Samenstelling
Azitromycine Diverse fabrikanten
- Toedieningsvorm
- Poeder voor suspensie
- Sterkte
- 40 mg/ml
- Verpakkingsvorm
- 15 ml
Bevat tevens: saccharose ca. 760 mg/ml en aspartaam 6 mg/ml (overeenkomend met 3,4 mg/ml fenylalanine). De hoeveelheid aspartaam kan iets verschillen afhankelijk van de fabrikant.
- Toedieningsvorm
- Tablet, omhuld
- Sterkte
- 250 mg, 500 mg
Zithromax Pfizer bv
- Toedieningsvorm
- Poeder voor suspensie
- Sterkte
- 40 mg/ml
- Verpakkingsvorm
- 15 ml
Bevat tevens: saccharose 776 mg/ml.
- Toedieningsvorm
- Tablet
- Sterkte
- 250 mg, 500 mg
Uitleg symbolen
| XGVS | Dit geneesmiddel is niet opgenomen in het geneesmiddelen vergoedings systeem (GVS). |
| OTC | 'Over the counter', dit geneesmiddel is een zelfzorgmiddel. |
| Bijlage 2 | Aan de vergoeding van dit geneesmiddel zijn bepaalde voorwaarden verbonden, die zijn vermeld op bijlage 2 van de Regeling zorgverzekering. |
| Aanvullende monitoring | Dit geneesmiddel is onderworpen aan aanvullende monitoring. Extra aandacht wordt gevraagd voor onverwachte bijwerkingen. Meldt u dit via het meldformulier van het Lareb. |
Samenstelling
Erythrocine (als lactobionaat) Amdipharm Ltd
- Toedieningsvorm
- Poeder voor i.v. infusievloeistof
- Sterkte
- 1000 mg
Erythrocine (als stearaat) Amdipharm Ltd
- Toedieningsvorm
- Tablet, omhuld
- Sterkte
- 250 mg
Bevat tevens: magnesiumhydroxide.
Erythrocine-ES (als ethylsuccinaat) Amdipharm Ltd
- Toedieningsvorm
- Granulaat voor suspensie (kersensmaak)
- Sterkte
- 25 mg/ml
- Verpakkingsvorm
- 100 ml
Bevat tevens: sucrose 22 mg/ml, natrium 12 mg/ml, zonnegeel, amarant.
- Toedieningsvorm
- Granulaat voor suspensie (kersensmaak)
- Sterkte
- 50 mg/ml
- Verpakkingsvorm
- 100 ml
Bevat tevens: sucrose 40 mg/ml, natrium 12 mg/ml, zonnegeel, amarant.
- Toedieningsvorm
- Tablet, suikervrij
- Sterkte
- 500 mg
Uitleg symbolen
| XGVS | Dit geneesmiddel is niet opgenomen in het geneesmiddelen vergoedings systeem (GVS). |
| OTC | 'Over the counter', dit geneesmiddel is een zelfzorgmiddel. |
| Bijlage 2 | Aan de vergoeding van dit geneesmiddel zijn bepaalde voorwaarden verbonden, die zijn vermeld op bijlage 2 van de Regeling zorgverzekering. |
| Aanvullende monitoring | Dit geneesmiddel is onderworpen aan aanvullende monitoring. Extra aandacht wordt gevraagd voor onverwachte bijwerkingen. Meldt u dit via het meldformulier van het Lareb. |
Advies
Algemeen: bij infecties met Gram-positieve kokken zijn de penicillinen, voor zover geen resistentie of β-lactamaseremming optreedt, nog steeds de middelen van eerste keus. Macroliden komen pas in aanmerking indien penicillineresistentie of -overgevoeligheid bestaat en verder bij de verwekkers waarbij penicillinen níet werkzaam zijn maar macroliden wel (bv. Legionella pneumophila waar het één van de eerstekeusmiddelen is). Azitromycine heeft o.a. als voordeel boven erytromycine een gunstiger farmacokinetisch profiel, waardoor het slechts eenmaal per dag hoeft te worden gebruikt. Daarnaast is de korte behandelduur van azitromycine (3 evt. 5 dagen) in vergelijking met erytromycine en de andere macroliden een voordeel; bovendien is gebruik van azitromycine goedkoper.
Advies
In het algemeen: Bij infecties met Gram-positieve kokken zijn de penicillinen, voor zover geen resistentie of β-lactamasevorming optreedt, nog steeds de middelen van eerste keus. Erytromycine (of een andere macrolide) komt in aanmerking indien er sprake is van penicillineresistentie of penicillineovergevoeligheid en voorts bij de onder Eigenschappen genoemde verwekkers, daar waar penicillinen niet werkzaam zouden zijn.
Indicaties
Infecties, veroorzaakt door micro-organismen die gevoelig zijn voor azitromycine:
- van de bovenste luchtwegen (sinusitis, faryngitis, tonsillitis) en acute otitis media;
- van de lagere luchtwegen (acute bronchitis, licht tot matig ernstige pneumonie verkregen buiten het ziekenhuis ('community-acquired' pneumonie (CAP));
- van huid en weke delen zoals:
- cellulitis;
- ecthyma ulcus;
- erysipelas, erysipeloïd;
- erythrasma;
- folliculitis;
- furunkel;
- impetigo, impetiginisatie van andere dermatosen;
- erythema migrans en het Borrelia-lymfocytoom;
- wondinfectie met uitzondering van geïnfecteerde brandwonden.
- ongecompliceerde Chlamydia trachomatis-infectie van urethra en cervix;
- Offlabel: bij mannen met (persisterende) urethritis waarbij een Mycoplasma genitalium-infectie aangetoond is en daarnaast als 'partner-behandeling' bij hun vaste partner(s).
En daarnaast:
- profylaxe van de ziekte van Lyme na een tekenbeet;
- profylaxe tegen Mycobacterium avium intracellulare-complex-(MAC-)infectie, bij HIV-geïnfecteerde patiënten in een vergevorderd stadium (CD4-aantal ≤ 100/mm³).
Azitromycine is niet geschikt voor toepassing bij ernstige infecties waarbij snel een hoge bloedconcentratie nodig is, zoals ernstige pneumonie.
Het CBG adviseert azitromycine niet offlabel te gebruiken na een hematopoëtische stamceltransplantatie, zie ook de rubriek Waarschuwingen en voorzorgen achter Onderzoeksgegevens.
Gerelateerde informatie
Indicaties
Infecties veroorzaakt door voor erytromycine gevoelige micro-organismen:
- faryngitis, sinusitis, community-acquired pneumonie (CAP); in het bijzonder veroorzaakt door atypische pathogenen (zoals Chlamydia en Mycoplasma), legionellose door Legionella pneumophila);
- ongecompliceerde infecties van huid en weke delen (zoals cellulitis, erysipelas, furunkels en karbunkels);
- non-gonokokkenurethritis.
Profylaxe van:
- reumatische koorts;
En verder:
- acne.
Gerelateerde informatie
Dosering
Bij kinderen gebruik maken van de suspensie; hierbij kan per 0,5 ml worden gedoseerd (bv. bij een kind van ca. 14 kg gedurende 3 dagen doseren: 3,5 ml 1×/dag).
Algemene richtlijn:
Volwassenen en kinderen > 45 kg:
500 mg 1×/dag gedurende 3 dagen óf 500 mg 1×/dag op de eerste dag gevolgd door 250 mg 1×/dag op de dagen 2 t/m 5.
Kinderen ≤ 45 kg:
Suspensie: 10 mg/kg lichaamsgewicht 1×/dag gedurende 3 dagen óf 10 mg/kg lichaamsgewicht 1×/dag op de eerste dag, gevolgd door 5 mg/kg lichaamsgewicht 1×/dag op de dagen 2 t/m 5. Er zijn weinig gegevens beschikbaar over het gebruik bij kinderen < 1 jaar.
Streptokokken-faryngitis bij kinderen:
Kinderen:
Suspensie: 10–20 mg/kg lichaamsgewicht 1×/dag, gedurende 3 dagen; maximaal 500 mg/dag. Er zijn weinig gegevens beschikbaar over het gebruik bij kinderen < 1 jaar.
Community-acquired pneumonie (CAP):
Volwassenen:
Volgens SWABID community-acquired pneumonie (mild), onbekende verwekker (2016): 500 mg 1×/dag. Behandelduur: 3 dagen.
Seksueel overdraagbare aandoeningen veroorzaakt door Chlamydia trachomatis:
Volwassenen:
1 g in één gift.
Offlabel: Urethritis door een aangetoonde Mycoplasma genitalium-infectie:
Mannen en hun vaste partners:
Volgens de Multidisciplinaire richtlijn SOA (pdf 2,3 MB p. 156, 2018): alléén bij mannen met (persisterende) urethritis-klachten bij wie Mycoplasma genitalium aangetoond is (bij voorkeur in combinatie met een test waarbij de gevoeligheid van Mycoplasma genitalium voor azitromycine bepaald is): 500 mg op dag 1 en 250 mg 1×/dag op dag 2-5. De vaste partner(s) mee behandelen (met dezelfde behandeling) zonder bij hen op de aanwezigheid van M. genitalium te testen.
Profylaxe ziekte van Lyme na een tekenbeet:
Volwassenen (m.n. zwangeren) en kinderen van 8 jaar en ouder:
Volgens de NHG-Behandelrichtlijn Tekenbeet en erythema migrans (2017): Indien een teek langer dan 24 uur op de huid heeft gezeten én deze korter dan 72 uur geleden verwijderd is, kan worden gekozen voor een eenmalige dosis antibiotica, of voor 'watchful waiting'. Aan niet-zwangere personen ≥ 8 jaar wordt, indien niet gecontra-indiceerd, doxycycline (systemisch) gegeven. Dosering azitromycine: eenmalig 500 mg binnen 72 uur na het verwijderen van de teek.
Kinderen < 8 jaar:
Volgens de NHG-Behandelrichtlijn Tekenbeet en erythema migrans (2017): Indien een teek langer dan 24 uur op de huid heeft gezeten én deze korter dan 72 uur geleden verwijderd is, kan worden gekozen voor een eenmalige dosis antibiotica, of voor 'watchful waiting'. Dosering: eenmalig 10 mg/kg lichaamsgewicht, binnen 72 uur na het verwijderen van de teek.
Erythema migrans:
Volwassenen en kinderen vanaf 9 jaar:
Volgens de NHG-Behandelrichtlijn Tekenbeet en erythema migrans (2017): Bij contra-indicaties voor doxycycline (systemisch) en overgevoeligheid voor amoxicilline kan azitromycine gegeven worden. Dosering: 500 mg 1×/dag gedurende 5 dagen.
Kinderen jonger dan 9 jaar:
Volgens de NHG-Behandelrichtlijn Tekenbeet en erythema migrans (2017): Bij contra-indicaties voor doxycycline (systemisch) en overgevoeligheid voor amoxicilline kan azitromycine gegeven worden. Dosering: 10 mg/kg lichaamsgewicht 1×/dag gedurende 5 dagen.
Profylaxe MAC-infecties bij HIV-geïnfecteerde patiënten:
Volwassenen:
1200 mg 1×/week.
Bij ernstige nierinsufficiëntie: kan de blootstelling aan azitromycine ca. 33% toenemen; eventueel de dosis aanpassen.
Toedieningsinformatie: de suspensie en de tabletten kunnen eventueel met voedsel worden ingenomen. De suspensie schudden vóór gebruik. Na inname van de suspensie kan een bittere nasmaak voorkómen worden door direct na inname vruchtensap te drinken.
Dosering
Infecties beschreven binnen de rubriek Indicaties, de profylaxe van reumatische koorts:
Volwassenen en kinderen vanaf 15 jaar:
Oraal: Bij lichte tot matige infecties 2 g per dag in verdeelde doses. Bij ernstige infecties tot 4 g per dag in verdeelde doses.
Kinderen van 1 tot 15 jaar:
Oraal: Bij lichte tot matig infecties 30–50 mg/kg lichaamsgewicht per dag in verdeelde doses; max. dosis per dag: 1500 mg (12–15 jaar), 1000 mg (8–12 jaar), 750 mg (4–8 jaar), 500 mg (1–4 jaar). Bij ernstige infecties kan de dosis (en de max. dosis) worden verdubbeld.
Volwassenen en kinderen vanaf 8 jaar:
I.v.: bij lichte tot matige infecties 25 mg/kg lichaamsgewicht/dag bij voorkeur door middel van continue i.v. infusie, max. 2 g/24 uur. Als intermitterende i.v. infusie 250-500 mg elke 6 uur (toedienen gedurende 60 minuten voor elke afzonderlijke dosis). Bij ernstige infecties 50 mg/kg lichaamsgewicht /dag bij voorkeur door middel van continue i.v. infusie, max. 4 g/24 uur. .
Kinderen van 2-8 jaar:
I.v.: 30-50 mg/kg lichaamsgewicht/dag als intermitterende infusie gedurende 60 min in 2-4 verdeelde doses, max. 1 g/24 uur.
Kinderen van < 2 jaar:
I.v.: 30-50 mg/kg lichaamsgewicht/dag als intermitterende infusie gedurende 60 min in 2-4 verdeelde doses, max. 500 mg/24 uur.
Kinderen tot 1 maand:
I.v.: 10–12,5 mg/kg lichaamsgewicht elke 6 uur als intermitterende infusie gedurende 60 min , max. 500 mg/24 uur.
Acne
Volgens de NHG-standaard Acne (2017): oraal 2×/dag 250-500 mg, gedurende minimaal 6 weken, maximaal 3 maanden. Daarna onderhoud met lokale therapieën.
Toedieningsinformatie: Niet toedienen als i.v.-push- of bolusinjectie, omdat te snelle i.v.-toediening kan leiden tot hypotensie, verlenging van het QT-interval en mogelijk aritmie. Continue infusie verdient de voorkeur vanwege de langzamere infusiesnelheid (volw. max. 500 mg/uur) en de lagere concentraties erytromycine. Intermitterende infusie (infunderen gedurende 60 min) met intervallen die niet groter zijn dan 6 uur is eveneens mogelijk. Intraveneuze toediening zo spoedig mogelijk vervangen door orale toediening. De suspensie tijdens of direct na de maaltijd innemen, de tablet een uur ervóór.
Bijwerkingen
Zeer vaak (> 10%): misselijkheid, buikpijn, flatulentie, diarree.
Vaak (1-10%): braken, dyspepsie, anorexie. Huiduitslag, jeuk. Artralgie. Vermoeidheid. Duizeligheid, hoofdpijn, paresthesie, smaakstoornis. Visusstoornis. Doofheid. Verlaagd aantal lymfocyten, verhoogd aantal eosinofielen. Verlaagd bicarbonaat in bloed.
Soms (0,1-1%): hartkloppingen. Gastritis, obstipatie. Hepatitis. Candidiase, vaginale infectie. Overgevoeligheid, angio-oedeem, urticaria, Stevens-Johnsonsyndroom, lichtgevoeligheidsreactie. Oorsuizen, overige gehoorstoornis. Hypo-esthesie, slaperigheid, slapeloosheid. Pijn op de borst, oedeem, malaise, asthenie. Nervositeit. Leukopenie, neutropenie, Verhoogde waarden in het bloed van ASAT, ALAT, bilirubine, creatinine en ureum. Afwijkende kaliumspiegel.
Zelden (0,01-0,1%): prikkelbaarheid. Vertigo. Leverfunctiestoornis.
Verder zijn gemeld: hypotensie, QT-verlenging, 'torsade de pointes', ventriculaire tachycardie. Anafylaxie. Toxische epidermale necrolyse, erythema multiforme, acute gegeneraliseerde exanthemateuze pustulose (AGEP) . Interstitiële nefritis, acuut nierfalen. Fulminante hepatitis, cholestatische icterus, levernecrose, leverfalen. Pancreatitis. Buikkrampen, pseudomembraneuze colitis. Syncope, convulsies, myasthenia gravis, psychomotorische hyperactiviteit, paresthesie, onvermogen om te kunnen ruiken en/of proeven. Nervositeit, agitatie, agressie, angst, depersonalisatie. Verkleuring van de tong en/of tanden. Trombocytopenie, hemolytische anemie.
Bij pasgeborenen (tot 42 dagen oud) is hypertrofische pylorusstenose gemeld, zie ook de rubriek Waarschuwingen en voorzorgen.
Bijwerkingen
Zelden: (0,01-0,1%): pseudomembraneuze colitis.
Zeer zelden (< 0,01%): voorbijgaande verwardheid, stuipen, convulsies, vertigo. Vooral bij gebruik van hoge doses (voorbijgaande) doofheid.
Verder zijn gemeld:
- cardiovasculair: hypotensie, hartritmestoornissen inclusief ventriculaire tachyaritmie, palpitaties, QT–verlenging, 'torsade de pointes';
- angio-oedeem, anafylactische reacties;
- gastro-intestinaal: misselijkheid, braken, buikpijn, diarree (incl. Clostridium difficile-geassocieerde), anorexie. Pancreatitis. Cholestatische hepatitis, icterus, hepatomegalie, hepatocellulaire hepatitis, stijging van leverenzymwaarden, leverfalen;
- nierinsufficiëntie, interstitiële nefritis;
- dermaal: huiduitslag, jeuk, urticaria, Stevens–Johnsonsyndroom, toxische epidermale necrolyse, erythema multiforme, acute gegeneraliseerde exanthemateuze pustulose (AGEP);
- hypermagnesiëmie (tablet met erytromycinestearaat), met name bij nierinsufficiëntie;
- overig: hallucinaties; (aspecifieke) pijn op de borst; koorts; malaise; verminderd gezichtsvermogen; oorsuizen; eosinofilie.
Interacties
Voorzichtig bij de combinatie met geneesmiddelen die het QT-interval verlengen zoals klasse IA en III anti-aritmica, antipsychotica, antidepressiva, fluorchinolonen, imidazool- en triazoolantimycotica, ketoconazol, niet-sederende antihistaminica en 5HT₃-antagonisten.
Voorzichtig bij de combinatie met geneesmiddelen die hepatotoxisch zijn; mogelijk kan de combinatie resulteren in fulminante hepatitis en levensbedreigend leverfalen.
Azitromycine verhoogt mogelijk de blootstelling aan Pgp-substraten zoals digoxine en colchicine. Tijdens de behandeling met azitromycine en na staken ervan zijn klinische opvolging en mogelijk controle van de digoxinespiegel nodig.
De toxische grens van ergotamine en derivaten (ergotisme) is eerder bereikt bij gebruik van sommige macrolide antibiotica; de combinatie azitromycine en ergotamine vermijden.
Azitromycine verhoogt de blootstelling aan ciclosporine; bij gelijktijdige toediening de ciclosporinespiegel controleren en zonodig de dosis aanpassen.
Mogelijk versterkt azitromycine de werking van vitamine K-antagonisten.
Antacida verminderen de piekserumconcentratie van azitromycine met ca. 24%; azitromycine ten minste 1 uur vóór of 2 uur na antacida innemen.
Interacties
Erytromycine is een matig-sterke remmer van CYP3A4 en is zelf substraat voor CYP3A4.
Contra-indicaties: combinatie met vaatvernauwende ergot-alkaloïden (zoals ergotamine); combinatie met pimozide, domperidon, astemizol of terfenadine wegens mogelijk fatale cardiovasculaire gebeurtenissen; combinatie met lovastatine of simvastatine wegens rabdomyolyse.
Wees voorzichtig (controleer de serumspiegels) bij combinatie met geneesmiddelen die voornamelijk door CYP3A4 worden gemetaboliseerd en ook een nauwe therapeutische breedte hebben (bv. bromocriptine, fentanyl, alprazolam, midazolam, kinidine, ciclosporine, tacrolimus, boceprevir en sommige HIV–proteaseremmers). Matige tot sterke remmers van CYP3A4 (bv. fluconazol, itraconazol, ketoconazol, indinavir, ritonavir, saquinavir, grapefruitsap, claritromycine (na recent gebruik)) verhogen de plasmaspiegels van erytromycine. Combinatie met sterke inductoren van CYP3A4 (bv. fenytoïne, fenobarbital, carbamazepine, oxcarbazepine, rifampicine, rifabutine, sint–janskruid) vermijden omdat dit tot subtherapeutische spiegels van erytromycine kan leiden; houd er rekening mee dat het inducerende effect gedurende 2 weken na het staken van deze middelen aanhoudt.
Erytromycine antagoneert de werking van clindamycine, lincomycine, tetracyclinen, colistine, chlooramfenicol en mogelijk ook van penicillinen en cefalosporinen (waarbij in ieder geval in vitro antagonisme bestaat).
Comedicatie met verapamil kan leiden tot hypotensie, bradyaritmieën en lactaatacidose.
De digoxinespiegel kan stijgen.
Er zijn meldingen van een toegenomen antistollende werking van vitamine K-antagonisten.
Erytromycine verhoogt de serumspiegel van theofylline; gelijktijdige orale inname kan bovendien de erytromycinespiegel verlagen tot subtherapeutische waarden.
Er zijn meldingen van colchicinetoxiciteit als erytromycine samen met colchicine wordt gebruikt.
Cimetidine kan leiden tot verhoogde plasmaconcentraties van erytromycine.
Door alkalisering van de urine als gevolg van de magnesiumhydroxide in de tablet met erytromycinestearaat kan de uitscheiding van geneesmiddelen bv. salicylaten toenemen.
Zwangerschap
Azitromycine passeert de placenta (bij dieren).
Teratogenese: Bij de mens is er ruime ervaring met de toepassing van een eenmalige dosis van 1000 mg voor de indicatie Chlamydia trachomatis-infectie van urethra en cervix, waarbij geen nadelige effecten zijn gezien. Redelijke ervaring (met meervoudige doses) bij andere indicaties laat geen kanstoename zien op aangeboren afwijkingen. Een recente studie laat iets meer kans op spontane miskramen zien.
Advies: Kan eenmalig worden gebruikt voor de indicatie Chlamydia trachomatis-infectie van urethra en cervix. Volgens Lareb kan bij de overige indicaties azitromycine gebruikt worden als de eventuele voorkeursmiddelen (bv. penicillinen, cefalosporinen) niet gebruikt kunnen worden.
Zwangerschap
Erytromycine passeert de placenta. De foetale circulatie bevat 6–20% van de serumconcentratie van de moeder.
Teratogenese: Gegevens uit een groot aantal zwangerschappen duiden niet op schadelijke effecten op de zwangerschap of het kind; iets meer kans op cardiovasculaire afwijkingen is in een enkele studie van beperkte omvang gezien, maar niet bevestigd in verschillende grotere studies.
Advies: Kan (voor zover bekend zonder gevaar) volgens voorschrift worden gebruikt.
Lactatie
Overgang in de moedermelk: Ja.
Farmacologisch effect: Ondanks de lange halfwaardetijd worden waarschijnlijk geen klinisch relevante spiegels bij de zuigeling opgebouwd.
Advies: Weeg het risico van het gebruik van dit geneesmiddel in combinatie met het geven van borstvoeding af.
Lactatie
Overgang in de moedermelk: Ja, de moedermelk bevat 50% van de serumconcentratie.
Farmacologisch effect: Meer kans op infantiele hypertrofe pylorusstenose (IHPS) is niet aangetoond.
Advies: Kan (voor zover bekend zonder gevaar) volgens voorschrift worden gebruikt.
Contra-indicaties
- overgevoeligheid voor macroliden.
Contra-indicaties
- ernstige leverinsufficiëntie;
- overgevoeligheid voor macroliden.
Zie ook de rubriek Interacties.
Waarschuwingen en voorzorgen
Er is kruisresistentie tussen de macroliden onderling en met lincomycinen.
Azitromycine is niet geïndiceerd voor de behandeling van geïnfecteerde brandwonden.
Bij QT-verlenging of kans daarop zoals bij bradycardie, hypokaliëmie, hypocalciëmie, hypomagnesiëmie, cardiale aritmie, ernstig hartfalen, comedicatie met geneesmiddelen die het QT-interval verlengen (zie rubriek Interacties) en bij congenitale of verworven QT-verlenging, voorzichtig zijn. Bij ouderen, omdat bij hen sprake kan zijn van pro-aritmische aandoeningen, extra voorzichtig zijn.
Bij een ernstige nierfunctiestoornis (creatinineklaring < 10 ml/min) vindt een verhoogde blootstelling (33%) plaats; bij een dergelijke gestoorde nierfunctie voorzichtig toepassen.
Leverziekten: hepatitis, cholestatische icterus, levernecrose en leverfalen zijn gemeld, in sommige gevallen fataal; staak het gebruik onmiddellijk bij het optreden van tekenen van hepatitis. Bij een bestaande leveraandoening en een zich snel ontwikkelende asthenie geassocieerd met icterus, donkere urine, bloedingsneiging of hepatische encefalopathie dus zeer voorzichtig zijn.
Wanneer diarree ernstig is en aanhoudt, de diagnose antibiotica-gerelateerde of pseudomembraneuze colitis overwegen.
Zeldzame, ernstige allergische reacties zijn net als bij andere macroliden, gemeld; indien deze optreden het gebruik staken.
Hypertrofische pylorusstenose is bij behandeling van pasgeborenen (tot 42 dagen) gemeld; informeer ouders en verzorgers om contact met de arts op te nemen bij aanhoudend braken en irritatie bij het voeden.
Bij psychiatrische en neurologische aandoeningen, voorzichtig zijn; myasthenia gravis kan ontstaan of verergeren.
Sluit bij een SOA, een bijkomende infectie door Treponema pallidum (syfilis) uit.
Onderzoeksgegevens: bij snel recidiverende infecties, behandeling met een ander antibioticum overwegen, omdat de veiligheid en ervaring met langdurige toepassing van azitromycine ontbreekt (behoudens de profylactische toepassing tegen een Mycobacterium avium intracellulare-complex-(MAC-)infectie). De werkzaamheid en veiligheid van azitromycine als profylaxe tegen alsmede als behandeling voor een MAC-infectie bij kinderen is niet vastgesteld. Verder is de hoeveelheid gegevens over het gebruik bij kinderen < 1 jaar beperkt. Het langdurig (offlabel) gebruik van azitromycine na een hematologische stamceltransplantatie lijkt een kanstoename op recidief van de maligniteit en een vroegtijdig overlijden te veroorzaken. Het onderzoek was opgezet om te kijken of profylaxe met azitromycine de incidentie van bronchiolitis obliterans verlaagt; dit bleek echter niet het geval, er was zelfs een trend naar een slechtere longfunctie. Het is niet duidelijk hoe azitromycine de kans op de betreffende bijwerkingen doet toenemen.
Waarschuwingen en voorzorgen
Er bestaat kruisresistentie tussen de macroliden onderling en met de lincomycinen.
Wees voorzichtig bij licht tot matig gestoorde leverfunctie en bij nierfunctiestoornissen; tijdens de therapie nauwlettend controleren op tekenen van cumulatie van erytromycine.
Bij macroliden zoals erytromycine zijn ernstige allergische reacties gemeld, zoals acute gegeneraliseerde exanthemateuze pustulose (AGEP). Staak bij symptomen van allergie de behandeling.
Erytromycine is geassocieerd met verlenging van het QT-interval en 'torsade de pointes'. Vermijd de toepassing bij risicopatiënten. Bij i.v. toediening wordt hartbewaking aanbevolen.
Bij myasthenia gravis kan erytromycine de symptomen van zwakte verergeren.
Superinfecties: langdurige of herhaalde toediening kan de groei van ongevoelige organismen of schimmels in de hand werken. Bij het optreden van ernstige diarree, de diagnose pseudomembraneuze colitis overwegen.
Pylorusstenose: Er zijn aanwijzingen dat orale toediening bij neonaten meer kans geeft op hypertrofe pylorusstenose; deze diagnose overwegen bij overgeven of irritatie bij het voeden.
Er zijn aanwijzingen dat erytromycine de foetus niet in adequate hoeveelheden bereikt om congenitale syfilis te voorkomen.
De kleurstoffen in het granulaat kunnen allergische reacties veroorzaken.
De tablet met erytromycinestearaat bevat magnesiumhydroxide, dat bij jonge kinderen hypermagnesiëmie kan veroorzaken, vooral bij nierinsufficiëntie of dehydratatie.
Beïnvloeding diagnostische testen: erytromycine interfereert met de fluorometrische bepaling van catecholaminen in de urine.
Eigenschappen
Bacteriostatisch (bij sommige species bactericide) middel, behorend tot de azaliden, een subklasse van de macroliden. Azitromycine voorkomt de RNA–afhankelijke eiwitsynthese door te binden aan de 50S–ribosomale subunit.
Gewoonlijk gevoelig zijn: Haemophilus influenzae, Moraxella catarrhalis, Neisseria gonorrhoeae, Chlamydophila pneumoniae, Chlamydia trachomatis, Legionella pneumophila, Mycobacterium avium, Mycoplasma pneumonia en Borrelia burgdorferi.
(Verworven) resistentie kan een probleem zijn bij: Staphylococcus aureus, Streptococcus agalactiae, Streptococcus pneumoniae, Streptococcus pyogenes, Ureaplasma urealyticum en Mycoplasma genitalium (resistentie bij M. genitalium: 20-58%).
Ongevoelig zijn: Staphylococcus aureus (meticilline-resistente en erytromycine-resistente stammen), Streptococcus pneumoniae (penicilline resistente stammen), Escherichia coli, Pseudomonas aeruginosa, Klebsiella spp. en Raoultella spp.
Kinetische gegevens
| F | 37% |
| T max | 2–3 uur. |
| V d | ca. 31,1 l/kg. Azitromycine wordt in hoge mate in de weefsels gebonden; in de weefsels kunnen de spiegels tot 50× hoger zijn dan in plasma. Er vindt vooral accumulatie plaats in leukocyten, waaronder de fagocyten, wat bijdraagt aan accumulatie van azitromycine in ontstekingsweefsel. |
| Metabolisering | in de lever deels tot niet of nauwelijks actieve metabolieten. |
| Eliminatie | vnl. met de feces (onveranderd en als metabolieten) en in mindere mate met de urine. |
| Overig | de terminale plasma-eliminatiehalfwaardetijd volgt de weefseldepletiehalfwaardetijd van 2–4 dagen op de voet. |
Uitleg afkortingen
| F | biologische beschikbaarheid (fractie van de dosis die in de systemische circulatie verschijnt) |
| T max | tijdsduur tot maximale bloedspiegel na toediening |
| V d | verdelingsvolume (fictief volume waarin een geneesmiddel zich verdeelt over het lichaam) |
| T 1/2 | plasmahalfwaardetijd (tijd die nodig is om een bepaalde plasmaconcentratie te halveren) |
| T 1/2el | plasmahalfwaardetijd in de eliminatiefase, terminale halfwaardetijd |
Eigenschappen
Bacteriostatisch antibioticum behorend tot de macroliden. Erytromycine onderdrukt de eiwitsynthese door zich te binden aan de 50S ribosomale subunits van gevoelige micro–organismen. Het is het meest werkzaam in een alkalisch milieu. Erytromycine wordt als base of stearaat snel ontleed door maagzuur, als ethylsuccinaat slechts gedeeltelijk.
Doorgaans gevoelig zijn: Corynebacterium diphtheriae, Chlamydia pneumoniae, Chlamydia trachomatis, Legionella pneumophila, Mycoplasma pneumoniae, Mycoplasma genitalium, Staphylococcus aureus, Streptococcus pyogenes, Streptococcus viridans en Ureaplasma urealyticum.
Verworven resistentie kan een probleem zijn bij: Haemophilus influenzae, Moraxella catarrhalis en Streptococcus pneumoniae.
Inherent resistent is: Neisseria gonorrhoeae.
Kinetische gegevens
| Overig | na orale toediening wordt erytromycinestearaat tijdens de darmpassage volledig omgezet in erytromycine base. Erytromycine–ethylsuccinaat wordt zowel in de darm als in het bloed door hydrolase omgezet in erytromycine-base. Erytromycine-base en erytromycine–ethylsuccinaat worden in het duodenum geabsorbeerd. |
| T max | oraal 1–2 uur. |
| Overig | penetratie in weefsels: goed. Bij ontstoken meninges bedraagt de concentratie in de liquor 10–20% van de serumconcentratie. |
| Eiwitbinding | (m.n. aan α-globulinen): ca. 90%. |
| Metabolisering | ruim 50% in de lever via CYP3A4 tot niet-actieve metabolieten. Bij gestoorde leverfunctie kan cumulatie optreden. |
| Eliminatie | vnl. (ca. 90%) met de feces; ca. 5% als actieve stof met de urine. |
| T 1/2el | 1–2 uur; bij anurische patiënten verlengd tot 6 uur. |
Uitleg afkortingen
| F | biologische beschikbaarheid (fractie van de dosis die in de systemische circulatie verschijnt) |
| T max | tijdsduur tot maximale bloedspiegel na toediening |
| V d | verdelingsvolume (fictief volume waarin een geneesmiddel zich verdeelt over het lichaam) |
| T 1/2 | plasmahalfwaardetijd (tijd die nodig is om een bepaalde plasmaconcentratie te halveren) |
| T 1/2el | plasmahalfwaardetijd in de eliminatiefase, terminale halfwaardetijd |
Groepsinformatie
azitromycine (oraal) hoort bij de groep macroliden.
Groepsinformatie
erytromycine (systemisch) hoort bij de groep macroliden.
Kosten
Kosten
Zie ook
Geneesmiddelgroep
Indicaties
- acute faryngotonsillitis
- acute rinosinusitis
- bacteriële huidinfecties
- community-acquired pneumonie (CAP)
- conjunctivitis
- otitis media acuta
- seksueel overdraagbare aandoeningen
Externe links
Zie ook
Geneesmiddelgroep
Indicaties
- acne vulgaris
- acute faryngotonsillitis
- acute rinosinusitis
- bacteriële huidinfecties
- community-acquired pneumonie (CAP)