Farmacotherapeutisch Kompas

U bevindt zich hier:

Farmacotherapeutisch Kompas Geneesmiddelen
Wis invoer

Uitbreiden…

Open/sluiten

Welke geneesmiddelen wilt u aan de vergelijking toevoegen?

clemastine

antihistaminica, systemisch R06AA04

Sluiten

ketotifen (systemisch)

antihistaminica, systemisch R06AX17

Sluiten

Samenstelling

Zie voor hulpstoffen de productinformatie van CBG/EMA of raadpleeg een apotheker.

Clemastine (als waterstoffumaraat) Diverse fabrikanten

Toedieningsvorm
Tablet
Sterkte
1 mg

Tavegyl (als waterstoffumaraat) Centrafarm bv

Toedieningsvorm
Injectievloeistof
Sterkte
1 mg/ml
Verpakkingsvorm
ampul 2 ml

Bevat tevens: sorbitol, alcohol (140 mg per ampul).

Toedieningsvorm
Tablet
Sterkte
1 mg

Uitleg symbolen

XGVS Dit geneesmiddel is niet opgenomen in het geneesmiddelen vergoedings systeem (GVS).
OTC 'Over the counter', dit geneesmiddel is een zelfzorgmiddel.
Bijlage 2 Aan de vergoeding van dit geneesmiddel zijn bepaalde voorwaarden verbonden, die zijn vermeld op bijlage 2 van de Regeling zorgverzekering.
Aanvullende monitoring Dit geneesmiddel is onderworpen aan aanvullende monitoring. Extra aandacht wordt gevraagd voor onverwachte bijwerkingen. Meldt u dit via het meldformulier van het Lareb.

Samenstelling

Zie voor hulpstoffen de productinformatie van CBG/EMA of raadpleeg een apotheker.

Ketotifen stroop (als fumaraat) Diverse fabrikanten

Toedieningsvorm
Stroop (suikervrij)
Sterkte
0,2 mg/ml
Verpakkingsvorm
200 ml

Bevat tevens: ethanol (20mg/ml), sorbitol. Conserveermiddelen: methyl- en propylparahydroxybenzoaat.

Zaditen (als fumaraat) Alfasigma Nederland

Toedieningsvorm
Tablet
Sterkte
1 mg

Uitleg symbolen

XGVS Dit geneesmiddel is niet opgenomen in het geneesmiddelen vergoedings systeem (GVS).
OTC 'Over the counter', dit geneesmiddel is een zelfzorgmiddel.
Bijlage 2 Aan de vergoeding van dit geneesmiddel zijn bepaalde voorwaarden verbonden, die zijn vermeld op bijlage 2 van de Regeling zorgverzekering.
Aanvullende monitoring Dit geneesmiddel is onderworpen aan aanvullende monitoring. Extra aandacht wordt gevraagd voor onverwachte bijwerkingen. Meldt u dit via het meldformulier van het Lareb.

Advies

In het algemeen: Bij de keuze van een antihistaminicum gaat de voorkeur uit naar een niet-sederend antihistaminicum. Bij aandoeningen waarbij niet-sederende antihistaminica niet of onvoldoende effectief zijn gebleken (bv. constitutioneel eczeem) kunnen klassieke sederende antihistaminica (zoals clemastine) van nut zijn.

Bij anafylaxie kan i.v.-toepassing van clemastine aangewezen zijn.

Vermijd bij allergische rinitis zoveel mogelijk de prikkels die klachten veroorzaken. Bij gebruik van geneesmiddelen is bij incidentele klachten een niet-sederend antihistaminicum (oraal of nasaal) eerste keus vanwege de snelle werking. Bij intermitterende en milde klachten kan een antihistaminicum (oraal niet-sederend of nasaal) of een nasaal corticosteroïd worden gebruikt. Bij een verstopte neus en bij persisterende en matig ernstige tot ernstige klachten gaat de voorkeur uit naar een nasaal corticosteroïd dat bij onvoldoende effect kan worden gecombineerd met een antihistaminicum (oraal niet-sederend of nasaal). Faalt ook de combinatietherapie en zijn de klachten ernstig, dan kan een allergeen-specifieke, subcutane immunotherapie in aanmerking komen, na zorgvuldige afweging van de voor- en nadelen samen met de patiënt.

Vanwege meer kans op sedatie en interacties bij gebruik van een sederend antihistaminicum, gaat de voorkeur uit naar een niet-sederend antihistaminicum. Het gebruik van een sederend antihistaminicum wordt afgeraden.

Bij jeuk eerst de oorzaak van de jeuk achterhalen en deze zo mogelijk behandelen. Indien het wegnemen van de oorzaak niet mogelijk is, of bij onbekende oorzaak, proberen de jeuk te verminderen door symptomatische behandeling. Niet-medicamenteuze maatregelen kunnen daarbij worden aangewend evenals lokale of systemische behandeling. Systemische, niet-sederende, antihistaminica worden geadviseerd wanneer vrijmaking van histamine in de huid een rol speelt, zoals bij urticaria. Indien histamine geen of slechts geringe rol speelt bij het ontstaan van de jeuk, kunnen centraal aangrijpende antihistaminica (zoals clemastine) worden gebruikt. Houd hierbij wel rekening met het sederende effect van deze middelen.

Op basis van de ernst kan gekozen worden voor een sterker, dan wel zwakker sederend middel. Houd bij de keuze van het antihistaminicum rekening met de halfwaardetijd.

Advies

Vermijd bij allergische rinitis zoveel mogelijk de prikkels die klachten veroorzaken. Bij gebruik van geneesmiddelen is bij incidentele klachten een niet-sederend antihistaminicum (oraal of nasaal) eerste keus vanwege de snelle werking. Bij intermitterende en milde klachten kan een antihistaminicum (oraal niet-sederend of nasaal) of een nasaal corticosteroïd worden gebruikt. Bij een verstopte neus en bij persisterende en matig ernstige tot ernstige klachten gaat de voorkeur uit naar een nasaal corticosteroïd dat bij onvoldoende effect kan worden gecombineerd met een antihistaminicum (oraal niet-sederend of nasaal). Faalt ook de combinatietherapie en zijn de klachten ernstig, dan kan een allergeen-specifieke, subcutane immunotherapie in aanmerking komen, na zorgvuldige afweging van de voor- en nadelen samen met de patiënt.

Vanwege meer kans op sedatie en interacties bij gebruik van een sederend antihistaminicum, gaat de voorkeur uit naar een niet-sederend antihistaminicum. Het gebruik van een sederend antihistaminicum wordt afgeraden.

Bij jeuk eerst de oorzaak van de jeuk achterhalen en deze zo mogelijk behandelen. Indien het wegnemen van de oorzaak niet mogelijk is, of bij onbekende oorzaak, proberen de jeuk te verminderen door symptomatische behandeling. Niet-medicamenteuze maatregelen kunnen daarbij worden aangewend evenals lokale of systemische behandeling. Systemische, niet-sederende, antihistaminica worden geadviseerd wanneer vrijmaking van histamine in de huid een rol speelt, zoals bij urticaria. Indien histamine geen of slechts geringe rol speelt bij het ontstaan van de jeuk, kunnen centraal aangrijpende antihistaminica (zoals ketotifen) worden gebruikt. Houd hierbij wel rekening met het sederende effect van deze middelen.

Op basis van de indicatie kan gekozen worden voor een sterker, dan wel zwakker sederend middel. Houd bij de keuze van het antihistaminicum rekening met de halfwaardetijd.

Indicaties

Allergische aandoeningen

  • Oraal:
    • profylaxe en symptomatische behandeling van allergische aandoeningen (zoals hooikoorts, niet-seizoengebonden allergische rinitis, urticaria) en andere dermatosen berustend op allergie van het directe type (insectensteken, prurigo), geneesmiddelenexanthemen en als adjuvans bij andere vormen van eczeem;
    • profylaxe van allergische bijwerkingen van hyposensibilisatiekuren;
    • adjuvans bij allergisch astma.
  • Parenteraal:
    • adjuvans bij de behandeling van anafylaxie en bij angio-oedeem;
    • profylaxe van allergische reacties bij diagnostisch onderzoek, zoals bijvoorbeeld anafylactoïde reacties ten gevolge van contrastmiddelen.

Gerelateerde informatie

  • allergische rinitis
  • jeuk

Indicaties

Preventie en behandeling van allergische:

  • rinitis;
  • huidaandoeningen.

Gerelateerde informatie

  • allergische rinitis
  • jeuk

Dosering

Klap alles open Klap alles dicht

Allergische aandoeningen en profylaxe allergische bijwerkingen van hyposensibilisatiekuren:

Volwassenen en kinderen > 12 jaar:

Oraal: 1 mg 2×/dag.

Anafylaxie en angio-oedeem:

Volwassenen:

2 mg i.v. of i.m., 's ochtends en 's avonds.

Kinderen > 1 jaar:

Volgens de productinformatie: i.m.: 0,025 mg/kg/dag in 2 giften.

Kinderen > 1 maand:

Volgens het Kinderformularium van het NKFK: i.m., i.v. of oraal: 0,025–0,050 mg/kg/dosis, maximaal 2×/dag.

Profylaxe van allergische reacties bij diagnostisch onderzoek, bv. ten gevolge van contrastmiddelen:

Volwassenen:

2 mg i.v., onmiddellijk vóór het mogelijk optreden van anafylactische of door histamine veroorzaakte reacties toedienen.

Ouderen: geen dosisaanpassing nodig. Vermijd gebruik bij ouderen met verwarring; zie voor meer informatie Waarschuwingen en voorzorgen.

Toedieningsinformatie: De tabletten bij voorkeur vóór de maaltijd met water innemen. De breukstreep is alleen om het inslikken makkelijker te maken, niet om de tablet in gelijke doses te verdelen.

De i.v.-injectie zeer langzaam toedienen (2–3 min/ampul). Ook kan de oplossing voor injectie met een isotone NaCl-oplossing of een 5%-glucose-oplossing in een verhouding 1:5 worden verdund. Intra-arteriële injectie vermijden.

Dosering

Bij verminderde aandacht, mogelijk door het sederende effect, de dosis verlagen.

Bij staken van de therapie met ketotifen, geleidelijk afbouwen over een periode van twee tot vier weken.

Klap alles open Klap alles dicht

Preventie en behandeling van allergische aandoeningen

Volwassenen en kinderen > 6 jaar

1 mg 2×/dag; zo nodig 2 mg 2×/dag. Indien men makkelijk slaperig wordt, beginnen met 0,5 mg 's avonds, gevolgd door 0,5 mg 2×/dag; in ca. 5 dagen kan de gebruikelijke dagdosering worden bereikt.

Kinderen 3 –5 jaar

Begindosering 0,5 mg 2×/dag, eventueel verhogen tot maximaal 2 mg per dag.

Kinderen ≥ 6 maanden tot 3 jaar

0,5 mg 2×/dag.

Toediening: de doses innemen bij het ontbijt en avondeten.

Bijwerkingen

Ademhalingsstelsel, borstkas en mediastinum

Dyspneu Zelden

Algemeen en toedieningsplaats

Vermoeidheid Vaak

Bloedvaten

Shock Zelden

Chirurgische en medische verrichtingen

Stimulatie CZS Zelden

Hart

Hartkloppingen Zeer zelden

Huid en onderhuid

Erythema multiforme -
Huidreactie -
Hyperhidrose Zeer zelden
Rash Zelden
Stevens-Johnson-syndroom -
Urticaria -

Immuunsysteem

Overgevoeligheidsreactie Zelden

Infecties

Cystitis -

Lever en galwegen

Hepatitis -

Maagdarmstelsel

Braken -
Diarree Zelden
Droge mond Zelden
Gastralgie Zelden
Nausea Zelden
Obstipatie Zelden

Onderzoeken

Gewichtstoename -
Leverenzym verhoogd -

Psyche

Agitatie -
Insomnia Vaak
Prikkelbaarheid Zelden
Zenuwachtigheid -

Zenuwstelsel

Convulsie -
Duizeligheid Soms
Hoofdpijn Vaak
Sedatie -
Somnolentie Vaak
  • Overgevoeligheidsreacties gepaard gaande met dyspneu en/of shock (soms bij injectie).
  • Prikkelbaarheid en paradoxale stimulatie van het centrale zenuwstelselvoornamelijk bij kinderen.
  • Obstipatie zeer zelden bij injectie.
  • Informatie van Lareb over dit middel
  • Meldformulier bijwerkingen

Bijwerkingen

Ademhalingsstelsel, borstkas en mediastinum

Dyspneu -

Algemeen en toedieningsplaats

Vermoeidheid -

Bloedvaten

Shock -

Chirurgische en medische verrichtingen

Stimulatie CZS -

Hart

Hartkloppingen -

Huid en onderhuid

Erythema multiforme Zeer zelden
Huidreactie Zeer zelden
Hyperhidrose -
Rash ?
Stevens-Johnson-syndroom Zeer zelden
Urticaria ?

Immuunsysteem

Overgevoeligheidsreactie -

Infecties

Cystitis Soms

Lever en galwegen

Hepatitis Zeer zelden

Maagdarmstelsel

Braken ?
Diarree ?
Droge mond Soms
Gastralgie -
Nausea Soms
Obstipatie -

Onderzoeken

Gewichtstoename Zelden
Leverenzym verhoogd Zeer zelden

Psyche

Agitatie Vaak
Insomnia Vaak
Prikkelbaarheid Vaak
Zenuwachtigheid Vaak

Zenuwstelsel

Convulsie ?
Duizeligheid Soms
Hoofdpijn ?
Sedatie Zelden
Somnolentie Zelden
  • Voornamelijk bij kinderen symptomen van stimulering van het centrale zenuwstelsel zoals opgewondenheid, prikkelbaarheid, slapeloosheid en nervositeit.
  • Slaperigheid/sedatie, droge mond en duizeligheid kunnen aan het begin van de behandeling optreden, maar verdwijnen meestal spontaan bij voortzetting van de behandeling.
  • Informatie van Lareb over dit middel
  • Meldformulier bijwerkingen

Interacties

Alcohol en andere centraal dempende stoffen zoals hypnotica, (tricyclische) antidepressiva, MAO-remmers, parasympathicolytica, narcotische analgetica en anxiolytica) versterken het sedatieve effect. MAO-remmers verlengen en versterken het anticholinerg effect.

Antihistaminica beïnvloeden immunotherapie bij allergie.

Interacties

Incidenteel is een reversibele afname van het aantal trombocyten waargenomen bij combinatie met metformine; volgens de fabrikant is gelijktijdig gebruik van orale bloedglucoseverlagende middelen gecontra-indiceerd.

Ketotifen kan het effect van sedativa, hypnotica, andere antihistaminica, anticoagulantia en alcohol versterken. Ketotifen versterkt ook het effect van bronchodilatatoren; de frequentie van het gebruik van bronchodilatatoren verlagen.

Antihistaminica beïnvloeden immunotherapie bij allergie en mogelijk ook de resultaten van allergologische huidtests.

Sorbitol in de stroop kan de biologische beschikbaarheid van andere oraal toegediende geneesmiddelen beïnvloeden.

Zwangerschap

Antihistaminica passeren de placenta.

Teratogenese: Zowel bij de mens als bij dieren geen aanwijzingen voor schadelijkheid.

Farmacologisch effect: Houd rekening met sedatie van de pasgeborene bij gebruik vlak voor de partus.

Advies: Kan worden gebruikt.

  • Informatie van Lareb over dit middel bij zwangerschap

Zwangerschap

Antihistaminica passeren de placenta.

Teratogenese: Bij de mens onvoldoende gegevens. Bij dieren geen aanwijzingen voor schadelijkheid.

Advies: Gebruik ontraden vanwege onvoldoende gegevens.

  • Informatie van Lareb over dit middel bij zwangerschap

Lactatie

Overgang in de moedermelk: Ja.

Farmacologisch effect: Mogelijke effecten op het centraal zenuwstelsel. Sufheid, nekstijfheid en overprikkeling bij de zuigeling zijn gemeld.

Advies: Het gebruik van dit geneesmiddel óf het geven van borstvoeding ontraden.

  • Informatie van Lareb over dit middel bij lactatie

Lactatie

Overgang in de moedermelk: Ja, waarschijnlijk.

Advies: Het gebruik van dit geneesmiddel of het geven van borstvoeding is volgens de fabrikant gecontra-indiceerd vanwege onvoldoende gegevens.

  • Informatie van Lareb over dit middel bij lactatie

Contra-indicaties

  • acute porfyrie.

Contra-indicaties

  • epilepsie.

Zie voor meer contra-indicaties de rubrieken Lactatie en Interacties.

Waarschuwingen en voorzorgen

Vermijd het gebruik bij ouderen met verwarring. Wees extra voorzichtig bij ouderen vanwege het grotere risico van bijwerkingen (bv. anticholinerge bijwerkingen en paradoxale opwinding).

Wees voorzichtig bij prostaathyperplasie, pylorusstenose, stenoserend ulcus pepticum, epilepsie (focale cerebrale corticale laesies), cardiovasculaire aandoeningen en hypertensie.

Dit middel kan een aanval van acuut glaucoom veroorzaken.

Antihistaminica beïnvloeden de uitslagen van allergietesten.

Er is weinig ervaring met het gebruik van clemastine bij kinderen < 1 jaar.

Dit middel kan invloed hebben op de rijvaardigheid en het vermogen om machines te bedienen. Raadpleeg ‘Rij Veilig met Medicijnen’ van het IVM.

  • Rij Veilig met Medicijnen

Waarschuwingen en voorzorgen

De convulsiedrempel kan verlaagd worden.

Antihistaminica beïnvloeden de uitslagen van allergietesten.

Nier- en leverfunctie: er zijn onvoldoende gegevens om een doseringsaanbeveling te doen bij een nier- of leverfunctiestoornis. Wees voorzichtig bij nierfunctiestoornis en ernstige leverfunctiestoornis.

Hulpstof: sorbitol in de stroop kan maag-darmklachten veroorzaken en licht laxerende werking hebben.

Dit middel kan invloed hebben op de rijvaardigheid en het vermogen om machines te bedienen. Raadpleeg ‘Rij Veilig met Medicijnen’ van het IVM.

  • Rij Veilig met Medicijnen

Overdosering

Symptomen

Acuut: verwardheid, misselijkheid en braken. CZS-effecten variëren van sterke sedatie tot excitatie (bij kinderen eerst excitatieverschijnselen), hallucinaties, convulsie. Anticholinerge symptomen: onder andere droge mond, wijde lichtstijve pupillen, hartkloppingen, temperatuurverhoging, urineretentie.

Zie voor meer informatie over symptomen en behandeling de monografie eerste generatie H1-antihistaminica via vergiftigingen.info (zoek op clemastine).

Overdosering

Symptomen

Tachycardie, hypotensie, duizeligheid, verwardheid en desoriëntatie, sedatie, reversibel coma; speciaal bij kinderen: sterke opgewondenheid, convulsies.

Zie voor meer informatie over symptomen en behandeling bij een vergiftiging met systemisch toegediend ketotifen vergiftigingen.info.

Eigenschappen

Langwerkend antihistaminicum (van de 1e generatie) met centraal aangrijpingspunt en een zwak sederende werking: max. binnen 5–7 uur. Werkingsduur: tot 12 uur.

Kinetische gegevens

Resorptie volledig.
T max oraal: 2–4 uur.
Eiwitbinding 95%.
Metabolisering in sterke mate in de lever.
Eliminatie voornamelijk (45–65%) met de urine als metabolieten.
T 1/2el tot 37 uur.

Uitleg afkortingen

F biologische beschikbaarheid (fractie van de dosis die in de systemische circulatie verschijnt)
T max tijdsduur tot maximale bloedspiegel na toediening
V d verdelingsvolume (fictief volume waarin een geneesmiddel zich verdeelt over het lichaam)
T 1/2 plasmahalfwaardetijd (tijd die nodig is om een bepaalde plasmaconcentratie te halveren)
T 1/2el plasmahalfwaardetijd in de eliminatiefase, terminale halfwaardetijd

Eigenschappen

Krachtige H1-receptorantagonist met een centraal aangrijpingspunt en een sederende en zeer zwak anticholinerge werking. In vitro is een stabiliserende werking op de mestcellen aangetoond.

Kinetische gegevens

Resorptie snel en vrijwel volledig.
F ca. 50% door 'first pass'-effect.
T max 2–4 uur.
Metabolisering in de lever tot een nagenoeg inactief glucuronide metaboliet.
Eliminatie vnl. als metabolieten (60–70%), via de urine. Ketotifen kan niet worden geëlimineerd door middel van dialyse.
T 1/2el bifasisch, resp. 3–5 uur en ca. 21 uur.

Uitleg afkortingen

F biologische beschikbaarheid (fractie van de dosis die in de systemische circulatie verschijnt)
T max tijdsduur tot maximale bloedspiegel na toediening
V d verdelingsvolume (fictief volume waarin een geneesmiddel zich verdeelt over het lichaam)
T 1/2 plasmahalfwaardetijd (tijd die nodig is om een bepaalde plasmaconcentratie te halveren)
T 1/2el plasmahalfwaardetijd in de eliminatiefase, terminale halfwaardetijd

Groepsinformatie

clemastine hoort bij de groep antihistaminica, systemisch.

  • acrivastine (R06AX18) Vergelijk
  • cetirizine (R06AE07) Vergelijk
  • chloorcyclizine/cinnarizine (N07CA52) Vergelijk
  • cinnarizine (N07CA02) Vergelijk
  • cyclizine (R06AE03) Vergelijk
  • desloratadine (R06AX27) Vergelijk
  • dimetindeen (R06AB03) Vergelijk
  • doxylamine/pyridoxine (R06AA59) Vergelijk
  • ebastine (R06AX22) Vergelijk
  • fexofenadine (R06AX26) Vergelijk
  • hydroxyzine (N05BB01) Vergelijk
  • ketotifen (systemisch) (R06AX17) Vergelijk
  • levocetirizine (R06AE09) Vergelijk
  • loratadine (R06AX13) Vergelijk
  • meclozine (R06AE05) Vergelijk
  • meclozine/pyridoxine (R06AE55) Vergelijk
  • mizolastine (R06AX25) Vergelijk
  • oxomemazine (R06AD08) Vergelijk
  • promethazine (R06AD02) Vergelijk
  • rupatadine (R06AX28) Vergelijk

Groepsinformatie

ketotifen (systemisch) hoort bij de groep antihistaminica, systemisch.

  • acrivastine (R06AX18) Vergelijk
  • cetirizine (R06AE07) Vergelijk
  • chloorcyclizine/cinnarizine (N07CA52) Vergelijk
  • cinnarizine (N07CA02) Vergelijk
  • clemastine (R06AA04) Vergelijk
  • cyclizine (R06AE03) Vergelijk
  • desloratadine (R06AX27) Vergelijk
  • dimetindeen (R06AB03) Vergelijk
  • doxylamine/pyridoxine (R06AA59) Vergelijk
  • ebastine (R06AX22) Vergelijk
  • fexofenadine (R06AX26) Vergelijk
  • hydroxyzine (N05BB01) Vergelijk
  • levocetirizine (R06AE09) Vergelijk
  • loratadine (R06AX13) Vergelijk
  • meclozine (R06AE05) Vergelijk
  • meclozine/pyridoxine (R06AE55) Vergelijk
  • mizolastine (R06AX25) Vergelijk
  • oxomemazine (R06AD08) Vergelijk
  • promethazine (R06AD02) Vergelijk
  • rupatadine (R06AX28) Vergelijk

Kosten

Kosten laden…

Kosten

Kosten laden…

Zie ook

Geneesmiddelgroep

  • antihistaminica, systemisch

Indicaties

  • allergische rinitis
  • jeuk

Externe links

  • Officiële productinformatie CBG/EMA
  • Medicijnkosten.nl
  • GIPdatabank
  • Geneesmiddelinformatie voor patiënten
  • Kinderformularium (NKFK)

Zie ook

Geneesmiddelgroep

  • antihistaminica, systemisch

Indicaties

  • allergische rinitis
  • jeuk

Externe links

  • Officiële productinformatie CBG/EMA
  • Medicijnkosten.nl
  • GIPdatabank
  • Geneesmiddelinformatie voor patiënten
  • Kinderformularium (NKFK)
???naar.zoeken???
Zorginstituut Nederland
Onafhankelijke geneesmiddelinformatie
voor zorgprofessionals

Service

  • Contact
  • E-learning cursus FK
  • Mobiele apps
  • Help

Over

  • Over deze site
  • Verantwoording
  • Veelgestelde vragen
  • Proclaimer
  • Copyright
  • Cookies
Het Farmacotherapeutisch Kompas gebruikt analytische cookies om het gebruik van de website te analyseren en daarmee de website te kunnen verbeteren.
Lees meer over cookies en hoe u cookies kunt uitschakelen

Web-App

Installeer deze Web-App op je iPhone: Tap het deel-icoon en daarna "Zet op beginscherm".