Samenstelling

Zie voor hulpstoffen de productinformatie van CBG/EMA of raadpleeg een apotheker.

Fenistil (waterstofmaleaat) GlaxoSmithKline Consumer Healthcare bv

Toedieningsvorm: Druppelvloeistof
Sterkte: 1 mg/ml
Verpakkingsvorm: 20 ml

Conserveermiddel: benzoëzuur. Bevat tevens: propyleenglycol (100 mg/ml).

Uitleg symbolen

XGVS	Dit geneesmiddel is niet opgenomen in het geneesmiddelen vergoedings systeem (GVS).
OTC	'Over the counter', dit geneesmiddel is een zelfzorgmiddel.
Bijlage 2	Aan de vergoeding van dit geneesmiddel zijn bepaalde voorwaarden verbonden, die zijn vermeld op bijlage 2 van de Regeling zorgverzekering.
Aanvullende monitoring	Dit geneesmiddel is onderworpen aan aanvullende monitoring. Extra aandacht wordt gevraagd voor onverwachte bijwerkingen. Meldt u dit via het meldformulier van het Lareb.

Samenstelling

Zie voor hulpstoffen de productinformatie van CBG/EMA of raadpleeg een apotheker.

Allergietablet cetirizine (dihydrochloride) OTC Bijlage 2 Healthypharm bv

Toedieningsvorm: Tablet
Sterkte: 10 mg

Cetirizine (dihydrochloride) OTC Bijlage 2 Diverse fabrikanten

Toedieningsvorm: Tablet
Sterkte: 10 mg

Toedieningsvorm: Drank
Sterkte: 1 mg/ml
Verpakkingsvorm: 200 ml

Conserveermiddelen: methyl- en propylparahydroxybenzoaat. Bevat tevens: sorbitol en propyleenglycol (49 mg/ml).

Prevalin allerstop OTC Bijlage 2 Omega Pharma Nederland

Toedieningsvorm: Tablet, omhuld
Sterkte: 10 mg

Reactine OTC Bijlage 2 Johnson & Johnson Consumer bv

Toedieningsvorm: Tablet
Sterkte: 10 mg

Zyrtec OTC Bijlage 2 UCB Pharma bv

Toedieningsvorm: Tablet, omhuld
Sterkte: 10 mg

Toedieningsvorm: Drank
Sterkte: 1 mg/ml

Uitleg symbolen

XGVS	Dit geneesmiddel is niet opgenomen in het geneesmiddelen vergoedings systeem (GVS).
OTC	'Over the counter', dit geneesmiddel is een zelfzorgmiddel.
Bijlage 2	Aan de vergoeding van dit geneesmiddel zijn bepaalde voorwaarden verbonden, die zijn vermeld op bijlage 2 van de Regeling zorgverzekering.
Aanvullende monitoring	Dit geneesmiddel is onderworpen aan aanvullende monitoring. Extra aandacht wordt gevraagd voor onverwachte bijwerkingen. Meldt u dit via het meldformulier van het Lareb.

Advies

Vermijd bij allergische rinitis zoveel mogelijk de prikkels die klachten veroorzaken. Bij gebruik van geneesmiddelen is bij incidentele klachten een niet-sederend antihistaminicum (oraal of nasaal) eerste keus vanwege de snelle werking. Bij intermitterende en milde klachten kan een antihistaminicum (oraal niet-sederend of nasaal) of een nasaal corticosteroïd worden gebruikt. Bij een verstopte neus en bij persisterende en matig ernstige tot ernstige klachten gaat de voorkeur uit naar een nasaal corticosteroïd dat bij onvoldoende effect kan worden gecombineerd met een antihistaminicum (oraal niet-sederend of nasaal). Faalt ook de combinatietherapie en zijn de klachten ernstig, dan kan een allergeen-specifieke, subcutane immunotherapie in aanmerking komen, na zorgvuldige afweging van de voor- en nadelen samen met de patiënt.

Vanwege meer kans op sedatie en interacties bij gebruik van een sederend antihistaminicum, gaat de voorkeur uit naar een niet-sederend antihistaminicum. Het gebruik van een sederend antihistaminicum wordt afgeraden.

Bij jeuk eerst de oorzaak van de jeuk achterhalen en deze zo mogelijk behandelen. Indien het wegnemen van de oorzaak niet mogelijk is, of bij onbekende oorzaak, proberen de jeuk te verminderen door symptomatische behandeling. Niet-medicamenteuze maatregelen kunnen daarbij worden aangewend evenals lokale of systemische behandeling. Systemische, niet-sederende, antihistaminica worden geadviseerd wanneer vrijmaking van histamine in de huid een rol speelt, zoals bij urticaria. Indien histamine geen of slechts geringe rol speelt bij het ontstaan van de jeuk, kunnen centraal aangrijpende antihistaminica (zoals dimetindeen) worden gebruikt. Houd hierbij wel rekening met het sederende effect van deze middelen.

Op basis van de ernst kan gekozen worden voor een sterker, dan wel zwakker sederend middel. Houd bij de keuze van het antihistaminicum rekening met de halfwaardetijd.

Advies

Vermijd bij allergische rinitis zoveel mogelijk de prikkels die klachten veroorzaken. Bij gebruik van geneesmiddelen is bij incidentele klachten een niet-sederend antihistaminicum (oraal of nasaal) eerste keus vanwege de snelle werking. Bij intermitterende en milde klachten kan een antihistaminicum (oraal niet-sederend of nasaal) of een nasaal corticosteroïd worden gebruikt. Bij een verstopte neus en bij persisterende en matig ernstige tot ernstige klachten gaat de voorkeur uit naar een nasaal corticosteroïd dat bij onvoldoende effect kan worden gecombineerd met een antihistaminicum (oraal niet-sederend of nasaal). Faalt ook de combinatietherapie en zijn de klachten ernstig, dan kan een allergeen-specifieke, subcutane immunotherapie in aanmerking komen, na zorgvuldige afweging van de voor- en nadelen samen met de patiënt.

Bij een allergische conjunctivitis geven oogdruppels met een antihistaminicum veelal verlichting van de klachten. Voeg bij hardnekkige en hevige conjunctivitisklachten, prednisolon-oogdruppels toe (max. 3 dagen). Bij hevige klachten aan de oogleden, kan aanbrengen van hydrocortisoncrème gedurende enkele dagen effectief zijn. Overweeg bij frequent recidiverende conjunctivitis een onderhoudsbehandeling met een antihistaminicum-oogdruppel; combineer met een (‘niet-sederend’) oraal antihistaminicum bij onvoldoende effect. Behandel een rinoconjunctivitis in eerste instantie met een corticosteroïdneusspray, aangezien de oogklachten hierdoor vaak al afnemen.

Bij jeuk eerst de oorzaak van de jeuk achterhalen en deze zo mogelijk behandelen. Indien het wegnemen van de oorzaak niet mogelijk is, of bij onbekende oorzaak, proberen de jeuk te verminderen door symptomatische behandeling. Niet-medicamenteuze maatregelen kunnen daarbij worden aangewend evenals lokale of systemische behandeling. Systemische, niet-sederende, antihistaminica (zoals cetirizine) worden geadviseerd wanneer vrijmaking van histamine in de huid een rol speelt, zoals bij urticaria. Indien histamine geen of slechts geringe rol speelt bij het ontstaan van de jeuk, kunnen centraal aangrijpende antihistaminica worden gebruikt. Houd hierbij wel rekening met het sederende effect van deze middelen.

Aan de vergoeding van cetirizine zijn voorwaarden verbonden, zie Regeling zorgverzekering, bijlage 2.

Indicaties

Behandeling van allergische aandoeningen die berusten op het vrijkomen van histamine (allergie van het directe type), zoals hooikoorts, niet–seizoengebonden allergische rinitis, urticaria.

Gerelateerde informatie

Indicaties

Symptomatische behandeling van neusklachten en oogklachten bij seizoensgebonden en niet-seizoensgebonden allergische rinitis;
Chronische urticaria.

Gerelateerde informatie

Dosering

1 ml = ca. 20 druppels = 1 mg.

Klap alles open Klap alles dicht

Allergische aandoeningen

Volwassenen en kinderen vanaf 12 jaar

60–120 druppels per dag in 3 doses, d.w.z. 20-40 druppels 3×/dag. Bij neiging tot slaperigheid 40 druppels 's avonds en 20 druppels 's morgens.

Kinderen van 1 tot 12 jaar

2 druppels per kilogram lichaamsgewicht per dag in 3 doses.

De druppelvloeistof mag niet worden blootgesteld aan hoge temperaturen: de druppels toevoegen aan lauwe voeding onmiddellijk vóór het voeden of geef ze onverdund op een theelepel.

Dosering

Klap alles open Klap alles dicht

Allergische rinitis, chronische urticaria

Volwassenen en kinderen ≥ 12 jaar

10 mg (1 tablet of 10 ml drank) 1×/dag.

Nierfunctiestoornis, volwassenen: bij een matige nierfunctiestoornis (creatinineklaring 30–49 ml/min): 5 mg 1×/dag; bij ernstige nierfunctiestoornis (creatinineklaring 10–30 ml/min) 5 mg 1×/twee dagen; bij een creatinineklaring < 10 ml/min en bij dialysepatiënten: gecontra-indiceerd; > 50 ml/min geen dosisaanpassing nodig.

Nierfunctiestoornis, kinderen ≥ 12 jaar: volgens het Kinderformularium van het NKFK: bij een creatinineklaring van 10–50 ml/min/1,73m²: 5 mg 1×/dag; > 50 ml/min: geen dosisaanpassing nodig.

Kinderen 6–12 jaar

5 mg (½ tablet of 5 ml drank) 2×/dag.

Bij nierfunctiestoornis: volgens het Kinderformularium van het NKFK: bij een creatinineklaring van 10–50 ml/min/1,73m²: 5 mg 1×/dag; > 50 ml/min geen dosisaanpassing nodig.

Kinderen 2–6 jaar

Drank: 2,5 mg (= 2,5 ml drank) 2×/dag.

Bij nierfunctiestoornis: volgens het Kinderformularium van het NKFK: bij een creatinineklaring van 10–50 ml/min/1,73m²: 2,5 mg 1×/dag; > 50 ml/min geen dosisaanpassing nodig.

Kinderen 1–2 jaar

Volgens het Kinderformularium van het NKFK: 0,5 mg/kg lichaamsgewicht/dag verdeeld over 2 doses, max. 5 mg/dag.

Bij nierfunctiestoornis: volgens het Kinderformularium van het NKFK (> 3 mnd.): bij een creatinineklaring van 10–50 ml/min/1,73m²: 0,25 mg/kg lichaamsgewicht 1×/dag; > 50 ml/min geen dosisaanpassing nodig.

Bij alleen een leverfunctiestoornis is volgens de productinformatie geen dosisaanpassing nodig. Zie voor het doseeradvies van Health Base bij levercirrose: Systemische antihistaminica op geneesmiddelenbijlevercirrose.nl.

Bijwerkingen

Ademhalingsstelsel, borstkas en mediastinum

Droge keel	Zelden
Dyspneu	Zeer zelden
Farynxoedeem	Zeer zelden

Algemeen en toedieningsplaats

Asthenie	-
Gezichtsoedeem	Zeer zelden
Malaise	-
Oedeem	-
Vermoeidheid	Zeer vaak
Verwardheid	-

Bloed en lymfestelsel

Trombocytopenie	-

Hart

Tachycardie	-

Huid en onderhuid

Angio-oedeem	-
Dermatitis	-
Erythema exsudativum multiforme	?
Gegeneraliseerd pustuleus exantheem acuut	-
Pruritus	?
Rash	Zeer zelden
Urticaria	?

Immuunsysteem

Anafylactische reactie	Zeer zelden
Anafylactische shock	-
Overgevoeligheid	-

Infecties

Faryngitis	-
Rhinitis	-

Lever en galwegen

Hepatitis	-
Verminderde leverfunctie	-

Maagdarmstelsel

Buikpijn	-
Diarree	-
Droge mond	Zelden
Maag-darmfunctiestoornis	Zelden
Nausea	Zelden

Nieren en urinewegen

Dysurie	-
Urineretentie	-

Onderzoeken

Bloed alkalische fosfatase verhoogd	-
Bloed bilirubine verhoogd	-
Gamma-GT verhoogd	-
Gewichtstoename	-
Transaminasen verhoogd	-

Oog

Accommodatieafwijking	-
Oculogyratie	-
Oogpijn	-
Wazig zien	-

Oor en evenwichtsorgaan

Vertigo	-

Psyche

Agitatie	-
Agressie	-
Bedplassen	-
Depressie	-
Erythema fixatum	-
Hallucinatie	-
Insomnia	-
Nachtmerrie	-
Prikkelbaarheid	Zelden
Tic	-
Zelfmoordgedachte	-
Zenuwachtigheid	Vaak

Skeletspieren en bindweefsel

Artralgie	-
Spierspasmen	Zeer zelden

Stofwisseling en voeding

Gestimuleerde eetlust	-

Voortplantingsstelsel en borst

Erectiele disfunctie	-

Zenuwstelsel

Convulsie	-
Duizeligheid	Zelden
Dysgeusie	-
Dyskinesie	-
Dystonie	-
Geheugenstoornis	-
Hoofdpijn	Zelden
Paresthesie	-
Somnolentie	Vaak
Syncope	-
Tremor	-

Bijwerkingen

Ademhalingsstelsel, borstkas en mediastinum

Droge keel	-
Dyspneu	-
Farynxoedeem	-

Algemeen en toedieningsplaats

Asthenie	Soms
Gezichtsoedeem	-
Malaise	Soms
Oedeem	Zelden
Vermoeidheid	Vaak
Verwardheid	Zelden

Bloed en lymfestelsel

Trombocytopenie	Zeer zelden

Hart

Tachycardie	Zelden

Huid en onderhuid

Angio-oedeem	Zeer zelden
Dermatitis	Zeer zelden
Erythema exsudativum multiforme	-
Gegeneraliseerd pustuleus exantheem acuut	?
Pruritus	Soms
Rash	Soms
Urticaria	Zelden

Immuunsysteem

Anafylactische reactie	-
Anafylactische shock	Zeer zelden
Overgevoeligheid	Zelden

Infecties

Faryngitis	Vaak
Rhinitis	Vaak

Lever en galwegen

Hepatitis	?
Verminderde leverfunctie	Zelden

Maagdarmstelsel

Buikpijn	Soms
Diarree	Soms
Droge mond	Vaak
Maag-darmfunctiestoornis	-
Nausea	Vaak

Nieren en urinewegen

Dysurie	Zeer zelden
Urineretentie	?

Onderzoeken

Bloed alkalische fosfatase verhoogd	Zelden
Bloed bilirubine verhoogd	Zelden
Gamma-GT verhoogd	Zelden
Gewichtstoename	Zelden
Transaminasen verhoogd	Zelden

Oog

Accommodatieafwijking	Zeer zelden
Oculogyratie	Zeer zelden
Oogpijn	?
Wazig zien	Zeer zelden

Oor en evenwichtsorgaan

Vertigo	?

Psyche

Agitatie	Soms
Agressie	Zelden
Bedplassen	Zeer zelden
Depressie	Zelden
Erythema fixatum	Zeer zelden
Hallucinatie	Zelden
Insomnia	Zelden
Nachtmerrie	?
Prikkelbaarheid	-
Tic	Zeer zelden
Zelfmoordgedachte	?
Zenuwachtigheid	-

Skeletspieren en bindweefsel

Artralgie	?
Spierspasmen	-

Stofwisseling en voeding

Gestimuleerde eetlust	?

Voortplantingsstelsel en borst

Erectiele disfunctie	?

Zenuwstelsel

Convulsie	Zelden
Duizeligheid	Vaak
Dysgeusie	Zeer zelden
Dyskinesie	Zeer zelden
Dystonie	Zeer zelden
Geheugenstoornis	?
Hoofdpijn	Vaak
Paresthesie	Soms
Somnolentie	Vaak
Syncope	Zeer zelden
Tremor	Zeer zelden

In lichte mate en van voorbijgaande aard: slaperigheid, vermoeidheid, duizeligheid, hoofdpijn, droge mond, misselijkheid en faryngitis.
Bij kleine kinderen vaak diarree, slaperigheid, vermoeidheid en rinitis.
Verminderde leverfunctie (stijging van transaminase-, alkalische fosfatase-, γ-GT- en bilirubinewaarden).

Interacties

Alcohol en andere centraal dempende stoffen kunnen de centrale werking van dimetindeen versterken.

Combinatie met stoffen met anticholinerge werking zoals tricyclische antidepressiva, parasympathicolytische antiparkinsonmiddelen of sommige antipsychotica geeft een versterkt anticholinerg effect.

Antihistaminica beïnvloeden immuuntherapie bij allergie.

Interacties

Interacties met alcohol en andere centraal dempende middelen kunnen niet worden uitgesloten.

Antihistaminica beïnvloeden immunotherapie bij allergie.

Zwangerschap

Antihistaminica passeren de placenta.

Teratogenese: Zowel bij de mens als bij dieren onvoldoende gegevens.

Advies: Alleen op strikte indicatie gebruiken.

Informatie van Lareb over dit middel bij zwangerschap

Zwangerschap

Antihistaminica passeren de placenta.

Teratogenese: Zowel bij de mens als bij dieren geen aanwijzingen voor schadelijkheid.

Advies: Kan worden gebruikt.

Informatie van Lareb over dit middel bij zwangerschap

Lactatie

Overgang in moedermelk: Onbekend. Ja, in geringe mate (bij dieren).

Advies: Het gebruik van dit geneesmiddel óf het geven van borstvoeding ontraden.

Informatie van Lareb over dit middel bij lactatie

Lactatie

Overgang in de moedermelk: Ja, 25% tot 90% van de plasmaconcentratie van de moeder.

Overig: In het algemeen geldt dat sedatie van de zuigeling de belangrijkste bijwerking is na maternaal gebruik van een antihistaminicum; de meeste kans hierop is er bij oudere antihistaminica. Daarnaast kunnen ook effecten zoals slecht drinken en een droge mond optreden.

Farmacologisch effect: Het is niet waarschijnlijk dat er centrale effecten bij de zuigeling optreden, vanwege de geringe werking op het centraal zenuwstelsel.

Advies: Kan waarschijnlijk veilig worden gebruikt.

Informatie van Lareb over dit middel bij lactatie

Contra-indicaties

prostaathyperplasie met urineretentie;
acuut glaucoom;
gebruik bij kinderen jonger dan één jaar.

Contra-indicaties

ernstig gestoorde nierfunctie (creatinineklaring < 10 ml/min), dialysepatiënten;
overgevoeligheid voor hydroxyzine of andere piperazinederivaten, of voor het conserveermiddel (in de drank).

Waarschuwingen en voorzorgen

Gebruik is gecontra-indiceerd bij kinderen jonger dan een jaar, omdat het sedatief effect kan leiden tot perioden met ademhalingsstilstand tijdens de slaap.

Dit middel kan door pupilverwijding de oogdruk verhogen en een aanval van acuut glaucoom veroorzaken.

Antihistaminica beïnvloeden de uitslagen van allergietesten.

Voorzichtig zijn bij ouderen die meer kans hebben op bijwerkingen zoals agitatie en vermoeidheid.

Dit middel kan invloed hebben op de rijvaardigheid en het vermogen om machines te bedienen. Raadpleeg ‘Rij Veilig met Medicijnen’ van het IVM.

Rij Veilig met Medicijnen

Waarschuwingen en voorzorgen

Bij een risico van convulsies (bv. epilepsie) en bij risicofactoren voor urineretentie (zoals ruggenmerglaesie, prostaathyperplasie) voorzichtig zijn.

Antihistaminica beïnvloeden de uitslagen van allergietesten; het gebruik van cetirizine drie dagen vóór de test staken.

Jeuk en/of urticaria (in sommige gevallen ernstig) kunnen optreden na staken van de behandeling, zelfs indien deze symptomen niet aanwezig waren vóór start van de behandeling. Bij ernstige jeuk en/of urticaria behandeling opnieuw beginnen waarna de klachten zouden moeten verdwijnen.

Acute gegeneraliseerde exanthemateuze pustulose (AGEP) kan binnen de eerste twee dagen optreden, met name in huidplooien, op de torso en bovenste ledematen. Staak behandeling bij symptomen, waaronder koorts, erytheem of vele kleine pustels.

Gebruik bij kinderen < 2 jaar wordt ontraden vanwege bepaalde hulpstoffen in de drank.

De hulpstof propyleenglycol kan bij langdurig gebruik en/of gebruik van hoge doses, ernstige bijwerkingen geven, vooral bij een verlaagd metabolisme ervan, zoals bij jonge kinderen. Er gelden doseringslimieten; zie de informatie van de EMA: Questions and answers on propylene glycol hierover.

Dit middel kan invloed hebben op de rijvaardigheid en het vermogen om machines te bedienen. Raadpleeg ‘Rij Veilig met Medicijnen’ van het IVM.

Rij Veilig met Medicijnen

Overdosering

Symptomen

Slaperigheid, voornamelijk bij volwassenen. Vooral bij kinderen en ouderen, stimulatie van het CZS en antimuscarinische effecten waaronder excitatie, ataxie, hallicunaties, tremoren, convulsies, urineretentie en koorts. Verder kunnen hypotensie, coma en cardiorespiratoire collapsen optreden.

Zie voor meer symptomen en de behandeling vergiftigingen.info.

Overdosering

Symptomen

Verwardheid, diarree, duizeligheid, vermoeidheid, hoofdpijn, malaise, mydriase, jeuk, rusteloosheid, sedatie, slaperigheid, stupor, tachycardie, tremor en urineretentie.

Zie voor meer informatie over symptomen en behandeling de stofmonografie cetirizine op vergiftigingen.info.

Eigenschappen

H ₁-receptorantagonist met een centraal aangrijpingspunt en een sederende en anticholinerge werking.

Kinetische gegevens

F	70%.
T _max	2 uur.
Metabolisering	in de lever, gedeeltelijk.
Eliminatie	via gal- en urinewegen.
T _1/2el	circa 6 uur.

Uitleg afkortingen

F	biologische beschikbaarheid (fractie van de dosis die in de systemische circulatie verschijnt)
T _max	tijdsduur tot maximale bloedspiegel na toediening
V _d	verdelingsvolume (fictief volume waarin een geneesmiddel zich verdeelt over het lichaam)
T _1/2	plasmahalfwaardetijd (tijd die nodig is om een bepaalde plasmaconcentratie te halveren)
T _1/2el	plasmahalfwaardetijd in de eliminatiefase, terminale halfwaardetijd

Eigenschappen

Selectieve H₁-receptorantagonist. Heeft slechts bij hoge doseringen een sederende werking. Heeft tevens een remmende werking op de migratie van eosinofielen, die een rol spelen bij de late fase van allergische reacties. De werking treedt binnen 2 uur in, is maximaal na 4 uur en houdt ten minste 24 uur aan.

Kinetische gegevens

Resorptie	snel. Voedselinname vertraagt de absorptie.
T _max	60–90 min.
V _d	0,5 l/kg.
Overig	passage bloed-liquorbarrière: slecht.
Eiwitbinding	ca. 93%.
Metabolisering	in de lever, in geringe mate.
Eliminatie	ca. twee derde onveranderd met de urine. Cetirizine wordt niet effectief verwijderd door hemodialyse.
T _1/2el	10 uur (volwassenen), 5–6 uur (kinderen), verlengd bij nier- en/of leverinsufficiëntie.

Uitleg afkortingen

F	biologische beschikbaarheid (fractie van de dosis die in de systemische circulatie verschijnt)
T _max	tijdsduur tot maximale bloedspiegel na toediening
V _d	verdelingsvolume (fictief volume waarin een geneesmiddel zich verdeelt over het lichaam)
T _1/2	plasmahalfwaardetijd (tijd die nodig is om een bepaalde plasmaconcentratie te halveren)
T _1/2el	plasmahalfwaardetijd in de eliminatiefase, terminale halfwaardetijd