Samenstelling

Samenstelling

Advies

De Gezondheidsraad adviseert om in het najaar van 2025 vaccinatie aan te bieden aan mensen van 60 jaar en ouder, volwassenen en kinderen vanaf 6 maanden uit medische hoog-risicogroepen en volwassenen van 50–59 jaar die in aanmerking komen voor de jaarlijkse griepprik. Ook medewerkers in de gezondheidszorg die direct contact hebben met kwetsbare patiënten komen in aanmerking voor vaccinatie. Buiten deze najaarsronde, is vaccinatie alleen geïndiceerd voor volwassenen en kinderen uit medische hoogrisicogroepen (als dat geadviseerd wordt door een behandelend arts) en voor personen die op individuele basis door een behandelend arts zijn verwezen voor vaccinatie. COVID-19-vaccinatie wordt niet standaard aan alle zwangeren geadviseerd.

Advies

Voor tetanus post-expositieprofylaxe bij wonden zie het stroomschema in de bijlage Postexpositieprofylaxe bij tetanus op lci.rivm.nl. Kijk hier ook voor de bepaling van de vaccinatiegraad en een aanbeveling over de toediening van tetanusvaccin en tetanusimmunoglobuline (TIG). Verder staat in deze LCI-richtlijn Tetanus meer informatie over indicaties en de keuze van het vaccin.

Tetanusvaccinatie bij kinderen is in het Rijksvaccinatieprogramma opgenomen in combinatie met andere vaccinaties op de leeftijd van 6–9 weken, en op 3, 4 en 11 maanden (DKTP-Hib-HepB vaccin). Op de leeftijd van 4 en 9 jaar is er revaccinatie (DTP-vaccin). Voor kinderen die achterlopen op het basisschema geeft de Beslisboom inhaalprogramma's alternatieve schema's binnen het Rijksvaccinatieprogramma.

Indicaties

• Actieve immunisatie ter preventie van 'coronavirus disease 2019' (COVID-19), veroorzaakt door SARS-CoV-2, bij volwassenen en kinderen ≥ 6 maanden.

Gerelateerde informatie

• COVID-19

Indicaties

Actieve immunisatie tegen tetanus:

• primaire vaccinatie;
• boostervaccinatie.

Tetanus profylaxe bij verwondingen (postexpositieprofylaxe):

• bij personen waarbij risico bestaat op infectie met Clostridium tetani (open wond met (mogelijk) contact met straatvuil, aarde of mest, dierenbeet of diepe tweede- of derdegraads brandwonden) en geen of onvoldoende bescherming door eerdere vaccinaties of immuungecompromitteerd.

Doseringen

Toediening

• Intramusculair toedienen, bij voorkeur in de deltaspier van de bovenarm of bij baby's en jonge kinderen in het anterolaterale deel van het bovenbeen. Als er niet in de bovenarm gevaccineerd kan worden, kan het vaccin in het bovenbeen worden toegediend;
• Wees voorzichtig bij mensen met trombocytopenie, bloedstollingsstoornissen (zoals hemofilie) of personen die met anticoagulantia worden behandeld; intramusculaire bloedingen kunnen ontstaan na i.m.-injectie.

Doseringen

Toediening

• Vóór gebruik het vaccin zwenken;
• Tetanusvaccin i.m. toedienen, bij voorkeur in de deltaspier. Bij gelijktijdige toepassing van tetanusimmunoglobuline (TIG), deze in verschillende ledematen toedienen.

Bijwerkingen

De meeste bijwerkingen zijn mild tot matig-ernstig van aard, en verdwijnen binnen een paar dagen na vaccinatie. Bijwerkingen zijn afkomstig van onderzoek en ervaring met de vorige Comirnaty-vaccins.

Zeer vaak (> 10%): hoofdpijn. Diarree. Spierpijn, gewrichtspijn. Vermoeidheid. Koude rillingen, koorts (meestal na de 2^e dosis). Pijn, zwelling op de injectieplaats. Bij kinderen van 6-23 maanden: prikkelbaarheid, gevoeligheid van de injectieplaats, verminderde eetlust en sufheid.

Vaak (1-10%): roodheid op de injectieplaats (zeer vaak bij kinderen 5-11 jaar en bij immuungecompromitteerden ≥5 jaar). Misselijkheid, braken (zeer vaak bij zwangeren en bij immuungecompromitteerden 5-18 jaar). Lymfadenopathie.

Soms (0,1-1%): jeuk op de injectieplaats. Slapeloosheid. Pijn in de gevaccineerde arm. Malaise, asthenie. Overgevoeligheidsreacties (zoals huiduitslag, jeuk, urticaria, zelden angio-oedeem). Verminderde eetlust. Hyperhidrose, nachtzweten. Lethargie, duizeligheid.

Zelden (0,01-0,1%): acute perifere faciale paralyse; bij meldingen gezien na dag 3 tot dag 48 na vaccinatie.

Zeer zelden (0,001-0,01%): myocarditis, pericarditis.

Verder zijn gemeld: anafylaxie. Erythema multiforme. Paresthesie, hypo-esthesie. Uitgebreide zwelling van gevaccineerde ledemaat, zwelling van het gezicht bij eerder gebruik van huidvullers (fillers). Hevige menstruatie.

• Informatie van Lareb over dit middel
• Meldformulier bijwerkingen

Bijwerkingen

Soms (0,1-1%): uitslag of zwelling op de injectieplaats. Malaise.

Zelden (0,01-0,1%): koorts.

Zeer zelden (< 0,01%): neuropathie.

Verder is gemeld: verharding, warmte en pijn op de injectieplaats, apneu bij zeer premature kinderen (geboren ≤ 28 weken zwangerschap), misselijkheid.

• Informatie van Lareb over dit middel
• Meldformulier bijwerkingen

Interacties

Gelijktijdig gebruik van immunosuppressiva kan, zoals bij andere vaccins, mogelijk resulteren in onvoldoende respons op de vaccinatie.

Volgens het LCI hoeft er geen specifiek interval gehanteerd te worden met andere vaccinaties, bijvoorbeeld vaccinatie in het kader van het Rijksvaccinatieprogramma, de griep- of pneumokokkenvaccinatie of reizigersvaccinaties. Een uitzondering is vaccinatie tegen Mpox. Houd bij mannen tot 40 jaar een interval aan van minimaal 4 weken tussen een mRNA-COVID-19-vaccin en een Imvanex-vaccin (zie ook de LCI-uitvoeringsrichtlijn Mpox-vaccinatie). Bij een hoog risico op ernstige complicaties van COVID-19 of een hoog risico op Mpox, de vaccinatie met één van beide vaccins niet uitstellen (conform advies CDC).

Interacties

Bij gelijktijdige behandeling met immunosuppressiva kunnen mogelijk onvoldoende hoge antistoftiters worden bereikt.

Zwangerschap

Teratogenese: Ruime ervaring met de mRNA-vaccins laat geen nadelige gevolgen zien voor de zwangerschap en het ongeboren kind.

Advies: Kan tijdens de hele zwangerschap worden gebruikt. Zie ook Coronavaccin tijdens de zwangerschap op lareb.nl.

Vruchtbaarheid: Ook bij een kinderwens mag de coronavaccinatie gegeven worden. Er worden geen negatieve gevolgen van de coronavaccins op de vruchtbaarheid gezien.

Zwangerschap

Teratogenese: Er is ruime ervaring met dit vaccin tijdens de zwangerschap. Er zijn geen nadelige effecten bekend van vaccins met ontgifte toxinen. Volgens Lareb TIS zijn er geen aanwijzingen dat de kleine hoeveelheid thiomersal (conserveermiddel in dit vaccin) nadelige effecten heeft op het ongeboren kind en is er dus geen reden om zwangeren niet te vaccineren.

Advies: Kan worden gebruikt.

Overig: Volgens het LCI en het NHG is echter terughoudendheid geboden bij gebruik tijdens de zwangerschap; de voorkeur gaat uit naar het DTP-combinatievaccin.

• Informatie van Lareb over dit middel bij zwangerschap

Lactatie

Overgang in de moedermelk: Onbekend. Er worden geen ernstige nadelige gevolgen voor het kind gezien. Soms zijn één of meer symptomen gemeld zoals meer slapen of koorts. Sommige vrouwen meldden dat ze meer of minder melk gingen produceren na vaccinatie. Mogelijk hangt het samen met systemische bijwerkingen bij de moeder zoals vermoeidheid, koorts en braken. Vaak herstelde dit binnen enkele dagen. Antistoffen die de moeder aanmaakt na vaccinatie, zijn aangetoond in de moedermelk en kunnen bijdragen aan de bescherming van het kind. Zie ook Coronavaccin tijdens de borstvoedingsperiode op lareb.nl.

Advies: Kan waarschijnlijk veilig worden gebruikt.

Lactatie

Overgang in de moedermelk: Onbekend. De door de moeder gemaakte antistoffen kunnen mogelijk de zuigeling beschermen. Het is onwaarschijnlijk dat de kleine hoeveelheid thiomersal via de borstvoeding een nadelig effect op de zuigeling heeft.

Advies: Kan (voor zover bekend zonder gevaar) volgens voorschrift worden gebruikt.

• Informatie van Lareb over dit middel bij lactatie

Contra-indicaties

• een ernstige en/of onmiddellijke allergische reactie (binnen 4 uur) na eerdere toediening van het COVID-19 vaccin.

Contra-indicaties

Overgevoeligheid voor thiomersal.

Waarschuwingen en voorzorgen

Anafylaxie is gemeld; observeer nauwlettend direct na vaccinatie gedurende ten minste 15 minuten. Zorg zo nodig voor adequate behandeling. Niet toedienen bij optreden van een ernstige anafylaxie en/of onmiddellijke reactie (binnen 4 uur) na een eerdere dosis.

Stel vaccinatie uit bij acute ernstige ziekte gepaard gaande met koorts of een acute infectie. Bij aanwezigheid van een lichte infectie en/of laaggradige koorts hoeft de vaccinatie niet uitgesteld te worden.

Myocarditis en pericarditis zijn in zeer zeldzame gevallen gemeld, voornamelijk binnen 14 dagen na vaccinatie, vaker na de tweede dosis, en vaker bij jongens en jongere mannen. De meesten herstellen. Instrueer gevaccineerden om onmiddellijk medisch hulp in te schakelen bij symptomen die op myocarditis of pericarditis wijzen, zoals (acute en aanhoudende) pijn op de borst, dyspneu of palpitaties. Zie ook rubriek Interacties.

Bij immuungecompromitteerde personen (gebruik van systemische immunosuppressiva of immunodeficiëntie) zijn de werkzaamheid en veiligheid van het vaccin beperkt onderzocht; de immunologische respons kan verminderd zijn.

Bij kinderen < 6 maanden zijn de werkzaamheid en veiligheid niet vastgesteld.

Waarschuwingen en voorzorgen

De immunologische respons kan verminderd zijn bij gelijktijdige immunosuppressieve behandeling en bij immuungecompromitteerden. Aangeraden wordt de vaccinatie uit te stellen of de respons op de vaccinatie te controleren.

Bij zeer premature kinderen (geboren ≤ 28 weken zwangerschap), met name met een niet volledig ontwikkeld ademhalingsstelsel, het risico van apneu beoordelen en de noodzaak om de ademhalingsfunctie gedurende 48–72 uur te monitoren.

Overdosering

Overdosering kan plaatsvinden door onjuiste verdunning van het vaccin. In geval van overdosering; monitor de vitale functies en behandel op basis van symptomen.

Eigenschappen

Bretovameran is een enkelstrengs 5'-capped 'boodschapper'-RNA (mRNA), geproduceerd door middel van een celvrije in vitro-transcriptie van de corresponderende DNA-templates. Deze codeert voor het virale spike-eiwit (S-eiwit) van SARS-CoV-2 Omicron JN.1).

Het nucleoside-gemodificeerde mRNA in dit COVID-19-vaccin is geformuleerd in lipide-nanodeeltjes, waardoor afgifte van het niet-replicerende RNA in gastcellen mogelijk is om het S-antigeen van SARS-CoV-2 tot transiënte expressie te brengen. Het mRNA codeert voor het in de membraan verankerde S-eiwit over de volledige lengte met tweepuntsmutaties binnen de centrale helix. Mutatie van deze twee aminozuren tot proline vergrendelt het antigeen S in een prefusieconformatie die nodig is om een juiste immuunrespons op te wekken. Het vaccin leidt tot zowel neutraliserende antistoffen als cellulaire immuunresponsen op het spike-(S)-antigeen, wat mogelijk bijdraagt tot de bescherming tegen COVID-19.

Zoals met alle vaccins is het mogelijk dat vaccinatie met dit COVID-19-vaccin niet bij alle gevaccineerden bescherming biedt. De beschermingsduur is onbekend; deze wordt met de lopende onderzoeken bepaald.

Eigenschappen

Vaccinatie leidt tot de vorming van antistoffen tegen het toxine gevormd door Clostridium tetani. Stimuleert het immunologische geheugen. Een antistofniveau van 0,01 IE/ml wordt beschouwd als beschermend. Na de derde dosis van de basisimmunisatie of de laatste geldige revaccinatie duurt de bescherming ten minste 10 jaar.

Groepsinformatie

COVID-19 mRNA vaccin (Comirnaty) hoort bij de groep vaccins.

• BCG-vaccin (als vaccin) (J07AN01) Vergelijk
• bof-/mazelen-/rubellavaccin (J07BD52) Vergelijk
• chikungunya-vaccin (J07B) Vergelijk
• choleravaccin, geïnactiveerd, hele cel (J07AE01) Vergelijk
• choleravaccin, levend verzwakt (J07AE02) Vergelijk
• denguevaccin (J07BX04) Vergelijk
• difterie-/acellulair kinkhoest-/tetanus-/polio-/haemophilus influenzae B-/hepatitis B-vaccin (J07CA09) Vergelijk
• difterie-/acellulair kinkhoest-/tetanusvaccin (J07AJ52) Vergelijk
• difterie-/tetanus-/poliovaccin (J07CA01) Vergelijk
• gelekoortsvaccin (J07BL01) Vergelijk
• haemophilus influenzae B-vaccin (J07AG01) Vergelijk
• hepatitis A+B-vaccin (J07BC20) Vergelijk
• hepatitis A-vaccin (J07BC02) Vergelijk
• hepatitis B-vaccin (Engerix) (J07BC01) Vergelijk
• hepatitis B-vaccin (Fendrix) (J07BC01) Vergelijk
• hepatitis B-vaccin (HBVAX) (J07BC01) Vergelijk
• hepatitis B-vaccin (PreHevbri) (J07BC01) Vergelijk
• influenzavaccin (J07BB02) Vergelijk
• japanse-encefalitisvaccin (J07BA02) Vergelijk
• leptospirosevaccin (J07AX01) Vergelijk
• meningokokkenvaccin type A, C, W135, Y (J07AH08) Vergelijk
• meningokokkenvaccin type B (J07AH09) Vergelijk
• meningokokkenvaccin type C (J07AH07) Vergelijk
• papillomavirusvaccin (2-valent) (J07BM02) Vergelijk
• papillomavirusvaccin (4-valent) (J07BM01) Vergelijk
• papillomavirusvaccin (9-valent) (J07BM03) Vergelijk
• pneumokokkenvaccin (10-valent) (J07AL52) Vergelijk
• pneumokokkenvaccin (13-valent) (J07AL02) Vergelijk
• pneumokokkenvaccin (15-valent) (J07AL02) Vergelijk
• pneumokokkenvaccin (20-valent) (J07AL02) Vergelijk
• pneumokokkenvaccin (21-valent) (J07AL02) Vergelijk
• pneumokokkenvaccin (23-valent) (J07AL01) Vergelijk
• pokkenvaccin (J07BX01) Vergelijk
• poliomyelitisvaccin (J07BF03) Vergelijk
• rabiësvaccin (J07BG01) Vergelijk
• rotavirusvaccin (J07BH01) Vergelijk
• RS-virusvaccin (J07BX05) Vergelijk
• tekenencefalitisvaccin (J07BA01) Vergelijk
• tetanusvaccin (J07AM01) Vergelijk
• tyfusvaccin (parenteraal) (J07AP03) Vergelijk
• varicella-zostervaccin (Provarivax) (J07BK01) Vergelijk
• varicella-zostervaccin (Shingrix) (J07BK03) Vergelijk
• varicella-zostervaccin (Zostavax) (J07BK02) Vergelijk

Groepsinformatie

tetanusvaccin hoort bij de groep vaccins.

• BCG-vaccin (als vaccin) (J07AN01) Vergelijk
• bof-/mazelen-/rubellavaccin (J07BD52) Vergelijk
• chikungunya-vaccin (J07B) Vergelijk
• choleravaccin, geïnactiveerd, hele cel (J07AE01) Vergelijk
• choleravaccin, levend verzwakt (J07AE02) Vergelijk
• COVID-19 mRNA vaccin (Comirnaty) (J07BN01) Vergelijk
• denguevaccin (J07BX04) Vergelijk
• difterie-/acellulair kinkhoest-/tetanus-/polio-/haemophilus influenzae B-/hepatitis B-vaccin (J07CA09) Vergelijk
• difterie-/acellulair kinkhoest-/tetanusvaccin (J07AJ52) Vergelijk
• difterie-/tetanus-/poliovaccin (J07CA01) Vergelijk
• gelekoortsvaccin (J07BL01) Vergelijk
• haemophilus influenzae B-vaccin (J07AG01) Vergelijk
• hepatitis A+B-vaccin (J07BC20) Vergelijk
• hepatitis A-vaccin (J07BC02) Vergelijk
• hepatitis B-vaccin (Engerix) (J07BC01) Vergelijk
• hepatitis B-vaccin (Fendrix) (J07BC01) Vergelijk
• hepatitis B-vaccin (HBVAX) (J07BC01) Vergelijk
• hepatitis B-vaccin (PreHevbri) (J07BC01) Vergelijk
• influenzavaccin (J07BB02) Vergelijk
• japanse-encefalitisvaccin (J07BA02) Vergelijk
• leptospirosevaccin (J07AX01) Vergelijk
• meningokokkenvaccin type A, C, W135, Y (J07AH08) Vergelijk
• meningokokkenvaccin type B (J07AH09) Vergelijk
• meningokokkenvaccin type C (J07AH07) Vergelijk
• papillomavirusvaccin (2-valent) (J07BM02) Vergelijk
• papillomavirusvaccin (4-valent) (J07BM01) Vergelijk
• papillomavirusvaccin (9-valent) (J07BM03) Vergelijk
• pneumokokkenvaccin (10-valent) (J07AL52) Vergelijk
• pneumokokkenvaccin (13-valent) (J07AL02) Vergelijk
• pneumokokkenvaccin (15-valent) (J07AL02) Vergelijk
• pneumokokkenvaccin (20-valent) (J07AL02) Vergelijk
• pneumokokkenvaccin (21-valent) (J07AL02) Vergelijk
• pneumokokkenvaccin (23-valent) (J07AL01) Vergelijk
• pokkenvaccin (J07BX01) Vergelijk
• poliomyelitisvaccin (J07BF03) Vergelijk
• rabiësvaccin (J07BG01) Vergelijk
• rotavirusvaccin (J07BH01) Vergelijk
• RS-virusvaccin (J07BX05) Vergelijk
• tekenencefalitisvaccin (J07BA01) Vergelijk
• tyfusvaccin (parenteraal) (J07AP03) Vergelijk
• varicella-zostervaccin (Provarivax) (J07BK01) Vergelijk
• varicella-zostervaccin (Shingrix) (J07BK03) Vergelijk
• varicella-zostervaccin (Zostavax) (J07BK02) Vergelijk

Kosten

Kosten

Zie ook

Geneesmiddelgroep

• vaccins

Indicaties

• COVID-19

Externe links

• Officiële productinformatie CBG/EMA

Zie ook

Geneesmiddelgroep

• vaccins

Externe links

• Officiële productinformatie CBG/EMA
• Medicijnkosten.nl
• GIPdatabank
• Geneesmiddelinformatie voor patiënten