • Informatie van Lareb over dit middel bij zwangerschap

Lactatie

Overgang in de moedermelk: Ja, extra inname door de moeder leidt niet tot een relevante toename van cyanocobalamine in de melk.

Advies: Kan worden gebruikt.

  • Informatie van Lareb over dit middel bij lactatie

Lactatie

Overgang in de moedermelk: Ja, door actieve uitscheiding. De bereikte concentratie in de moedermelk is ca. 50 microg/l.

Farmacologisch effect: Extra inname door de moeder leidt niet tot een relevante toename van de concentratie in de melk (inname van 5 mg/dag verhoogt de concentratie met enkele microgrammen).

Advies: Kan veilig worden gebruikt.

  • Informatie van Lareb over dit middel bij lactatie

Contra-indicaties

  • pernicieuze anemie die niet of onvoldoende wordt behandeld met vitamine B12;
  • megaloblastaire anemie met onbekende oorzaak.

Waarschuwingen en voorzorgen

Vitamine B12-preparaten mogen niet worden gebruikt bij anemieën waarvan aard en oorzaak niet volledig zijn vastgesteld. Voer nadere diagnostiek uit wanneer het herstel van Hb uitblijft, ondanks adequate suppletietherapie. Oraal vitamine B12 (cyanocobalamine) kán ook worden gegeven bij opnameproblemen ten gevolge van een inflammatoire darmziekte, maag-darmresectie of bij gebruik van metformine of protonpompremmers. De dosering is namelijk zó hoog dat er geen intrinsic factor nodig is voor voldoende opname.

Waarschuwingen en voorzorgen

Vóór behandeling van megaloblastaire anemie een vitamine B12-deficiëntie uitsluiten, omdat foliumzuur de neurologische afwijkingen als gevolg van een vitamine B12-deficiëntie kan verergeren of provoceren terwijl het bloedbeeld snel normaliseert.

Overdosering

Zie voor symptomen en behandeling vergiftigingen.info.

Overdosering

Symptomen

maagklachten zijn gemeld bij gebruik van hoge doseringen.

Zie voor meer symptomen en de behandeling vergiftigingen.info.

Eigenschappen

Cyanocobalamine is een synthetische vorm van vitamine B12. Vitamine B12 wordt in de darmen opgenomen. Het heeft een belangrijke functie bij de synthese van nucleïnezuren (DNA) en daardoor bij de celdeling; in het bijzonder de celdeling in het hematopoëtisch systeem. De verwachte stijging van het Hb, na 4 weken vitamine B12-suppletie, is minimaal 10%.

Kinetische gegevens

Resorptie actieve absorptie in het distale ileum na binding aan intrinsic factor (een glycoproteïne afgescheiden door de maag), ca. 1% wordt passief geabsorbeerd door diffusie.
Overig wordt gebonden aan plasma-eiwitten (transcobalaminen) en getransporteerd naar lever (50–90%), beenmerg en andere weefsels. Ondergaat een enterohepatische kringloop.
Metabolisering het als hydroxocobalamine geresorbeerde vitamine B12 wordt deels in cobalamine en deels in desoxyadenosylcobalamine omgezet. Cobalamine wordt in de lever omgezet in methylcobalamine.
Eliminatie bij weefselverzadiging: via de urine.

Uitleg afkortingen

F biologische beschikbaarheid (fractie van de dosis die in de systemische circulatie verschijnt)
T max tijdsduur tot maximale bloedspiegel na toediening
V d verdelingsvolume (fictief volume waarin een geneesmiddel zich verdeelt over het lichaam)
T 1/2 plasmahalfwaardetijd (tijd die nodig is om een bepaalde plasmaconcentratie te halveren)
T 1/2el plasmahalfwaardetijd in de eliminatiefase, terminale halfwaardetijd

Eigenschappen

Foliumzuur (vitamine B11) is een prodrug die onder invloed van dihydrofoliumzuurreductase in de darm en lever wordt omgezet in het actieve tetrahydrofoliumzuur. Tetrahydrofoliumzuur speelt een belangrijke rol bij de synthese van nucleïnezuren en het metabolisme van enkele aminozuren. Het is benodigd voor de normale productie en rijping van rode bloedcellen. Een deficiëntie van foliumzuur is een van de oorzaken van een megaloblastische anemie.

Kinetische gegevens

Resorptie snel, voornamelijk vanuit het proximale gedeelte van de dunne darm.
Overig verdeelt zich in de geactiveerde vorm over het gehele lichaam. In de lever bevindt zich ca. de helft van de lichaamsvoorraad. Hoge concentraties in erytrocyten en cerebrospinale vloeistof.
Eiwitbinding hoog.
Metabolisering tot het actieve tetrahydrofoliumzuur; vrijwel volledig bij dosering ≤ 1 mg, relatief lager bij hogere doses.
Overig er is sprake van renale tubulaire terugresorptie van tetrahydrofoliumzuur.
Eliminatie bij hogere orale doseringen een disproportioneel gedeelte onveranderd met de urine; bij orale dosis 1 microg/kg ca. 2%, bij 150 microg/kg ca. 90%. Foliumzuur kan geëlimineerd worden door hemodialyse.

Uitleg afkortingen

F biologische beschikbaarheid (fractie van de dosis die in de systemische circulatie verschijnt)
T max tijdsduur tot maximale bloedspiegel na toediening
V d verdelingsvolume (fictief volume waarin een geneesmiddel zich verdeelt over het lichaam)
T 1/2 plasmahalfwaardetijd (tijd die nodig is om een bepaalde plasmaconcentratie te halveren)
T 1/2el plasmahalfwaardetijd in de eliminatiefase, terminale halfwaardetijd

Groepsinformatie

cyanocobalamine (vitamine B12) hoort bij de groep vitamine b-groep.

  • foliumzuur (B03BB01) Vergelijk
  • hydroxocobalamine (vitamine B12) (B03BA03) Vergelijk
  • pyridoxine (A11HA02) Vergelijk
  • thiamine (A11DA01) Vergelijk

Groepsinformatie

foliumzuur hoort bij de groep vitamine b-groep.

  • cyanocobalamine (vitamine B12) (B03BA01) Vergelijk
  • hydroxocobalamine (vitamine B12) (B03BA03) Vergelijk
  • pyridoxine (A11HA02) Vergelijk
  • thiamine (A11DA01) Vergelijk

Kosten

Kosten laden…

Kosten

Kosten laden…

Zie ook

Geneesmiddelgroep

  • vitamine b-groep

Indicaties

  • megaloblastaire anemie

Externe links

  • Officiële productinformatie CBG/EMA
  • Medicijnkosten.nl
  • GIPdatabank

Zie ook

Geneesmiddelgroep

  • vitamine b-groep

Indicaties

  • megaloblastaire anemie
  • stoornissen bij het gebruik van alcohol

Externe links

  • Officiële productinformatie CBG/EMA
  • Medicijnkosten.nl
  • GIPdatabank
  • Geneesmiddelinformatie voor patiënten
  • Kinderformularium (NKFK)
???naar.zoeken???
Zorginstituut Nederland
Onafhankelijke geneesmiddelinformatie
voor zorgprofessionals

Service

  • Contact
  • E-learning cursus FK
  • Mobiele apps
  • Help

Over

  • Over deze site
  • Verantwoording
  • Veelgestelde vragen
  • Proclaimer
  • Copyright
  • Cookies
Het Farmacotherapeutisch Kompas gebruikt analytische cookies om het gebruik van de website te analyseren en daarmee de website te kunnen verbeteren.
Lees meer over cookies en hoe u cookies kunt uitschakelen

Web-App

Installeer deze Web-App op je iPhone: Tap het deel-icoon en daarna "Zet op beginscherm".