Samenstelling

Samenstelling

Advies

Start bij de behandeling van rosacea met papels en/of pustels, met lokaal metronidazol, azelaïnezuur of ivermectine. Voeg bij onvoldoende werkzaamheid doxycycline toe aan de lokale behandeling. Bij onvoldoende effect kan in de tweedelijnszorg minocycline (offlabel) of isotretinoïne (offlabel) worden toegepast. Bij erythemateuze klachten staat het geven van niet-medicamenteuze adviezen, zoals het vermijden van vasomotorische prikkels, op de voorgrond. Overweeg bij onvoldoende verbetering een proefbehandeling met brimonidine-gel. Behandel hinderlijke klachten van teleangiëctasieën en/of erytheem in de tweedelijnszorg met laser of ‘intense pulsed light’ (IPL). Behandeling van oculaire rosacea en ernstige rhinophyma vindt plaats in de tweedelijnszorg. Voor de behandeling van verschillende kenmerken van rosacea zoals papulopustels, erytheem en teleangiëctasieën kunnen diverse behandelingen worden gecombineerd, zoals lokale behandeling met orale behandeling of laserbehandeling.

• ZIN-rapport 2015 ivermectine Soolantra® inflammatoire laesies bij volwassen patiënten met papulopustuleuze rosacea

Advies

De basisbehandeling van constitutioneel eczeem is het dagelijks gebruiken van indifferente middelen. Bij matig eczeem daarnaast behandelen met klasse 1- of klasse 2-corticosteroïden. Bij ernstig eczeem heeft kortdurend dagelijks gebruik (tot 2 à 3 weken) met klasse 3-corticosteroïden de voorkeur, in het gezicht of in huidplooien hebben klasse 1- of klasse 2-corticosteroïden de voorkeur. Bij verbetering het gebruik van corticosteroïden afbouwen. Overweeg pulstherapie met klasse 2-corticosteroïden bij frequente recidieven van ernstig eczeem. Bij de keuze van de zalf- of crèmebasis is de ervaring en voorkeur van de patiënt doorslaggevend. Als lokale therapie onvoldoende effect sorteert, kunnen in de tweedelijnszorg intensievere vormen van lokale behandeling, lichttherapie of systemische middelen worden toegepast.

Voor abrocitinib is geen plaatsbepaling vastgesteld in de medicamenteuze behandeling van constitutioneel eczeem.

Indicaties

• Lokale behandeling van inflammatoire laesies als gevolg van papulopustuleuze rosacea bij volwassenen.

Gerelateerde informatie

• rosacea

Indicaties

• Matig tot ernstig constitutioneel eczeem bij volwassenen die in aanmerking komen voor systemische behandeling.

Gerelateerde informatie

• constitutioneel eczeem

Dosering

Tijdens het begin van de behandeling kan de rosacea tijdelijk verergeren. Bij ernstige verergering het gebruik staken; zie ook de rubriek Waarschuwingen en voorzorgen.

Toediening

• Uitsluitend gebruiken op het gezicht. Contact van de crème met de ogen, mond en de binnenkant van de neus vermijden.
• Na aanbrengen van de crème onmiddellijk de handen wassen.
• Cosmetica pas aanbrengen nadat de crème is opgedroogd.

Dosering

Controleer vóór aanvang, 4 weken na aanvang en daarna volgens protocol het aantal trombocyten, het absolute neutrofielenaantal (ANC), het absolute lymfocytenaantal (ALC), het hemoglobinegehalte en lipidenparameters. Behandeling niet starten bij een trombocytentelling < 150 × 10⁹ cellen/l, ANC < 1,2 × 10⁹ cellen/l, een ALC < 0,5 × 10⁹ cellen/l, of een hemoglobinegehalte < 6,2 mmol/l; zie de rubriek Waarschuwingen en voorzorgen.

Behandeling met abrocitinib kan worden gecombineerd met lokale behandeling van constitutioneel eczeem.

Bij gelijktijdig gebruik van sterke CYP2C19-remmers (bv. fluoxetine) of sterke CYP2C19-/matige CYP2C9 -remmers (bv. fluconazol, fluvoxamine): dosis halveren tot 100 mg 1×/dag en bij ouderen tot 50 mg 1×/dag.

Bij gelijktijdig gebruik van maagzuurremmers (antacida, H₂-receptorantagonisten of protonpompremmers): overweeg 200 mg 1×/dag; zie de rubriek Interacties

Verminderde nierfunctie: bij een lichte nierfunctiestoornis (creatinineklaring 60-90 ml/min) is geen dosisaanpassing nodig, bij een matige nierfunctiestoornis (creatinineklaring 30–60 ml/min): dosis halveren tot 100 mg 1×/dag of bij ouderen tot 50 mg 1×/dag. Bij een ernstige nierfunctiestoornis (creatinineklaring < 30 ml/min): startdosering 50 mg 1×/dag, max. 100 mg 1×/dag. Gebruik van abrocitinib is niet onderzocht bij eindstadium nierfalen.

Verminderde leverfunctie: bij een licht tot matige leverfunctiestoornis (Child-Pughscore 5-9) is geen dosisaanpassing nodig. Gebruik bij een ernstige leverfunctiestoornis (Child-Pughscore 10-15) is gecontra-indiceerd vanwege het ontbreken van gegevens.

Gemiste dosis: een vergeten dosis zo snel mogelijk alsnog innemen, tenzij de periode tot de volgende geplande dosis < 12 uur is; hierna doorgaan met het normale tijdschema.

Toediening: de tabletten heel (niet breken of kauwen) innemen met of zonder voedsel, op een vast tijdstip. Bij misselijkheid innemen met voedsel.

Bijwerkingen

Vaak (1-10%): branderig gevoel van de huid.

Soms (0,1-1%): huidirritatie, jeuk, droge huid. (Tijdelijke) verergering van rosacea; zie ook de rubriek Waarschuwingen en voorzorgen.

Verder zijn gemeld: erytheem, contacteczeem, gezwollen gezicht. Verhoging van transaminasen.

• Informatie van Lareb over dit middel
• Meldformulier bijwerkingen

Bijwerkingen

Zeer vaak (> 10%): Misselijkheid.

Vaak (1-10%): Infecties (herpes simplex, herpes zoster). Hoofdpijn, duizeligheid. Braken, bovenbuikpijn. Acne. Creatinekinase verhoogd > 5 × ULN (veelal voorbijgaand).

Soms (0,1-1%): Pneumonie. Hyperlipidemie. Trombocytopenie (max. < 4 weken en reversibel), lymfopenie. Trombotische voorvallen waaronder diepveneuze trombose en longembolie.

Bij ouderen zijn lage trombocyten- en ALC-waarden en herpes zoster vaker gemeld.

• Informatie van Lareb over dit middel
• Meldformulier bijwerkingen

Interacties

Er is geen onderzoek naar interacties uitgevoerd.

Interacties

Abrocitinib wordt vnl. omgezet door CYP2C19- en CYP2C9-enzymen, en in mindere mate door CYP3A4- en CYP2B6-enzymen. De actieve metabolieten zijn substraten van het organische-anionentransporteiwit 3 (OAT3).

Niet gelijktijdig gebruiken met matige of sterke CYP2C19-/CYP2C9-inductoren (bv. rifampicine, apalutamide, efavirenz, enzalutamide, fenytoïne) vanwege afname van de abrocitinibspiegel. Bij gelijktijdige toediening met rifampicine neemt de blootstelling van abrocitinib met ca. 56% af.

Bij gelijktijdig gebruik van sterke CYP2C19- of matige CYP2C9-remmers (bv. fluconazol, fluvoxamine) of een sterke CYP2C19-remmer (bv. fluoxetine) neemt de blootstelling van abrocitinib toe; de dosis moet worden verlaagd (zie rubriek Dosering). Bij gelijktijdige toediening met fluvoxamine of fluconazol neemt de blootstelling van abrocitinib met resp. 91% en 155% toe.

Bij gelijktijdige toediening van probenecid, een OAT3-remmer, neemt de blootstelling van abrocitinib met ca. 66% toe; een dosisaanpassing is echter niet nodig.

Overweeg bij gelijktijdig gebruik van maagzuurremmers (antacida, H₂-receptorantagonisten of protonpompremmers) een hogere dagelijkse dosis van 200 mg. Bij gelijktijdig gebruik met famotidine daalde de blootstelling van het actieve deel van acrocitinib met ca. 35 %. Gelijktijdige toediening met antacida of protonpompremmers (omeprazol) is niet onderzocht, maar het effect kan vergelijkbaar zijn.

Wees voorzichtig bij gelijktijdig gebruik met substraten voor P-glycoproteïne (Pgp) zoals dabigatran en digoxine, vanwege risico van verhoogde spiegels van Pgp-substraten. In vitro remt abrocitinib het P-glycoproteïne (Pgp); bij gelijktijdige toediening met dabigatran neemt de blootstelling van dabigatran met ca. 53% toe en de C_max met ca. 40%.

In vitro remt abrocitinib CYP2C19 en induceert het CYP2B6, CYP1A2 en CYP2C19. De blootstelling aan geneesmiddelen die worden omgezet door CYP2B6 (bv. bupropion, efavirenz) en CYP1A2 (bv. duloxetine, tizanidine) kan mogelijk worden verlaagd, en die aan geneesmiddelen die worden omgezet door CYP2C19 (bv. fenytoïne) kan aanvankelijk worden verhoogd en vervolgens verlaagd, wanneer deze gelijktijdig worden gebruikt met abrocitinib.

De combinatie met biologische immunomodulatoren, sterke immunosuppressiva zoals ciclosporine of andere Januskinase (JAK)-remmers wordt niet aanbevolen, omdat een risico van additieve immunosuppressie niet kan worden uitgesloten.

Zwangerschap

Teratogenese: Bij de mens, onvoldoende gegevens. Bij dieren bij systemisch gebruik en in hoge doseringen schadelijk gebleken.

Farmacologisch effect: Hoewel de systemische resorptie laag is bij cutaan gebruik, zijn nadelige effecten bij de foetus niet uit te sluiten. Bij langdurig gebruik zijn (lage) bloedspiegels gemeten.

Advies: Gebruik ontraden vanwege te weinig gegevens.

• Informatie van Lareb over dit middel bij zwangerschap

Zwangerschap

Teratogenese: Bij de mens onvoldoende gegevens, bij dieren teratogeen gebleken.

Farmacologisch effect: Bij dieren is een ongunstig effect op o.a. de botontwikkeling in utero waargenomen.

Advies: Gebruik is gecontra-indiceerd.

Overig: Een vruchtbare vrouw dient adequate anticonceptieve maatregelen te nemen gedurende de behandeling én tot ten minste 1 maand na de laatste dosis.

Vruchtbaarheid: Bij dieren tijdelijk verminderde vruchtbaarheid. De effecten op de vruchtbaarheid van vrouwtjesratten waren 1 maand na het staken van orale toediening van abrocitinib reversibel.

Lactatie

Overgang in de moedermelk: Ja, in geringe hoeveelheden.

Farmacologisch effect: Bij (langdurige) cutane toepassing bij de moeder kan geringe systemische blootstelling en beperkte overgang naar de moedermelk plaatsvinden; nadelige effecten bij de foetus zijn daarom niet uit te sluiten.

Advies: Het gebruik van dit geneesmiddel of het geven van borstvoeding ontraden vanwege onvoldoende gegevens.

• Informatie van Lareb over dit middel bij lactatie

Lactatie

Overgang in de moedermelk: Onbekend bij de mens. Ja, bij dieren.

Farmacologisch effect: Een nadelig effect bij de zuigeling kan niet worden uitgesloten.

Advies: Gebruik is gecontra-indiceerd.

Contra-indicaties

Er zijn van dit middel geen contra-indicaties bekend.

Contra-indicaties

• actieve ernstige systemische infectie, waaronder tuberculose (tbc);
• ernstige leverfunctiestoornis.

Zie voor meer contra-indicaties de rubrieken Zwangerschap en Lactatie.

Waarschuwingen en voorzorgen

Tijdens het begin van de behandeling kan de rosacea tijdelijk verergeren als gevolg van een reactie op de dode mijten. Dit verdwijnt meestal binnen een week. Bij ernstige verergering met sterke huidreacties het gebruik staken.

Onderzoeksgegevens: ivermectinecrème is niet onderzocht bij patiënten met een nier- of leverinsufficiëntie. De werkzaamheid en veiligheid bij kinderen (< 18 j.) zijn niet vastgesteld.

Waarschuwingen en voorzorgen

Bloedbeeldbepaling: behandeling niet starten bij een absolute lymfocytentelling (ALC) < 0,5 × 10 ⁹ cellen/l, een absolute neutrofielentelling (ANC) < 1,2 × 10 ⁹ cellen/l, een trombocytentelling < 150 × 10 ⁹ cellen/l of een hemoglobinewaarde (Hb) < 6,2 mmol/l. Controleer 4 weken na aanvang van de behandeling volledig bloedbeeld en vervolgens conform protocol. Onderbreek de behandeling tijdelijk bij een absolute lymfocytentelling (ALC) < 0,5 × 10 ⁹ cellen/l, een absolute neutrofielentelling (ANC) < 1 × 10 ⁹ cellen/l, een trombocytentelling < 50 × 10 ⁹ cellen/l of een hemoglobinewaarde (Hb) < 5 mmol/l. Ouderen > 65 jaar hebben meer risico van lage trombocyten en ALC-waarden.

Ernstige infecties: behandeling niet starten bij actieve, ernstige systemische infecties. Weeg de risico's en voordelen af bij patiënten met:

• een chronische of recidiverende infectie;
• een voorgeschiedenis van ernstige of opportunistische infectie;
• blootstelling aan tuberculose;
• een reisverleden in gebieden met endemische tuberculose of mycosen;
• verhoogde gevoeligheid voor infecties (zoals bij immuungecompromitteerde patiënten).

Monitor op tekenen van infectie tijdens en na de behandeling; onderbreek de behandeling als standaardbehandeling van de infectie niet effectief is.

Controleer vooraf op tuberculose (tbc); niet toepassen bij actieve tbc. Start bij nieuwe diagnose van latente tbc of eerdere niet-behandelde latente tbc eerst preventieve behandeling, vóór behandeling met abrocitinib te starten. Overweeg in gebieden met endemische tbc, patiënten jaarlijkse te screenen op tbc.

Controleer vóór start en gedurende behandeling op virale hepatitis. Als HBV-DNA wordt gedetecteerd tijdens de behandeling, dient een leverspecialist te worden geraadpleegd. Abrocitinib is niet onderzocht bij patiënten die bij screening positief waren voor actieve hepatitis B (HBV) of hepatitis C (HCV).

Trombotische voorvallen waaronder longembolie: wees voorzichtig bij een verhoogd risico op diepveneuze trombose (DVT) en longembolie (LE). Risicofactoren zijn hoge leeftijd, obesitas, medische voorgeschiedenis met DVT/LE, gebruik van gecombineerde hormonale anticonceptiva of hormonale substitutietherapie, ondergaan van een zware operatieve ingreep en langdurige immobiliteit. Voorvallen van DVT en LE zijn gemeld. Staak de behandeling bij symptomen van DVT/LE, evalueer en geef passende behandeling.

Maligniteit: weeg risico's en voordelen van een behandeling af vóór start van de behandeling bij patiënten met een bekende maligniteit, anders dan met succes behandelde niet-melanome vormen van huidkanker (NMSC) of cervixcarcinoom in situ, of bij het ontwikkelen van een maligniteit tijdens de behandeling. Controleer periodiek de huid bij patiënten met een verhoogd risico op huidkanker. Maligniteiten, waaronder niet-melanome huidkanker, zijn waargenomen bij gebruik van abrocitinib; er zijn onvoldoende klinische gegevens om een mogelijke verband te kunnen beoordelen.

Lipiden: dosisafhankelijke verhoging van bloedlipidenparameters is gemeld; controleer lipidenparameters 4 weken na aanvang en daarna op basis van het risico op cardiovasculaire ziekte van de patiënt. Weeg bij patiënten met een hoge belasting van cardiovasculaire risicofactoren de risico’s en voordelen van abrocitinib, vergeleken met die van andere beschikbare behandelingen voor constitutioneel eczeem, af. Bij verhoogde waarden behandelen volgens de geldende richtlijnen.

Virale reactivatie is gemeld, waaronder van het herpesvirus (bv. herpes zoster, herpes simplex). Onderbreek de behandeling bij optreden van herpes zoster totdat de verschijnselen zijn verdwenen. Infecties met herpes zoster zijn vaker gemeld bij ouderen > 65 jaar en bij patiënten met ernstig constitutioneel eczeem.

Gebruik geen levende, verzwakte vaccins tijdens of onmiddellijk vóór de behandeling wegens het ontbreken van gegevens over de respons op vaccinatie met levende of geïnactiveerde vaccins. Zorg vóór start van de behandeling voor voldoende vaccinaties, inclusief een profylactische vaccinatie tegen herpes zoster.

Onderzoeksgegevens:

• De veiligheid en werkzaamheid zijn niet vastgesteld bij kinderen < 12 jaar. De (langetermijn)veiligheid is niet vastgesteld bij kinderen van 12-18 jaar.
• Er zijn beperkte gegevens over ouderen > 75 jaar.

Overdosering

Controleer op verschijnselen en symptomen van bijwerkingen. In klinisch onderzoek waren de bijwerkingen bij toediening van een enkelvoudige orale dosis van maximaal 800 mg, en van 400 mg dagelijks gedurende 28 dagen, vergelijkbaar met de bijwerkingen die bij lagere doses optraden; er werd geen specifieke toxiciteit vastgesteld.

Neem voor (meer) informatie over een vergiftiging met abrocitinib contact op met het Nationaal Vergiftigingen Informatie Centrum.

Eigenschappen

Het werkingsmechanisme bij rosacea is onbekend. Mogelijk berust het effect op zowel de anti-inflammatoire werking als het doden van Demodex folliculorum (soort mijt) die een rol kan spelen bij ontsteking van de huid. Tijdens het begin van de behandeling kan de rosacea tijdelijk verergeren. Dit verdwijnt meestal binnen een week. Klinisch effect kan optreden na ca. 4 weken.

Kinetische gegevens

Eigenschappen

Abrocitinib is een immunosuppressivum. Het remt selectief en reversibel Januskinase 1 (JAK1- remmer), en in mindere mate JAK2, JAK3 en tyrosinekinase 2 (TYK2). Januskinasen zijn intracellulaire enzymen die cytokinen of groeifactorsignalen overbrengen die betrokken zijn bij hematopoëse, ontsteking en de afweerfunctie. Door remming van de enzymactiviteit van JAK1 moduleert het intracellulaire signaalroutes van signaaltransducers en activatoren van transcriptie (STAT's). JAK-remmers vallen onder de 'targeted synthetic' DMARD's (tsDMARD's).

Kinetische gegevens

Groepsinformatie

ivermectine (cutaan) hoort bij de groep dermatica, overige.

• abrocitinib (D11AH08) Vergelijk
• brimonidine (cutaan) (D11AX21) Vergelijk
• dimethylsulfoxide (M02AX03) Vergelijk
• ditranol (D05AC01) Vergelijk
• eflornithine (D11AX16) Vergelijk
• ichthammol (D05AA) Vergelijk
• levomenthol (cutaan) (D04AX) Vergelijk
• metronidazol (cutaan steriel) (D06BX01) Vergelijk
• metronidazol (cutaan) (D06BX01) Vergelijk
• minoxidil (in de dermatologie) (D11AX01) Vergelijk
• tirbanibuline (D06BX03) Vergelijk

Groepsinformatie

abrocitinib hoort bij de groep dermatica, overige.

• brimonidine (cutaan) (D11AX21) Vergelijk
• dimethylsulfoxide (M02AX03) Vergelijk
• ditranol (D05AC01) Vergelijk
• eflornithine (D11AX16) Vergelijk
• ichthammol (D05AA) Vergelijk
• ivermectine (cutaan) (D11AX22) Vergelijk
• levomenthol (cutaan) (D04AX) Vergelijk
• metronidazol (cutaan steriel) (D06BX01) Vergelijk
• metronidazol (cutaan) (D06BX01) Vergelijk
• minoxidil (in de dermatologie) (D11AX01) Vergelijk
• tirbanibuline (D06BX03) Vergelijk

Kosten

Kosten laden…

Kosten

Kosten laden…

Zie ook

Geneesmiddelgroep

• dermatica, overige

Indicaties

• rosacea

Externe links

• Officiële productinformatie CBG/EMA
• Medicijnkosten.nl
• GIPdatabank
• Geneesmiddelinformatie voor patiënten

Zie ook

Geneesmiddelgroep

• dermatica, overige

Indicaties

• constitutioneel eczeem

Externe links

• Officiële productinformatie CBG/EMA
• Geneesmiddelinformatie voor patiënten