hypromellose
Samenstelling
Zie voor hulpstoffen de productinformatie van CBG/EMA of raadpleeg een apotheker.
Artelac Bausch & Lomb
- Toedieningsvorm
- Oogdruppels (0,32%)
- Sterkte
- 3,2 mg/ml
- Verpakkingsvorm
- 10 ml
Conserveermiddel: cetrimide.
Artelac EDO Bausch & Lomb
- Toedieningsvorm
- Oogdruppels (0,32%)
- Sterkte
- 3,2 mg/ml
- Verpakkingsvorm
- 0,5 ml, 0,6 ml
Conserveermiddel: geen.
Hypromellose Monofree Théa Pharma bv
- Toedieningsvorm
- Oogdruppels (0,3%)
- Sterkte
- 3 mg/ml
- Verpakkingsvorm
- 0,4 ml
Conserveermiddel: geen.
Uitleg symbolen
| XGVS | Dit geneesmiddel is niet opgenomen in het geneesmiddelen vergoedings systeem (GVS). |
| OTC | 'Over the counter', dit geneesmiddel is een zelfzorgmiddel. |
| Bijlage 2 | Aan de vergoeding van dit geneesmiddel zijn bepaalde voorwaarden verbonden, die zijn vermeld op bijlage 2 van de Regeling zorgverzekering. |
| Aanvullende monitoring | Dit geneesmiddel is onderworpen aan aanvullende monitoring. Extra aandacht wordt gevraagd voor onverwachte bijwerkingen. Meldt u dit via het meldformulier van het Lareb. |
Advies
Bij droge ogen geven indifferente middelen/ kunsttranen veelal verlichting van de klachten. Het effect van de verschillende middelen kan per patiënt verschillen; probeer bij onvoldoende effect een ander middel. Kunsttranen met conserveermiddelen (flesjes) zijn het middel van eerste keus omdat deze goedkoper zijn dan kunsttranen zonder conserveermiddelen (verpakking voor eenmalig gebruik). Probeer bij onvoldoende effect een andere kunsttraan of bij verergering van klachten en irritatie een kunsttraan met een ander conserveermiddel of eventueel een conserveermiddelvrije kunsttraan. Een indifferente oogzalf geeft langer bescherming tegen klachten van droge ogen, maar geeft wazig zicht; geef deze bij voorkeur ’s nachts. Geef bij keratoconjunctivitis sicca altijd een indifferente oogzalf voor de nacht.
Bij het syndroom van Sjögren zijn conserveermiddelvrije kunsttranen en/of een indifferente ooggel of -zalf de eerste stap in de behandeling van oculaire siccaklachten. Zie voor meer informatie en overige aanbevelingen de MDR Topicale en systemische behandeling van de ziekte van Sjögren (2024).
Indicaties
- Droge ogen en als kunstmatig traanvocht bij verminderde traansecretie, zoals bij keratoconjunctivitis sicca (droge-ogensyndroom) en het syndroom van Sjögren;
- (Dreigende) uitdroging van het hoornvlies door beschadiging van de oogleden of perifere zenuwverlamming, waardoor het oog niet kan worden gesloten.
Gerelateerde informatie
Doseringen
Verminderde traanproductie en (dreigende) uitdroging van het hoornvlies
Volwassenen
Hypromellose Monofree: individueel doseren. Gewoonlijk zo nodig 1 druppel elk uur (of minder frequent) in de conjunctivaalzak; bij warm en droog weer eventueel 1 druppel elk kwartier. NB zie de rubrieken Waarschuwingen en voorzorgen (achter Hulpstoffen) en Zwangerschap.
Volwassenen en kinderen > 12 maanden
Artelac (EDO): individueel doseren. Gewoonlijk 1 druppel 3–5× per dag in de conjunctivaalzak, zo nodig vaker.
Volgens de NHG-Standaard Rood oog en oogtrauma (2024) kunsttranen mét conserveermiddelen max. 4×/dag gebruiken vanwege een mogelijk toxisch effect op het cornea-epitheel.
Volgens de MDR Topicale en systemische behandeling van de ziekte van Sjögren (2024) bij oculaire siccaklachten ten gevolge van Sjögren-syndroom: conserveermiddelvrije kunsttranen: start met 2×/dag 1 druppel en verhoog bij onvoldoende effect de frequentie tot maximaal iedere 2 uur.
Toediening
- Bij gebruik van meerdere soorten oogpreparaten deze toedienen met een interval van ten minste 15 minuten. De andere oogdruppels eerst en hypromellose oogdruppels als laatste toedienen. Indien oogzalven worden gebruikt dan deze als laatste toedienen.
- Artelac EDO en Hypromellose Monofree bevatten geen conserveermiddel en zijn bestemd voor eenmalig gebruik.
Bijwerkingen
Zeer zelden (< 0,01%): lokale reacties zoals branderig gevoel, irritatie, jeuk en pijn in het oog, tranend oog, gevoel van een vreemd lichaam, conjunctivale hyperemie, gezwollen oogleden, kleverige oogleden. Wazig zien, gevoeligheid voor verblindend licht. Systemische overgevoeligheidsreacties zoals huiduitslag, jeuk. Verminderd reukvermogen.
Interacties
Gelijktijdig gebruik van hypromellose oogdruppels en andere oogdruppels kan de werking van laatstgenoemde middelen versterken.
Zwangerschap
Teratogenese: Zowel bij de mens als bij dieren, onvoldoende gegevens.
Farmacologisch effect: Hypromellose wordt niet geabsorbeerd, waardoor nadelige effecten bij de foetus onwaarschijnlijk zijn.
Advies: De oogdruppels zonder boorzuur kunnen worden gebruikt. Hypromellose Monofree oogdruppels niet gebruiken, omdat bij de aanbevolen doseerfrequentie de dagelijkse blootstelling aan boor hoger is dan de drempelwaarde waarbij misschien schadelijkheid voor de foetus kan optreden.
Vruchtbaarheid: Bij gebruik van de Hypromellose Monofree oogdruppels door vruchtbare mannen of vrouwen: niet meer dan 2 druppels/uur toedienen, omdat anders de dagelijkse blootstelling aan boor hoger is dan de drempelwaarde waarbij de vruchtbaarheid misschien kan verminderen; zie voor meer informatie de rubriek Waarschuwingen en voorzorgen achter Hulpstoffen.
Lactatie
Overgang in de moedermelk: Nee.
Farmacologisch effect: Hypromellose wordt niet geabsorbeerd bij de moeder, waardoor nadelige effecten bij de zuigeling onwaarschijnlijk zijn.
Advies: Kan worden gebruikt.
Contra-indicaties
- Hypromellose Monofree: gebruik bij kinderen < 18 jaar; door het aanwezige boorzuur in de oogdruppels is bij de aanbevolen doseerfrequentie de dagelijkse blootstelling aan boor hoger dan de drempelwaarde. Hierdoor kan de vruchtbaarheid (in de toekomst) misschien verminderen.
Zie ook de rubrieken Zwangerschap en Waarschuwingen en voorzorgen achter Hulpstoffen voor meer informatie (Hypromellose Monofree).
Waarschuwingen en voorzorgen
Aanhoudende klachten of verergerende/veranderende klachten: als irritatie, pijn, roodheid van het droge oog aanhoudt of verergert of veranderingen in het gezichtsvermogen optreden of verergeren, de behandeling staken en een oogarts raadplegen. Verergering van klachten of steeds vaker moeten druppelen kan een gevolg zijn van irritatie of overgevoeligheid voor conserveermiddelen.
Hulpstoffen
- Boorzuur, in Hypromellose Monofree oogdruppels, kan in de aanbevolen doseerfrequentie misschien een negatief effect hebben op de vruchtbaarheid (in de toekomst), en op de foetus tijdens de zwangerschap (data uit onderzoek bij dieren na orale toepassing); zie de rubrieken Contra-indicaties en Zwangerschap. Bij deze hoge doseerfrequentie wordt de drempelwaarde van toegediend boor per dag overschreden.
- Het conserveermiddel cetrimide, in Artelac oogdruppels:
- kan irritatie van het oog veroorzaken, het epitheel van de cornea beschadigen en keratitis veroorzaken, vooral bij frequent of langdurig gebruik. Bij langdurige behandeling van keratoconjunctivitis sicca hebben kunsttranen zonder conserveermiddel daarom de voorkeur;
- kan zachte contactlenzen verkleuren en vanuit de traanfilm worden opgenomen in de lens. Bij gebruik van de oogdruppels ≥ 3×/dag kan de opgenomen hoeveelheid conserveermiddel, die door 'wash out' vrijkomt, een voor de cornea schadelijke concentratie veroorzaken. Draag daarom geen zachte contactlenzen als de oogdruppels met cetrimide worden gebruikt. Indien gebruik van harde contactlenzen is toegestaan, deze uitnemen en 15 minuten na druppelen weer terug plaatsen (Bron: Commentaren Medicatiebewaking 2025, Healthbase).
- Fosfaten, in sommige oogdruppels, kunnen bij een ernstig beschadigde cornea leiden tot corneacalcificaties.
Eigenschappen
Hypromellose zorgt voor een gereduceerde oppervlaktespanning en een verhoogde viscositeit van het traanvocht. Hecht zich goed vast aan de cornea en conjunctiva, waardoor een stabiele traanfilm ontstaat welke de cornea beschermt tegen uitdroging en beschadiging van de epitheelcellen.
Kinetische gegevens
| Resorptie | Bij oculair gebruik vindt geen systemische absorptie van hypromellose plaats. |
Uitleg afkortingen
| F | biologische beschikbaarheid (fractie van de dosis die in de systemische circulatie verschijnt) |
| T max | tijdsduur tot maximale bloedspiegel na toediening |
| V d | verdelingsvolume (fictief volume waarin een geneesmiddel zich verdeelt over het lichaam) |
| T 1/2 | plasmahalfwaardetijd (tijd die nodig is om een bepaalde plasmaconcentratie te halveren) |
| T 1/2el | plasmahalfwaardetijd in de eliminatiefase, terminale halfwaardetijd |
Groepsinformatie
hypromellose hoort bij de groep kunsttranen.