Samenstelling
Etonogestrel/ethinylestradiol
Bijlage 2
Diverse fabrikanten
- Toedieningsvorm
- Ring voor vaginaal gebruik
De ring heeft een gemiddelde afgifte van 0,120 mg etonogestrel en 0,015 mg ethinylestradiol per 24 uur, gedurende een periode van drie weken.
Nuvaring
Bijlage 2
Organon Pharma BV
- Toedieningsvorm
- Ring voor vaginaal gebruik
De ring heeft een gemiddelde afgifte van 0,120 mg etonogestrel en 0,015 mg ethinylestradiol per 24 uur, gedurende een periode van drie weken.
Ornibel
Bijlage 2
Xiromed
- Toedieningsvorm
- Ring voor vaginaal gebruik
De ring heeft een gemiddelde afgifte van 0,120 mg etonogestrel en 0,015 mg ethinylestradiol per 24 uur, gedurende een periode van drie weken.
Uitleg symbolen
Samenstelling
Ethinylestradiol/drospirenon
Bijlage 2
Diverse fabrikanten
- Toedieningsvorm
- Tablet, omhuld '0,02/3'
- Verpakkingsvorm
- strip met 28 tabletten
Sub-30 pil. Bevat per strip: 24 tabletten (roze) en 4 placebotabletten (wit). Bevat per roze tablet: ethinylestradiol 20 microg, drospirenon 3 mg.
- Toedieningsvorm
- Tablet, omhuld '0,03/3'
- Verpakkingsvorm
- strip met 21 tabletten
Sub-50 pil. Bevat per tablet: ethinylestradiol 30 microg, drospirenon 3 mg.
Rosal
Bijlage 2
Medical Valley Invest AB
- Toedieningsvorm
- Tablet, omhuld '0,03/3'
- Verpakkingsvorm
- strip met 21 tabletten
Sub-50 pil. Bevat per tablet: ethinylestradiol 30 microg, drospirenon 3 mg.
Yasmin
Bijlage 2
Bayer bv
- Toedieningsvorm
- Tablet, omhuld '0,03/3'
- Verpakkingsvorm
- strip met 21 tabletten
Sub-50 pil. Bevat per tablet: ethinylestradiol 30 microg, drospirenon 3 mg.
Yaz
Bijlage 2
Bayer bv
- Toedieningsvorm
- Tablet, omhuld '0,02/3'
- Verpakkingsvorm
- strip met 28 tabletten
Sub-30 pil. Bevat per strip: 24 tabletten (lichtroze) en 4 placebotabletten (wit). Bevat per lichtroze tablet: ethinylestradiol (als β-dexcladraat) 20 microg, drospirenon 3 mg.
Uitleg symbolen
Advies
Bespreek bij een anticonceptiewens de voorkeur, verwachte therapietrouw en persoonlijke situatie van de vrouw. Begeleid haar bij het kiezen voor een passende methode op basis van kenmerken van de verschillende methodes zoals betrouwbaarheid, toepassing, invloed op het bloedingspatroon, (ernstige) bijwerkingen en contra-indicaties; zie tabel 1 en 3 van de NHG-Standaard Anticonceptie. De meest betrouwbare anticonceptiemethoden zijn (in willekeurige volgorde): combinatiepreparaten (pil, pleister, vaginale ring), de pil met alleen progestageen (desogestrel), het implantatiestaafje (etonogestrel), de prikpil (medroxyprogesteron) en de hormoonspiraal (levonorgestrel IUD) of koperspiraal. Bij combinatiepreparaten en bij de pil met alleen progestageen is de betrouwbaarheid afhankelijk van de therapietrouw.
Bij de keuze voor een combinatiepreparaat gaat de voorkeur uit naar een pil met ethinylestradiol (EE) 30 microg en levonorgestrel 150 microg. Tweede keus zijn EE/gestodeen (20/75 microg), EE/levonorgestrel (20/100 microg) en EE/norgestimaat (35/250 microg). Andere orale combinatiepreparaten en waarschijnlijk ook de ring en de pleister geven een grotere risicotoename op VTE.
Aan de vergoeding van ethinylestradiol/etonogestrel zijn voorwaarden verbonden, zie Regeling zorgverzekering, bijlage 2.
Advies
Bespreek bij een anticonceptiewens de voorkeur, verwachte therapietrouw en persoonlijke situatie van de vrouw. Begeleid haar bij het kiezen voor een passende methode op basis van kenmerken van de verschillende methoden zoals betrouwbaarheid, toepassing, invloed op het bloedingspatroon, (ernstige) bijwerkingen en contra-indicaties; zie tabel 1 en 3 van de NHG-Standaard Anticonceptie. De meest betrouwbare anticonceptiemethoden zijn (in willekeurige volgorde): combinatiepreparaten (pil, pleister, vaginale ring), de pil met alleen progestageen (desogestrel), het implantatiestaafje (etonogestrel), de prikpil (medroxyprogesteron) en de hormoonspiraal (levonorgestrel IUD) of koperspiraal. Bij combinatiepreparaten en bij de pil met alleen progestageen is de betrouwbaarheid afhankelijk van de therapietrouw.
Bij de keuze voor een combinatiepreparaat gaat de voorkeur uit naar een pil met ethinylestradiol (EE) 30 microg en levonorgestrel 150 microg. Tweede keus zijn EE/gestodeen (20/75 microg), EE/levonorgestrel (20/100 microg) en EE/norgestimaat (35/250 microg). Andere orale combinatiepreparaten en waarschijnlijk ook de ring en de pleister geven een grotere risicotoename op VTE.
Aan de vergoeding van ethinylestradiol/drospirenon zijn voorwaarden verbonden, zie Regeling zorgverzekering, bijlage 2.
Indicaties
- Hormonale anticonceptie.
Gerelateerde informatie
Indicaties
- Hormonale anticonceptie.
Gerelateerde informatie
Doseringen
Hormonale anticonceptie
Adviezen bij afwijkend gebruik
Als tijdelijk aanvullend gebruik van een barrièremiddel nodig is: kies niet voor een vrouwencondoom of pessarium, omdat de vaginale ring de juiste plaatsing en positionering hiervan kan beïnvloeden.
Als de ring uit de vagina raakt, deze direct terugplaatsen, eventueel na afspoelen met koud tot lauw water.
Doseringen
Hormonale anticonceptie
Adviezen bij afwijkend gebruik
De tabletten elke dag op ongeveer hetzelfde tijdstip innemen, in de volgorde die op de strip staat aangegeven.
Bijwerkingen
Vaak (1-10%): vaginale infectie. Depressie, afgenomen libido. Hoofdpijn, migraine. Buikpijn, misselijkheid, gewichtstoename. Acne. Ring gerelateerde problemen (bv. expulsie, problemen bij de coïtus en voelen van een vreemd lichaam), genitale jeuk, vaginale afscheiding, dysmenorroe.
Soms (0,1-1%): cervicitis, urineweginfectie. Emotionele labiliteit, stemmingswisselingen. Duizeligheid, hypo-esthesie. Visuele stoornis. Opvlieger, verhoogde bloeddruk. Toegenomen eetlust. Braken, diarree, obstipatie. Alopecia, eczeem, jeuk, huiduitslag, urticaria. Rugpijn, spierspasmen, pijn in ledematen. Dysurie, pollakisurie. Premenstrueel syndroom (verergering van), gevoelige of vergrote borsten, vaginaal ongemak (brandend gevoel, droogheid, pijn), amenorroe, menorragie, metrorragie, borstfibroadenose, cervicale poliep, ectropion van de cervix. Vermoeidheid, prikkelbaarheid, malaise, oedeem.
Zelden (0,01–0,1%): veneuze of arteriële trombo-embolie. Galactorroe.
Verder zijn gemeld: overgevoeligheidsreacties, waaronder angio-oedeem en anafylaxie. Chloasma. Verkleving van de ring aan vaginaal weefsel, waarbij verwijdering door een arts noodzakelijk was. Breken van de ring (met vaginaal letsel tot gevolg).
Bijwerkingen
Vaak (1-10%): depressie, emotionele labiliteit. Hoofdpijn. Misselijkheid. Menstruatiestoornissen, doorbraakbloedingen (vooral tijdens de eerste maanden van het gebruik), pijnlijke of gevoelige borsten, fluor vaginalis, vaginale candidiasis.
Soms (0,1-1%): nervositeit, slaperigheid, migraine, duizeligheid, paresthesie. Hypo- of hypertensie, spataderen. Braken, dyspepsie, gastritis, buikpijn, flatulentie, diarree. Acne, huiduitslag, jeuk, haaruitval. Rugpijn, spierkrampen. Bekkenpijn, hypertrofie van de borsten, fibrocysten in de borsten, verandering van libido, vaginitis, vaginale droogheid, opvliegers. Vochtretentie, verandering van lichaamsgewicht, asthenie, meer transpireren.
Zelden (0,01-0,1%): anemie, trombocytemie. Overgevoeligheidsreacties, astma. Verandering in eetlust, hyperkaliëmie, hyponatriëmie. Anorgasmie, slapeloosheid. Draaiduizeligheid, beven. Hypo-acusis. Conjunctivitis, droge ogen. Tachycardie. Veneuze en arteriële trombo-embolie, flebitis, neusbloeding, flauwvallen. Droge mond, orale candidiasis, opgeblazen gevoel, obstipatie. Cholecystitis. Chloasma, fotosensitieve of contacteczeem, erythema nodosum, erythema multiforme, hirsutisme, striae, droge huid. Mammacarcinoom, cervicale poliep, ovariumcysten, endometriumhyperplasie of -atrofie. Afscheiding uit de tepel. Malaise.
Verder is gemeld: verergering van symptomen van erfelijke en verworven angio-oedeem.
Interacties
Gelijktijdig gebruik met glecaprevir/pibrentasvir en sofosbuvir/velpatasvir/voxilaprevir is gecontra-indiceerd, vanwege meer kans op bijwerkingen op de lever; een andere vorm van anticonceptie wordt aanbevolen (bv. anticonceptiva met alleen een progestageen of niet-hormonale methoden) tot 2 weken na afloop van de behandeling met deze geneesmiddelen.
Tijdens en tot 4 weken na gebruik van leverenzyminducerende stoffen (anti-epileptica zoals carbamazepine, felbamaat, fenobarbital, fenytoïne, oxcarbazepine, primidon, rufinamide, topiramaat; overige enzyminductoren zoals bosentan, griseofulvine, modafinil, rifabutine, rifampicine, sint-janskruid) wordt de betrouwbaarheid van de ring verminderd door verlaging van de spiegels van het oestrogeen en progestageen. Indien deze interactie niet kan worden vermeden, de ring vervangen door een levonorgestrelbevattend spiraaltje, een koperhoudend spiraaltje of de prikpil. Een andere optie is het gebruik van condooms (door de man) in combinatie met de ring; deze gebruiken tot ten minste 4 weken na staken van de inductor. Als de inductor nog in gebruik is na het einde van de ringcyclus van 3 weken, dan de volgende ring zonder toepassing van een ringvrije periode inbrengen.
Veel combinaties van HIV-proteaseremmers en niet-nucleoside reverse-transcriptase remmers, incl. combinaties met HCV-remmers kunnen de spiegels van anticonceptieve steroïden verlagen of verhogen; raadpleeg de voorschrijfinformatie van deze middelen.
Hormonale anticonceptiva kunnen de plasmaconcentratie van ciclosporine verhogen en die van lamotrigine verlagen.
Oestrogenen en aromataseremmers of tamoxifen kunnen elkaars werking verminderen.
Het gebruik van anticonceptieve steroïden kan de uitslag van bepaalde laboratoriumtesten beïnvloeden.
Er zijn meldingen geweest van het breken van de ring bij gelijktijdig gebruik van intravaginale middelen, waaronder antimycotica, antibiotica en glijmiddelen.
Interacties
Gelijktijdig gebruik met glecaprevir/pibrentasvir en sofosbuvir/velpatasvir/voxilaprevir is gecontra-indiceerd, vanwege meer kans op bijwerkingen op de lever; een andere vorm van anticonceptie wordt aanbevolen (bv. anticonceptiva met alleen een progestageen of niet-hormonale methoden) tot 2 weken na afloop van de behandeling met deze geneesmiddelen.
Tijdens en tot vier weken na gebruik van leverenzyminducerende stoffen (anti-epileptica zoals carbamazepine, felbamaat, fenobarbital, fenytoïne, oxcarbazepine, primidon, rufinamide, topiramaat; overige enzyminductoren zoals bosentan, griseofulvine, modafinil, rifabutine, rifampicine, sint-janskruid) is de anticonceptiepil minder betrouwbaar door verlaging van de spiegels van het oestrogeen en progestageen. Indien deze interactie niet kan worden vermeden, de anticonceptiepil vervangen door een levonorgestrelbevattend spiraaltje, een koperhoudend spiraaltje of de prikpil. Een andere optie is het gebruik van condooms in combinatie met de anticonceptiepil; deze gebruiken tot ten minste vier weken na staken van de inductor. Als de inductor nog in gebruik is tijdens het einde van de werkzame tabletten in de strip, dan direct beginnen met een volgende strip zonder de gebruikelijke stopweek of placebofase.
Veel combinaties van HIV-proteaseremmers en niet-nucleoside reverse-transcriptase remmers, incl. combinaties met HCV-remmers kunnen de spiegels van het oestrogeen of progestageen uit de anticonceptiepil verlagen of verhogen; raadpleeg de voorschrijfinformatie van deze middelen.
Bij gelijktijdig innemen met colesevelam of colestyramine neemt de absorptie af; de anticonceptiepil ten minste 4 uur vóór colesevelam of colestyramine innemen.
Etoricoxib kan de plasmaconcentratie van ethinylestradiol met circa 50% verhogen.
Ketoconazol (sterke CYP3A4-remmer) kan de blootstelling aan drospirenon en ethinylestradiol verhogen.
Oestrogenen uit de anticonceptiepil en aromataseremmers of tamoxifen kunnen elkaars werking verminderen.
Door gebruik van hormonale anticonceptiva kan de plasmaspiegel van lamotrigine dalen en die van ciclosporine stijgen.
Ethinylestradiol kan mogelijk de klaring van CYP1A2-substraten remmen; dit kan leiden tot een stijging van de plasmaconcentratie van theofylline of tizanidine.
Bij gelijktijdig, langdurend gebruik van middelen die het serumkalium kunnen verhogen zoals ACE-remmers, angiotensinereceptorblokkers, aldosteron antagonisten, kaliumsparende diuretica of NSAID's het serumkalium tijdens de eerste behandelcyclus controleren.
Het gebruik van anticonceptieve steroïden kan de uitslag van bepaalde laboratoriumtesten beïnvloeden.
Zwangerschap
Gezien de geregistreerde indicatie niet van toepassing.
Teratogenese: In het geval van accidenteel (door)gebruik van combinatie orale anticonceptiva tijdens de vroege zwangerschap zijn er geen aanwijzingen voor nadelige effecten op de zwangerschap of foetus. De intra-uteriene concentraties van de anticonceptieve steroïden bij de vaginale route zijn vergelijkbaar met de niveaus bij combinatie orale anticonceptiva.
Overige: Vóór begin van het gebruik, zwangerschap uitsluiten. Indien tijdens het gebruik zwangerschap optreedt, de ring verwijderen.
Zwangerschap
Gezien de geregistreerde indicatie niet van toepassing.
Teratogenese: In het geval van accidenteel (door)gebruik van de anticonceptiepil tijdens de vroege zwangerschap zijn er geen aanwijzingen voor nadelige effecten op de zwangerschap of foetus.
Overige: Vóór begin van het gebruik, zwangerschap uitsluiten. Mocht zich tijdens het gebruik het vermoeden van zwangerschap voordoen, dan de toediening staken en gebruik maken van een (betrouwbare) niet-hormonale methode van anticonceptie, totdat zwangerschap is uitgesloten.
Lactatie
Overgang in de moedermelk: Ja, zowel oestrogenen als progestagenen in geringe mate.
Farmacologisch effect: Er zijn geen negatieve effecten op de zuigeling gezien. In de eerste zes weken na de bevalling, kan een gecombineerd hormonaal anticonceptivum de borstvoeding mogelijk nadelig beïnvloeden (gering effect op de productie en samenstelling van de moedermelk). Daarbij kan een gecombineerd hormonaal anticonceptivum de kans op trombose (bij de moeder) in de eerste weken na de bevalling verder verhogen.
Advies: Gebruik ontraden tijdens de eerste 6 weken na de bevalling; daarna kan dit middel waarschijnlijk veilig worden gebruikt.
Lactatie
Overgang in de moedermelk: Ja, zowel oestrogenen als progestagenen in geringe mate.
Farmacologisch effect: Er zijn geen negatieve effecten op de zuigeling gezien. In de eerste zes weken na de bevalling, kan de combinatiepil de borstvoeding mogelijk nadelig beïnvloeden (gering effect op de productie en samenstelling van de moedermelk). Daarbij kan de combinatiepil de kans op trombose (bij de moeder) in de eerste weken na de bevalling verder verhogen.
Advies: Gebruik ontraden tijdens de eerste 6 weken na de bevalling; daarna kan dit middel waarschijnlijk veilig worden gebruikt.
Contra-indicaties
- (risico op) veneuze trombo-embolie (VTE):
- voorgeschiedenis van diepe veneuze trombose of longembolie;
- trombofilie (APC-resistentie door factor-V-Leiden-mutatie, proteïne C-, proteïne S- of antitrombinedeficiëntie);
- zware operatie met langdurige immobilisatie;
- aanwezigheid van meerdere risicofactoren voor VTE (zie Waarschuwingen en voorzorgen).
- (risico op) arteriële trombo-embolie (ATE):
- voorgeschiedenis van myocardinfarct, cerebrovasculaire ziekte (beroerte of TIA), angina pectoris, perifeer arterieel vaatlijden;
- aandoening met verhoogd risico op ATE: diabetes mellitus met vasculaire symptomen, ernstige hypertensie, ernstige dyslipoproteïnemie, hyperhomocysteïnemie of aanwezigheid van anti-fosfolipide-antilichamen;
- voorgeschiedenis van migraine met focale neurologische symptomen;
- aanwezigheid van meerdere risicofactoren voor ATE (zie Waarschuwingen en voorzorgen).
- (voorgeschiedenis van) geslachtshormoon-afhankelijke maligniteit, zoals mammacarcinoom;
- drager BRCA-genmutatie of belaste familieanamnese bij leeftijd > 35 jaar;
- (voorgeschiedenis van) ernstige leveraandoening, zolang de leverfunctie niet is genormaliseerd;
- (voorgeschiedenis van) levertumor;
- (voorgeschiedenis van) pancreatitis, indien samenhangend met ernstige hypertriglyceridemie;
- vaginale bloeding met onbekende oorzaak.
Zie voor meer contra-indicaties de rubriek Interacties.
Contra-indicaties
- (risico op) veneuze trombo-embolie (VTE):
- voorgeschiedenis van diepveneuze trombose of longembolie;
- trombofilie (APC-resistentie door factor-V-Leiden-mutatie, proteïne C-, proteïne S- of antitrombinedeficiëntie);
- zware operatie met langdurige immobilisatie;
- aanwezigheid van meerdere risicofactoren voor VTE (zie Waarschuwingen en voorzorgen).
- (risico op) arteriële trombo-embolie (ATE):
- voorgeschiedenis van myocardinfarct, cerebrovasculaire ziekte (beroerte of TIA), angina pectoris, perifeer arterieel vaatlijden;
- aandoening met verhoogd risico op ATE: diabetes mellitus met vasculaire symptomen, ernstige hypertensie, ernstige dyslipoproteïnemie, hyperhomocysteïnemie of aanwezigheid van anti-fosfolipide-antilichamen;
- voorgeschiedenis van migraine met focale neurologische symptomen;
- aanwezigheid van meerdere risicofactoren voor ATE (zie Waarschuwingen en voorzorgen).
- (voorgeschiedenis van) geslachtshormoon-afhankelijke maligniteit, zoals mammacarcinoom;
- drager BRCA-genmutatie of belaste familieanamnese bij leeftijd > 35 jaar;
- (voorgeschiedenis van) ernstige leveraandoening, zolang de leverfunctie niet is genormaliseerd, waaronder levertumor;
- ernstige nierinsufficiëntie of acuut nierfalen;
- bariatrische chirurgie, gericht op bereiken verminderde absorptie van voedingsstoffen;
- vaginale bloeding met onbekende oorzaak.
Zie voor meer contra-indicaties de rubriek Interacties.
Waarschuwingen en voorzorgen
Het risico op veneuze trombo-embolie (VTE) neemt toe bij gebruik van een gecombineerd hormonaal anticonceptivum. Bij gebruik van een product met etonogestrel is deze kanstoename waarschijnlijk hoger dan bij gebruik van een product met levonorgestrel of norgestimaat. De meeste kans bestaat in het eerste jaar van het gebruik en mogelijk vermeerdert de kans nadat het gebruik gedurende vier weken of langer is onderbroken. Bij aanwezigheid van één of meerdere risicofactoren voor VTE, het gebruik afwegen. Bij verdenking op een erfelijke predispositie (eerstegraads familielid < 50 jaar met VTE), de vrouw doorverwijzen naar een gespecialiseerde arts. Risicofactoren zijn een leeftijd > 35 j., immobilisatie, een operatieve ingreep (m.n. operatie van de benen of neurochirurgie), groot trauma, een recente bevalling of miskraam in het tweede trimester en obesitas. Ook de volgende aandoeningen zijn een risicofactor: kanker, sikkelcelziekte, SLE, HUS en IBD en mogelijk oppervlakkige tromboflebitis en varicosis.
Het risico op arteriële trombo-embolie (ATE; myocardinfarct of ischemisch CVA) neemt iets toe bij gebruik van een gecombineerd hormonaal anticonceptivum. Bij aanwezigheid van één of meerdere risicofactoren voor ATE, het gebruik afwegen. Bij verdenking op een erfelijke predispositie de vrouw doorverwijzen naar een gespecialiseerde arts. Risicofactoren zijn een leeftijd > 35 j., roken, obesitas, hypertensie en migraine. Ook andere aandoeningen waarbij vaatstoornissen kunnen optreden zijn een risicofactor: diabetes mellitus, hartklepziekte en atriumfibrilleren, dyslipoproteïnemie en SLE.
Een lichte toename van de kans op mammacarcinoom is gerapporteerd in epidemiologisch onderzoek. Deze toegenomen kans verdwijnt binnen 10 jaar na staken van het gebruik. Het is onduidelijk of er een negatieve invloed is op de kans op cervixcarcinoom. Bij hevige pijn in de bovenbuik, leververgroting of symptomen van een abdominale bloeding de mogelijkheid van een levertumor in de diagnosestelling betrekken.
Staak gebruik bij:
- de eerste symptomen van tromboflebitis of trombo-embolie;
- een toename in frequentie of ernst van migraine;
- stijging van de bloeddruk die onvoldoende op antihypertensieve therapie reageert;
- achteruitgang van de leverfunctie (tot normalisatie optreedt).
Wees voorzichtig bij:
- hypertriglyceridemie, of een positieve familie-anamnese hiervoor (meer kans op pancreatitis);
- erfelijk of verworven angio-oedeem (exogene oestrogenen kunnen aanvallen van angio-oedeem induceren);
- diabetes mellitus (controleer met name in het begin van het gebruik zorgvuldig, omdat de glucosetolerantie kan veranderen);
- predispositie voor melasma (vermijd blootstelling aan zonlicht of UV-straling).
Depressie is gemeld; adviseer de vrouw contact op te nemen met de arts bij symptomen hiervan, ook kort na aanvang van de behandeling.
Bij optreden van onregelmatig bloedverlies, terwijl eerdere cycli regelmatig waren, rekening houden met een niet-hormonale oorzaak en een gynaecologische afwijking of zwangerschap uitsluiten. Sluit eerst een zwangerschap uit, als de ring niet volgens de aanwijzingen is gebruikt voorafgaand aan de eerste uitgebleven onttrekkingsbloeding of als er tweemaal geen onttrekkingsbloeding optreedt.
De veiligheid en werkzaamheid zijn onderzocht bij vrouwen tussen de 18 en 40 jaar.
Gerelateerd aan de vaginale ring
Adviseer de vrouw om regelmatig de aanwezigheid van de vaginale ring in de vagina te controleren (m.n. voor en na geslachtsgemeenschap). Bij prolaps van de cervix uteri, cystokèle en/of rectokèle, ernstige of chronische obstipatie kan de vaginale ring mogelijk niet goed worden ingebracht of worden verloren. Bij cystitis-achtige klachten de mogelijkheid van een verkeerde positionering van de ring in de diagnosestelling betrekken. Er zijn geen aanwijzingen dat de effectiviteit van de vaginale ring beïnvloed wordt bij de behandeling van vaginitis, noch dat de vaginale ring een effect heeft op de behandeling van vaginitis. Onderzoek naar de mate waarin de mannelijke seksuele partner via absorptie door de penis aan hormonen wordt blootgesteld, ontbreekt.
Waarschuwingen en voorzorgen
Het risico op veneuze trombo-embolie (VTE) neemt toe bij gebruik van een gecombineerd hormonaal anticonceptivum. Bij gebruik van een vierdegeneratiepil (zoals met drospirenon) is deze kans bijna het tweevoudige als bij gebruik van een tweedegeneratiepil (zoals met levonorgestrel). De meeste kans op VTE bestaat in het eerste jaar van het gebruik of bij opnieuw gebruiken van de pil na een onderbreking van ten minste een maand. Bij aanwezigheid van één of meerdere risicofactoren voor VTE, het gebruik afwegen. Bij verdenking op een erfelijke predispositie (eerstegraads familielid < 50 jaar met VTE), de vrouw doorverwijzen naar een gespecialiseerde arts. Risicofactoren zijn een leeftijd > 35 j., immobilisatie, een operatieve ingreep (m.n. operatie van de benen of neurochirurgie), groot trauma, een recente bevalling of miskraam in het tweede trimester en obesitas. Ook de volgende aandoeningen zijn een risicofactor: kanker, sikkelcelziekte, SLE, HUS en IBD en mogelijk oppervlakkige tromboflebitis en varicosis.
Het risico op arteriële trombo-embolie (ATE; myocardinfarct of ischemisch CVA) neemt iets toe bij gebruik van een gecombineerd hormonaal anticonceptivum. Bij aanwezigheid van één of meerdere risicofactoren voor ATE, het gebruik afwegen. Bij verdenking op een erfelijke predispositie de vrouw doorverwijzen naar een gespecialiseerde arts. Risicofactoren zijn een leeftijd > 35 j., roken, obesitas, hypertensie en migraine. Ook andere aandoeningen waarbij vaatstoornissen kunnen optreden zijn een risicofactor: diabetes mellitus, hartklepziekte en atriumfibrilleren, dyslipoproteïnemie en SLE.
Een lichte toename van de kans op mammacarcinoom is gerapporteerd in epidemiologisch onderzoek. Deze toegenomen kans verdwijnt binnen 10 jaar na staken van het gebruik. Het is onduidelijk of er een negatieve invloed is op de kans op cervixcarcinoom. Bij hevige pijn in de bovenbuik, leververgroting of symptomen van een abdominale bloeding de mogelijkheid van een levertumor in de diagnosestelling betrekken.
Staak gebruik bij:
- de eerste symptomen van tromboflebitis of trombo-embolie;
- een toename in frequentie of ernst van migraine;
- stijging van de bloeddruk die onvoldoende op antihypertensieve therapie reageert;
- achteruitgang van de leverfunctie (tot normalisatie optreedt).
Wees voorzichtig bij:
- hypertriglyceridemie, of een positieve familie-anamnese hiervoor (meer kans op pancreatitis);
- erfelijk of verworven angio-oedeem (exogene oestrogenen kunnen aanvallen van angio-oedeem induceren);
- diabetes mellitus (controleer met name in het begin van het gebruik zorgvuldig, omdat de glucosetolerantie kan veranderen);
- predispositie voor melasma (vermijd blootstelling aan zonlicht of UV-straling).
Depressie is gemeld; adviseer de vrouw contact op te nemen met de arts bij symptomen hiervan, ook kort na aanvang van de behandeling.
Beoordelen van eventueel onregelmatig bloedverlies is pas zinvol na een periode van 3 cycli, omdat vooral tijdens de eerste maanden van gebruik 'spotting' of doorbraakbloeding optreedt. Sluit eerst een zwangerschap uit, als het anticonceptivum niet volgens de aanwijzingen is ingenomen voorafgaand aan een uitgebleven onttrekkingsbloeding of als er tweemaal geen onttrekkingsbloeding optreedt.
Bij nierinsufficiëntie is er meer kans op hyperkaliëmie; controleer gedurende de eerste behandelcyclus het serumkalium bij nierinsufficiëntie en een hoge kaliumwaarde voor het begin van de behandeling, met name bij gebruik van kaliumsparende geneesmiddelen (zie ook Interacties).
Overdosering
Zie voor symptomen en behandeling de monografie orale anticonceptiva op vergiftigingen.info.
Eigenschappen
De ring bevat een vaste hoeveelheid oestrogeen (ethinylestradiol) en progestageen (etonogestrel). Etonogestrel is de biologisch actieve metaboliet van desogestrel.
Kinetische gegevens
Resorptie | ethinylestradiol en etonogestrel worden snel door de vaginale mucosa geresorbeerd. De cervicale en intra-uteriene concentraties zijn vergelijkbaar met die bij een oraal anticonceptivum met 0,15 mg desogestrel en 0,02 mg ethinylestradiol. |
T max | ca. 3 dagen (ethinylestradiol); ca. 1 week (etonogestrel). |
Uitleg afkortingen
Eigenschappen
Combinatie van een vaste hoeveelheid progestageen en oestrogeen. Drospirenon heeft tevens anti-androgene eigenschappen en een licht antimineralocorticoïde effect.
Groepsinformatie
ethinylestradiol/etonogestrel hoort bij de groep anticonceptiva, combinatiepreparaten.
- estetrol/drospirenon (G03AA18) Vergelijk
- estradiol/dienogest (G03AB08) Vergelijk
- estradiol/nomegestrol (G03AA14) Vergelijk
- ethinylestradiol/desogestrel (éénfase) (G03AA09) Vergelijk
- ethinylestradiol/drospirenon (G03AA12) Vergelijk
- ethinylestradiol/gestodeen (éénfase) (G03AA10) Vergelijk
- ethinylestradiol/levonorgestrel (driefasen) (G03AB03) Vergelijk
- ethinylestradiol/levonorgestrel (gefaseerd continu) (G03AB03) Vergelijk
- ethinylestradiol/levonorgestrel (éénfase) (G03AA07) Vergelijk
- ethinylestradiol/norelgestromine (G03AA13) Vergelijk
- ethinylestradiol/norgestimaat (G03AA11) Vergelijk
Groepsinformatie
ethinylestradiol/drospirenon hoort bij de groep anticonceptiva, combinatiepreparaten.
- estetrol/drospirenon (G03AA18) Vergelijk
- estradiol/dienogest (G03AB08) Vergelijk
- estradiol/nomegestrol (G03AA14) Vergelijk
- ethinylestradiol/desogestrel (éénfase) (G03AA09) Vergelijk
- ethinylestradiol/etonogestrel (G02BB01) Vergelijk
- ethinylestradiol/gestodeen (éénfase) (G03AA10) Vergelijk
- ethinylestradiol/levonorgestrel (driefasen) (G03AB03) Vergelijk
- ethinylestradiol/levonorgestrel (gefaseerd continu) (G03AB03) Vergelijk
- ethinylestradiol/levonorgestrel (éénfase) (G03AA07) Vergelijk
- ethinylestradiol/norelgestromine (G03AA13) Vergelijk
- ethinylestradiol/norgestimaat (G03AA11) Vergelijk