Samenstelling

Samenstelling

Advies

Bij Chronisch obstructieve longziekte (COPD) is verreweg de belangrijkste interventie stoppen met roken, naast andere leefstijladviezen zoals meer bewegen. De medicamenteuze behandeling is symptomatisch en een aanvulling op niet-medicamenteuze adviezen; bij weinig klachten of beperkingen kan medicatie achterwege blijven. Behandel infrequente dyspneuklachten bij iemand die geen longaanval heeft gehad, met ‘zo nodig’-gebruik van een kortwerkende luchtwegverwijder, dit is een kortwerkende β₂-receptoragonist (SABA) of muscarine-antagonist (SAMA). Behandel regelmatige dyspneuklachten met een onderhoudsbehandeling van één of meer langwerkende luchtwegverwijders, zoals een langwerkende β₂-receptoragonist (LABA) en/of muscarine-antagonist (LAMA). Overweeg een inhalatiecorticosteroïde (ICS) alléén bij frequente longaanvallen (≥ 2 per jaar), ondanks behandeling met één of meer langwerkende luchtwegverwijders.

Bij een blijvende indicatie voor een combinatietherapie kan een combinatiepreparaat worden overwogen: vanwege gebruiksgemak en ter bevordering van de therapietrouw.

Voor een optimaal effect van geneesmiddelen bij COPD is een juiste inhalatietechniek onontbeerlijk. Houd rekening met: patiëntgebonden factoren zoals coördinatie en inspiratiekracht, en milieuaspecten (aerosolen bevatten in verschillende mate een sterk milieubelastend broeikasgas).

Advies

Bij Chronisch obstructieve longziekte (COPD) is verreweg de belangrijkste interventie stoppen met roken, naast andere leefstijladviezen zoals meer bewegen. De medicamenteuze behandeling is symptomatisch en een aanvulling op niet-medicamenteuze adviezen; bij weinig klachten of beperkingen kan medicatie achterwege blijven. Behandel infrequente dyspneuklachten bij iemand die geen longaanval heeft gehad, met ‘zo nodig’-gebruik van een kortwerkende luchtwegverwijder, dit is een kortwerkende β₂-receptoragonist (SABA) of muscarine-antagonist (SAMA). Behandel regelmatige dyspneuklachten met een onderhoudsbehandeling van één of meer langwerkende luchtwegverwijders, zoals een langwerkende β₂-receptoragonist (LABA) en/of muscarine-antagonist (LAMA). Overweeg een inhalatiecorticosteroïde (ICS) alléén bij frequente longaanvallen (≥ 2 per jaar), ondanks behandeling met één of meer langwerkende luchtwegverwijders.

Bij een blijvende indicatie voor een combinatietherapie kan een combinatiepreparaat worden overwogen: vanwege gebruiksgemak en ter bevordering van de therapietrouw.

Voor een optimaal effect van geneesmiddelen bij COPD is een juiste inhalatietechniek onontbeerlijk. Houd rekening met: patiëntgebonden factoren zoals coördinatie en inspiratiekracht, en milieuaspecten (aerosolen bevatten in verschillende mate een sterk milieubelastend broeikasgas).

Indicaties

• Bronchusverwijdende onderhoudsbehandeling van chronische obstructieve longziekte (COPD), ter verlichting van symptomen bij volwassenen.

Gerelateerde informatie

• COPD, onderhoudsbehandeling

Indicaties

• Onderhoudsbehandeling bij volwassenen met matige tot ernstige chronische obstructieve longziekte (COPD) waarbij een combinatie van een inhalatiecorticosteroïd en een langwerkend β₂-sympathicomimeticum, óf een combinatie van een parasympathicolyticum en een langwerkend β₂-sympathicomimeticum onvoldoende effectief is.

Gerelateerde informatie

• COPD, onderhoudsbehandeling

Doseringen

Een gemiste dosis zo snel mogelijk alsnog nemen. De volgende dosis op het gebruikelijke tijdstip nemen. Geen dubbele dosis nemen.

Bij lichte tot matige leverfunctiestoornis is een dosisaanpassing niet nodig. Vanwege ontbrekende gegevens, bij ernstige leverfunctiestoornis alleen gebruiken als het verwachte voordeel opweegt tegen het mogelijke risico. Monitor op mogelijke bijwerkingen.

Bij lichte tot matige nierfunctiestoornis is een dosisaanpassing niet nodig. Bij ernstige nierfunctiestoornis (creatinineklaring < 30 ml/min) alleen gebruiken als het verwachte voordeel opweegt tegen het mogelijke risico.

Toediening: Gebruik van een voorzetkamer (zoals de Aerochamber Plus Flow-Vu) kan behulpzaam zijn voor patiënten die het moeilijk vinden om gelijktijdig het indrukken en inademen te coördineren.

Doseringen

Verminderde nierfunctie: Er is geen aanpassing van de dosering nodig.

Verminderde leverfunctie: Er is geen aanpassing van de dosering nodig.

Gemiste dosis: Bij vergeten van een dosis, de volgende dosis op het geplande tijdstip innemen.

Toediening

• Iedere dag op hetzelfde tijdstip toedienen, 's ochtends of 's avonds.
• Na inhalatie de mond goed spoelen met water (niet doorslikken), dit vermindert de kans op orofaryngeale candidiase of heesheid.

Bijwerkingen

Vaak (1-10%): angst. Hoofdpijn, duizeligheid. Droge mond, misselijkheid. Spierspasmen. Urineweginfectie. Pijn op de borst.

Soms (0,1-1%): opwinding, rusteloosheid, slapeloosheid. Tremor. Tachycardie, hartkloppingen, cardiale aritmie (atriumfibrilleren, supraventriculaire tachycardie, extrasystolen). Urineretentie. Overgevoeligheid (zoals huiduitslag en jeuk). Hyperglykemie.

Zie voor meer bijwerkingen:

• glycopyrronium (inhalatie)#bijwerkingen
• formoterol#bijwerkingen

• Informatie van Lareb over dit middel
• Meldformulier bijwerkingen

Bijwerkingen

Vaak (1-10%): hoesten, rinitis, sinusitis, (naso)faryngitis, orofaryngeale candidiase en pijn, bronchitis, bovenste luchtweginfectie, pneumonie (één fataal geval gemeld), griep. Urineweginfectie. Obstipatie. Hoofdpijn. Artralgie, rugpijn.

Soms (0,1-1%): droge mond, virale luchtweginfecties. Dysfonie. Dysgeusie. Wazig zien, glaucoom, oogpijn. Atriumfibrilleren, tachycardie, supraventriculair tachyaritmie. Botbreuken.

Zelden (0,01-0,1%): angst. Hyperglykemie. Hartkloppingen. Overgevoeligheidsreacties, zoals anafylaxie, angio-oedeem, urticaria, huiduitslag. Spierspasmen. Urineretentie, dysurie.

• Informatie van Lareb over dit middel
• Meldformulier bijwerkingen

Interacties

Formoterol:

Gelijktijdige toediening van andere langwerkende β₂-sympathicomimetica is niet onderzocht en wordt daarom niet aanbevolen.

β-Blokkers (waaronder oogdruppels), in het bijzonder niet-selectieve, antagoneren de werking van formoterol; gebruik van niet-selectieve β-blokkers (zoals propranolol) zo mogelijk vermijden. Bij voorkeur kiezen voor cardioselectieve β-blokkers.

Hypokaliëmie door een β₂-sympathicomimeticum kan eerder optreden bij hypoxie en bij gelijktijdig gebruik van diuretica, corticosteroïden of theofylline.

Theoretisch is er meer kans op ventriculaire aritmieën bij combinatie met geneesmiddelen die het QT-interval verlengen (o.a. amiodaron, disopyramide, domperidon, kinidine, methadon, sotalol, macrolide antibiotica, fluorchinolonen, imidazool–antimycotica, tricyclische antidepressiva, sommige antipsychotica).

Glycopyrronium:

Gelijktijdige toediening van andere anticholinergica is niet onderzocht en wordt daarom niet aanbevolen.

Gelijktijdige toediening van cimetidine (een 'probe'-remmer van OCT2 en MATE1) veroorzaakt een beperkte toename van de systemische blootstelling (22%) en een lichte daling van de renale klaring (23%) van glycopyrronium.

Interacties

Vilanterol: β-Blokkers, in het bijzonder niet-selectieve, antagoneren de werking van vilanterol; gebruik van niet-selectieve β-blokkers (zoals propranolol) zo mogelijk vermijden.

Gelijktijdig gebruik van niet-kaliumsparende diuretica, corticosteroïden of theofylline kan het mogelijk hypokaliëmische effect van β₂-sympathicomimetica versterken.

Bij gelijktijdig gebruik van sterke CYP3A4-remmers zoals ketoconazol en ritonavir kan de systemische blootstelling aan fluticason en vilanterol toenemen; het gebruik zo mogelijk vermijden.

De gelijktijdige toediening van andere langwerkende parasympathicolytica of langwerkende β₂-sympathicomimetica is niet onderzocht en wordt niet aanbevolen omdat het de bijwerkingen kan versterken.

Zwangerschap

Teratogenese: Bij de mens: onvoldoende gegevens (glycopyrronium); geen aanwijzingen voor schadelijkheid (formoterol). Bij dieren bij zeer hoge doses (systemisch) aanwijzingen voor schadelijkheid.

Advies: Alleen op strikte indicatie gebruiken.

• Informatie van Lareb over dit middel bij zwangerschap

Zwangerschap

Teratogenese: Bij de mens, onvoldoende gegevens (umeclidinium, vilanterol). Bij dieren zijn hoge doses vilanterol schadelijk gebleken (o.a. gespleten gehemelte, kromming van de ledematen). Ruime ervaring met fluticason per inhalatie laat geen schadelijke effecten zien.

Advies: Alleen op strikte indicatie gebruiken.

• Informatie van Lareb over dit middel bij zwangerschap

Lactatie

Overgang in de moedermelk: Onbekend (bij de mens). Ja, in geringe mate (bij dieren).

Farmacologisch effect: De plasmaspiegels bij de moeder na inhalatie zijn laag door de lage biologische beschikbaarheid en het hoge verdelingsvolume, ook de opname vanuit het maag-darmkanaal van de zuigeling is laag. Hierdoor worden geen effecten bij de zuigeling verwacht.

Advies: Kan waarschijnlijk veilig worden gebruikt.

• Informatie van Lareb over dit middel bij lactatie

Lactatie

Overgang in de moedermelk: Onbekend (fluticason, umeclidinium, vilanterol). Andere inhalatiecorticosteroïden, parasympathicolytica en β₂-sympathicomimetica zijn aangetroffen in moedermelk.

Advies: Het gebruik van dit geneesmiddel of het geven van borstvoeding ontraden.

Contra-indicaties

• Er zijn van dit middel geen klinisch relevante contra-indicaties bekend.

Contra-indicaties

Er zijn van dit middel geen contra-indicaties bekend.

Waarschuwingen en voorzorgen

Deze combinatie is niet bestemd voor de behandeling van astma of de behandeling van acute bronchospasmen of exacerbaties. Er is geen relevante toepassing bij kinderen.

Paradoxale reacties: Bij paradoxale bronchospasmen die gepaard gaan met onmiddellijke toename van piepend ademhalen, kortademigheid en hoest de behandeling onmiddellijk staken; behandel direct met een snelwerkende luchtwegverwijder.

Hypokaliëmie: β₂-sympathicomimetica kunnen significante hypokaliëmie veroorzaken, dit kan eerder optreden bij hypoxie, zoals bij ernstige exacerbatie van COPD; controleer de serumkaliumspiegel. Sommige geneesmiddelen kunnen ook de kans op hypokaliëmie verhogen; zie de rubriek Interacties.

Anticholinerge effecten: Wees voorzichtig bij nauwe-kamerhoekglaucoom, prostaathyperplasie of urineretentie, vanwege het anticholinerge effect van glycopyrronium.

Cardiovasculaire effecten: Wees voorzichtig bij cardiovasculaire aandoeningen, zoals ischemische hartziekte, tachyaritmie of ernstig hartfalen. Wees ook voorzichtig bij thyrotoxicose of een (vermoede) verlenging van het QT-interval.

Hyperglykemie: Inhalatie van hoge doses β₂-sympathicomimetica kan verhoging van plasmaglucose veroorzaken.

Waarschuwingen en voorzorgen

Niet gebruiken bij astma of voor de behandeling van acute bronchospasmen of COPD-exacerbaties. Bij paradoxale bronchospasmen die gepaard gaan met onmiddellijke toename van piepend ademhalen en dyspneu de behandeling onmiddellijk staken en zo nodig op een andere behandeling overgaan.

Toenemend gebruik van kortwerkende bronchusverwijdende middelen duidt op een verergering van de aandoening; de behandeling dient te worden herbeoordeeld.

Comorbiditeit: wees voorzichtig met het gebruik bij instabiele of ernstige hart- en vaataandoeningen, omdat na toediening van parasympathicolytica en sympathicomimetica cardiovasculaire effecten zoals hartritmestoornissen zijn waargenomen. Wees tevens voorzichtig bij thyreotoxicose, convulsieve aandoeningen en bij onbehandelde hypokaliëmie. Bij diabetes mellitus extra bloedglucosecontroles uitvoeren bij begin van de behandeling.

Wees voorzichtig bij nauwe-kamerhoekglaucoom of urineretentie, vanwege het anticholinerge effect van umeclidinium. Laat de patiënt direct contact opnemen met de arts bij symptomen van acuut glaucoom; de behandeling dient te worden gestaakt. Wees voorzichtig met urinerentie of risicofactoren als prostaathypertrofie; acute urineretentie is waargenomen.

De kans op pneumonie bij COPD neemt toe door het gebruik van inhalatiecorticosteroïden; houd bij het voorschrijven daarom rekening met risicofactoren voor pneumonie (roken, hogere leeftijd, voorgeschiedenis van pneumonie, lage BMI en ernstig COPD).

Inhalatiecorticosteroïden kunnen bepaalde symptomen van longtuberculose en van bacteriële, virale of door schimmels veroorzaakte luchtweginfecties maskeren; ook kan longtuberculose geactiveerd worden door behandeling met inhalatiecorticosteroïden.

Controleer de patiënt regelmatig op systemische effecten van corticosteroïden, met name bij langdurig gebruik van hoge doses en bij matig tot ernstig gestoorde leverfunctie.

Overweeg bij verandering in het gezichtsvermogen na langdurige behandeling met hoge doses door te verwijzen naar een oogarts ter beoordeling van mogelijke oorzaken waaronder cataract, glaucoom of zeldzame ziekten zoals centrale sereuze chorioretinopathie (CSCR), die zijn gemeld na gebruik van systemische en lokale corticosteroïden.

Overdosering

Symptomen

wazig zien, systolische hypertensie,

Neem voor informatie over een vergiftiging met glycopyrronium/formoterol contact op met het Nationaal Vergiftigingen Informatie Centrum.

Eigenschappen

Combinatie van een langwerkend parasympathicolyticum (glycopyrronium) en een langwerkend β₂-sympathicomimeticum (formoterol). Glycopyrronium veroorzaakt remming van de M3-receptoren in glad spierweefsel, wat leidt tot bronchusverwijding (vooral effect in centrale luchtwegen). Formoterol veroorzaakt directe ontspanning van glad spierweefsel van de luchtwegen, als gevolg van verhoging van cyclisch AMP door activatie van adenylaatcyclase (vooral effect in perifere luchtwegen). Voor meer informatie over de farmacokinetiek van glycopyrronium en formoterol, zie:

• glycopyrronium (inhalatie)#eigenschappen
• formoterol#eigenschappen

Kinetische gegevens

Eigenschappen

Combinatie van een lokaal werkend corticosteroïd (fluticason), een langwerkend parasympathicolyticum (umeclidinium) en een langwerkend β₂-sympathicomimeticum (vilanterol). De werking treedt binnen 15 min in.

Voor meer informatie over de farmacokinetiek zie:

• vilanterol/fluticasonfuroaat#eigenschappen
• umeclidinium#eigenschappen

Groepsinformatie

glycopyrronium/formoterol hoort bij de groep parasympathicolytica met bèta2-sympathicomimeticum.

• aclidinium/formoterol (R03AL05) Vergelijk
• beclometason/formoterol/glycopyrronium (R03AL09) Vergelijk
• fenoterol/ipratropium (R03AL01) Vergelijk
• fluticason/umeclidinium/vilanterol (R03AL08) Vergelijk
• formoterol/glycopyrronium/budesonide (R03AL11) Vergelijk
• indacaterol/glycopyrronium (R03AL04) Vergelijk
• indacaterol/glycopyrronium/mometason (R03AL12) Vergelijk
• salbutamol/ipratropium (R03AL02) Vergelijk
• tiotropium/olodaterol (R03AL06) Vergelijk
• umeclidinium/vilanterol (R03AL03) Vergelijk

Groepsinformatie

fluticason/umeclidinium/vilanterol hoort bij de groep parasympathicolytica met bèta2-sympathicomimeticum.

• aclidinium/formoterol (R03AL05) Vergelijk
• beclometason/formoterol/glycopyrronium (R03AL09) Vergelijk
• fenoterol/ipratropium (R03AL01) Vergelijk
• formoterol/glycopyrronium/budesonide (R03AL11) Vergelijk
• glycopyrronium/formoterol (R03AL07) Vergelijk
• indacaterol/glycopyrronium (R03AL04) Vergelijk
• indacaterol/glycopyrronium/mometason (R03AL12) Vergelijk
• salbutamol/ipratropium (R03AL02) Vergelijk
• tiotropium/olodaterol (R03AL06) Vergelijk
• umeclidinium/vilanterol (R03AL03) Vergelijk

Kosten

Kosten

Zie ook

Geneesmiddelgroep

• parasympathicolytica met bèta2-sympathicomimeticum

Indicaties

• COPD, onderhoudsbehandeling

Externe links

• Officiële productinformatie CBG/EMA
• Medicijnkosten.nl
• GIPdatabank

Zie ook

Geneesmiddelgroep

• parasympathicolytica met bèta2-sympathicomimeticum

Indicaties

• COPD, onderhoudsbehandeling

Externe links

• Officiële productinformatie CBG/EMA
• Medicijnkosten.nl
• GIPdatabank
• Geneesmiddelinformatie voor patiënten