ichthammol
levomenthol (cutaan)
metronidazol (cutaan steriel)
dimethylsulfoxide
minoxidil (in de dermatologie)
Samenstelling
Daro trekzalf XGVS OTC Remark Pharma
- Toedieningsvorm
- Zalf, hydrofoob
- Sterkte
- 100 mg/g
- Verpakkingsvorm
- 28 g
Trekzalf dr Swaab XGVS OTC Remark Pharma
- Toedieningsvorm
- Zalf, water-emulgerend
- Sterkte
- 100 mg/g
- Verpakkingsvorm
- 30 g
Bevat tevens wolvet.
Uitleg symbolen
XGVS | Dit geneesmiddel is niet opgenomen in het geneesmiddelen vergoedings systeem (GVS). |
OTC | 'Over the counter', dit geneesmiddel is een zelfzorgmiddel. |
Bijlage 2 | Aan de vergoeding van dit geneesmiddel zijn bepaalde voorwaarden verbonden, die zijn vermeld op bijlage 2 van de Regeling zorgverzekering. |
Aanvullende monitoring | Dit geneesmiddel is onderworpen aan aanvullende monitoring. Extra aandacht wordt gevraagd voor onverwachte bijwerkingen. Meldt u dit via het meldformulier van het Lareb. |
Samenstelling
Levomenthol crème/gel/schudsel FNA XGVS OTC Formularium der Nederlandse Apothekers
- Toedieningsvorm
- Crème (1%)
- Sterkte
- 10 mg/g
- Toedieningsvorm
- Gel (1%)
- Sterkte
- 10 mg/g
- Toedieningsvorm
- Schudsel (1%)
- Sterkte
- 10 mg/g
Basis: zinkoxideschudsel, alcoholisch.
Uitleg symbolen
XGVS | Dit geneesmiddel is niet opgenomen in het geneesmiddelen vergoedings systeem (GVS). |
OTC | 'Over the counter', dit geneesmiddel is een zelfzorgmiddel. |
Bijlage 2 | Aan de vergoeding van dit geneesmiddel zijn bepaalde voorwaarden verbonden, die zijn vermeld op bijlage 2 van de Regeling zorgverzekering. |
Aanvullende monitoring | Dit geneesmiddel is onderworpen aan aanvullende monitoring. Extra aandacht wordt gevraagd voor onverwachte bijwerkingen. Meldt u dit via het meldformulier van het Lareb. |
Samenstelling
Metronidazol gel FNA XGVS Formularium der Nederlandse Apothekers
- Toedieningsvorm
- Gel steriel (1%)
- Sterkte
- 10 mg/g
Basis: Carbomeerwatergel FNA.
Uitleg symbolen
XGVS | Dit geneesmiddel is niet opgenomen in het geneesmiddelen vergoedings systeem (GVS). |
OTC | 'Over the counter', dit geneesmiddel is een zelfzorgmiddel. |
Bijlage 2 | Aan de vergoeding van dit geneesmiddel zijn bepaalde voorwaarden verbonden, die zijn vermeld op bijlage 2 van de Regeling zorgverzekering. |
Aanvullende monitoring | Dit geneesmiddel is onderworpen aan aanvullende monitoring. Extra aandacht wordt gevraagd voor onverwachte bijwerkingen. Meldt u dit via het meldformulier van het Lareb. |
Samenstelling
Dimethylsulfoxide vaselinecrème/oplossing FNA XGVS Formularium der Nederlandse Apothekers
- Toedieningsvorm
- Crème (50%)
- Sterkte
- 500 mg/g
Basis: vaselinecetomacrogolcrème FNA. Conserveermiddel: propyleenglycol.
- Toedieningsvorm
- Oplossing (50%)
- Sterkte
- 500 mg/g
Basis: water.
Uitleg symbolen
XGVS | Dit geneesmiddel is niet opgenomen in het geneesmiddelen vergoedings systeem (GVS). |
OTC | 'Over the counter', dit geneesmiddel is een zelfzorgmiddel. |
Bijlage 2 | Aan de vergoeding van dit geneesmiddel zijn bepaalde voorwaarden verbonden, die zijn vermeld op bijlage 2 van de Regeling zorgverzekering. |
Aanvullende monitoring | Dit geneesmiddel is onderworpen aan aanvullende monitoring. Extra aandacht wordt gevraagd voor onverwachte bijwerkingen. Meldt u dit via het meldformulier van het Lareb. |
Samenstelling
Minoxidil Lotion/Oplossing XGVS OTC Diverse fabrikanten
- Toedieningsvorm
- Lotion
- Sterkte
- 20 mg/ml
- Verpakkingsvorm
- 100 ml, 300 ml
Basis: alcoholische oplossing
- Toedieningsvorm
- Oplossing voor cutaan gebruik
- Sterkte
- 20 mg/ml
- Verpakkingsvorm
- 60 ml
Oplossing. Basis: alcoholische oplossing
- Toedieningsvorm
- Oplossing voor cutaan gebruik
- Sterkte
- 50 mg/ml
- Verpakkingsvorm
- 60 ml
Oplossing. Basis: alcoholische oplossing
Minoxidil Oplossing FNA XGVS OTC Formularium der Nederlandse Apothekers
- Toedieningsvorm
- Oplossing voor cutaan gebruik
- Sterkte
- 50 mg/ml
- Verpakkingsvorm
- 100 ml
Basis: alcoholische oplossing
Uitleg symbolen
XGVS | Dit geneesmiddel is niet opgenomen in het geneesmiddelen vergoedings systeem (GVS). |
OTC | 'Over the counter', dit geneesmiddel is een zelfzorgmiddel. |
Bijlage 2 | Aan de vergoeding van dit geneesmiddel zijn bepaalde voorwaarden verbonden, die zijn vermeld op bijlage 2 van de Regeling zorgverzekering. |
Aanvullende monitoring | Dit geneesmiddel is onderworpen aan aanvullende monitoring. Extra aandacht wordt gevraagd voor onverwachte bijwerkingen. Meldt u dit via het meldformulier van het Lareb. |
Advies
Voor het (niet-)medicamenteuze beleid bij een furunkel (steenpuist) en furunculose zie Bacteriële huidinfecties.
Advies
De aanpak bij chronische jeuk van onbekende oorsprong is gericht op symptoombestrijding. Lokale indifferente middelen hebben een verzachtende, verkoelende en jeukstillende werking. Voeg eventueel levomenthol en/of een lokaal anestheticum toe. Start orale antihistaminica bij onvoldoende effect. Bij falen van lokale middelen en orale antihistaminica kunnen in de tweedelijnszorg enkele andere opties overwogen worden.
Vermijd bij urticaria in eerste instantie uitlokkende factoren indien bekend. Start bij jeuk bij urticaria met lokale anti-jeukmiddelen. Geef vervolgens een tweedegeneratie-antihistaminicum, bij voorkeur levocetirizine of desloratadine en verdubbel de dosering bij onvoldoende effect. Overweeg bij aanhoudende, ernstige klachten van acute urticaria bij volwassenen ondanks een dubbele dosering antihistaminicum, eenmalig een kuur prednisolon. Doseer bij chronische spontane urticaria in de tweedelijnszorg tweedegeneratie-antihistaminica tot viermaal de geregistreerde dosis. Bij onvoldoende effect, overweeg als zijstap om te switchen tussen tweedegeneratie-antihistaminica, de toevoeging van montelukast en/of een korte kuur orale corticosteroïden. Vervolgens kan omalizumab en/of ciclosporine worden overwogen.
Advies
Volgens de richtlijn Oncologische ulcera (2010) gaat bij de behandeling van geurproblemen en infecties bij oncologische ulcera de voorkeur uit naar lokale toepassing van metronidazol. Uit literatuur en ervaring blijkt dat lokale toepassing al binnen vier uur een eerste effect kan hebben, terwijl systemische behandeling meestal pas effect heeft na 48 tot 72 uur, slechts in 50–75% van de gevallen effectief is en misselijkheid veroorzaakt.
Advies
Voor de dimethylsulfoxide vaselinecrème voor de oplossing is geen advies vastgesteld over de plaats in de medicamenteuze behandeling.
Advies
Wees terughoudend met medicamenteuze behandeling van alopecia androgenetica aangezien de effectiviteit van medicatie tegenvalt, bijwerkingen kunnen optreden en er relatief weinig gegevens zijn over werkzaamheid en veiligheid bij langdurig gebruik. Alleen bij hoge lijdensdruk kan minoxidil oplossing/lotion 2% of finasteride 1 mg een behandeloptie zijn; zie voor meer informatie de NHG-Behandelrichtlijn Alopecia (2017).
Indicaties
- Behandeling van (steen)puisten.
Indicaties
- Jeuk.
- Jeukende waterpokken (schudsel).
Gerelateerde informatie
Indicaties
- Stinkende wonden, zoals bij oncologische ulcera.
Indicaties
- Complex regionaal pijnsyndroom type I (posttraumatische dystrofie).
Indicaties
- Alopecia androgenetica bij:
- mannen (oplossing/lotion 2% en oplossing 5%);
- vrouwen (oplossing/lotion 2%).
Doseringen
(Steen)puisten:
Volwassenen en kinderen:
2–3×/dag dun aanbrengen op de aangedane huid en daarna afdekken met verband. Niet langdurig of veelvuldig gebruiken.
Toedieningsinformatie: Gebruik een vingercondoom of plastic handschoen bij het aanbrengen. Vermijd contact met de ogen, slijmvliezen en beschadigde huid (via eventueel aanraken met vingers).
Doseringen
Jeuk
Volwassenen en kinderen ≥ 2 jaar
Gel, crème: 1–2×/dag, zo nodig vaker, in een dikke laag aanbrengen op de jeukende plekken. Bij jeuk waarbij de gel de huid te veel uitdroogt, heeft de crème de voorkeur.
Schudsel: 1–2×/dag, zo nodig vaker, met een watje aanbrengen op de jeukende waterpokken of plekken en aan de lucht laten drogen (niet afdekken met verband). Eventuele resten schudsel verwijderen met een watje olie.
Bij kleine kinderen (≥ 2 jaar) niet in de buurt van de neus, mond, hals of op de borst smeren. Zie verder de rubriek Waarschuwingen en voorzorgen.
Toediening
- Niet gebruiken op open wonden. Het schudsel niet op opengekrabde waterpokken gebruiken;
- Was na gebruik de handen en vermijd contact met de ogen of gebruik een vingercondoom;
- Schudsel voor gebruik omschudden.
Doseringen
Stinkende wonden
Volwassenen en kinderen
2–3×/dag een laag gel aanbrengen, na verwijderen van de oude laag gel en spoelen van de wond met fysiologische zoutoplossing of vers leidingwater. Na aanbrengen de wond afdekken met steriel verband. Gebruiken zolang als nodig is.
Bij vergeten van een dosis alsnog aanbrengen tenzij bijna tijd voor de volgende dosis; geen dubbele dosis smeren om een vergeten dosis te compenseren. Eventueel schema verschuiven maar wel zorgen voor een goede verdeling over de dag.
Toediening: contact met ogen, slijmvliezen en andere wondjes vermijden; zie ook de rubriek Waarschuwingen en voorzorgen.
Doseringen
Complex regionaal pijnsyndroom:
Crème: 5×/dag dun aanbrengen op de pijnlijke huidgedeelten; indien te veel droogheid en schilfering optreedt 3×/dag aanbrengen. Behandelduur: enkele weken tot 3 maanden.
Oplossing: 5×/dag op de pijnlijke huidgedeelten penselen of dun verstuiven; na 10 min inwerken het restant verwijderen door deppen of douchen. Indien te veel droogheid en schilfering optreedt 3×/dag aanbrengen. Behandelduur: enkele weken tot 3 maanden.
Bij een vergeten dosis deze alsnog aanbrengen; zorg daarbij dat de huid voldoende tijd heeft (enkele uren) om te herstellen voordat een nieuwe dosis wordt aangebracht.
Toedieningsinformatie: de crème voorzichtig aanbrengen, zodat de gezonde huid er zo min mogelijk mee in aanraking komt. Bij het verstuiven van de oplossing de gezonde huid afdekken met verbandgaas. Bij het aanbrengen van de oplossing niet te veel aanbrengen; de huid moet vochtig worden maar niet nat. Na het inwerken van de oplossing het restant verwijderen door deppen met een tissue of door afspoelen onder de douche met wat water met zeep of wasgel.
Doseringen
Alleen toepassen op de gezonde en onbeschadigde hoofdhuid; zie de rubriek Waarschuwingen en voorzorgen.
Blootstelling aan zonlicht (en zonnebank) vermijden; zie de rubriek Waarschuwingen en voorzorgen.
Let op! Het aantal benodigde pompverstuivingen is verschillend voor de lotion (Fagron) en de oplossing (Xiromed); raadpleeg de bijsluiter voor gebruik.
Let op! De lotion en oplossing bevatten alcohol en zijn ontvlambaar; vermijd open vuur en gebruik van een föhn.
Alopecia androgenetica bij mannen
Volwassenen:
Oplossing/lotion 2% en oplossing 5%: 1 ml 2×/dag aanbrengen op de kale plek (ca. 3–10 cm diameter), te beginnen met het midden van de te behandelen zone en met de vingers uitstrijken; max. 2 ml per dag. Indien na 6 maanden geen resultaat wordt waargenomen, het gebruik staken. Er zijn geen gegevens over gebruik langer dan 1 jaar.
Alopecia androgenetica bij vrouwen
Volwassenen:
Oplossing/lotion 2%: 1 ml 2×/dag aanbrengen midden in het kalende gebied en met de vingers uitstrijken; max. 2 ml per dag. Effect na 6 maanden evalueren; bij uitblijven van effect de behandeling staken. Er zijn geen gegevens over gebruik langer dan 1 jaar.
Bij ouderen (> 65 j.) zijn de veiligheid en werkzaamheid niet vastgesteld.
Toediening
- Alleen aanbrengen wanneer haar en schedelhuid volkomen droog zijn.
- Plastic handschoenen gebruiken of handen zorgvuldig wassen na aanbrengen, vanwege risico op haargroei op andere delen van het lichaam bij contact.
- Vermijd contact met de ogen, beschadigde huid, slijmvliezen en inhalatie van de pompverstuiving; zie de rubriek Waarschuwingen en voorzorgen.
Bijwerkingen
Lokaal: Gemeld zijn: huidirritatie, verkleuring van huid en haren, overgevoeligheidsreacties (wolvet).
Bijwerkingen
Schudsel: prikkeling (m.n. op open wondjes), irritatie en uitdroging van de huid (door de alcohol). Slechte wondgenezing indien talk in de wondjes komt.
Zelden overgevoeligheidsreacties (jeuk, roodheid, zwelling, huiduitslag).
Bijwerkingen
Vaak: (1-10%): voorbijgaande huidirritatie zoals jeuk, roodheid, droogheid en branderig gevoel, vooral in huidplooien, op slijmvliezen en op andere gevoelige huiddelen. Brandende en tranende ogen indien te dicht bij de ogen aangebracht. Fotosensibilisatie (huidverbranding, huiduitslag, jeuk, erytheem) bij direct contact met UV-stralen; zie de rubriek waarschuwingen en voorzorgen.
Soms (0,1–1%): hypo-esthesie, paresthesie, dysgeusie (metaalsmaak). Misselijkheid. Huidexfoliatie, tongverkleuring.
Zelden (0,01-0,1%): angio-oedeem en anafylaxie, contactovergevoeligheid.
Bijwerkingen
Zeer vaak (>10%): knoflookachtige geur van de huid en adem (zie de rubriek Kinetische gegevens).
Irritatie van de huid: jeuk, brandend gevoel, erytheem, schilfering, blaarvorming, oedeem en urticaria; huidirritatie treedt bij de vaselinecrème minder op dan bij de oplossing.
Verder kunnen optreden na absorptie: misselijkheid, braken, bewustzijnsdaling hoofdpijn, duizeligheid en ernstige allergische reacties; zie ook de rubriek Waarschuwingen en voorzorgen.
Een vette crèmebasis geeft minder huidirritatie dan een waterige gelbasis.
Bijwerkingen
Lokaal
Vaak (1-10%): lokale irritatie, zoals huidschilfering, droge huid, branderig gevoel, jeuk, roodheid, huiduitslag, acneïforme dermatitis. Hypertrichose (op andere plaatsen dan aangebracht).
Soms (0,1-1%): oogirritatie. Eczeem. Veranderingen in haartextuur en haarkleur.
Zelden (0,01-0,1%): ongelijke haargroei, tijdelijk haarverlies.
Systemisch
Zeer vaak (> 10%): hoofdpijn.
Vaak (1-10%): dyspneu. Depressie. Spierpijn.
Soms (0,1-1%): duizeligheid, zwakte. Tintelingen, neuritis. Oedeem. Hepatitis. Urticaria. Visusstoornis. Oorontsteking (vnl. otitis externa). Smaakstoornis.
Zelden (0,01-0,1%): pijn op de borst. Verandering in bloeddruk, verhoogde hartslag. Nierstenen.
Verder is gemeld: overgevoeligheidsreacties waaronder angio-oedeem.
Interacties
Er zijn van dit middel geen interacties bekend.
Interacties
Het is onduidelijk hoeveel werkzame stof geresorbeerd wordt vanuit de wond(en). Hieronder staan de mogelijke interacties vermeld van systemisch toegediend metronidazol:
- de werking van anticoagulantia van het coumarinetype kan worden versterkt;
- metronidazol kan de plasmaspiegels van lithium verhogen, hetgeen kan leiden tot nefrotoxische reacties;
- bij gelijktijdig gebruik van metronidazol en disulfiram zijn psychotische reacties gemeld;
- geen alcoholische dranken gebruiken tijdens en gedurende ten minste 48 uur na beëindiging van de behandeling, vanwege de mogelijkheid van een disulfiram-achtige reactie;
- bij gelijktijdig gebruik versterkt metronidazol de toxiciteit van 5-fluoro-uracil.
Interacties
Comedicatie op dezelfde plaats aangebracht wordt beter geresorbeerd.
Interacties
Niet gelijktijdig gebruiken met andere lokale geneesmiddelen zoals corticosteroïden en retinoïden (tretinoïne, adapaleen) of occlusieve verbanden en haarproducten zoals haarwax (occlusieve pommades) omdat ze de absorptie kunnen verhogen. Bij gelijktijdig gebruik van lokaal betamethasondipropionaat is echter aangetoond dat het de lokale weefselconcentratie van minoxidil verhoogt en de systemische absorptie ervan vermindert; het effect bij een ontstoken hoofdhuid is echter niet bekend.
Gelijktijdig gebruik met perifere vaatverwijders en antihypertensiva kan het risico op orthostatische hypotensie verhogen.
Gelijktijdig gebruik met ciclosporine kan het risico op hypertrichose verhogen.
Zwangerschap
Teratogenese: Zowel bij de mens als bij dieren onvoldoende gegevens. De systemische blootstelling bij het gebruik op furunkels is zeer klein.
Advies: Kan waarschijnlijk veilig worden gebruikt bij een enkele furunkel.
Zwangerschap
Teratogenese: Ruime ervaring tijdens de zwangerschap laat geen nadelige effecten zien.
Advies: Kan gebruikt.
Zwangerschap
Metronidazol passeert de placenta.
Teratogenese: Ruime ervaring bij de mens (lokaal of systemisch) laat geen nadelige effecten zien.
Advies: Kan volgens voorschrift worden gebruikt.
Zwangerschap
Teratogenese: Bij de mens, onvoldoende gegevens. Bij dieren schadelijk gebleken.
Advies: Niet gebruiken tijdens de zwangerschap.
Zwangerschap
Teratogenese: Bij de mens, onvoldoende gegevens. Er zijn enkele meldingen van aangeboren afwijkingen bij kinderen van moeders die cutaan minoxidil hebben gebruikt. Bij dieren geen aanwijzingen voor schadelijkheid.
Farmacologisch effect: Er zijn tevens meldingen van voorbijgaande hypertrichose bij de neonaat, ook na cutaan gebruik van minoxidil.
Advies: Gebruik ontraden.
Lactatie
Overgang in de moedermelk: Onbekend. Gezien de lage systemische blootstelling bij het gebruik op furunkels bij de moeder, is het onwaarschijnlijk dat de zuigeling nadelige effecten ondervindt.
Advies: Kan waarschijnlijk veilig worden gebruikt.
Overig: De trekzalf niet op de borsten aanbrengen.
Lactatie
Overgang in de moedermelk: Onbekend.
Advies: Alleen gebruiken op plekken op het lichaam waar geen risico is op inademen door de zuigeling. Niet gebruiken op of in de buurt van de borsten vanwege het risico op collaps en laryngospasmen bij het inademen van levomenthol door de zuigeling. Zie ook de rubriek Contra-indicaties en Waarschuwingen en voorzorgen.
Lactatie
Overgang in de moedermelk: Ja, met een concentratie gelijk aan de plasmaconcentratie van de moeder. De melk kan een onaangename metaalsmaak krijgen.
Farmacologisch effect: Bij systemisch gebruik is de halfwaardetijd bij zuigelingen verlengd, waardoor stapeling kan optreden; er zijn echter geen duidelijke aanwijzingen voor nadelige effecten op de zuigeling bij systemisch gebruik. Bij lokaal gebruik in/op een wond zijn daarom geen nadelige effecten op de zuigeling te verwachten.
Advies: Kan volgens voorschrift worden gebruikt. Eventueel de borstvoeding onderbreken tot 12 uur na aanbrengen, indien de borst geweigerd wordt (vanwege de mogelijke metaalsmaak).
Lactatie
Overgang in de moedermelk: Bij gebruik op grote oppervlakken waarschijnlijk wel.
Advies: Niet gebruiken tijdens borstvoeding.
Lactatie
Overgang in de moedermelk: Ja.
Farmacologisch effect: Vanwege de beperkte absorptie van minoxidil bij de moeder, lijkt een effect op de zuigeling niet waarschijnlijk.
Advies: Kan volgens Lareb waarschijnlijk veilig worden gebruikt.
Contra-indicaties
- Overgevoeligheid voor teerpreparaten.
Contra-indicaties
- kinderen < 2 jaar, vanwege het risico op laryngospasmen en collaps bij het inademen van levomenthol;
- open wonden, brandwonden;
- schudsel: opengekrabde waterpokken en wondjes.
Zie voor meer informatie de rubriek Waarschuwingen en voorzorgen.
Contra-indicaties
- fotosensibiliteit in de anamnese;
- overgevoeligheid voor nitro-imidazoolderivaten.
Bij het optreden van relevante systemische absorptie:
- (anamnese van) bloeddyscrasieën;
- organische neurologische aandoeningen.
Contra-indicaties
- toepassing nabij wondjes of een geïnfecteerd gebied vanwege het risico op verspreiding van micro-organismen.
Waarschuwingen en voorzorgen
Vermijd contact met ogen, slijmvliezen en beschadigde huid.
Indien de ontstekingsverschijnselen aanhouden of veregeren een arts raadplegen.
Ichthammol kan vlekken veroorzaken op kleding; deze kunnen uitgewassen worden.
Waarschuwingen en voorzorgen
Niet gebruiken bij kinderen < 2 jaar. Bij kleine kinderen ≥ 2 jaar geen huidproducten met levomenthol in de buurt van de neus, mond, hals of op de borst smeren vanwege het risico op laryngospasmen en collaps bij het inademen van levomenthol.
Beschadigde huid: Niet gebruiken op open wonden. Het schudsel tevens niet gebruiken op opengekrabde waterpokken en wondjes vanwege een vertraagde wondgenezing door de aanwezige talk. De gel en crème mogen wel op oppervlakkige schaafwondjes gebruikt worden.
Waarschuwingen en voorzorgen
Toediening: vermijd contact met de ogen, slijmvliezen (o.a. neus, mond) en andere wondjes vanwege de irriterende eigenschappen; indien contact optreedt direct uitspoelen met water.
Metronidazol wordt door UV–straling omgezet in een inactieve verbinding waardoor de werkzaamheid vermindert; daarom blootstelling van de huid aan UV-straling gedurende de therapie vermijden.
Huidirritatie/overgevoeligheid: huidirritatie treedt m.n. aan het begin van de behandeling op. Laat de patiënt contact opnemen bij aanhoudende of hevige huidirritatie. Bij het optreden van overgevoeligheidsreacties (o.a. jeuk, urticaria, duizeligheid, angio-oedeem) het gebruik onmiddellijk staken.
Over de mogelijke carcinogene werking van metronidazol bij langdurig cutaan gebruik bestaan nog onvoldoende gegevens; de gel niet onnodig of langdurig gebruiken.
Waarschuwingen en voorzorgen
Wees voorzichtig bij:
- een ernstig gestoorde lever- en/of nierfunctie;
- overgevoeligheid;
- oogafwijkingen in de voorgeschiedenis.
Er is weinig bekend over de langetermijngevolgen; mogelijk heeft het schadelijke effecten op de ogen, nieren, lever en bloedcellen. Bij langdurig gebruik wordt regelmatige controle (iedere 6 maanden) van de ogen, nier- en leverfunctie en het bloedbeeld aanbevolen.
Laat de patiënt bij het optreden van systemische bijwerkingen als misselijkheid, braken, hoofdpijn en duizeligheid contact opnemen met de arts. Mogelijk moet de crème of oplossing dunner en/of minder frequent worden aangebracht.
Het aanbrengen van de crème kan voor de patiënt pijnlijk zijn. Indien het aanbrengen van de vaselinecrème te pijnlijk is, kan de oplossing worden gebruikt (deze moet na 10 min. worden verwijderd).
Dimethylsulfoxide is een sterk polair oplosmiddel; het lost bepaalde synthetische weefsels in kleding op, bij lokaal gebruik wordt aangeraden om katoen of wol te dragen.
Waarschuwingen en voorzorgen
Bij contact met ogen, beschadigde huid of slijmvliezen deze overvloedig spoelen met koud water en indien nodig een oogarts raadplegen. De oplossing en lotion kunnen branderigheid en irritatie van de ogen veroorzaken.
Beschadigde huid: Niet aanbrengen op een ontstoken, geïrriteerde, geïnfecteerde hoofdhuid, gebieden die zijn aangetast door psoriasis, ernstig verbrande hoofdhuid, ernstige vervelling of een geschoren hoofdhuid, vanwege het risico van verhoogde absorptie.
Minoxidil niet toepassen wanneer er geen (familie)anamnese van haarverlies is, haaruitval plotseling en/of pleksgewijs is, haarverlies toe te schrijven is aan zwangerschap of bevalling (alleen voor vrouwen), of de reden voor haarverlies onbekend is. Ook als haarverlies geassocieerd is met bepaalde behandelingen (zoals chemotherapie bij kanker) of bepaalde ziekten (zoals ijzertekort, schildklieraandoeningen, lupus of secundaire syfilis), evenals ernstige voedingsproblemen, en bepaalde gewoonten met betrekking tot uiterlijke verzorging (bv. strak invlechten of strakke paardenstaarten).
Patiënten met cardiovasculaire aandoeningen of hartritmestoornissen dienen contact op te nemen met een arts voordat ze minoxidil gebruiken, aangezien enige absorptie via de hoofdhuid mogelijk is. Controleer regelmatig bloeddruk en hartslag bij patiënten met hart- en vaataandoeningen zoals bij: coronaire hartziekte, congestief hartfalen en/of hartklepaandoeningen, potentieel risico op water- en zoutretentie, lokaal en gegeneraliseerd oedeem, pericardiale effusie, harttamponnade, tachycardie en angina pectoris.
Gebruik staken en een arts raadplegen in de volgende gevallen: bij hypotensie, pijn op de borst, snelle hartslag, flauwte of duizeligheid, onverwachte onverklaarbare gewichtstoename, gezwollen handen of voeten of aanhoudende roodheid of irritatie van de hoofdhuid.
Blootstelling aan zonlicht (en zonnebank) vermijden; indien dit niet mogelijk is de behandelde huidgedeeltes beschermen (hoofdbedekking zoals een pet). Niet gebruiken bij zonnebrand.
Verergering haaruitval: In sommige gevallen kan na 2–6 weken een tijdelijke toename van haaruitval optreden dat enkele weken kan aanhouden. Dit komt waarschijnlijk omdat minoxidil de haarfollikels aanzet om van de telogene fase (rustfase) naar de anagene fase (groeifase) over te gaan (oude haren vallen uit als nieuwe haren op hun plaats groeien). Indien de haaruitval langer dan 2 weken aanhoudt het gebruik staken en contact opnemen met de arts.
Minoxidil kan de kleur en/of textuur van het haar veranderen.
Bij ouderen zijn de effectiviteit en veiligheid niet vastgesteld.
Hulpstoffen
- Bergapteen (in lotion Fagron) kan gevoeligheid voor UV-licht vergroten.
- De lotion en oplossingen bevatten ethanol en zijn ontvlambaar; vermijd contact met open vuur en gebruik van een föhn. Vermijd ook contact met de ogen, vanwege het irriterende effect van alcohol op de ogen. Ethanol kan lokale irritatie en een droge huid veroorzaken.
Overdosering
Symptomen
Na accidentele orale inname (ten gevolge van snelle en bijna volledige absorptie): hypotensie, tachycardie, water- en zoutretentie met het optreden van oedeem, pleurale effusie of congestief hartfalen.
Neem voor meer informatie over een vergiftiging met minoxidil contact op met het Nationaal Vergiftigingen Informatie Centrum.
Eigenschappen
Ichthammol (sulfobituminoseammonium) is een teerproduct met een zwak antiseptische werking en met keratolytische eigenschappen, ter bevordering van het doorbreken van huidabcessen.
Eigenschappen
Levomenthol is het linksdraaiende stereo-isomeer van menthol. Het heeft een frissere geur en een sterkere werking dan racemisch menthol . Levomenthol heeft een verkoelend effect op de huid en werkt daardoor jeukstillend. Voor verkoeling dient op de huid naast levomenthol water aanwezig te zijn. Wanneer een gel de huid teveel uitdroogt kan voor levomentholcrème worden gekozen. Zinkoxide (schudsel) heeft een indrogende en verkoelende werking en versterkt zo het effect van levomenthol.
Kinetische gegevens
Resorptie | niet of nauwelijks. |
Uitleg afkortingen
F | biologische beschikbaarheid (fractie van de dosis die in de systemische circulatie verschijnt) |
T max | tijdsduur tot maximale bloedspiegel na toediening |
V d | verdelingsvolume (fictief volume waarin een geneesmiddel zich verdeelt over het lichaam) |
T 1/2 | plasmahalfwaardetijd (tijd die nodig is om een bepaalde plasmaconcentratie te halveren) |
T 1/2el | plasmahalfwaardetijd in de eliminatiefase, terminale halfwaardetijd |
Eigenschappen
Metronidazol is een nitro-imidazoolderivaat met antibacteriële en antiprotozoaire werking tegen een groot aantal pathogene micro-organismen. Het doodt geurproducerende anaërobe bacteriën in wonden. Lokale toepassing kan al < 4 uur een eerste effect hebben (bij systemische toepassing is dit na 48-72 uur). De normale flora van de huid wordt niet beïnvloed.
Eigenschappen
Dimethylsulfoxide (ook wel DMSO) remt lokaal de prikkelgeleiding in perifere zenuwen en werkt daardoor analgetisch bij bepaalde pijnsyndromen (o.a. complex regionaal pijnsyndroom type 1). Dimethylsulfoxide maakt het stratum corneum meer permeabel en bevordert daardoor de penetratie van andere stoffen; vanwege de bijwerkingen wordt het echter alleen bij enkele specialistische indicaties als penetratiebevorderaar toegepast. Verder heeft DMSO anti-inflammatoire, zwak bacteriostatische en vaatverwijdende eigenschappen. Een vette crèmebasis geeft minder huidirritatie dan een waterige gelbasis. Indien het aanbrengen van de vaselinecrème te pijnlijk is, kan de oplossing worden gebruikt.
Kinetische gegevens
Resorptie | snel en goed. |
Metabolisering | na absorptie gedeeltelijk tot dimethylsulfon en dimethylsulfide. |
Eliminatie | dimethylsulfoxide en dimethylsulfon voornamelijk met de urine en een klein deel met de feces. Een klein gedeelte als dimethylsulfide via de longen en huid; dit geeft de kenmerkende knoflookgeur van adem en huid. |
Uitleg afkortingen
F | biologische beschikbaarheid (fractie van de dosis die in de systemische circulatie verschijnt) |
T max | tijdsduur tot maximale bloedspiegel na toediening |
V d | verdelingsvolume (fictief volume waarin een geneesmiddel zich verdeelt over het lichaam) |
T 1/2 | plasmahalfwaardetijd (tijd die nodig is om een bepaalde plasmaconcentratie te halveren) |
T 1/2el | plasmahalfwaardetijd in de eliminatiefase, terminale halfwaardetijd |
Eigenschappen
Kan bij lokale toepassing de haargroei bij alopecia androgenetica enigermate stimuleren. Het zet haarfollikels aan om van de rustfase naar de actieve groeifase te gaan door een direct effect op de proliferatie en differentiatie van folliculaire keratinocyten. Hierdoor wordt de anagene fase (groeifase) verlengd. Mogelijk spelen kaliumkanalen hierbij een rol, echter het juiste werkingsmechanisme van minoxidil bij alopecia androgenetica is nog niet geheel bekend. Werking: na ≥ 4 maanden, sterk individueel. Bij staken van de toediening stopt de nieuwe haargroei en keert het beeld van vóór de behandeling binnen 3–4 maanden terug.
In sommige gevallen kan na 2–6 weken een tijdelijke toename van haaruitval optreden dat enkele weken kan aanhouden; zie de rubriek Waarschuwingen en voorzorgen.
Kinetische gegevens
Resorptie | gemiddeld 1,5% (0,3–4,5%) door de intacte huid; bij een beschadigde hoornlaag van de hoofdhuid, zoals bij zonnebrand, scheren of een dermatose, kan de cutane absorptie toenemen. Deze varieert echter niet na blootstelling aan UV, onder occlusie (bv. door het dragen van een pruik) of tijdens gelijktijdige toepassing van een vocht inbrengend product. |
Uitleg afkortingen
F | biologische beschikbaarheid (fractie van de dosis die in de systemische circulatie verschijnt) |
T max | tijdsduur tot maximale bloedspiegel na toediening |
V d | verdelingsvolume (fictief volume waarin een geneesmiddel zich verdeelt over het lichaam) |
T 1/2 | plasmahalfwaardetijd (tijd die nodig is om een bepaalde plasmaconcentratie te halveren) |
T 1/2el | plasmahalfwaardetijd in de eliminatiefase, terminale halfwaardetijd |
Groepsinformatie
ichthammol hoort bij de groep dermatica, overige.
- abrocitinib (D11AH08) Vergelijk
- brimonidine (cutaan) (D11AX21) Vergelijk
- deoxycholzuur (D11AX24) Vergelijk
- dimethylsulfoxide (M02AX03) Vergelijk
- ditranol (D05AC01) Vergelijk
- eflornithine (D11AX16) Vergelijk
- glycopyrronium (cutaan) (D11AA01) Vergelijk
- ivermectine (cutaan) (D11AX22) Vergelijk
- levomenthol (cutaan) (D04AX) Vergelijk
- metronidazol (cutaan steriel) (D06BX01) Vergelijk
- metronidazol (cutaan) (D06BX01) Vergelijk
- minoxidil (in de dermatologie) (D11AX01) Vergelijk
- tirbanibuline (D06BX03) Vergelijk
Groepsinformatie
levomenthol (cutaan) hoort bij de groep dermatica, overige.
- abrocitinib (D11AH08) Vergelijk
- brimonidine (cutaan) (D11AX21) Vergelijk
- deoxycholzuur (D11AX24) Vergelijk
- dimethylsulfoxide (M02AX03) Vergelijk
- ditranol (D05AC01) Vergelijk
- eflornithine (D11AX16) Vergelijk
- glycopyrronium (cutaan) (D11AA01) Vergelijk
- ichthammol (D05AA) Vergelijk
- ivermectine (cutaan) (D11AX22) Vergelijk
- metronidazol (cutaan steriel) (D06BX01) Vergelijk
- metronidazol (cutaan) (D06BX01) Vergelijk
- minoxidil (in de dermatologie) (D11AX01) Vergelijk
- tirbanibuline (D06BX03) Vergelijk
Groepsinformatie
metronidazol (cutaan steriel) hoort bij de groep dermatica, overige.
- abrocitinib (D11AH08) Vergelijk
- brimonidine (cutaan) (D11AX21) Vergelijk
- deoxycholzuur (D11AX24) Vergelijk
- dimethylsulfoxide (M02AX03) Vergelijk
- ditranol (D05AC01) Vergelijk
- eflornithine (D11AX16) Vergelijk
- glycopyrronium (cutaan) (D11AA01) Vergelijk
- ichthammol (D05AA) Vergelijk
- ivermectine (cutaan) (D11AX22) Vergelijk
- levomenthol (cutaan) (D04AX) Vergelijk
- metronidazol (cutaan) (D06BX01) Vergelijk
- minoxidil (in de dermatologie) (D11AX01) Vergelijk
- tirbanibuline (D06BX03) Vergelijk
Groepsinformatie
dimethylsulfoxide hoort bij de groep dermatica, overige.
- abrocitinib (D11AH08) Vergelijk
- brimonidine (cutaan) (D11AX21) Vergelijk
- deoxycholzuur (D11AX24) Vergelijk
- ditranol (D05AC01) Vergelijk
- eflornithine (D11AX16) Vergelijk
- glycopyrronium (cutaan) (D11AA01) Vergelijk
- ichthammol (D05AA) Vergelijk
- ivermectine (cutaan) (D11AX22) Vergelijk
- levomenthol (cutaan) (D04AX) Vergelijk
- metronidazol (cutaan steriel) (D06BX01) Vergelijk
- metronidazol (cutaan) (D06BX01) Vergelijk
- minoxidil (in de dermatologie) (D11AX01) Vergelijk
- tirbanibuline (D06BX03) Vergelijk
Groepsinformatie
minoxidil (in de dermatologie) hoort bij de groep dermatica, overige.
- abrocitinib (D11AH08) Vergelijk
- brimonidine (cutaan) (D11AX21) Vergelijk
- deoxycholzuur (D11AX24) Vergelijk
- dimethylsulfoxide (M02AX03) Vergelijk
- ditranol (D05AC01) Vergelijk
- eflornithine (D11AX16) Vergelijk
- glycopyrronium (cutaan) (D11AA01) Vergelijk
- ichthammol (D05AA) Vergelijk
- ivermectine (cutaan) (D11AX22) Vergelijk
- levomenthol (cutaan) (D04AX) Vergelijk
- metronidazol (cutaan steriel) (D06BX01) Vergelijk
- metronidazol (cutaan) (D06BX01) Vergelijk
- tirbanibuline (D06BX03) Vergelijk