anticonceptiva, progestagenen
Werking
Werkingsmechanisme
Anticonceptiva met een progestageen:
- remmen de ovulatie (bij 60-80% van de cycli [1]);
- verhogen de viscositeit van het cervixslijm, waardoor een relatieve barrière ontstaat voor spermatozoa;
- geven atrofie van het endometrium, waardoor het innestelen van een bevruchte eicel wordt belemmerd.
Effect
- voorkoming van zwangerschap;
- vermindering menstrueel bloedverlies.
Meer informatie
De groep anticonceptiva met een progestageen omvat de volgende preparaten:
- oraal anticonceptivum met een lage dosis progestageen ('minipil') (desogestrel);
- subdermaal implantaat voor langdurige anticonceptie (etonogestrel);
- 'intra-uterine device' (IUD, spiraal) voor langdurige anticonceptie (levonorgestrel);
- injectiepreparaat voor langdurige anticonceptie (medroxyprogesteron);
- noodanticonceptiva ('morning-afterpil') (levonorgestrel, ulipristal).
Typerende bijwerkingen
Relatief frequent:
- doorbraakbloedingen of onregelmatig bloedverlies, amenorroe;
- hoofdpijn;
- misselijkheid;
- gevoelige of pijnlijke borsten;
- gewichtstoename;
- stemmingswisselingen, depressie;
- verminderd libido;
- acne.
Meer informatie
Anticonceptiva met alleen een progestageen geven veelal atrofie van het endometrium, afhankelijk van de endogene oestradiolproductie. Bij deze anticonceptiva kan in het begin het bloedingspatroon wisselend en onvoorspelbaar zijn. Na enkele maanden neemt het bloedverlies vaak af en ontstaat amenorroe en soms doorbraakbloedingen ('spotting'). [2]
Literatuur:
- Brunton LL, et al. (eds). Goodman & Gilman’s The pharmacological basis of therapeutics. 13th ed. New York: McGraw-Hill, 2018.
- NHG-Standaard Anticonceptie. Huisarts Wet 2011; 54: 652-76.
Kosten
Zie ook
Indicaties
Vergelijken
anticonceptiva, progestagenen vergelijken met een andere geneesmiddelgroep.